İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN SERBEST HİKÂYE YAZMA UYGULAMALARINDA HİKÂYE UNSURLARINI KULLANMA DURUMLARININ BELİRLENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 49 Sayı: 227, 195 - 216, 01.08.2020

Erol Duran , Tufan Bitir

Öz

Bu araştırmanın amacı, ilkokul öğrencilerinin
yazdıkları hikâyelerdeki konu, ana karakter, zaman ve mekân unsurlarını sınıf
düzeylerine göre incelemektir. Bu amaç doğrultusunda şu sorulara cevap
aranmıştır: “İlkokul öğrencilerinin yazdıkları hikâyelerdeki, konu, ana
karakter, zaman ve mekân tercihleri sınıf seviyelerine göre farklılaşmakta
mıdır?” Araştırma nitel modelde ve durum çalışması deseninde tasarlanmıştır.
Araştırmanın çalışma grubunu, ilkokul öğrencilerinden seçilen 200 öğrenci
oluşturmaktadır. Çalışma grubu amaçlı örneklem tekniği ile belirlenmiştir.
Araştırmanın veri toplama süreci üç aşamadan oluşmuştur: Hikâye yazma çalışma
kâğıdının oluşturulması, çalışma grubunun belirlemesi ve gruba uygulamanın
açıklanması, uygulamanın yapılması. Araştırmadan elde edilen veriler, içerik
analizi ve betimsel analiz yoluyla analiz edilmiştir. Öğrencilerin hikâyelerinde
tercih ettikleri unsurların, her sınıf düzeyinde anlamlı olup olmadığını tespit
etmek için çapraz tablo ve ki-kare testleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçları,
ilkokul öğrencilerinin hikâye yazarken kullandıkları, konu, ana karakter, zaman
ve mekân unsurlarının sınıf seviyesine göre farklılaştığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

yazma, hikâye, hikaye unsurları, ilkokul

Kaynakça

• Aktaş, Ş. (2003). Roman sanatı ve roman incelemesine giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Aktaş, N. (2019). Dijital yazma atölyesi etkinliklerinin yazma motivasyonu ve hikâye yazma becerisinin gelişimine etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aktaş, Ş. ve Gündüz, O. (2002). Yazılı ve sözlü anlatım. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Akyol, H. (2006). Yeni programa uygun Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Avraamidou, L., & Osborne, J. (2009). The role of narrative in communicating science. International Journal of Science Education, 31(12), 1683-1707.
• Baş, G. ve Şahin, C. (2012). İlköğretim öğrencilerinin okuma tutumları, yazma eğilimleri ile Türkçe dersindeki akademik başarıları arasındaki ilişki. Turkish Studies, 7(3), 555-572.
• Başaran, M. (2010). Öğretim kademesine göre öğrencilerin hikâye unsurlarına ilişkin beklentileri. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (20), 119-139.
• Batur, Z. ve Bitir, T. (2019). İlkokul öğrencilerinin serbest yazma etkinliklerindeki konu eğilimlerinin incelenmesi. Journal of History Culture and Art Research, 8(2), 372-389.
• Bulut, F.G. (2018). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin hikâye yazma becerileri ile problem kurma becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Kastamonu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kastamonu.
• Bülbül, R. (2000). Yazılı anlatım ve yazı türleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Cemiloğlu, M. (2015). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. Ankara: Alfa Akademi.
• Coşkun, İ. (2006). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin kompozisyon yazma becerileri üzerine bir araştırma. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Cutler, L., & Graham, S. (2008). Primary grade writing instruction: A national survey. Journal of Educational Psychology, 100(4), 912-916.
• Çetin, N. (2006). Roman çözümleme yöntemi. Ankara: Edebiyat Otağı Yayınları.
• Çetişli, İ. (2004). Metin tahlillerine giriş II. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Demir, T. (2013). İlköğretim öğrencilerinin yaratıcı yazma becerileri ile yazma özyeterlik algısı ilişkisi üzerine bir çalışma. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(1), 84-114.
• Fowler, E. D. (2001). The effects of four writing strategies on fifth graders' production of written ıdeas across three aims of discourse. ERIC Document Reproduction:[Online Erişim: https://eric.ed.gov/?id=ED458596] Erişim Tarihi: 15.08.2019
• Franz, D. P., & Pope, M. (2005). Using children’s stories in secondary mathematics. American Secondary Education, 33(2), 20-28.Gall, M. D., Borg, W. R., & Gall, J. P. (1996). Educational research: An introduction. USA: Longman Publishing.
• Graham, S., Berninger, V., & Abbott, R. (2012). Are attitudes toward writing and reading separable constructs? A study with primary grade children. Reading & Writing Quarterly, 28 (1), 51–69.
• Gülensoy, T. (2000). Türkçe el kitabı. Ankara: Akçağ Yayıncılık.Hennings, D. G. (2000). Communication in action. Boston: Houghton Mifflin Company.
• Kavcar, C., Oğuzkan, F. ve Aksoy, Ö. (2012). Yazılı ve sözlü anlatım (9. baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.Kaya, B. (2016). Üstbilişsel beceri odaklı yazma süreçlerinin dördüncü sınıf öğrencilerinin hikâye yazma becerisine etkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kirszner, L., & Mandel, S. (2004). Literature: Reading, reacting writing. Boston: Thompson Publishing.
• McKenzie, F. I. (1992). Nurturing writing attitudes through collaboration across the ıntermediate grades. ERIC Document Reproduction:[Online Erişim: https://eric.ed.gov/?id=ED349577] Erişim Tarihi: 01.08.2019
• McKeough, A., & Genereux, R. (2003). Transformation in narrative thought during adolescence: The structure and content of story compositions. Journal of Educational Psychology, 95(3), 537-552.
• McMillan, J. H. (2000). Educational research: Fundamentals for the consumer. New York: Harper Collins College Publishers.
• MEB (2018). Türkçe dersi öğretim programı. [Online Erişim: http://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx] Erişim tarihi:09.08.2019.
• Oğuzkan, F. (2013). Çocuk edebiyatı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Patton, M. Q. (1987). How to use gualitative methods in evaluation. Newbury Park, CA: Sage.
• Sarı, M. (2011). Türk dili ders kitabı. Ankara: Okutman Yayıncılık.
• Sever, S. (2013). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü. İzmir: Tudem Yayınları.
• Sidekli, S. (2014). Metin öğretimi. M. Yılmaz (Ed.), Yeni gelişmeler ışığında Türkçe öğretimi (s. 167-200). Ankara: Pegem Akademi.
• Smith, C. B. (1999). Improving Your child’s writing skills. ERIC Document Reproduction:[Online Erişim: https://eric.ed.gov/?id=ED427322.] Erişim tarihi: 01.08.2019
• Speaker, K., Taylor, D., & Kamen, R. (2004). Storytelling: Enhancing language acquisition in young children. Education, 125(1), 3-15.
• Şahin, İ. (2012). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin hikâye edici metinlerde özetleme ve ana fikir bulma becerileri üzerinde hikâye haritalarının etkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Takımcıgil, Ö.S. (2014). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin yazma motivasyonları ile hikâye yazma becerilerinin değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• TDK (2019). Güncel Türkçe Sözlük. [Online Erişim: http://sozluk.gov.tr/] Erişim tarihi:24.08.2019.
• Temizkan, M. ve Atasoy, A. (2014). Türkçe ders kitaplarında yer alan hikâye türündeki metinlerin üst yapı açısından değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3(3), 210-237.
• Tomkins, E.G. (1982). Seven reasons why children should write stories. Language Arts, 59 (7), 718-721.
• Turgut, G. ve Kışla, T. (2015). Bilgisayar destekli hikâye anlatım yöntemi: Alan yazın araştırması. Turkish Online Journal Of Qualitative Inquiry, 6(2), 97-121.
• Tüfekçioğlu, B. (2010). Yazma becerisinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Dil Dergisi, 149, 30-45.
• Uysal, H. (2018). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin zihin haritası yöntemi ile hikâye yazma becerilerinin geliştirilmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• Ünal, E. (2010). An analysis of the writing dispositions of fourth and fifth grade elementary school pupils. Education, 131(2), 319-330.
• Yakıcı, A., Yücel, M., Doğan, M. ve Yelok, S.V. (2005). Türkçe yazılı anlatım. Ankara: Bilge Yayınları.
• Yamaç, A. (2015). İlkokul üçüncü sınıf öğrencilerinin yazma becerilerinin gelişiminde dijital hikâyelerin etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yardımcı, M. ve Tuncer, H. (2002). Eğitim fakülteleri için çocuk edebiyatı. İzmir: Ürün Yayınları.
• Yılmaz, A. (2019). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin hikâye yazma becerilerinin değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Yılmaz, S. K. (2008). İlköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin öyküleyici metin yazma becerileri. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.