Öğretmen Görüşlerine Göre Coğrafyada Paradigmalar/ Paradıgms In Geography In Teachers' Perspectıves

Yıl 2012, Cilt: 9 Sayı: 20, 421 - 444, 10.12.2013

Mustafa Öztürk , Servet Karabağ

Öz

Bu çalışmada, akademik bir disiplin olarak ortaya çıkışından bu yana coğrafya çalışmalarında benimsenmiş çeşitli paradigmalara değinilmektedir. Sosyal bilimlerdeki özellikle 20.yy.daki değişimlere bakıldığında farklı paradigmaların belirli dönemlerde ön plana çıktığı ve bilimselliği farklı şekillerde tanımladığı görülmektedir. Bu ise bize bilimsellik anlayışımızın tarihsel ve toplumsal bir bağlama dayandığını göstermektedir. Coğrafyacılar olarak yaptığımız çalışmalar sonucu oluşturduğumuz bilginin niteliği ve içeriği o bilginin içinde oluşturulduğu paradigma tarafından belirlenecektir. Bu çalışmanın amacı coğrafya çalışmalarına tarihsel süreçte ve günümüzde yol göstermiş olan çeşitli paradigmaların aday coğrafya formatör öğretmenleri tarafından ne oranda bilindiği ve benimsendiğini ortaya çıkarmaktır. Öğretmenlerin ne bildikleri ne anlatacaklarının bir göstergesidir. Çalışmada kullanılan veri bir hizmet-içi eğitimi sırasında toplamda 46 aday formatör öğretmenle gerçekleştirilen anket çalışmasıyla toplanmıştır. Bulgulara göre, öğretmenlerin genellikle bu çalışmada belirtilen paradigmalar hakkında yeterli ölçüde bilgi sahibi olmadıkları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Coğrafi paradigmalar, coğrafya öğretmenleri, formatör öğretmen.

Abstract

In this study, a number of paradigms that are reflected in the studies of geography since its inception as an academic discipline are explained. When we examine the changes took place in social sciences particularly in the 20^th. century, we could see that certain paradigms came into prominence and define “science” differently in certain periods. Quality and content of the knowledge that we produce as geographers result from the paradigm it is embedded. Then, this study attempts to find out what candidate formator teachers of geography know about various paradigms in geography and which paradigms are adopted by the teachers. What teachers know will determine what they teach. Data used in the study was collected through a questionnaire carried out with 46 candidate formator teachers during an in-service training. According to the findings, teachers generally do not have adequate knowledge-base about the paradigms that are examined here.

Key Words: Geographic paradigms, geography teachers, formator teacher.

Anahtar Kelimeler

Coğrafi paradigmalar, coğrafya öğretmenleri, formatör öğretmen

Kaynakça

• Appignanesi, R., & Garratt, C. (2004). Introducing Postmodernism. Ryston, UK: Icon Books.
• Barnes, T., & Gregory, D. (1997a). “Reading Human Geography: The Poetics and Politics of Enquiry”. In Barnes, T. & Gregory, D. (eds.) Reading Human Geography: the Poetics and Politics of Enquiry. London: Arnold.
• Barnes, T., & Gregory, D. (1997b). “Grand Theory and Geographical Practice”. In Barnes, T. & Gregory, D. (eds.) Reading Human Geography: the Poetics and Politics of Enquiry. London: Arnold.
• Bennett, D. (2009). “Critical Rationalism (after Popper)”. In Kitchin, R., Thrift, N. (eds), International Encyclopedia of Human Geography, Volume 2, Elsevier, Oxford, 369 – 378.
• Bhaskar, R. (1998). The Possibility of Naturalism: A Philosophical Critique of the Contemporary Human Sciences (3rd. ed). London: Routledge.
• Day, C. (1999). Developing Teachers: The Challenges of Lifelong Learning. London: The Falmer.
• Del Casino, V. J. (2009). Social Geography: A Critical Introduction. West Sussex : Wiley-Blackwell.
• Fenomen (Tarihsiz). “Fenomenoloji Nedir?” Fenomen: Felsefe Dünyası, Erişim tarihi: 12 Eylül 2012 (http://www.fenomen.org/fenomenoloji/45-fenomenoloji.html)
• Flusty, S. (2005). “Postmodernism”. In Atkinson, D., Jackson, P., Sibley, D. & Washbourne, N. (eds.) Cultural Geography: A Critical Dictionary of Key Concepts. London: I.B. Taurus.
• Foucault, M. (1999). Bilginin Arkeolojisi. İstanbul: Birey Yayıncılık.
• Fullan, M. (2001). The New Meaning of Educational Change (3rd. Ed.). London: Routledge
• Gould, P., & White, R. (1974). Mental Maps. Middlesex: Penguin Books.
• Gregory, D. (2000a). “Positivism”. In Johnston, R. J., Gregory, D., Pratt, G. ve Watts, M. (eds.) The Dictionary of Human Geography (4th ed.). Oxford: Blackwell Publishers.
• Gregory, D. (2000b). “Phenomenology”, In Jonhston, R. J., Gregory, D., Pratt, G. and Watts, M. (eds.) The Dictionary of Human Geography (4th ed.). Oxford: Blackwell Publishers.
• Gregory, D. (2000c). “Symbolic interactionism”, In Jonhston, R. J., Gregory, D., Pratt, G. and Watts, M. (eds.) The Dictionary of Human Geography (4th ed.). Oxford: Blackwell Publishers.
• Gregory, D. (2000d). “Structuralism”, In Jonhston, R. J., Gregory, D., Pratt, G. and Watts, M. (eds.) The Dictionary of Human Geography (4th ed.). Oxford: Blackwell Publishers.
• Hargreaves, A., Lieberman, A., Fullan, M. & Hopkins, D. (2010). “Introduction”. In Hargreaves, A., Lieberman, A., Fullan, M. & Hopkins, D. (Eds.) Second international handbook of educational change. Dordrecht: Springer.
• Hartshorne, R. (1939) The Nature of Geography: A Critical Survey of Current Thought in the Light of the Past. Pennsylvaia: Association of American Geographers Publications.
• Harvey, D. (1973). Social Justice and the City. London: Edward Arnold.
• Harvey, D. (1996). Justice, Nature and the Gography of Difference. Oxford: Blackwell.
• Harvey, D. (2004). “A Geographer's Perspective to the New American Imperalism”, Erişim tarihi: 17.08.2012 http://globetrotter.berkeley.edu/people4/Harvey/harvey-con2.html
• HHG (Handbook of Human Geography) (2011), Erişim Tarihi: 22 Eylül 2012: (http://hanneby.com/2011/08/what-is-critical-rationalism-definition-and-meaning/)
• Hollinger, R. (2005). Postmodernizm ve Sosyal Bilimler: Tematik Bir Yaklaşım. İstanbul: Paradigma.
• Hubbard, P., Kitchin, R., Bartley, B., & Fuller, D. (2002). Thinking Geographically: Space, Theory and Contemporary Human Geography. New York: Continuum.
• Johnston, R. J. (2004). Geography & Geographers: Anglo-American Human Geography Since 1945. London: Arnold.
• Kaya, İ. (2010). “Değişen Sosyal ve Bilimsel Bağlam ve Coğrafyanın Sorumlulukları”. İçinde Özey, R. ve İncekara, S. (eds.) Coğrafya Eğitiminde Kavram ve Değişimler, Ankara: PegemA Akademi.
• Kuhn, S. T. (1962). The Structure of Scientific Revolutions (3rd. Ed.). Chicago: The University of Chicago Press.
• Ley, D. (1978). “Social Geography and Social Action”. In Ley, D. ve Samuels, M. (eds.) Humanistic Geography: Prospects and Problem. London: Croom Helm.
• Livingston, D. (2000a). “Possibilism”. In Jonhston, R. J., Gregory, D., Pratt, G. and Watts, M. (eds.) The Dictionary of Human Geography (4th ed.). Oxford: Blackwell Publishing.
• Livingston, D. (2000b). “Environmental Determinism”. In Jonhston, R. J., Gregory, D., Pratt, G. and Watts, M. (eds.) The Dictionary of Human Geography (4th ed.). Oxford: Blackwell Publishing.
• McDowell, L. (1997). “Understanding Diversity: The Problem of/for 'Theory'”. In Barnes, T. & Gregory, D. (eds.) Reading Human Geography: the Poetics and Politics of Enquiry. London: Arnold.
• Miller, A. (2010) “Realism”. Stanford Encyclopedia of Philosophy. Erişilen tarih: 09.08.2012. http://plato.stanford.edu/entries/realism/
• Murdoch, J. (2006). Post-structuralist Geography. London: SAGE.
• Palmer, D. D. (1997). Structuralism and Poststructuralism for Beginners. London : Writers and Readers Publishing.
• Peet, R. (2011). İktidarın Coğrafyası: Küresel Ekonomi Politika Nasıl Yaratıldı (çev. Oktay Etiman; Bülent Göktaş). Ankara: Özgür Üniversite Kitaplığı.
• Poster, M. (1989). Critical Theory and Post-structuralism: In Search of a Context. Ithaca: Cornell University Pres.
• Pratt, A. G. (2000). “Feminism”. In Jonhston, R. J., Gregory, D., Pratt, G. and Watts, M. (eds.) The Dictionary of Human Geography (4th ed.). Oxford: Blackwell Publishing.
• Rose, G. (1993). Feminism and Geography, Minneapolis: University of Minnesota Press.
• Öztürk, M. (2007). “Coğrafya: Gelişimi, İçeriği, Eğitimi”. İçinde Karabağ, S. ve Şahin, S. (eds.) Kuram ve Uygulamada Coğrafya Eğitimi, Ankara: Gazi Kitapevi.
• Öztürk, M. (2009). “Mekan Algısı”, İçinde Safran, M. (ed.) Tarih Nasıl Öğretilir? İstanbul: Yeni İnsan Yayınları.
• Öztürk, M. (2012a). “Coğrafya Öğretmenlerinin Postmodern Coğrafya Algıları”, Eğitim ve Bilim, Cilt 37, Sayı 166, 261-273.
• Öztürk, M. (2012b). Europe as a Question in Geography Education: Developing a Critical European Dimension in Turkish Geography Education. LAP LAMBERT Academic Publishing.
• Sayer, A. (1997). “Realism and Geography”. In Barnes, T.; Gregory, D. (eds.) Reading Human Geography: the Poetics and Politics of Enquiry, London: Arnold.
• Saussure, F. (1998). Genel Dilbilim Dersleri, (Çev. Berke Vardar), İstanbul: Multilingual.
• Stephan, N. (1982). The Idea of Race in Science: Great Britain 1800-1960, London: Macmillan.
• Stocking, G. W. (1987). Victorian Anthropology. New York: Free Pres.
• Shockley, G., Bond, H., & Rollins, J. (2008). “Signing in My Own Voice: Teachers' Journey Toward Self-knowledge”. Journal of Transformative Education. Vol. 6 No: 3.,182-200.
• Silverman, D. (2000). “Analyzing Talk and Text”. in Denzin, N. K. & Lincoln, Y. S. (Eds.) Handbook of qualitative research (2nd ed.), London: Sage Publications.
• Silverman, D., (2005). Doing Qualitative Research (2nd. Ed.), London: SAGE Publications.
• Smith, N. (2000). “Marxist Geography”. In Jonhston, R. J., Gregory, D., Pratt, G. and Watts, M. (eds.) The Dictionary of Human Geography (4th ed.), Oxford: Blackwell Publishing.
• Yavan, N. (2005b). “SCI ve SSCI Bağlamında Türkiye'nin Coğrafya Biliminde Uluslararası Yayın Performansının Karşılaştırılmalı Analizi: 1945-2005”. Coğrafi Bilimler Dergisi, 3 (1), 27-55.