UZAKTAN ÖZEL EĞİTİM SINIFLARININ YÖNETİMİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 9, 195 - 214, 30.06.2022

Hacer Irmak Esra Kaya Atıcı Songül Karabatak

Öz

Dünyayı etkisi altına alan pandemi nedeni ile dijital platformlar üzerinde yürütülen özel eğitim dersleri bir takım sorunları da beraberinde getirmiştir. Bu nedenle bu araştırma eğitim yönetimi alanında çok az değinilen özel eğitimde sınıf yönetimi noktasında yaşanan sorunlar ve bu sorunlara ilişkin çözüm önerilerini incelemeyi amaçlamıştır. Araştırma nitel araştırma deseni ile yürütülmüştür ve katılımcılar amaçlı örnekleme yolu ile belirlenmiştir. Araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşme formları ile toplanmıştır. Veriler betimsel analizden yararlanarak anlamlı hale getirilmiştir. Araştırma sonunda öğretmenlerin uzaktan özel eğitim sınıflarını yönetirken özel eğitim öğrencilerinin dikkatlerinin toplamasında, teknolojik alt yapıda, ders sürelerinde, geri bildirimlerin sağlanmasında, sınıf disiplinlerinin oluşturulmasında ve iletişim noktasında bazı sorunlar ve yetersizlikler yaşandığı belirtilmiştir. Bu sorunların çözümü için de öğretmenler özel eğitim öğrencilerine göre uzaktan ders sayılarını ve sürelerini ayarladıkları, uzaktan sınıflar için yeni kurallar oluşturdukları, ebeveynlere daha fazla bilgi verdikleri ve uzman destekleri sağladıkları ortaya çıkmıştır. Ayrıca uzaktan özel eğitim sınıflarının etkili yönetimi için yöneticilerin yetkinliklerinin artırılması, ders denetimleri ile ilgili eksikliklerin giderilmesi ve kaynak temininin yapılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin aile ile iletişimi daha çok etkin yapmaları ve ders öncesi hazırlık sürecine önem vermeleri de sınıf yönetiminin iletişim boyutu bakımından önemli olduğu ve özel eğitimin önemli paydaşlarından ebeveynlerin de sınıf yönetimine katkı sağlamak için öğrenciyi düzenli takip etmeleri ve öğretmen ile iletişim halinde olmaları gerektiği belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Özel eğitim, sınıf yönetimi, uzaktan eğitim, uzaktan sınıf yönetimi

Kaynakça

• Ak, A., Oral, B. & Topuz, V. (2018). Marmara Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu uzaktan öğretim sürecinin değerlendirilmesi. Bilim, Eğitim, Sanat ve Teknoloji Dergisi (BEST Dergi), 2(1), 71-80.
• Akın, U. & Koçak, R. (2007). Öğretmenlerin sınıf yönetimi becerileri ile iş doyumları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (51), 353-370
• Aküzüm, C. &Özdemir-Gültekin, S. (2017). Sınıf öğretmenlerinin iletişim becerileri ile sınıf yönetimi becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Elektronik eğitim Bilimleri Dergisi,6,(12), 88-107
• Başaran, M., & Aksoy, A. B., (2020). “Anne-Babaların Korona-Virüs (COVİD-19) Salgını Sürecinde Aile Yaşantılarına İlişkin Görüşleri”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13,(71), 668-678
• Birinci, G., Kılıçer, K., Ünlüer, S. & Kabakçı, I. (2009). Eğitim teknolojisi alanında yapılan durum çalışması araştırmalarının yöntemsel değerlendirilmesi. III. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumu. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Burgess, S., & Sievertsen, H. H. (2020). Schools, skills, and learning: The impact of COVID-19 on education. Retrieved 12 Ağustos 2020, from VOX CEPR Policy Portal website: https:// voxeu.org/article/impact-covid-19-education.
• Can, E., & Arslan, B. (2018). Öğretmenlerin sınıf yönetimi yeterliklerine ilişkin öğrenci görüşleri. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi 10(18), 195-219.
• Cavkaytar, A. (2000). Zihin engellilerin eğitim amaçları. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 115-121.
• Chmiliar, l. (2010). Multiple-case designs. Ed. In A. J. Mills, G. Eurepas & E. Wiebe, Encyclopedia of case study research (pp 582-583).
• Çetin, Ş., Ercan., T. (2020). Otizime sahip ergen öğrencilerinin uzaktan eğitim deneyimlerinin ebeveyn araciliği ile incelenmesi. Anadolu Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(5), 75-97.
• Diken, İ. (2010). İlk öğretimde kaynaştırma, Ed. H.İ. Diken, Kaynaştırma Eğitimine Giriş (2-18). Ankara:Pegem Akademi.
• Ersoy, A. F., & Kaya, E. (2008). Sınıf öğretmenlerine göre öğrencilerin sosyal bilgiler dersi öğretim programına ilişkin yaklaşımları. Anadolu Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 12-17.
• Fronapfel, B. H., & Demchak, M. (2020). School’s Out for COVID-19: 50 Ways BCBA Trainees in Special Education Settings Can Accrue Independent Fieldwork Experience Hours During the Pandemic. Behavior Analysis in Practice, 13(2), 312–320. https://doi.org/10.1007/ s40617-020-00434-x
• Gömleksiz, M, N. (2007). Yeni ilköğretim programına ilişkin öğretmen görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 27(1), 69-82.
• Guernsey, L., Ishmael, K., Prescott, S. (2020). Online learning in the wake of COVID-19 tips and resources for PreK-12 with equity in mind. Erişim tarihi 21 Ağustos 2020, https:// www.newamerica.org/education-policy/edcentral/online-learning-wake-covid-19/
• Güçlü, N. (2011). Sınıf Yönetimi (12. Baskı). E. L.Küçükahmet. Ankara: Pegem Akademi.
• Güzel-Özmen, E. R. (2012). Zihinsel yetersizlikten etkilenmiş öğrencilerin okuma hizinin artirilmasinda sağaltim paketlerinden etkili olanin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 13(1), 41-54.
• İmamoğlu, H. V., & Çalışkan, E. (2017). Yabancı uyruklu öğrencilerin devlet okullarında ilkokul eğitimine dair öğretmen görüşleri: Sinop İli örneği, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 7(2), 529-546.
• Kalaç, M.Ö., Telli, G., & Eronal, Y. (2020). Covid-19 Mücadelesi kapsamında uzaktan eğitim sürecinde engelli öğrencilerin durumu sorunlar ve çözüm önerileri. Manisa: Manisa Celal Bayar Üniversitesi Rektörlük Basımevi Müdürlüğü.
• Karaca, S., & Doğan, U. (2014). Suriyeli göçmenlerin sorunları çalıştayı sonuç raporu. Mersin Üniversitesi Bölgesel İzleme Uygulama Araştırma Merkezi.
• Kargın, T. (2007). Eğitsel değerlendirme ve bireyselleştirilmiş eğitim programi hazirlama süreci, Özel Eğitim Dergisi. 8 (1), 1-17.
• Karip.E, (2020). Pandemi döneminde özel eğitim gereksinimi olan engelli öğrenciler ve uzaktan eğitim, 5th International Congress on Social Sciences, Taras Shevchenko University, Ukraine.
• Kaya, N. G. (2020). Pandemi döneminde özel eğitim gereksinimi olan engelli öğrenciler ve uzaktan eğitim, 5th International Congress on Social Sciences, Taras Shevchenko University, Ukraine.
• Kayhan, N. (2016). Birlikte öğretim yaklaşımlarından bir öğretim yapan bir gözlemci modelinin kaynaştırma ortamlarındaki sınıf öğretmenlerinin etkili öğretim becerilerine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Kayhan, N., & Işıkdoğan - Uğurlu, N., (2018). sınıf öğretmenlerinin özel eğitim gerektiren öğrencilerin eğitsel değerlendirme sürecine yönelik görüşlerin incelenmesi, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(29), 1308–9196
• Kırmızıgül, H. G. (2020). COVID-19 salgını ve beraberinde getirdiği eğitim süreci. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 283-289.
• Lıvarı, N., Sharma, S., & Ventä-Olkkonen, L. (2020). Digital transformation of everyday life– How COVID-19 pandemic transformed the basic education of the young generation and why information management research should care? International Journal of Information Management, 102183. https://doi.org/10.1016/j.ijinfomgt.2020.102183
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2006). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. http://rega.basbakanlik.gov.tr/eskiler/2006/05/2006 0531-2.htm
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2018) 2023 Milli Eğitim Bakanlığı eğitim vizyonu, http://2023vizyonu.meb.gov.tr/
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2019). 2019-2020 eğitim istatistikleri. http://rega.basbakanlik.gov.tr/2019/05/2019 0531-2.htm
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2020). http://covid19.meb.gov.tr/covid19.html?cat=yasal-duzenleme
• Murawski, W. W., & Swanson, H. L. (2001). A meta analysis of co-teaching research: Where are the data? Remedial and Special Education, 22(5), 258-267.
• OECD (2020). A f ramework to guide an education response to the COVID-19 Pandemic of 2020, https://oecdedutoday.com/coronavirus-education-digital-tools-for-learning/
• Özen, F., & Hendekçi, E. A. (2016). Türkiye’de eğitim denetimi alanında 2005–2015 yılları arasında yayımlanan makale ve tezlerin betimsel analizi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 6(11), 619-650.
• Özmen, E. R. (2012). Zihinsel engellilerde öğretmenlik uygulaması: Öğrencilikten öğretmenliğe geçiş süreci, Ed. Özmen, E.R., (84-126). Ankara: Pegem Akademi.
• Patton, M.Q. (2018). Nitel araştirma ve değerlendirme yöntemleri (2. b., s. 65-84). Ankara: Pegem Akademi. PISA-2018, PISA-2018 Türkiye ön raporu, Eğitim Analiz ve Değerlendirme Raporları Serisi10 http://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_12/03105347_PISA_2018_Turkiye_On_Raporu.pdf
• Ritter, J. T., Hanocock. D. R. (2007). Exploring the relationship between certification experience levels, and classroom management of classroom teachers. Teaching and Teacher Education, 23(7), 1206–1216.
• Rosas, C., West, M. (2009). Teachers beliefs about classroom management: Pre-service and inserviceteachers’ beliefs about classroom management. International Journal of Applied Educational Studies, 5(1),54-61. Salend, S. J. (2008). Creating inclusive classrooms: Effevtive and reflecitve ratices. Upper Saddle Rever, N: Pearson Ferentice Hall.
• Samaila, D. Ayanjoke, K. M, Mailafia, İ., Emeka-Joshua, C. (2020) Impact of Covid-19 Pandemic on People with Disabilities and its Implications on Special Education Practice in Nigeria. International Journal of Innovative Science and Research Technology, 5(6), 2456-2165
• Subaşı, M., & Okumuş, K. (2017). Bir araştırma yöntemi olarak durum çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 419-426.
• Şenol, F.B., & Can Yaşar, M., (2020). Covid-19 Pandemisi sürecinde öğretmen ve ebeveyn gözünden “özel eğitim”. Milli Eğitim Dergisi, 49-1(439-458), DOI: 10.37669/milliegitim.787808.
• Şimşir, Z., & Dilmaç, B. (2018) Yabancı uyruklu öğrencilerin eğitim gördüğü okullarda öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar ve çözüm önerileri. Elementary Education Online, 17(2), 1116-1134.
• Turnbull, A., Turnbull, R. & Wehmeyer, M. L. (2007). Exceptional lives: Special education in today’s schools. New Jersey: Prentice Hall.
• UNESCO (2020a). UNESCO’s support: Educational response to COVID-19, https://en.unesco.org/covid19/educationresponse/consequences
• Warner-Richter, M., Lloyd, C. M., (2020) Considerations for Building Post-COVID Early Care and Education Systems that Serve Children with Disabilities. Child Trends. 22(8), 176- 193.
• Wather,M. L., & Thomas,M., (1997). Exceptional lives: Special education in today’s schools. New Jersey: Prentice Hall
• WHO (2020). WHO coronavirus disease (COVID-19) dashboard. https://covid19.who.int/. Erişim tarihi: 03.03.2021.
• Yıldırım A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (5. b., 64-72). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. (1984). Case study research: design and methods. (3th edition). California: Sage Publications.