SINIF ÖĞRETMENLERİNİN MESLEKİ SERÜVENİ: BİR ANLATI ÇALIŞMASI

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 10, 65 - 88, 31.12.2022

Celal Teyyar Ugurlu İsmail Cengil

https://doi.org/10.56677/mkuefder.1162763

Öz

Bu çalışma sınıf öğretmenlerinin mesleki serüvenlerine ilişkin görüş ve deneyimlerinin betimlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden anlatı çalışması modeli kullanılmıştır. Araştırmaya en az 25 yıllık mesleki kıdemi bulunan, mesleki yaşantısında köy ve şehir merkezindeki okullarda görev yapmış 4 sınıf öğretmeni katılmıştır. Çalışmanın amacı doğrultusunda öğretmenlere öğretmenlik mesleğine karar verme süreçleri, meslek hayatları boyunca geçirdikleri süreçler ve meslek hayatları boyunca yaşadıkları zorluklar ve çözüm yollarına ilişkin yarı yapılandırılmış görüşme soruları sorulmuştur. Çalışma sonunda öğretmenlerin mesleğe karara verme sürecine kariyer ve rolü, saygınlığının olması, faydalı olma etkileyen unsurlar olarak dikkat çekmiştir. Ayrıca meslek seçiminde arkadaş ve toplumun etkisinin de olduğu görülmüştür. Mesleki gelişim süreçlerine ilişkin birlikte çalışma ve rehberlik almanın kendilerini geliştirdiği, mesleki kursların gelişimlerine katkı sağladığı görülmüştür. Öğretmenlerin mesleki yaşantıları süresince yaşadığı zorluklar ve çözüm yollarına ilişkin ise çalışma ortamları, veli ve öğrenci iletişimleri, mevzuatsal, coğrafi ortam gibi konularda mesleğin başlangıcında zorluklar yaşadıkları görülmüş, bu durumları zaman içerisinde şartlara alışma, mesleği tanıma ve öğrenme, sağlıklı iletişim kurma gibi kendilerini geliştirerek alıştıkları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Meslek, Eğitim, Öğretmenlik

Kaynakça

• Aydın, İ (2014). Kamuda etik. http://inayetaydin.blogspot.com/2014/01/kamuda-etik.html. (Erişim Tarihi:02.02.2021).
• Arastaman, G., Fidan, T., Öztürk Fidan, İ. (2018). Nitel Araştırmada Geçerlik ve Güvenirlik: Kuramsal Bir İnceleme. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1):37-75
• Baltacı, A. (2017). Nitel veri analizinde Miles-Huberman modeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 1-15
• Başkale H. (2016). Nitel araştırmada geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğü. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9 (1), 23-28.
• Buckler, A., Stutchbury, K., Kasule, G., Cullen, J. ve Kaije, D. (2021). What prevents teacher educators from accessing professional development oer and mooc? storytelling and professional ıdentity in ugandan teacher colleges. Journal of Learning for Development, 8 (1), 10-26.
• Büyüköztürk, Ş. Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel. F. (2019). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi
• Clandinin, D. J. ve Connelly, F. M. (2000). Narrative inquiry: Experience and story in qualitative research. San Francisco: Jossey-Bass.
• Ersoy, A. ve Bozkurt, M. (2016). Anlatı araştırması. Eğitimde Nitel Araştırma Desenleri içinde (Ed. A. Saban ve A. Ersoy), Anı yayınları.
• Güven, D. (2010). Profesyonel bir meslek olarak Türkiye’de öğretmenlik. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 27(2), 13-21.
• Herranen, J.K.; Aksela, M.K.; Kaul, M. ve Lehto, S. (2021). Teachers’ expectations and perceptions of the relevance of professional development moocs. Education Sciences. 11, (240), 1-11. https://doi.org/ 10.3390/educsci11050240
• Ismail, M., Khatibi , A. A. ve Azam, S.M.F. (2022). Impact of school culture on school effectiveness in government schools in Maldives. Participatory Educational Research, 9(2), 261-279.
• Kabakçı Yurdakul, I. (2011). Öğretmen adaylarının teknopedagojik eğitim yeterliklerinin bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanımları açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(40), 397-408.
• Karacabey, M. F. (2020). School principal support in teacher professional development. International Journal of Educational Leadership and Management, 9 (1), 54-75, doi: 10.17583/ijelm.2020.5158
• Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 62-80.
• Karataş, K. (2020). Öğretmenlik mesleğine kuramsal bir bakış. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 9 (17) , 39-56.
• Kayıkçı, K. ve Turan, Ü. (2019). Lise son sınıf öğrencilerinin meslek seçiminde okul rehberlik hizmetlerinin rolü. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 10(1), 15-33
• MEB (1998). Öğretmen adaylarının milli eğitim bakanlığına bağlı eğitim öğretim kurumlarında yapacakları öğretmenlik uygulamasına ilişkin yönerge. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/263.pdf (Erişim Tarihi:02.02.2021).
• Milli Eğitim Temel Kanunu, (1973, 14 Haziran). Resmi Gazete, (Sayı: 14574), https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.1739.pdf (Erişim Tarihi: 02.02.2021).
• Oğuzkan, F. (1998). Öğretmenliğin üç yönü. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
• Özdemir, M. (2010). Nitel Veri Analizi: Sosyal bilimlerde yöntem bilim sorunsalı üzerine bir çalışma, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,11(1), 323-343
• Özden, Y. (2003). Öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Pinthongpunth, K., Phuwanatwichit, T., Mangkhang, C. ve Sarobol, A. (2021). Learning for professional development of social studies teachers in Thailand. Journal of Curriculum and Teaching, 10 (2), 58-66.
• Patton, M. Q. (2014). Michael Quinn Patton’s top ten developments in qualitative evaluation for the last decade. The Nonprofit Quarterly, 21 (2), 61-64.
• Riessman, C. K. ve Quinney, L. (2005). Narrative in social work: A critical review. Qualitative Social Work, 4 (3), 391-412.
• Saban, A. ve Sarıçelik, S. (2018). İçedönük bir çocuğu anlamak: Bir anlatı araştırması. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(1), 225-252.
• Sarıtaş, M. (2007). Okul deneyimi uygulamasının aday öğretmenlere sağladığı yararlar konusundaki görüşlerin değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 121-143.
• Sünbül, A. M. (1996). Öğretmen niteliği ve öğretimdeki rolleri. Eğitim Yönetimi Dergisi, 2(1), 597- 607.
• Süngü, H. (2012). Bazı OECD ülkelerindeki öğretmen maaşlarının karşılaştırmalı bir analizi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 1 (2), 21-45
• Şanal, M. Çelikten, M. (2005) Öğretmenlik mesleği ve Özellikleri. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2, 207-237.
• TDK, (2021). Türk Dil Kurumu Sözlükleri. https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 02.02.2021).
• Üzmez, U. ve Çelik, N. (2014). Üniversite öğrencilerinin meslek seçimini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırma Dergisi, 2(1), 94-105
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2003). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• YÖK (2018). Öğretmen yetiştirme lisans programları. Ankara: Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı. Erişim Adresi https://www.yok.gov.tr/Documents/ Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-programlari/AA_Sunus_%20Onsoz_Uygulama_ Yonergesi.pdf (Erişim Tarihi: 02.02.2021).