Okuduğunu Anlama Sürecinde Çıkarım Yapma Becerisinin İşlevi/ Function Of The Inference Skills During The Process Of Reading Comprehension

Yıl 2012, Cilt: 9 Sayı: 18, 17 - 28, 25.11.2013

Murat Özbay Banu Özdemir

Öz

Bu çalışmanın amacı birçok bilişsel süreci içeren okuduğunu anlamada çıkarım yapma becerisinin önemini ortaya koymaktır. Okuduğunu anlama, bir çocuğun öğrenme becerisinin ve akademik başarısının önemli unsurlarından birisidir. Okuduğunu anlama sadece metindeki bilgiyle sınırlandırılamaz. Metinde açıkça ifade edilmeyen bilgilerin de zihinde yapılandırılması, öğrenilmesi ve kalıcı hale getirilmesi anlama için gereklidir. Çıkarımda bulunma anlamı yapılandırmak için kullanılan bilişsel bir süreçtir. Bireyin yeni öğrendikleriyle eski öğrendiklerini bütünleştirip farklı anlamlar kurmasını sağlayan bu sürecin anlamlandırmada önemli bir rolü vardır.  Çıkarım yapma becerisinde en önemli unsurlardan biri kişinin ön bilgileridir. Metinden öğrenilen bilgilerle kişinin ön bilgileri arasındaki bağlantısı iyi kurulursa metni anlama ve bilgiyi hatırlama düzeyi de artar. Dolayısıyla çıkarım yapma becerisi anlama sürecinin ayrılmaz bir parçasıdır. En basit düzeyden en derin düzeye kadar eğitim-öğretim faaliyetlerinde bu becerinin geliştirilmesine yönelik uygulamalar yapılmalıdır.

Anahtar Kelimeler: Okuma, Okuduğunu Anlama, Çıkarım Yapma.

Abstract

The goal of this study is to reveal the importance of the inference skills during the process of reading comprehension which requires multiple skills. Comprehension of the reading text is one of the most important components of a child's learning skills. It forms a fundamental base for academic success. Comprehension cannot be limited to the information in the text. It necessary to configure, learn and make permanent what has not been clearly stated in the text in order for a qualified learning. Inference is a cognitive process used to structure the meaning. This process during which the individual unites what s/he has newly learnt and what s/he has previously learnt in order to come up with new meanings has an important role in sense-making. The preliminary information possessed by the individual is one of the most important components of inferring skill. If the connection between what has been learnt from the text and the preliminary information is strongly established, the individual can understand the text and remember the information from the text much better. Therefore, inference is an indispensable part of the understanding process. Different practices should be applied to improve this skill from the simplest to the deepest levels of educational activities.

Key Words: Reading, Reading Comprehension, Inference Making.

Anahtar Kelimeler

Okuma, Okuduğunu Anlama, Çıkarım Yapma

Kaynakça

• Akyol, H. (2001). “İlköğretim Okulları 5. Sınıf Türkçe Kitaplarındaki Okuma Metinleriyle İlgili Soruların Analizi”. Eğitim Yönetimi, 26, 169–177.
• Akyol, H. (2005). Türkçe İlkokuma Yazma Öğretimi. Ankara: PegemA Yayıncılık
• Bloom, B. (1995). İnsan Nitelikleri ve Okulda Öğrenme. (Çeviren: Durmuş Ali Özçelik) İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Chikalanga, I.(1992). “A Suggested Taxanomy of İnferences For Reading Teacher”. Reading in a Foreign Language, 8 (2), 697–709.
• Çöğmen, S. (2008). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Kullandıkları Okuduğunu Anlama Stratejileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Davoudi, M. (2005). “Infernece Generation Skıll and Text Comprehensıon”. The Reading Matrix, 5 (1), 106-123.
• Gough, P. B. V., & Tunmer, W. E. (1986). “Decoding, Reading And Reading Disability”. Remedial and Special Education, 7(1), 6-10.
• Grabe, W., & Stoller, F. L. (2002), Teaching And Researching Reading. New York: Published By Pearson Education.
• Karasakaloglu, N. (2006). Adnan Menderes Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği Birinci Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Düzeylerinin Çeşitli Sosyo-demografik Özellikler Açısından İncelenmesi. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi Bildiri Kitabı. Ankara: Kök Yayınları. s. 142-145.
• Karatay, H. (2007). İlköğretim Türkçe Öğretmeni Adaylarının Okuduğunu Anlama Becerileri Üzerine Alan Araştırması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kavcar, C., Oğuzkan F. ve Sever, S. (2004). Türkçe Öğretimi. Ankara: Engin Yayınevi.
• Keene, E. O., & Zimmermann, S. (1997). Mosaic of Thought: Teaching Comprehension in a Reader's Workshop, U.S.A: Heinemann.
• Kispal, A. (2008). Effective Teaching Of İnference Skills For Reading,
• www.nfer.ac.uk/publications/EDR01/ Erişim tarihi:13.2.2012 .
• Mccune, A. (2009). Cliffs Notes, Praxis II: Para Pro (0755-1755). Hoboken: Wiley Publishing.
• mckoon, g., & Ratcliff, R. (1992). “Inference during reading”. Psycholiogical Review, 99(3), 440-466.
• MEB (2005). İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu(6, 7, ve 8.Sınıflar). Ankara: MEB Yayınları.
• MEB (2006). İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı. Ankara: MEB Yayınları
• MEB (2009). İlköğretim Türkçe 8 (Ders Kitabı), (Ed.:M. Özbay). M.E.B. Devlet Kitapla¬rı. Ankara: Saray Matbaacılık.
• Öz, F. (2001). Uygulamalı Türkçe Öğretimi. Ankara: Anı Yay.
• Özbay, M. (2009a). Anlama Teknikleri I: Okuma Eğitimi. Ankara: Öncü Kitap.
• Özbay, M. (2009b). Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri I. Ankara: Öncü Kitap.
• Özenici S., Kınsız, M. ve Seçkin, H. (2011). “Çıkarımda Bulunma Becerisi ve Çıkarımların Okuma- Anlama Sürecindeki İşlevi”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1). http://www.insanbilimleri.com (Erişim Tarihi: 4.04.2012)
• Ratcliff, R., & Mcvkoon, G. (2008). Passive Parallel Automatic Minimalist Processing. In Better than Conscious? Decision Making, the Human Mind, and Implications for Institutions, C. Engel & W. Singer, (Eds.), Cambridge, MA: MIT Press.
• Snow, C. E., Burns, M. S. & Grıffın, P. (1998). Preventing Reading Difficulties in Young Children. Washington, DC: National Academy Press.
• Temizkan, M. (2007). İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Derslerinde Okuma Stratejilerinin Okuduğunu Anlama Üzerindeki Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Trabasso, T. (1980). “On The Making Of İnferences During Reading And Their Assessment”. (ERIC Document Reproduction Service No. ED181429).(Erişim Tarihi: 20 Aralık 2011).
• Zwiers, J. (2004). Making inferences and predictions. In: Money,M.M. (Ed.), Building Reading Comprehension Habits in Grades 6-12: a Toolkit of Classroom Activities, 2.Edt.,Chapter 5, Newark DE: International Reading Assoc. s.99-122.