İNSAN İLİŞKİLERİ VE İLETİŞİM DERSİNİN ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN İLETİŞİM VE PROBLEM ÇÖZME BECERİ DÜZEYLERİNE ETKİSİ

Yıl 2021, Cilt: 50 Sayı: 230, 923 - 938, 04.05.2021

Yunus Akan

https://doi.org/10.37669/milliegitim.774264

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı, “İnsan İlişkileri ve İletişim Ders Programı”nın üniversite öğrencilerin iletişim ve problem çözme becerisi düzeylerine etkisini incelemektir. Bu araştırma, “Öntest-Sontest Kontrol Gruplu Model” olarak tanımlanan yarı deneysel desen olarak kurgulandı. Araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 eğitim öğretim yılında Muş Alparslan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık programında öğrenim gören 48 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak “İletişim Becerileri Envanteri” ve “Kişilerarası Problem Çözme Envanteri” kullanıldı. Program, deney grubuna 13 hafta boyunca Pazartesi günleri saat 13.00’de eğitim sınıfında haftada 1 oturum ve 80-90 dakika olarak uygulandı. Bu araştırmanın verilerinin analizinde bağımsız örneklem t-test ve ANCOVA (Kovaryans Analizi) kullanıldı. Araştırmanın sonuçları olarak “İnsan İlişkileri ve İletişim Ders Programı”ın, deney grubunda yer alan öğrencilerin iletişim ve problem çözme beceri düzeylerini artırdığı ortaya çıktı. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda alanyazın destekli tartışma yapıldı ve insan ilişkileri ve iletişim ders içeriğinin gözden geçirilerek geliştirilmesi ve uygulamaya dönük çalışmaların daha fazla yer alması, dersin teorik ve uygulama şeklinde iki döneme yayılması, insan ilişkileri ve iletişim dersinin tüm bölümlerde okuyan öğrencilere okutulması ve üniversite öğrencilerinin iletişim ve problem çözme becerilerinin geliştirecek eğitim, sanat, sosyal ve kültürel etkinlikler ve sosyal kulüp çalışmaları gibi ders dışı etkinlikler düzenlenmesi gibi öneriler yapıldı.

Anahtar Kelimeler

İnsan İlişkileri, İletişim, Problem Çözme, Beceri Eğitimi, Üniversite Öğrencileri

Kaynakça

• AFACAN, Ö. ve Turan, F. (2012). Fen bilgisi öğretmen adaylarının iletişim becerilerine ilişkin algılarının belirlenmesinde yaratıcı drama yönteminin kullanılması. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı, 33 (2), 211-237.
• ARİFOĞLU, B. ve Sala Razı, G. (2011). Birinci sınıf hemşirelik öğrencilerinin empati ve iletişim becerileriyle iletişim yönetimi dersi akademik başarı puanı arasındaki ilişki. DEUHYO ED, 4(1): 7-11.
• ARSLAN, E., Erbay, F. ve Saygın, Y. (2010). Yaratıcı drama ile bütünleştirilmiş iletişim becerileri eğitiminin çocuk gelişimi ve eğitimi bölümü öğrencilerinin iletişim becerilerine etkisinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 23, 1-8.
• ATAN, A. (2016). Aile iletişim becerileri psikoeğitim programının ebeveynlerin iletişim becerilerine, çift uyumuna, evlilik doyumuna ve 5-6 yaş çocuklarının sosyal duygusal uyumuna etkisi (Yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• BARKER, L. R. (1999). The social work dictionary. USA: NASW Press.
• BENCUYA, C. (2003). Öğretmenlerin iletişim becerisi eğitimi almasının öğrenciler üzerindeki etkileri. (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• BİNGHAM, A. (1998). Çocuklarda problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesi (Çev. A. Ferhan Oğuzhan). İstanbul: Milli Eğitim.
• BOLAT, S. (1990). Yükseköğretimde öğretim elemanı-öğrenci iletişimi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. BUDAK, S. (2005). Psikoloji Sözlüğü (3. Basım). Ankara: Bilim ve Sanat.
• BUĞA, A., Wise, E. Ö. F. A. ve Çekiç, A. (2018). Üniversite öğrencilerinin bilişsel esneklik düzeylerine göre sosyal problem çözme tarzlarının incelenmesi. Gazıantep Unıversıty Journal Of Educatıonal Scıences, 2(2), 48-58.
• CAN, H., Öner, Ö. İ. ve Çelebi, E. (2009). Üniversite öğrencilerinde eğitimin sorun çözme becerisine etkisinin incelenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(10), 35-58.
• CERTEL, H. (2008). Din-iletişim ilişkisi ve dini iletişim engelleri. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 21, 127-158.
• ÇAM, S. (1999). İletişim becerileri eğitimi programının öğretmen adaylarının ego durumlarına ve problem çözme becerisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 2(12): 16-27.
• ÇAM, S. ve Tümkaya, S. (2007). Kişilerarası problem çözme envanterinin (KPÇE) geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3 (28), 95-111.
• ÇİFTÇİ, E. G. ve Altınova, H. H. (2017). Sosyal hizmet eğitiminde yaratıcı drama yöntemiyle iletişim becerisi geliştirme: Ders uygulaması örneği. İlköğretim Online, 16(4), 1384-1394.
• ÇUHADAR, C., Özgür, H., Akgün, F. ve Şemseddin Gündüz, Ş. (2014). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri ve iletişimci biçimleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1): 295-311
• ÇULHA, M. ve Atlas Dereli, A. (1987). Atılganlık eğitimi programı. Psikoloji Dergisi, 6(21), 124.
• DEMİREL, Y., Ökdem, F. Ş. ve Saracoğlu, F. (2010, Ekim). Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu öğrencilerine verilen temel iletişim becerileri dersinin öğrencilerin iletişim becerilerini değerlendirme düzeylerine etkisi. MYO-OS Ulusal Meslek Yüksekokulları Öğrenci Sempozyumu’nda sunulmuş bildiri, Düzce.<www.kmyo.duzce.edu.tr/kmyo/pdf/MYO_OS_7002.pdf> (2011, Aralık 2).
• DENİZ, İ. (2003). İletişim becerileri eğitiminin ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinin iletişim becerisi düzeylerine etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• DERELİ, E. (2018). Yaratıcı drama eğitimi ve yaratıcı drama temelli kişilerarası ilişkiler eğitim programının öğretmen adaylarının iletişim ve sosyal problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi. Afyon Kocatepe University Journal of Social Sciences, 20(3).
• DÖKMEN, Ü. (1994). Sanatta ve günlük yaşamda iletişim çatışmaları ve empati. İstanbul: Sistem.
• ELKATMIŞ, M. (2015). Yazılı ve sözlü anlatım ile etkili iletişim derslerinin sınıf öğretmeni adaylarının iletişim becerilerine etkisinin incelenmesi. Elementary Education Online, 14(4).
• ELKİN, N., Karaman, F. ve Barut, A. Y. (2016). Sağlık bilimleri yüksekokulu öğrencilerinin iletişim becerileri düzeyleri ve ilişkili değişkenlerin belirlenmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(2), 70-80.
• ERSANLI, K. ve Balcı, S. (1998). İletişim becerileri envanterinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 10, 7-12.
• GÖRMÜŞ, A.Ş., Aydın, S. ve Ergin, G. (2013). İşletme bölümü öğrencilerinin iletişim becerilerinin cinsiyet rolleri bağlamında incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, XV(1) 109-28.
• GÜLBAHÇE, Ö. (2010). K. K. Eğitim Fakültesi öğrencilerinin iletişim becerilerinin incelenmesi. Atatürk Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 12(2), 12-22.
• GÜLŞEN, D. (2008). Farklı lig düzeyinde oynayan futbolcuların oynadıkları mevkilere, öğrenim durumu ve spor yaşlarına göre problem çözme becerilerinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• GÜNÜŞEN, N.P. ve Üstün, B. (2011). Hemşirelik öğrencilerinin problem çözme beceri düzeyleri ile kontrol odağı arasındaki ilişki. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 4(2), 72-77.
• KANTEK, F. ve Öztürk, N. ve Gezer, N. (2010, Kasım). Bir sağlık yüksekokulunda öğrencilerin eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerinin incelenmesi. International Conference on New Trends in Education and Their Implications Kongre Kitabı, 11-13 Kasım 2010, Antalya, 186-190.
• KAPIKIRAN, N.A. ve Kapıkıran, Ş. (2000). İletişim becerisi eğitiminin anaokulu öğretmenliği öğrencilerinin empatik eğilim ve empatik becerileri üzerindeki etkileri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (8), 69-77.
• KARACA, M. (2016). Sosyolojik perspektiften iletişim. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (57), 626-648.
• KEYİFLİ, Ş. (2013). Cami içi din eğitimi ve iletişimi süreci olarak hutbeler. Ekev Akademik Dergisi, 17 (55), 71-88.
• KORKUT, F. (2004). Okul temelli önleyici rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: Anı Yayıncılık.
• KORKUT, F. (2005). Yetişkinlere yönelik iletişim becerileri eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 143-149.
• KÜÇÜK, D. P. (2012). Müzik öğretmenliği anabilim dalı öğrencilerinin iletişim ve problem çözme becerileri. Gazi University Journal of Gazi Educational Faculty (GUJGEF), 32(1).
• MERSİN, S. (2017). The views of students regarding the communication lesson, Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 4 (4), 249-252.
• ÖZDEMİR, G. (2011). Ebelik ve Hemşirelik öğrencilerinin iletişim becerileri ve yaşam yönelimlerinin stresle baş etme tutumları üzerine etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• ÖZLEK, S. (2003). Lise öğrencilerinin sosyal beceri düzeylerini yordayan bazı değişkenler. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• REES, C. S. and McPherson, A. (2002). Communication skills assessment: The perceptions of medical students at the University of Nottingham. Medical Education, 36, 868-878.
• SARACALOĞLU, A.S., Yenice, N. ve Karasakaloğlu, N. (2009). Öğretmen adaylarının iletişim ve problem çözme becerileri ile okuma ilgi ve alışkanlıkları arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 186-206.
• SENEMOĞLU, N. (2012). Gelişim öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya (22. Baskı). Ankara: Pegem A Akademi.
• TEMEL, M. ve Şisman, F. N. (2017). İletişim becerileri eğitiminin hemşirelik öğrencilerinin sanal ve kişilerarası ilişkilerine etkisi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 4(3), 171-179.
• UZUNTAŞ, A. (2013). Etkili iletişim: Anlatabilmek ve anlayabilmek. Kastamonu Eğitim Dergisi. 21(1), 11-30.
• ÜSTÜNEL, G. (2011). Etkili iletişim becerileri ve beden dili (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
• YALÇIN, B., Tetik, S. ve Açıkgöz, A. (2010). Yüksekokul öğrencilerinin problem çözme becerisi algıları ile kontrol odağı düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 19-27.
• YARAR, Kaptan, S. ve Oğuz, A. (2011). Etkili iletişim dersinin sınıf öğretmeni adaylarının iletişim becerilerine etkisi. 20.Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, Bildiri özeti.
• YEŞİLYAPRAK, B. (1986). Üniversite gençliğinin psikolojik sorunları. Psikoloji Dergisi, 20, 81-96.
• YILDIZ, S.A. (2006). Ebeveynin problem çözme becerisini geliştirmeye yönelik deneysel bir çalışma. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 24, 231-244.
• YILDIZ, M.A. ve Duy, B. (2013). Kişilerarası iletişim becerileri psiko-eğitim programının görme engelli erinlerin empatik eğilim ve iletişim becerileri üzerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13 (3): 1461-1476
• YÖK (2018). Yeni Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları,http://www.yok.gov.tr/web/guest/icerik//journal_content/56_INSTANCE_rEHF8BIsfYRx/10279/41807946 adresinden 29.09.2018 tarihinde erişilmiştir.
• YURDAKAL, İ. H. (2018). Öğretmen adaylarının etkili iletişim dersine ilişkin bakış açıları. Electronic Turkish Studies, 13(27).