Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programının Öğretmenlik Becerilerinin Gelişimine Katkısının İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 14 Sayı: 40, 1 - 30, 28.12.2017

Özgür Ulubey , Kasım Yıldırım

Öz

Bu araştırmada pedagojik formasyon eğitimi sertifika programının
etkililiğinin incelenmesi ve öğretmen adaylarının bu programın uygulamaya
yansımasına yönelik görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Karma yöntem
desenlerinden ardışık sıralı desenin kullanıldığı araştırmanın nicel
örneklemini 2015-2016 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Türkiye’nin
batısındaki bir üniversitenin pedagojik formasyon eğitimi sertifika programında
eğitim gören 399 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın nitel örneklemini
ise aynı programda eğitim gören ve amaçlı örneklem türlerinden maksimum
çeşitleme örneklem kullanılarak seçilen 162 gönüllü öğretmen adayı
oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, Pedagojik Formasyon Eğitiminin Öğretmen
Olmaya Hizmet Etme Düzeyini Belirleme Ölçeği ve araştırmacılar tarafından
geliştirilen açık uçlu görüş alma formu ile toplanmıştır. Veriler, standart
sapma, aritmetik ortalama, bağımsız gruplar için t-testi, tek yönlü varyans
analizi ve tümdengelimsel içerik analizi kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırma
sonunda öğretmen adaylarının pedagojik formasyon eğitimi sertifika programını
orta düzeyde olumlu buldukları görülmüştür. Öğretmenlik uygulaması dersinde,
programdaki öğrenme-öğretme süreci becerilerini genelde kullandıklarını, sınıf
yönetimi becerilerini tam olarak kullanamadıklarını ve öğrencilerin bireysel
farklılıklarını genelde dikkate alamadıklarını belirtmişlerdir. 

Anahtar Kelimeler

Program değerlendirme, pedagojik formasyon eğitimi, öğretmen eğitimi, karma desen

Kaynakça

• Altınkurt, Y, Yılmaz, K. & Erol, E. (2014). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik motivasyonları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 48-62. Azar, A. (2011). Türkiye’deki öğretmen eğitimi üzerine bir söylem: Nitelik mi, nicelik mi? Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1, 36-38. Bal, A. P. (2017). The effect of pedagogic formation training on vocational attitudes of mathematics teacher candidates. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(1), 58-69. Bıkmaz, F. (2015). Öğretmen eğitiminde güncel sorunlarımız. Öğretmen eğitiminde güncel sorunlarımız ve efsane öğretmen Hüseyin Hüsnü Tekışık Paneli, 24 Kasım 2014. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi. Bilir, A. (2011). Türkiye’de öğretmen yetiştirmenin tarihsel evrimi ve istihdam politikaları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 44 (2), 223-246. Brouwers, A. & Tomic, W. (2000). A longitudinal study of teacher burnout and perceived self-efficacy in classroom management. Teaching and Teacher education, 16(2), 239-253. Burns, A. (1992). Teacher beliefs and their influence on classroom practice. Prospect, 7(3), 56-66. Creswell, J. W. & Plano-Clark, V. L. (2014). Karma yöntem araştırmaları: Tasarımı ve yürütülmesi (Çev.: Ali Delice). Ankara. Anı yayıncılık (2007). Creswell, J. W. (2012). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches. California: Sage Publications. Çiçek-Sağlam, A. (2015). Pedagojik formasyon sertifikası programının etkililiğinin öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 63-73. Çocuk H. E., Yokuş, G. & Tanrıseven, I. (2015). Pedagojik formasyon öğrencilerinin öğretmenliğe ilişkin özyeterlik ve metaforik algıları: Mersin üniversitesi örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(32), 373-387. Dalgıç, G., Doyran, F. & Vatanartıran, S. (2012). Ücretli öğretmenlerin, katıldıkları pedagojik formasyon programına ilişkin deneyimleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 11, 39-54. Darling-Hammond, L. (1999). Teacher quality and student achievement: A review of state policy evidence. Retrieved October 12, 2001, from the National Commission on Teaching andAmerica's Future. Web site: http://www.tc.edu/nctaf/publications/index.html Demirtaş, H. & Kırbaç, M. (2016). Pedagojik formasyon sertifika programı öğrencilerinin pedagojik formasyon eğitimine ilişkin görüşleri. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 138-152. Durmuşçelebi, M. (2015). Öğretmenlik eğitimi programının etkililiği. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(5), 747-766. Dündar, H. & Karaca, E. T. (2013). Formasyon öğrencilerinin ‘pedagojik formasyon programına ilişkin sahip oldukları metaforlar. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 19-34. Eraslan, L. & Çakıcı, D. (2011). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 427–438. Eşme, İ. (2001). Yüksek öğretmen okulları. İstanbul: Bilgi-Başarı Yayın Evi. Fraenkel, J., Wallen, N. & Hyun, H.H. (2012). How to design and evaluate research in education (8th ed.). Boston: McGraw Hill. Gay, L. R., Mills, G. & Airasian, P. W. (2009). Educational research: Competencies for analysis and interpretation. New Jersey: Pearson. Gülşen, C. & Seyratlı, E. (2014). Formasyon eğitimi alan öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(3), 14-25. Hooper, D., Coughlan, J. & Mullen, M. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60. İnal, K. (2011). Pedagojik formasyon sertifika programı. Akademik Bülten, 9, 17-24. Kanadlı, S. & Karakuş, F. (2016). Formasyon programının öğretmen adaylarının mesleki öz yeterlik inançlarına ve tutumlarına etkisi: Bir karma yöntem araştırması. Journal of Human Sciences, 13(3), 3807-3826. Kartal, T. & Afacan, Ö. (2013). Pedagojik formasyon eğitimi alan öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(24), 76–96. Kavcar, C. (2002). Cumhuriyet döneminde dal öğretmeni yetiştirme. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35(1-2), 1-14. Kim, C., Kim, M. K., Lee, C., Spector, J. M. & DeMeester, K. (2013). Teacher beliefs and technology integration. Teaching and Teacher Education, 29, 76-85. Kiraz, Z. & Dursun, F. (2015). Pedagojik formasyon eğitimi alan öğretmen adaylarının aldıkları eğitime ilişkin algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 1008-1028. Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. New York: Guilford publications. Lincoln, Y. S. & Guba, G. (1985). Naturalistic inquiry. California: Sage Publication. Mutsan, T. (2002). Dünyada ve Türkiye’de öğretmen yetiştirmede yeni yaklaşımlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 8(29), 115-127. Özkan, H. H. (2012). Öğretmenlik formasyon programındaki öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının incelenmesi (SDÜ Örneği). Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 13(2), 29-48. Özyürek, M. (2008). Nitelikli öğretmen yetiştirmede sorunlar ve çözümler: Özel eğitim örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 189-226. Pajares, M. F. (1992). Teachers’ beliefs and educational research: Cleaning up a messy construct. Review of Educational Research, 62(3), 307-332. Polat, S. (2014). Bir mesleğe/işe sahip olan pedagojik formasyon sertifika programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelme nedenleri. International Journal of Human Secinces, 11(1), 128-144. Polat, S. (2013). Pedagojik formasyon sertifika programı ve eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının incelenmesi. E-International Journal of Educational Research, 4, 48-60. Skaalvik, E. M. & Skaalvik, S. (2007). Dimensions of teacher self-efficacy and relations with strain factors, perceived collective teacher efficacy, and teacher burnout. Journal of Educational Psychology, 99(3), 611-625. Sever, D., Şahin, S.A., Akteş, B.Ç. & Tunca, N. (2015). Pedagojik formasyon sertifika programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine başladıklarında karışılabileceklerini düşündükleri sorunlar. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 5, 1-23. Şahin, M. (2006). Avrupa Birliği ülkelerinde ve Türkiye’de öğretmen yetiştirme sistemlerinin karşılaştırması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya. Tambağ, H. (2007). Ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans programına devam eden öğrencilerin bu programa ilişkin görüşleri nelerdir? Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul. Taneri, P. O. (2016). Öğretmen adaylarının pedagojik formasyon sertifika programının niteliği hakkındaki görüşleri (Çankırı ili örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(3), 997-1014. Tepeli, Y. & Caner, M. (2014). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin öğretmenlik uygulaması ile ilgili görüşleri [Teacher certificate program students’ opinions on teaching practice]. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi - Journal of Educational Sciences Research, 4(2), 313-328. Tschannen-Moran, M. & Hoy, A. W. (2007). The differential antecedents of self-efficacy beliefs of novice and experienced teachers. Teaching and Teacher Education, 23(6), 944-956. Wenglinsky, H. (2000). How teaching matters: Bringing the classroom back into discussions of teacher quality. Princeton: NJ. Yapıcı, M. & Yapıcı, Ş. (2013). Öğretmen adaylarının pedagojik formasyona ilişkin metaforları. Turkish Studies–International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(8), 1421–1429. Yıldırım, A. & Şimşek H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık. Yılmaz, K. & Altınkurt, Y. (2011). Öğretmen adaylarının Türk eğitim sisteminin sorunlarına ilişkin görüşleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 942-973. YÖK (Yükseköğretim Kurulu), (1998). Eğitim fakültelerinde öğretmen yetiştirme programlarının yeniden düzenlenmesi. Ankara: Yükseköğretim Kurulu. YÖK (2007). Öğretmen yetiştirme ve eğitim fakülteleri (1982–2007). Yükseköğretim Kurulu Yayını 2007–5. Ankara: Meteksan A.Ş. YÖK (2013). Üniversitelerimizde uygulanacak olan “pedagojik formasyon eğitimi sertifika programı” başvuru formu. Ek-1-B, pedagojik formasyon sertifika programı başvurusu için üniversitenin kadrosundaki eğitim bilimleri alanındaki öğretim üyesi/ elemanı bilgisi. Ocak 22, 2016 tarihinde http://www.yok.gov.tr/web/guest/icerik/-/journal_content/56_INSTANCE_ rsRqRmHtxKK6/10279/19209 adresinden alınmıştır. Yüksel, S. (2010, Mayıs). Fen- edebiyat fakültesi öğretim üyelerinin öğretmen yetiştirme sistemine ilişkin düşünceleri (Uludağ Üniversitesi fen- edebiyat fakültesi örneği). I. Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi’nde sunulan bildiri, Balıkesir Üniversitesi, Necatibey Eğitim Fakültesi, Balıkesir.