İLKÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLERİNİN METAFORİK ALGILARI: PANDEMİ SÜRECİNDE MATEMATİĞE YÖNELİK FARKLI KAVRAMLAR

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 7, 1 - 14, 30.06.2021

Ebru Korkmaz

Öz

Bu araştırmanın amacı pandemi sürecinde ilköğretim matematik öğretmenlerinin “matematik dersleri, matematik anlatmak, matematik öğretmeni olmak, matematik öğretmeni yetiştirmek” kavramlarına yönelik metaforlarını incelemektir. Ayrıca pandemi kapsamında ilköğretim matematik öğretmenlerinin yaşadığı duygu ve düşüncelerini ortaya çıkarması açısından çalışmanın önem teşkil ettiği düşünülmektedir. Nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenoloji) deseni kullanılan bu araştırmanın örneklemi 2020–2021 eğitim öğretim yılı Siirt ili, merkez ve ilçe okullarında görev yapmakta olan toplam 30 ilköğretim matematik öğretmeninden oluşmaktadır. Veri toplama aracı, uzman görüşlerin alınmasıyla açık uçlu sorulardan oluşan görüş formudur. Bulgular doğrultusunda toplam 114 farklı metafor elde edilmiştir. Bunların %72,8’i olumsuz, %27,2’ü olumlu algılardan oluşmaktadır. En dikkat çeken olumsuz metaforlar arasında; zor, labirent, kuyu, kabus, işkence, okyanus, Ağrı Dağı, çok soyut, hayal alemi; olumlu metaforlar arasında ağaç, ilaç, şifa, spor, makine, lüks araba, sihir, savaşçı, ekmek, tohum yer almaktadır. Elde edilen bulgular doğrultusunda pandeminin olumsuz etkilerini en aza indirebilmek, matematik dersine yönelik olumsuz algıyı değiştirebilmek adına bir takım öneriler verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Metafor, İlköğretim matematik öğretmenleri, Pandemi süreci, Matematik

Kaynakça

• Aksoy, P. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin “matematik” kavramına ilişkin sahip olduğu zihinsel imgeler. Turkish Studies, 15(7), 2731-2759. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44147
• Altun, M. (2001). Eğitim fakültesi ve ilköğretim öğretmenleri için matematik öğretimi. Bursa: Erkam Matbaası.
• Ameyedowo, Mr W. K. (2015). The ladder of mathematics (e-book). CreateSpace Independent Publishing Platform.
• Arslan, H., Çanlı, M., ve Sabo, H. M. (2012). A research of the effect of attitude, achievement and gender on mathematic education. Acta Didactica Napocensia, 5(1), 45-52.
• Aydın ve Akyol Gürler, 2013. OKULDA DEĞERLER EĞİTİMİ Yöntemler - Etkinlikler – Kaynaklar. 3. Baskı. Ankara: Nobel Akademi
• Aytaçlı, B. ve Gündoğdu, K. (2019). Matematik uygulamaları dersi değer algısı ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39 (1), 171-191.
• Baykul, Y. (2009). Ortaokulda matematik öğretimi (5-8. Sınıflar) (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni(Çev. Ed. M. Bütün ve S. B. Demir.). Siyasal Kitabevi: Ankara.
• Çırak Kurt, S. ve Yıldırım, İ. (2020). İlköğretim matematik öğretmenleri ile öğretmen adaylarının çeşitli kavramlara ilişkin metaforik algıları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,48, 174-198. doi: 10.9779/pauefd.450048
• Dede, Y. (2007). Matematik öğretiminde değerlerin yeri. Abant izzet baysal üniversitesi eğitim fakültesi dergisi, 7(1), 11-19.
• Demirbilek, N., and Korkmaz, C. (2021). Study concept as a metaphor from the lenses of university students. African Educational Research Journal, 9(1): 227-236.
• Dickinson, P., ve Eade, F. (2005). Trialling realistic mathematics education (RME) in English secondary schools. Proceedings of the British Society for Research into Learning Mathematics, 25 (3).
• Dworkin, S. L. (2012). Sample size policy for qualitative studies using in-depth interviews. Archives of Sexual Behavior, 41(6), 1319-1320. doi:10.1007/s10508-012-0016-6
• Fidan, M. (2014). Öğretmen adaylarının teknoloji ve sosyal ağ kavramlarına ilişkin metaforik algıları. The Journal of Academic Social Science Studies-International Journal of Social Science, 25(1), 483-496.
• Fitzpatrick, C. (1994). Adolescent mathematical problem solving: The role of metacognition, strategies and beliefs. Paper presented at the Annual Meeting of the American Education Research Association, New Orleans, La.
• Güneş, C., ve Tezcan, R. (2019). Metafor nedir, ne değildir? Kılcan, B. (Ed.), Metafor ve eğitimde metaforik çalışmalar için bir uygulama rehberi içinde, (s.1-15). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Gür, H. (2006). Matematik öğretimi. İstanbul: Lisans Yayıncılık.
• Hatipoğlu, N. Y. (2006). İlköğretim 5. sınıf matematik ders konularının öğretiminde drama yönteminin öğrenci başarısına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Just, G. A. (2010). The effect of online interactive visuals on undergraduate mathematics learning. Unpublished Doctoral Dissertation, Northern Illinois University.
• Kebap, M. ve Çenberci, S. (2020). Ortaokul öğrencilerinin matematik dersi ve matematik öğretmeni kavramlarına ilişkin metaforik algılarının farklı değişkenlere göre karşılaştırılması. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(3), 1565-1589.
• Koç-Sarıer, H. (2020). Meslek Lisesi Öğrencilerinin Matematiğe Yönelik Algılarının Metaforlar Yardımı ile Belirlenmesi AJER - Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi 2020, 5(2), 133-147 https://dergipark.org.tr/pub/egitim e-ISSN 2619-9351
• Lakoff, G., ve Johnson, M. (2005). Metaforlar: Hayat, anlam ve dil (Cev: G.Y. Demir). Paradigma, İstanbul.
• Miles, B. M. ve Huberman, M. A. (2016). Nitel veri analizi, (S. Akbaba Altun ve A. Ersoy, Çev. Ed.) (Genişletilmiş ikinci baskı). Ankara: Pegem Akademi
• Oflaz, G. (2011, April 27-29). İlköğretim öğrencilerinin ‘matematik’ ve ‘matematik öğretmeni’ kavramlarına ilişkin metaforik algıları [Conference presentation]. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, Antalya, Turkey.
• Özçelik, A. (2015). 7. Sınıf yüzdeler ve faiz konusunun GMEne dayalı olarak işlenmesinin öğrencilerin başarı ve tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. M. Bütün ve S. B. Demir (Çev. Ed.). Ankara: Pegem Akademi.
• Soysal, D. ve Afacan, Ö. (2012). İlköğretim Öğrencilerinin “fen ve teknoloji dersi” ve “fen ve teknoloji öğretmeni” kavramlarına yönelik metafor durumları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 9(19), 287-306.
• Şahin, B. (2013). Öğretmen adaylarının “matematik öğretmeni”, “matematik” ve “matematik dersi” kavramlarına ilişkin sahip oldukları metaforik algılar. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 313-321.
• Taşpınar-Şener, Z., Ünal, H., ve Aydın, H. (2016). Using metaphors to ınvestigate pre-service secondary mathematics teachers’ perceptions of mathematics and mathematics teacher concepts. Anthropologist, 23(1,2), 291-302.
• TDK. (2011). Büyük Türkçe sözlük. Türk Dil Kurumu.
• Thibodi, O. (2017). Metaphors for learning mathematics: an interpretation based on learners’ responses to an exploratory questionnaire on mathematics and learning. International Journal of Secondary Education, 5(6), 70-74. https://doi.org/10.11648/ j.ijsedu.20170506.11
• Yaman, F. ve Yaman, B. (2020). Ortaokul öğrencilerinin matematik kavramına ilişkin metaforik algıları. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD). 7(6). 250-265.
• Yetim-Karaca, S. ve Ada, S. (2018). Öğrencilerin matematik dersine ve matematik öğretmenine yönelik algılarının metaforlar yardımıyla belirlenmesi. Kastamonu Education Journal, 26(3), 789-800. https://doi.org/10.24106/kefdergi.413327
• Yıldırım, A. ve Şimşek. H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (7. Baskı), Ankara: Seçkin Yayıncılık.