Akran Zorbalığı ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Psikolojik Sağlamlık ve Benlik Saygısının Aracı Rolü

Yıl 2025, Cilt: 54 Sayı: 248, 1987 - 2022, 01.11.2025

Halil Yavaş , Nagihan Oğuz Duran , Elif Sezer Başaran

https://doi.org/10.37669/milliegitim.1652129

Öz

Bu araştırma, ortaokul öğrencilerinde akran zorbalığına maruz kalma veya zorbalık uygulama düzeyleri ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide benlik saygısının ve psikolojik sağlamlığın aracılık rolünü değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışma kapsamında, 5., 6., 7. ve 8. sınıflarda öğrenim gören 1271 öğrenci (%48,9 erkek, %51,1 kız) araştırmaya dahil edilmiştir. Veriler, Ergen Akran İlişkileri Ölçeği (EAİÖ), Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği (RBSÖ), Çok Boyutlu Öğrenci Yaşam Doyumu Ölçeği (ÇBÖYDÖ) – Kısa Form ve Çocuk ve Genç Psikolojik Sağlamlık Ölçeği (ÇGPSÖ-12) kullanılarak toplanmıştır. Araştırmanın verileri normal dağılım göstermemesi nedeniyle zorbalık davranışları, yaşam doyumu, psikolojik sağlamlık ve benlik saygısı arasındaki ilişkiler Spearman-Brown sıralı korelasyon katsayısı kullanılarak analiz edilmiştir. Analizler sonucunda, zorbalık davranışları ile psikolojik sağlamlık ve yaşam doyumu arasında orta düzeyde anlamlı ilişkiler tespit edilirken, benlik saygısı ile düşük düzeyde anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Aracılık analizi sonuçları, benlik saygısı ve psikolojik sağlamlığın akran zorbalığı ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide etkili olduğunu ve bu değişkenlerin yaşam doyumunu olumlu yönde desteklediğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

ortaokul öğrencileri , akran zorbalığı , yaşam doyumu , benlik saygısı , psikolojik sağlamlık

The Mediating Role of Resilience and Self-Esteem in the Relationship Between Peer Bullying and Life Satisfaction

Öz

This study aims to evaluate the mediating role of self-esteem and resilience in the relationship between the levels of exposure to or engagement in peer bullying behaviors and life satisfaction among middle school students. The research sample consists of 1,271 students from the 5th, 6th, 7th, and 8th grades (48.9% male, 51.1% female). Data were collected using the Adolescent Peer Relations Instrument (APRI), the Rosenberg Self-Esteem Scale (RSES), the Multidimensional Students’ Life Satisfaction Scale (BMSLSS) – Short Form and the Child and Youth Resilience Measure (CYRM-12). Given that the study data did not follow a normal distribution, the relationships between bullying behaviors, life satisfaction, resilience, and self-esteem were analyzed using the Spearman-Brown rank-order correlation coefficient. The findings revealed a moderate significant relationship between bullying behaviors and both resilience and life satisfaction, while a low but significant relationship was identified with self-esteem. Mediation analyses indicated that self-esteem and resilience play a mediating role in the relationship between peer bullying and life satisfaction, suggesting that these variables contribute positively to life satisfaction.

Anahtar Kelimeler

secondar school student , peer bullying , life satisfaction , self-esteem , resilience

Kaynakça

• Abolghasemi, A., & Varaniyab, S. T. (2010). Resilience and perceived stress: Predictors of life satisfaction in the students of success and failure. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 5, 748-752.
• Acquah, E. O., Topalli, P., Wilson, M. L., Junttila, N., & Niemi, P. M. (2015). Adolescent loneliness and social anxiety as predictors of bullying victimisation. International Journal of Adolescence and Youth, 21(3), 320–331. https:// dx.doi.org/10.1080/02673843.2015.1083449
• Arslan, G. (2015). Çocuk ve genç psikolojik sağlamlık ölçeğinin (ÇGPSÖ-12) psikometrik özellikleri: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 16(1), 1-12.
• Avşaroğlu, S., ve Koç, H. (2019). Yaşam doyumu ile sıkıntıyı tolere etme arasındaki ilişkide iyimserliğin aracı etkisi. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 9(53), 565-588.
• Besag, V. E. (1995). Bullies and victims in schools: A guide to understanding and management. Open University Press.
• Buelga, S., Musitu, G., Murgui, S., & Pons, J. (2008). Reputation, loneliness, satisfaction with life and aggressive behavior in adolescence. The Spanish Journal of Psychology, 11(1), 192-200.
• Cañas, E., Estevez, E., & Estevez, J. F. (2022). Sociometric status in bullying perpetrators: A systematic review. Frontiers in Communication, 7, 1-14. https://dx.doi. org/10.3389/fcomm.2022.841424
• Chen, M., Tang, W., Wang, N., Deng, R., Tang, H., Xu, W., & Xu, J. (2023). Bullying victimization and internalizing and externalizing problems in school-aged children: The mediating role of sleep disturbance and the moderating role of parental attachment. Child Abuse and Neglect, 138, 106064. https://dx.doi. org/10.1016/j.chiabu.2023.106064
• Cook, C. R., Williams, K. R., Guerra, N. G., Kim, T. E., & Sadek, S. (2010). Predictors of bullying and victimization in childhood and adolescence: A meta-analytic investigation. School Psychology Quarterly, 25(2), 65–83. https://dx.doi. org/10.1037/a0020149
• Coopersmith, S. (1967). The antecedents of self-esteem. W. H. Freeman.
• Çarkıt, E., & Bacanlı, F. (2020). Okullarda akran zorbalığı: Öğretmen görüşlerine göre nitel bir çalışma. OPUS International Journal of Society Researches, 15(24), 2545-2583. https://dx.doi.org/10.26466/opus.644848
• Çetin, E. (2024). Algılanan sosyal desteğin akran zorbalığı mağduriyeti etkisinde boyun eğici davranışların aracı rolü. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(3), 262-276. https://dx.doi.org/10.18026/cbayarsos.1471843
• Çokluk, Ö., Şekerci, G., & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Pegem Akademi.
• Çuhadaroğlu, F. (1986). Adölesanlarda benlik saygısı [Yayımlanmamış uzmanlık tezi]. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi.
• Çulhaoğlu, Ö., & Akmanoğlu, N. (2022). Peer bullying experienced by children with autism spectrum disorder: A systematic review. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 51(2), 1315-1358. https://dx.doi.org/10.14812/ cuefd.1069494
• Dake, J. A., Prıce, J. H., & Telljohann, S. K. (2003). The nature and extent of bullying at school. Journal of School Health, 73(5), 173-180.
• Dietrich, L., & Ferguson, R. F. (2019). Why stigmatized adolescents bully more: The role of self-esteem and academic-status insecurity. International Journal of Adolescence and Youth, 25(1), 305–318. https://dx.doi.org/10.1080/0267384 3.2019.1622582
• Dilmaç, B., & Ekşi, H. (2008). Meslek yüksekokullarında öğrenim gören öğrencilerin yaşam doyumları ve benlik saygılarının incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Edebiyat Dergisi, 20, 279-291.
• Donnon, T. (2009). Understanding how resiliency development influences adolescent bullying and victimization. Canadian Journal of School Psychology, 25(1), 101–113.
• Duy, B., & Yıldız, M. A. (2014). Farklı zorbalık konumunda olmak empatik eğilim ve yaşam doyumu bağlamında bir fark yaratır mı? Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 31-47.
• Espelage, D. L., & Walters, G. D., (2023). Mediating the pathway from bullying victimization to bullying perpetration with hostility, peer delinquency, and pro-bullying attitudes: Transforming victims into aggressors. Psychology of Violence, 13(3), 194. https://dx.doi.org/10.1037/vio0000435
• Farooq, S., & Majeed, J. (2024). Self-esteem, resilience, and mental well-being among students. Educational Administration: Theory and Practice, 30(5), 9731-9748 https://dx.doi.org/10.53555/kuey.v30i5.4647
• Fergus, S., & Zimmerman, M. A. (2005). Adolescent resilience: A framework for understanding healthy development in the face of risk. Annual Review of Public Health, 26(1), 399-419.
• Flaspohler, P., Elfstrom, J., Vanderzee, K., Sink, H., & Birchmeier, Z. (2009). Stand by me: The effects of peer and teacher support in mitigating impact of bullying on quality of life. Psychology in the Schools, 46(7), 636–649. http://dx.doi. org/10.1002/pits.20404
• Garmezy, N. (1993). Children in poverty: Resilience despite risk. Psychiatry, 56(1), 127-136.
• Garnique-Hinostroza, R., Coaquira, O. H. H., Mamani-Benito, O., Turpo-Chaparro, J. E., Castillo-Blanco, R., Turpo, S. P., & Esteban, R. F. C. (2024). Self-esteem and family satisfaction as predictors of life satisfaction in Peruvian highland university students. Frontiers in Education, 9, 1-9. https://dx.doi.org/10.3389/ feduc.2024.1182446
• Gilman, R., & Huebner, E. S. (2006). Characteristics of adolescents who report very high life satisfaction. Journal of Youth and Adolescence, 35(3), 311-319.
• Gobina, I., Zaborskis, A., Pudule, I., Kalnins, I., & Villerusa, A. (2008). Bullying and subjective health among adolescents at schools in Latvia and Lithuania. International Journal of Public Health, 53(5), 272-276. http://dx.doi. org/10.1007/s00038-008-7041-1
• Goldstein, S., & Brooks, R. B. (2006). Why study resilience? In S. Goldstein and R. B. Brooks (Eds.). Handbook of resilience in children (pp. 3–16). Springer.
• Gün, R. Ş., & Gültekin-Akduman, G. (2022). Okul öncesi çocuklarının psikolojik sağlamlıklarının akran zorbalığı davranışları ile ilişkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 20(1), 107-123. https://dx.doi.org/10.37217/tebd.1019516
• Güngördü, B., & Kaynak, Ü. (2024). Arkadaş ilişkileri geliştirme psikoeğitim programının akran zorbalığı ile baş etmeye etkisinin incelenmesi. Sinop Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 296-315.
• Hesapçıoğlu, S. T., Meraler, H. Y., ve Ercan, F. (2018). Okullardaki akran zorbalığının ergenlerde depresif belirtiler, benlik saygısı ve özkıyım düşüncesi ile ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 19(2), 210 - 216.
• Hilooğlu, S., & Cenksever-Önder, F. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinde zorbalığı yordamada sosyal beceri ve yaşam doyumunun rolü. İlköğretim Online, 9(3), 1159-1173.
• Hinduja, S., & Patchin, J. W. (2017). Cultivating youth resilience to prevent bullying and cyberbullying victimization. Child Abuse and Neglect, 73, 51–62.
• Huebner, E. S., Suldo, S. M., Valois, R. F., Drane, J. W., & Zullig, K. (2004). Brief Multidimensional Students’ Life Satisfaction Scale (BMSLSS): Gender, race, and grade effects. Psychological Reports, 94(1), 351-356.
• Jankauskiene, R., Kestutis, K., Sukys, S., & Kardeliene, L. (2008). Associations between school bullying and psychosocial factors. Social Behavior and Personality, 36(2), 145-162.
• Juvonen, J., & Graham, S. (2014). Bullying in schools: The power of bullies and the plight of victims. Annual Review of Psychology, 65(1), 159–185. http://dx.doi. org/10.1146/annurev-psych-010213-115030
• Kandemir, M., & Özbay, Y. (2009). Sınıf içinde algılanan empatik atmosfer ile benlik saygısı arasındaki etkileşimin zorbalıkla ilişkisi. İlköğretim Online, 8(2), 322- 330.
• Kapçı, E. G. (2004). İlköğretim öğrencilerinin zorbalığa maruz kalma türünün ve sıklığının depresyon, kaygı ve benlik saygısıyla ilişkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(1), 1–13.
• Kaya, Ö. S., & Demir, E. (2017). Kendini toparlama gücü ve stresle başa çıkma stratejilerinin mutluluk düzeyini yordama gücü. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 18-33.
• Kerr, J. C., Valois, R. F., Huebner, E. S., & Drane, J. W. (2011). Life satisfaction and peer victimization among usa public high school students. Child Indicators Research, 4(1), 127-144. http://dx.doi.org/10.1007/s12187-010-9078-y
• Kochenderfer-Ladd, B., & Skinner, K. (2002). Children’s coping strategies: Moderators of the effects of peer victimization? Developmental Psychology, 38(2), 267- 278.
• Kurnaz, M. F., Teke, E., & Günaydın, H. A. (2020). Benlik saygısı ve yaşam doyumu arasındaki ilişki: Bir meta-analiz çalışması. Eğitim ve Psikoloji Araştırmaları, 4(2), 236-253.
• Kusumaningsih, A., & Febriani, A. (2022). The role of social skills on bullying behavior tendency with friendship quality as mediator. Jurnal Psikologi, 49(2), 163- 181. https://dx.doi.org/10.22146/jpsi.69779
• Laith, R., & Vaillancourt, T. (2022). The temporal sequence of bullying victimization, academic achievement, and school attendance: A review of the literature. Aggression and Violent Behavior, 64, 101722. https://dx.doi.org/10.1016/j. avb.2022.101722
• Liebenberg, L., Ungar, M., & Van de Vijver, F. R. R. (2012). Validation of the Child and Youth Resilience Measure-28 (CYRM-28) among canadian youth with complex needs. Research on Social Work Practice, 22(2), 219-226.
• Liebenberg, L., Ungar, M., & LeBlanc, J. C. (2013). The CYRM-12: A brief measure of resilience. Canadian Journal of Public Health, 104(2), 131-135.
• Luthar, S. S. (2005). Resilience at an early age and ıts ımpact in child psychosocial development. Encyclopedia On Early Childhood Development, 15(3), 773- 810.
• MacKinnon, D. P., Fairchild, A. J., & Fritz, M. S. (2007). Mediation analysis. Annual Review of Psychology, 58, 593–614. https://dx.doi.org/10.1146/annurev. psych.58.110405.085542
• Manzoor, A., Khalid, M. U., & Rashid, A. (2024). Bullying at school: Analyzing peer victimization faced by students with special needs. ProScholar Insights, 3(1), 101-113. https://dx.doi.org/10.62997/psi.2024a-31026
• Martinez-Marti, M. L., & Ruch, W. (2017). Character strengths predict resilience over and above positive affect, self-efficacy, optimism, social support, self-esteem, and life satisfaction. The Journal of Positive Psychology, 12(2), 110-119.
• Mawlod, K. S., Kakamd, K. K., Jubraeel, A. S., & Ahmed, J. O. (2024). Bully victimization and self-esteem among students with communication disorders. Middle East Current Psychiatry, 31(1). https://dx.doi.org/10.1186/s43045- 024-00475-w
• Moore, B., & Woodcock, S. (2016). Resilience to bullying: Towards an alternative to the anti-bullying approach. Educational Psychology in Practice, 33(1), 65-80. http://dx.doi.org/10.1080/02667363.2016.1233488
• Moore, S. E., Norman, R. E., Suetani, S., Thomas, H. J., Sly, P. D., & Scott, J. G. (2017). Consequences of bullying victimization in childhood and adolescence: A systematic review and meta-analysis. World Journal of Psychiatry, 7(1), 60- 76. https://doi.org/10.5498/wjp.v7.i1.60
• Narayanan, A., & Betts, L. R. (2014). Bullying behaviors and victimization experiences among adolescent students: The role of resilience. The Journal of Genetic Psychology, 175(2), 134–146. http://dx.doi.org/10.1080/00221325.2013.834 290
• Navarro, R., Ruiz-Oliva, R., Larrañaga, E., & Yubero, S. (2015). The impact of cyberbullying and social bullying on optimism, global and school-related happiness and life satisfaction among 10-12-year-old schoolchildren. Applied Research in Quality of Life, 10(1), 15–36. http://dx.doi.org/10.1007/s11482- 013-9292-0
• Newman, R. (2005). APA’s resilience initiative. Professional Psychology: Research and Practice, 36(3), 227–229.
• Olthof, T., & Goossens, F. A. (2007). Bullying and the need to belong: Early adolescents bullying‐related behavior and the acceptance they desire and receive from particular classmates. Social Development, 17(1), 24–46. https://dx.doi. org/10.1111/j.1467-9507.2007.00413.x
• Olweus, D. (1993). Bullying at school: What we know and what we can do. Cambridge Ma: Blackwell.
• Özbek Baştuğ, Ö. Y., & Taneri, P. O. (2023). Çocuklarda zorbalık davranışları, kaygı ve sosyal kaygı arasındaki ilişki. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 211-247. https://dx.doi.org/10.54558/jiss.1192470
• Özdemir, S. (2018). Ergen riskli davranışlarının akran zorbalığı, örselenme yaşantıları ve psikolojik sağlamlık ile ilişkisinde sapkın arkadaşların aracı etkisinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 43(195), 223-239.
• Özer, A. & Haspolat, N. K. (2024). The prediction of peer bullying in adolescents by individual and environmental variables. International Journal of Turkish Education Sciences, 12(2), 649-681. https://dx.doi.org/10.46778/ goputeb.1399474
• Palermiti, A. L., Bartolo, M. G., Musso, P., Servidio, R., & Costabile, A. (2022). Self-esteem and adolescent bullying/cyberbullying and victimization/ cybervictimization behaviours: A person-oriented approach. Europe’s Journal of Psychology, 18(3), 249–261. https://dx.doi.org/10.5964/ejop.5379
• Parada, R. (2000). Adolescent Peer Relations Instrument: A theoretical and empirical basis for the measurement of participant roles in bullying and victimisation of adolescence: An interim test manual and a research monograph: A test manual. Publication Unit, Self-concept Enhancement and Learning Facilitation (SELF) Research Centre, University of Western Sydney.
• Proctor, C. L., Linley, P. A., & Maltby, J. (2009). Youth life satisfaction: A review of the literature. Journal of Happiness Studies, 10(5), 583-630.
• Ranta, K., Kaltiala-Heino, R., Fröjd, S., & Marttunen, M. (2012). Peer victimization and social phobia: A follow-up study among adolescents. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 48(4), 533–544. https://dx.doi.org/10.1007/ s00127-012-0583-9
• Rodkin, P. C., Espelage, D. L., &Hanish, L. D. (2015). A relational framework for understanding bullying: Developmental antecedents and outcomes. American Psychologist, 70(4), 311–321. https://dx.doi.org/10.1037/a0038658
• Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image. Princeton, NJ: Princeton University Press.
• Sagone, E., De Caroli, M. E., Falanga, R., &Indiana, M. L. (2020). Resilience and perceived self-efficacy in life skills from early to late adolescence. International Journal of Adolescence and Youth, 25(1), 882–890. https://doi.org/10.1080/02 673843.2020.1771599
• Sainz, V., &Martín-Moya, B. (2023). The importance of prevention programs to reduce bullying: A comparative study. Frontiers in Psychology, 13, 1-11. https:// dx.doi.org/10.3389/fpsyg.2022.1066358
• Salmivalli, C., Laninga‐Wijnen, L., Malamut, S. T., & Garandeau, C. F. (2021). Bullying prevention in adolescence: Solutions and new challenges from the past decade. Journal of Research on Adolescence, 31(4), 1023–1046. https:// dx.doi.org/10.1111/jora.12688
• Sapouna, M., & Wolke, D. (2013). Resilience to bullying victimization: The role of individual, family and peer characteristics. Child Abuse and Neglect, 37(11), 997–1006. http://dx.doi.org/10.1016/j.chiabu.2013.05.009
• Seon, Y., & Smith-Adcock, S. (2023). Adolescents’ meaning in life as a resilience factor between bullying victimization and life satisfaction. Children and Youth Services Review, 148. https://dx.doi.org/10.1016/j.childyouth.2023.106875
• Schlesier, J., Vierbuchen, M., & Matzner, M. (2023). Bullied, anxious and skipping school? The interplay of school bullying, school anxiety and school absenteeism considering gender and grade level. Frontiers in Education, 8, 1-12. https:// dx.doi.org/10.3389/feduc.2023.951216
• Siyez, D. M., & Kaya, A. (2007). Validity and reliability of the brief multidimensional students’ life satisfaction scale with Turkish children. Journal of Psychoeducational Assesment, 26(2), 139-147.
• Sutton, J., & Smith, P. K. (1999). Bullying as a group process: An adaptation of the participant role approach. Aggressive Behavior, 25, 97-111.
• Uz-Baş, A., & Yurdabakan, İ. (2017). Psikolojik sağlamlık ve okul ikliminin ortaokul öğrencilerinin yaşam doyumunu yordama gücü. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 202-214.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı (Çev. M. Baloğlu). Nobel Akademi.
• Tsaousis, I. (2016). The relationship of self-esteem to bullying perpetration and peer victimization among schoolchildren and adolescents: A meta-analytic review. Aggression and Violent Behavior, 31, 186–199. https://dx.doi.org/10.1016/j. avb.2016.09.005
• Ülker-Tümlü, G., & Recepoğlu, E. (2013). Üniversite akademik personelinin psikolojik dayanıklıklık ve yaşam doyumu arasındaki ilişki. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(3), 205-213.
• Vaillancourt, T., Hymel, S., & McDougall, P. (2003). Bullying ıs power. Journal of Applied School Psychology, 19(2), 157–176. http://dx.doi.org/10.1300/ J008v19n02_10
• Varela, J. J., Guzmán, J., Alfaro, J., & Reyes, F. (2018). Bullying, cyberbullying, student life satisfaction and the community of chilean adolescents. Applied Research in Quality of Life, 14, 705-720. http://dx.doi.org/10.1007/s11482-018-9610-7
• Xiong, M., Guo, X., & Ren, P. (2024). Are peer-rejected adolescents more likely to become bullies or victims? A longitudinal social network analysis. Journal of Youth and Adolescence, 54(4), 955-966. https://dx.doi.org/10.1007/s10964- 024-02110-7
• Yang, Y., Zheng, C., Xie, M., Yuan, S., Zeng, Y., Zhou, M., Huang, S., Zhu, Y., Ye, X., Zou, Z., Wang, Y., & Baker, J. S. (2021). Bullying victimization and life satisfaction among rural left-behind children in China: A cross-sectional study. Frontiers in Pediatrics, 9, 1-9. https://dx.doi.org/10.3389/fped.2021.671543
• Yavaş, H. (2021). Ortaokul öğrencilerinde akran zorbalığı davranışları ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide psikolojik sağlamlık ve benlik saygısının aracı rolü. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Bursa Uludağ Üniversitesi
• Yıldız, M. A., & Baytemir, K. (2016). Evli bireylerde evlilik doyumu ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide benlik saygısının aracılığı. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 67-80. http://dx.doi.org/10.17679/iuefd.17181627
• Youngblom, R., Houlihan, D., & Nolan, J. (2014). An assessment of resiliency and life satisfaction in high school-aged students in Belize. International Journal of Psychological Studies, 6(4), 115-122.
• Zhou, Z. K., Liu, Q. Q., Niu, G. F., Sun, X. J., & Fan, C. Y. (2017). Bullying victimization and depression in Chinese children: A moderated mediation model of resilience and mindfulness. Personality and Indi vidual Differences, 104, 137–142. http:// dx.doi.org/10.1016/j.paid.2016.07.040