YÖNETİCİ VE ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE MAARİF MÜFETTİŞLERİNİN KONUŞMA BECERİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ EVALUATİON OF SUPERVİSORS’ SPEAKİNG SKİLLS ACCORDİNG TO COMMENTS OF PRİNCİPLAS AND TEACHERS

Yıl 2015, Cilt: 12 Sayı: 31, 1 - 20, 20.10.2015

Derya Çintaş Yıldız

Öz

Etkili bir eğitim sürecinin yaşanması; öğrenci, veli, öğretmen, yönetici ve maarif müfettişlerinin birbirlerini olumlu yönde etkilemesiyle mümkündür. Eğitimin uygulayıcıları olan öğretmen ve yöneticilerin kendilerini geliştirmelerinde yardımcı olacak yetkili kişiler maarif müfettişleridir. Maarif müfettişlerinin meslekî bakımdan yetkin olmalarının yanında iletişim becerilerinin de gelişmiş olması ve dolayısıyla iletişimin ilk adımı olan konuşma becerisini etkili biçimde kullanmaları beklenmektedir. Araştırmada; maarif müfettişlerinin konuşma becerileri, yönetici ve öğretmen görüşlerine göre değerlendirilerek etkili konuşma becerisine ne kadar sahip olduklarının belirlenmesi amaçlanmıştır.

 Araştırma tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın evreni, 2013-2014 eğitim-öğretim yılında Konya ilinde görev yapan yöneticiler ve öğretmenlerden; örneklem ise Konya ilinden tabakalı örnekleme yöntemine göre seçilen 191 okul ve 851 yönetici ve öğretmenden oluşmaktadır.

Veriler, araştırmacılar tarafından geliştirilen “Etkili Konuşma Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizi sürecinde frekans, yüzdelik, bağımsız t testi, tek yönlü Anova ve Pearson Korelasyon katsayısı tekniklerinden yararlanılmıştır. Sonuçlara göre yönetici ve öğretmen görüşlerine göre maarif müfettişlerinin konuşma becerilerinin “yetersiz” ve “orta derecede yeterli” olduğu tespit edilmiştir.

An effective education the application of effective educational process is possible that student, parent, teacher, principal and supervisor and supervisor of city education affect each other positively. Supervisors and education supervisors of city education are helper to teachers and principal who are the applicators of education about improving of theirselves. Supervisors and supervisors of city education should be competent in their jobs and improve their speaking skills. Speaking skill is the first step of communication. Therefore, they are expected to use their speaking skills effectively. In this survey, it was targeted to determine how much they have speaking skill ability by evaluating of speaking skills of supervisors and supervisors of city education according to comments of principals and teachers.

 Survey is a descriptive study according to scanning model. The source of the survey contains principals and teachers working at schools in Konya city. Sampling was done by using 191 schools, 851 principals and teachers. All of them were chosen by using stratified sampling method.

Data were obtained by using Effective Speaking Scale developed by the researchers. According to the results, it can be seen that the speaking skills of supervisors and supervisors of city education are inadequate or moderate enough.

Anahtar Kelimeler

Maarif Müfettişi, Konuşma Becerisi, Yönetici, Öğretmen

Kaynakça

• Aksan, D. (2000). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dil Bilim. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Aldemir C., Ataol A.& Budak,G.(1996). Personel Yönetimi. İzmir: Barış Yayınları.
• Altun A. S. & Memişoğlu P. S. (2008). Performans değerlendirmesine ilişkin öğretmen, yönetici ve müfettiş görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Sayı 53, 7-24.
• Atıcı, M. (2008). İlköğretim öğrencilerinin arkadaşlarıyla yaşadığı çatışmaları çözmede okuldaki psikolojik danışmanın yardımına ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Sayı 53, 25-47.
• Aydın, M. (2007). Çağdaş Eğitim Denetimi. Ankara: Hatipoğlu Yayınevi.
• Balcı, B. (2007). İlköğretim müfettişleri ve ilköğretim okulu müdürlerinin; ilköğretim müfettişlerinin rehberlik rollerini gerçekleştirme düzeylerine ilişkin algıları. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Baştuğ, Ö. Y. Ö., & Çelik, B. (2011). İlköğretimde öğretmen, müdür ve müfettişlerin kadın yöneticilere yönelik tutumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi [Educational Administration: Theory and Practice], 17(1), 63-76.
• Bennett, T. (2006). Clinical Supervision Marriage: A Matrimonial Metaphor For Understanding The Supervisor-Teacher Relationship. Http://Www.Eric.Ed.Gov/Erıcwebportal/Contentdelivery/Servlet/Erıcservlet?Accno=Ed480183, (05.06.2012).
• Bostancı A. B., Bulut Ş. M., ve Özbey H., (2011). Öğretmen denetiminde sanatsal denetim yaklaşımının uygulamasına yönelik öğretmen ve denetmen görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(22), 238 – 254.
• Brown, G. & Yule, G. (1983). Teaching The Spoken Language: An Approach Based on The Analysis of Conversational English. Cambridge: CUP.
• Bulut B. N. (2004). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin iletişim becerilerine ilişkin algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4):443-454.
• Burgaz, B. (1995). İlköğretim kurumlarının denetiminde yeterince yerine getirilmediği görülen bazı denetim rolleri ve nedenleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 127-134.
• Büte M., ve Balcı F. A., (2010). Bağımsız anaokulu yöneticilerinin bakış açısından okul yönetimi süreçlerinin işleyişi ve sorunları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(4), 485-509.
• Canale, M. & Swain, M. (1980). Theoretical bases of communicative approaches to second language teaching and testing. Applied Linguistics 1, 1–47.
• Covey, S. (1992). The Seven Habits of Highly Effective People. Simon&Schuster. London.
• Çelikten, M. (2005). The women principals chair in Turkey. Journal of American Academy of Busines, Cambridge, 6(1), 85-94.
• Çetinkanat A. C. & Sağnak M. [2010], İlköğretim ve bakanlık müfettişlerinin iletişim stillerinin karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal Of Education) 38: 35-43.
• Çongur, R. (1995). Söz sanatı. Tömer Dil Dergisi, S. 32, Haziran.
• Demirtaş, Z., Kahveci, G., Yirci, R., Şanlı, Ö. ve Kartal E. S. (2011). Eğitim müfettişlerinin uyması gereken etik ilkeler. III. Uluslararası katılımlı Eğitim Denetimi Kongresi, 22-24 Haziran 2011, Mersin Üniversitesi Çiftlikköy Kampusu, Mersin.
• Ekinci, A. (2009). İlköğretim müfettiş yardımcılarının müfettiş seçme ve yetiştirme esaslarına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Millî Eğitim, Sayı 184, 82-101.
• Erdem, İ. ve Deniz, K. (2008). Güzel Konuşma Kurslarında Verimliliği Artırmaya Yönelik Bir Alan Araştırması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(10), 75-90.
• Döş, İ. (2005). İlköğretim düzeyinde kullanılan öğretmen teftiş formunun yeterlik düzeyine ilişkin, denetçi, yönetici ve sınıf öğretmeni algıları. Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Gökçe, G. ve Baskan, A.G. (2012). Eğitim denetçilerinin iletişim becerileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal Of Education) 42: 200-211.
• Gökçe F. (2008). Değişmenin kavramsal modelleri ve değişme surecinde eğitim yoneticisinin yeterlikleri. Milli Eğitim, Sayı 177, 237-252.
• Gülveren, H. (2008). Öğretmenlerin müfettişlerle yaşadığı sorunlar. Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi. Sayı:2.
• Hunt, J. W, Baruch Y. (2003). “Developing Top Managers; The Impact of Interpersonal Skills Training”. Journal of Management Development. 22(8), 729-752.
• Kapusuzoğlu, Ş. (2006). Okul öncesi eğitim kurumundaki sınıf yönetimi uygulamalarının performans geri bildirim süreci yoluyla değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6 (2) : 433-459.
• Karasar, N. (2005) Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar – İlkeler – Teknikler, Nobel Yayın Dağıtım: Ankara.
• Kartal, E. S., Karaköse, T., Özdemir, T. Y. ve Yirci, R. (2011). Öğretmen görüşlerine göre eğitim müfettişlerinin sahip olması gereken meslekî etik ilkeler. III. Uluslararası katılımlı Eğitim Denetimi Kongresi, 22-24 Haziran 2011, Mersin Üniversitesi Çiftlikköy Kampusu, Mersin.
• Kayıkçı, K., ve Uygur, Ö. (2012). İlköğretim okullarının denetiminde meslekî etik (Bir durum çalışması). Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi [Educational Administration: Theory and Practice], 18(1), 65-94.
• Korkmaz, M. ve Özdoğan O. (2005). İlköğretim müfettişlerinin rehberlik görevlerini gerçekleştirme düzeyleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(4):431-443.
• Köroğlu H., Oğuz E. (2011). Eğitim müfettişlerinin rehberlik rollerine yönelik öğretmen, yönetici ve eğitim müfettişi görüşleri. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Cilt1, Sayı 2, 9-25.
• Lovell, J. T. & Wiles, K. (1983). Supervision for Better Schools. New Jersey: Prentice-Hall, Inc.
• Lunenburg, F. C. (1998). Techniques in the supervision of teachers: Preservice and inservice applications. Education, 118 (4), 521-525.
• McKean, R. C. & Mills, H. H. (1965). The Supervisor. New Delhi: Prentice-Hall of India (Private).
• MEB (2009). Türkçe 1-5. sınıflar öğretim programı ve kılavuzu (Değişikliklerle Birlikte Son Hâli). http://ttkb.meb.gov.tr/ogretmen/modules. (Erişim tarihi: 09.05.2013).
• MEB, (25/8/2011). Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. Karar Sayısı: Khk/652 Resmi Gazete, Sayı: 28054.
• Memişoğlu, S. P. (2001). Çağdaş eğitim denetimi ilkeleri açısından ilköğretim okullarında öğretmen denetimi uygulamalarının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi”. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Memişoğlu, S. P. (2002). Eğitimde etkili denetim. Çağdaş Eğitim. (293), 15-20.
• Özbay, M. (2003). Öğretmen görüşlerine göre ilköğretim okullarında Türkçe öğretimi. Ankara: Gölge Ofset Matbaacılık.
• Özgözgü, S. (2008). İlköğretim ve ortaöğretim öğretmenlerinin, denetmenlerin sözlü iletişim becerilerine ilişkin algı ve beklentileri. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 6(23) Yaz, 70-93.
• Pajak, E. (1990). Dimensions of supervision. Educational Leadership, 48 (1), 78-81.
• Sağır, M. (2005). İlköğretim kurumlarında görevli öğretmenlerin işbaşında yetişmelerinde müfettişlerin denetim rolüne ilişkin öğretmen, yönetici ve müfettiş algıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sağlam, B. (2003). Denetmenlerin öğretmenlere meslekî alanda rehberlik etmelerine ilişkin öğretmen, okul müdürü ve denetmen görüşleri. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (1) : 37-46.
• Sefercioğlu, M. N. (2001). Güzel Türkçemizin doğru telaffuzu meselesi. Türk Yurdu, Şubat-Mart, 162-163.
• Sullivan, S. & Glanz, J. (1999). Supervision That İmproves Teaching. California: Corwin Press, Inc.
• Taşer, S. (2001). Konuşma eğitimi. Ankara: Dost Kitabevi. 104 (2), 213-218.
• Taymaz, H. (2010). Eğitim Sisteminde Teftiş Kavramlar İlkeler Yöntemler. Ankara: Pegem Yayınevi.
• Temizyürek, F. (2007). İlköğretim ikinci kademede konuşma becerisinin geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt: 40(2), 113-131.
• Temizyürek, F., Erdem, ve Temizkan, M. (2011). Konuşma eğitimi. Ankara: Pegem Yayınevi.
• Töremen, F., & İ. Döş. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin müfettişlik kavramına ilişkin metaforik algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9 (4).
• Türkçe Sözlük (2008). http://tdkterim.gov.tr/bts/?kategori=veritbn&kelimesec=203028.
• Waite, D. (1992). Instructional supervision from a situational perspective. Teaching & Teacher Education, 8 (4), 319-332.
• Whetten, D.A. & Cameron, K.S. (1993). Developing Management Skills: Managing Confilict. Harper Collins, New York.
• Yalçın, A. (2002). Türkçe Öğretim Yöntemleri - Yeni Yaklaşımlar. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Yalçınkaya, M. (1992). Denetimde iletişim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 25 (1), 211-214.
• Yavuz, M. (2010). Öğretmenlerin geri bildirimlerine göre okul müdürlerinin dinleme becerilerinin analizi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 38, 292-306.
• Yavuz, M. (2006). İlköğretim okulu müdürlerinden beklenen roller ve karşılanma düzeyler. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yavuz, Y. (1995). Öğretmenlerin denetim etkinliklerini klinik denetim ilkeleri açısından değerlendirmeleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Yıldırım, N. (2012). Eğitim denetmeni ve bakanlık denetmeni imajları üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi [Educational Administration: Theory and Practice], 18(1), 143-166.
• Yıldız, C., Okur, A., Arı, G., ve Yıldız, Y. (2008). Kuramdan Uygulamaya Türkçe Öğretimi. Ankara: Pegem Yayınevi.
• Yıldız Çintaş, D., ve Yavuz, M. (2012). Etkili konuşma ölçeği: Bir ölçek geliştirme çalışması. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 7(2), 319-334.