SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ MATEMATİK OKURYAZARLIĞI PROBLEMİ KURMA BECERİLERİ VE MATEMATİK ETKİNLİĞİ GELİŞTİRME SÜREÇLERİ

Yıl 2021, Cilt: 50 Sayı: 231, 147 - 172, 23.08.2021

H. Beyza Canbazoğlu , Kamuran Tarım

https://doi.org/10.37669/milliegitim.743434

Cited By: 4

Öz

Araştırmanın amacı, ilkokul öğrencilerine yönelik sınıf öğretmeni adaylarının matematik okuryazarlığı problemi kurma becerilerinin ve kurdukları matematik okuryazarlığı problemine yönelik bir matematik etkinliği geliştirmesine ilişkin yansıtıcı görüşlerinin değerlendirilmesidir. Araştırmada, nitel araştırma desenlerinden durum çalışması modeli kullanılmıştır. Çalışma grubu, 61 sınıf öğretmeni adayından oluşmaktadır. Araştırmada veriler öğretmen adaylarının kurdukları matematik okuryazarlığı problemlerinden ve yansıtıcı görüş belirleme formlarından toplanmıştır. Elde edilen bulgulara göre, sınıf öğretmeni adaylarının çoğunlukla çokluk, kişisel bağlam ve durumları matematiksel olarak formülleştirme bileşenlerine yönelik matematik okuryazarlığı problemi kurdukları belirlenmiştir. Sınıf öğretmeni adaylarının matematik okuryazarlığına yönelik matematik etkinliği geliştirmesine ilişkin yansıtıcı görüşleri; etkinlik öncesi yansımalar, etkinlik süreci ve etkinlik sonrası yansımalar (öz-değerlendirme) olmak üzere üç tema altında ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Matematik okuryazarlığı, problem kurma, matematik(sel) öğrenme etkinliği, ilkokul dönemi

PRE-SERVICE ELEMENTARY SCHOOL TEACHERS’ SKILLS TO POSING A MATHEMATICAL LITERACY PROBLEM AND PROCESSES FOR DEVELOPING A MATHEMATICS ACTIVITY

Öz

The aim of the study was to evaluate the pre-service elementary school teachers' ability to form a mathematical literacy problem for elementary school students and their reflective views on the development of a mathematical activity for the mathematics literacy problem they established. Case study model, one of the qualitative research patterns, was used in the research. The study group of the study consists of pre-service elementary school teachers. The data collection tools of the research are mathematics literacy problems and reflective opinion determination form established by pre-service teachers. According to the findings, it was determined that pre-service elementary school teachers mostly established mathematics literacy problem related to quantity, personal context and formulating components. The reflective views of the pre-service elementary school teachers' about the development of mathematics activity for mathematics literacy were discussed under three themes as pre-activity reflections, activity process and post-activity reflections.

Anahtar Kelimeler

Mathematical literacy, problem posing, mathematics learning activity, elementary school

Kaynakça

• ALTUN, M., & AKKAYA, R. (2014). Matematik öğretmenlerinin PISA matematik soruları ve ülkemiz öğrencilerinin düşük başarı düzeyleri üzerine yorumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 19-34.
• AN, S., KULM, G., & WU, Z. (2004). The pedagogical content knowledge of middle school, mathematics teachers in China and the US. Journal of Mathematics Teacher Education, 7(2), 145-172.
• ARTZT, A. F., & ARMOUR-THOMAS, E. (1999). A cognitive model for examining teachers' instructional practice in mathematics: A guide for facilitating teacher reflection. Educational Studies in Mathematics, 40(3), 211-235.
• AYDOĞDU İSKENDEROĞLU, T., & BAKİ, A. (2011). Classification of the questions in an 8th grade mathematics textbook with respect to the competency levels of PISA. Education and Science, 36(161), 287-301.
• BAL, A. P. (2008). Yeni ilköğretim matematik öğretim programının öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 53-68.
• BAŞTÜRK ŞAHİN, B. N. & ALTUN, M. Matematik öğretmeni adaylarının ürettiği matematik okuryazarlığı problemlerinin matematiksel süreçler bağlamında incelenmesi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 146-161.
• BAŞTÜRK-ŞAHİN, B. N. (2015). İlköğretim matematik öğretmenlerinin ders dokümanı hazırlama süreçlerinin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayımlanmış yüksek lisans tezi), Bursa.
• BAYPINAR, K., TARIM, K., & KEKLİK, G. (2015). İlköğretim öğretmenlerinin matematik okuryazarlığı öz-yeterlik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2015(21), 846-870.
• BOZKURT, A. (2012). Matematik öğretmenlerinin matematiksel etkinlik kavramına dair algıları. Eğitim ve Bilim, 37(166), 101-115.
• BOZKURT, A., & KURAN, K. (2016). Öğretmenlerin matematik ders kitaplarındaki etkinlikleri uygulama ve etkinlik tasarlama deneyim ve görüşlerinin incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 17(2), 377-398.
• BUKOVA GÜZEL, E., & ALKAN, H. (2004). Matematik öğretiminde, geliştirilen öğrenme etkinlikleri ile yapılandırmacı yaklaşımın örneklenmesi. VI. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• CAI, J. (1998). An investigation of US and Chinese students’ mathematical problem posing and problem solving. Mathematics Education Research Journal, 10(1), 37-50.
• CANBAZOĞLU, H. B. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik okuryazarlığı ve farkındalıklarının geliştirilmesine yönelik etkinlik temelli bir uygulama. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Adana.
• CANBAZOĞLU, H. B., TARIM, K., & BAYPINAR, K. (2019). Matematik okuryazarlığı. G. Hacıömeroğlu ve K. Tarım (Ed.), Matematik öğretiminin temelleri: Ortaokul (s. 457-496). Ankara: Anı Yayıncılık.
• CHALIES S, BRUNO-MEARD, F., MEARD, J., & BERTONE, S. (2010). Training preservice teachers rapidly: The need to articulate the training given by university supervisors and cooperating teachers. Teaching and Teacher Education, 26(4), 767- 774.
• DE CORTE, E. (2004). Mainstreams and perspectives in research on learning mathematics from instruction. Applied Psychology, 53, 279–310.
• DEMİR, F. (2015). Matematik okuryazarlığı soru yazma süreç ve becerilerinin gelişimi. Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayımlanmış doktora tezi), Bursa.
• DEMİR, F., & ALTUN, M. (2018). Matematik okuryazarlığı soru yazma süreç ve becerilerinin gelişimi. Eğitim ve Bilim, 43(194), 19-41.
• EĞİTİMİ ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME DAİRESİ BAŞKANLIĞI [EARGED]. (2008). Sınıf öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi. Ankara: MEB Yayınları.
• ENGLISH, L. D. (1997). The development of fifth-grade children's problem-posing abilities. Educational Studies in Mathematics, 34(3), 183-217.
• ERSOY, Y. (2003). Matematik okuryazarlığı-II: Hedefler, geliştirilecek yetiler ve beceriler. Retrieved May 24, 2020, from http://www.matder.org.tr/matematik-okur-yazarligi-iihedefler-gelistirilecek-yetiler-ve-beceriler/
• GARFUNKEL, S. (2013). For all practical purposes mathematical literacy in today’s world. New York: W. H. Freeman and Company.
• GRUNDMEIER, T. A. (2003). The effects of providing mathematical problem posing experiences for K-8 pre-service teachers: Investigating teachers’ beliefs and characteristics of posed problems. University of New Hampshire (Unpublished doctoral dissertation), Durham, NH.
• GÜRBÜZ, M. Ç. (2014). PISA matematik okuryazarlık öğretiminin PISA sorusu yazma ve matematik okuryazarlık düzeyleri üzerine etkisi. Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Bursa.
• HACIÖMEROĞLU, G. (2018). Teaching the emoji generations: examining the role of reflections on the student teachers’ development of a mathematical activity. International Journal of Educational Studies in Mathematics, 5(1), 11-22.
• HACIÖMEROĞLU, G., & ŞAHİN-TAŞKIN, Ç. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik öğretimi yeterlik inançları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 539-555.
• HOLMES GROUP. (1986). Tomorrow's teachers. East Lansing, MI: Author.
• HOLMES GROUP. (1990). Tomm's schools: Principles for the design of professional development schools. East Lansing, MI: Author.
• HOLMES GROUP. (1995). Tomorrow's schools of education. East Lansing, MI: Author.
• KABAEL, T. (2019). Matematik okuryazarlığı ve PISA. Kabael, T. (Ed.), Matematik Okuryazarlığı ve PISA (s. 11-43). Ankara: Anı Yayıncılık.
• KABAEL, T., & ATA BARAN, A. (2019). Ortaokul matematik öğretmeni adaylarının matematik okuryazarlığı performanslarının ve matematik okuryazarlığına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 4(2), 51-67.
• KABAEL, T., & BARAK, B. (2016). Ortaokul matematik öğretmeni adaylarının matematik okuryazarlık becerilerinin PISA soruları üzerinden incelenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 7(2), 321.
• KILLION, J., & HIRSH, S. (2001). Continuous learning: Top-quality professional development ıs key to teacher effectiveness. American School Board Journal, 188(5), 36-38.
• KILPATRICK, J. (1987). Problem formulating: Where do good problems come from. Cognitive Science and Mathematics Education, 123-147.
• KILPATRICK, J. (2001). Understanding mathematical literacy: The contribution of research. Educational studies in mathematics, 47(1), 101-116.
• KILPATRICK, J., SWAFFORD, J., & FINDELL, B. (2001). Adding it up: Helping children learn mathematics. Washington, DC: National Academy Press.
• LAUGIER, A. & DUMON, A. (2003). Résolution de problème et pratique expérimentale: Analyse du comportement des élèves en début de seconde. Chemistry Education: Research and Practice, 4(3), 335–352.
• LILJEDAHL, P., CHERNOFF, E., & ZAZKIS, R. (2007). Interweaving mathematics and pedagogy in task design: A tale of one task. Journal of Mathematics Teacher Education, 10(4), 239–249.
• LIN, S. W., & TAI, W. C. (2015). Latent class analysis of studentsʹ mathematics learning strategies and the relationship between learning strategy and mathematical literacy. Universal Journal of Educational Research, 3(6), 390–395.
• MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI [MEB]. (2014). TIMSS 2011 ulusal matematik ve fen raporu 4. sınıflar. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı yenilik ve eğitim teknolojileri genel müdürlüğü (YEĞİTEK).
• MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI [MEB]. (2016). TIMSS 2015 ulusal matematik ve fen ön raporu 4. sınıflar. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
• MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI [MEB]. (2018). İlkokul matematik (1-4. Sınıflar) dersi öğretim programı. Ankara: Talim Terbiye Başkanlığı Yayınları.
• MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI [MEB] (2019). PISA 2018 Türkiye ön raporu. Ankara: Eğitim Analiz ve Değerlendirme Raporları Serisi.
• MULLIS, I. V., & MARTIN, M. O. (2008). Overview of TIMSS 2007. Chestnut Hill, MA: TIMSS & PIRLS.
• ORGANISATION FOR ECONOMIC CO-OPERATION AND DEVELOPMENT [OECD]. (2013). PISA 2012 assessment and analytical framework: mathematics, reading, science, problem solving and financial literacy. Paris: PISA, OECD Publishing.
• ORGANISATION FOR ECONOMIC CO-OPERATION AND DEVELOPMENT [OECD]. (2016). PISA 2015 Assessment and Analytical Framework: Science, Reading, Mathematic and Financial Literacy. Paris: PISA, OECD Publishing.
• ORGANISATION FOR ECONOMIC CO-OPERATION AND DEVELOPMENT [OECD]. (2019a). PISA 2018 assessment and analytical framework. Paris: OECD Publishing.
• ORGANISATION FOR ECONOMIC CO-OPERATION AND DEVELOPMENT [OECD]. (2019b). PISA 2018 results volume I: What students know and can do. Paris: OECD Publishing.
• ÖZGEN, K. (2017). Matematiksel öğrenme etkinliği türlerine yönelik kuramsal bir çalışma: Fonksiyon kavramı örneklemesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (3), 1437-1464.
• ÖZGEN, K. (2019). Problem-posing skills for mathematical literacy: The sample of teachers and pre-service teachers. Eurasian Journal of Educational Research, 84, 177-212.
• PALARDY, G. J., & RUMBERGER, R. W. (2008). Teacher effectiveness in first grade: The importance of background qualifications, attitudes, and instructional practices for student learning. Educational Evaluation and Policy Analysis, 30(2), 111-140.
• REMILLARD, J. T. (2005). Examining key concepts in research on teachers’ use of mathematics curricula. Review of Educational Research, 75(2), 211-246.
• SAENZ, C. (2009). The role of contextual, conceptual and procedural knowledge in activating mathematical competencies (PISA). Educational Studies in Mathematics, 71(2), 123-143.
• SÉRÉ, M. G. & BENEY, M. (1997). Le fonctionnement intellectuel d’étudiants réalisant des experiences: Observation de séances de travaux pratiques en premier cycle universitaire scientifique. Didaskalia, 11, 75–102.
• SILVER, E. A. (1997). Fostering creativity through instruction rich in mathematical problem solving and problem posing. ZDM, 29(3), 75-80.
• ŞAHİN, Ö., & BAŞGÜL, M. (2018). Matematik öğretmeni adaylarının PISA problemi kurma becerilerinin incelenmesi. Uluslararası Alan Eğitimi Dergisi, 4(2), 128-148.
• ŞEFİK, Ö., & DOST, Ş. (2016). Secondary preservice mathematics teachers' views on mathematical literacy. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10(2), 320-338.
• TARIM, K., ÖZSEZER, M. S., & CANBAZOĞLU, H. B. (2017). An ınvestigation of pre-service primary school teachers’ mathematical literacy levels and perceptions of mathematics. Current Trends in Educational Sciences, 99-113.
• TOPRAK, Ç., UĞUREL, I. & TUNCER, G. (2014). Öğretmen adaylarının geliştirdikleri matematik öğrenme etkinliklerinin seçilen konu, amaç, uygulama şekli bileşenleri açısından analizi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 5(1), 39-59.
• UĞUREL, I., BUKOVA GÜZEL, E., & KULA, S. (2010). Matematik öğretmenlerinin öğrenme etkinlikleri hakkındaki görüş ve deneyimleri. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 103-123.
• VAN DEN BRINK, J. (1987). Children as arithmetic book authors. For the Learning of Mathematics, 7(2), 44-47.
• WIDJAJA, W. (2011) Towards mathematical literacy in the 21st century: Perspectives from Indonesia. Southeast Asian Mathematics Education Journal, 1(1),75-84.
• YENİLMEZ, K., & ATA, A. (2013). Matematik okuryazarlığı dersinin öğretmen adayarının matematik okuryazarlığı özyeterliğine etkisi. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(2), 1803-1816.
• YIN, R. K. (2017). Durum çalışması araştırması uygulamaları (Çev. İ. Günbayı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• YUAN, X., & SRIRAMAN, B. (2010). An exploratory study of relationships between students' creativity and mathematical problem posing abilities. Rotterdam: Sense Publishers.