SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ DEĞER HİYERARŞİSİ

Yıl 2017, Cilt: 14 Sayı: 38, 29 - 44, 28.07.2017

Özlem Ulu Kalın

Öz

Bireyin kendisini, toplumun ise bireyi kontrol etmesini
sağlayan unsurların başında değerler gelmektedir. Değer eğitimi son zamanlarda
önemi giderek artan bir disiplin haline gelmiştir. Sosyal bilgiler dersi değer
öğretiminde önemli bir rol almaktadır. Sosyal Bilgiler öğretim programında 25
değerin varlığı görülmektedir; ancak her değer herkes için aynı önemde
olmayabilir. Bu düşünceden hareketle bu araştırmada Sosyal bilgiler öğretmen
adaylarının değer hiyerarşisi belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın çalışma
grubunu Artvin Çoruh Üniversitesi 2015-2016 akademik yılı Sosyal Bilgiler
Öğretmenliği ABD’de okuyan tüm öğrenciler oluşturmaktadır. Çalışma grubundan
Sosyal Bilgiler Öğretim Programı’nda yer alan değerleri kendilerince önem
derecesine göre (ilk 5 değer) sıralamaları ve gerekçelerini ifade etmeleri
istenmiştir. Araştırmanın amacı doğrultusunda nitel araştırma yöntemlerinden
durum çalışması (case study) kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular
sınıf bazlı değerlendirilmiş ve Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının değer
hiyerarşisinde farklılık olup olmadığına bakılmıştır. Çalışmanın sonucunda
farklı sınıf düzeylerindeki Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının değer
hiyerarşisinde ve değer tanımlamalarında anlamlı bir farklılık olmadığı
saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Değer, Değer Eğitimi, Öğretmen Adayı, Değer Hiyerarşisi

Kaynakça

• Akbaş, O. (2008). Değer eğitimi akımlarına genel bir bakış. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 9-27.
• Balcı, A. ve Yanpar Yelken, T. (2010). İlköğretim öğretmenlerinin “değer” kavramına yükledikleri anlamlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 81-90.
• Balcı, A. ve Yanpar Yelken, T. (2013). İlköğretim sosyal bilgiler programında yer alan değerler ve değer eğitimi uygulamaları konusunda öğretmen görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1). 195-213.
• Dilmaç, B., Bozgeyikli, H. ve Çıkılı, Y. (2008). Öğretmen adaylarının değer algılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 69-91.
• Karatekin, K. Gençtürk, E. ve Kılıçoğlu, G. (2013). Öğrenci, sosyal bilgiler öğretmen adayı ve öğretmenlerinin değer hiyerarşisi, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(14), 411-459.
• Katılmış, A. Ekşi, H. ve Öztürk, C. (2010). Sosyal bilgiler dersi kazanımlarıyla bütünleştitilmiş bilimsellik odaklı karakter eğitimi programının etkililiği. Lournal of Social Studies Education Research, 1(1), 50-87.
• Marshall, G. (2009). Sosyoloji Sözlüğü. Çeviren Osman Akınhay ve Derya Kömürcü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Özgüven, İ. E. (1994). Psikolojik Testler. Ankara: Yeni Doğuş Matbaası.
• Sever, Ramazan (2015). Sosyal bilgilerde mekansal öğrenme ortamları ile ilgili temel kavramlar. (Ed.:R. Sever ve E. Koçoğlu) Sosyal Bilgiler Eğitiminde Mekansal Öğrenme Ortamları. Ankara: Pegem Akademi.
• Şimşek, Selçuk (2016). Sosyal bilgiler programının yapısı ve özellikleri. (Ed.:S. Şimşek) Sosyal Bilgiler ve Sınıf Öğretmenleri İçin Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tahiroğlu, M., Yıldırım, T. ve Çetin, T. (2010). Değer eğitimi yöntemlerine uygun geliştirilen çevre eğitimi etkinliğinin, ilköğretim 7. sınıf öğrencilerinin çevreye ilişkin tutumlarına ilişkin etkisi. Selçuk Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 231-248.
• Tay, B. ve Yıldırım, K. (2009). Sosyal bilgiler dersinde kazandırılması amaçlanan değerlere ilişkin veli görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(3) 1499-1542.
• Tay, B., Durmaz, F. Z. ve Şanal, M. (2013). Sosyal bilgiler dersi kapsamında öğrencilerin değer ve değerler eğitimine ilişkin görüşleri. GEFAD/ GUJGEF 33(1), 67-93.
• TDK (2016). Büyük Türkçe Sözlük, http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5821bf142fbd75.10118924 (Erişim Tarihi: 21.10.2016).
• Ulusoy, K. ve Dilmaç, B. (2016). Değerler Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Yel, S. ve Aladağ, S. (2009). Sosyal bilgilerde değerlerin öğretimi, (Ed. M. Safran), Sosyal Bilgiler Öğretimi (ss. 119-150). Ankara: Pegem Akademi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.