BİR MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİNDE ETİK DIŞI DAVRANIŞLAR, ETİK İKİLEMLER, ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 13, 76 - 105, 30.06.2024

Eymen Cevent Nisani Celal Teyyar Ugurlu

https://doi.org/10.56677/mkuefder.1485380

Öz

Bu araştırmanın amacı bir Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinde öğrenci gözüyle öğretmenlerin etik dışı davranışlarını; öğretmen gözüyle öğrencilerin etik dışı davranışlarını tespit etmek ve öğretmenlerin yaşadıkları etik ikilemler ve başa çıkma yollarını belirlemektir. Araştırma Hatay İli Defne İlçesinde bulunan bir Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nde görev yapmakta olan farklı branşlardaki 15 öğretmen ve bu okulda öğrenim gören farklı alan ve sınıf düzeyinden 23 öğrenci ile yapılmıştır. Araştırma nitel araştırma desenlerinden bütüncül tek durum deseni ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda öğrencilerin etik dışı davranışları; aile ilişkileri, kötü dil kullanımı, zamanı ve kaynakları verimsiz kullanma ve zorbalık kategorileri altında toplanmıştır. Öğretmenlerin etik dışı davranışları ise; adaleti tesis etme, problem çözümü, sınıf yönetimi ve öğretmen-öğrenci iletişimleri kategorileri altında toplanmıştır. Öğretmenlerin yaşadıkları etik ikilemlerin kaynağı olarak öğrenci davranışı altındaki sebepler; öğretmen-veli çatışmaları, öğretmen-öğrenci çatışmaları ve karar verme kategorileri şeklinde oluşmuştur. Öğretmenlerin etik ikilemlerle başa çıkma yolları incelendiğinde çatışma ile ilgili sorunları iletişim ile yönettikleri, ancak karar verme noktasında yaşadıkları etik ikilemler için her bir öğretmenin kendi değer yargılarına göre farklı karar mekanizmaları geliştirdikleri tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Etik, Etik Dışı Davranış, Etik İkilem

Kaynakça

• Akar, H. (2019). Durum Çalışması. Saban, A. ve Ersoy, A.(Ed.), Nitel Araştırma Desenleri.(s.160-163) içinde. Anı.
• Altınkurt, Y. ve Yılmaz, K. (2011). Öğretmen adaylarının öğretmenlerin mesleki etik dışı davranışlar ile ilgili görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(22), 113-128.
• Arslan, M. (2012). İş ve meslek ahlakı dünya ve Türkiye örnekleri. Siyasal.
• Arslan, E. (2022). Nitel Araştırmalarda Geçerlilik ve Güvenilirlik, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 51(1),395-407.
• Aybek, B. ve Göktaş, D. (2022). Çevrim içi canlı derslerde öğrencilerin etik dışı davranışlarının ve bu davranışlara yönelik çözüm önerilerinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 51(235). 2669-2690.
• Aydın, İ .(2021). Eğitim ve öğretimde etik. Pegem.