Üniversite Öğrencilerinin Rektörlük Kavramına İlişkin Metaforik Algıları

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 1, 302 - 313, 01.05.2022

Nesip Demirbilek

https://doi.org/10.21666/muefd.912855

Cited By: 2

Öz

Araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinin rektörlük kavramını nasıl kavramsallaştırdıklarını ve algıladıklarını metaforlar aracılığı ile belirlemektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomonolojik desen, çalışma grubunun seçilmesinde ise kolay örnekleme (easily accessible) tekniği kullanılmıştır. Araştırmada 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Muş Alparslan Üniversitesinde öğrenim gören toplam 192 öğrenci yer almıştır. Üniversite öğrencilerine metafor cümlesi online olarak gönderilmiştir. Verilerin analizinde “içerik analizi” tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre üniversite öğrencilerinin ürettiği metaforlar ile oluşturulan kategoriler frekans bakımından; ulaşılmayan ve bilinmeyen (f=61), en üst makam (f=30), kollayan ve koruyan (f=24), yol gösterici ve aydınlatıcı (f=16), faydalı ve değerli (f=15), temel ihtiyaç (f=10), karar ve çözüm merkezi (f=9), faydasız ve güven vermeyen (f=9), sorumluluk (f=6), güven ve huzur vermesi (f=5), öğrenci yanlısı olmayan (f=3), danışılan (f=2) ve çalışkan (f=2) gibi toplam 13 kategori başlığı altında yer aldığı görülmüştür. Araştırma sonucunda, toplumdaki yüksek güç mesafesinin etkisiyle Muş Alparslan Üniversitesi öğrencilerinin, rektörlüğe ve rektörlere ulaşmanın mümkün olmadığı algısına sahip oldukları tespit edilmiştir. Muş Alparslan Üniversitesi öğrencilerinin algıları ve beklentileri göz önüne alındığında rektörlerin, açık iletişim politikası, paternalist yönetim tarzı, duygusal bir yaklaşım ve öğrenciye daha yakın olan bir yönetim anlayışı ile hareket etmeleri önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Üniversite Öğrencileri, Rektörlük,, Metafor,, Algı

Metaphoric Perceptions of University Students on the Concept of Presidency

Öz

The study aims to examine how university students conceptualize and perceive the concept of presidency through metaphors. In the study, phenomenological design, one of the qualitative research methods, was used, and the easily accessible technique was used in the selection of the study group. A total of 192 students studying at Muş Alparslan University in the 2020-2021 academic year were included in the research. Data collection instrument including the metaphor sentence was sent online to university students. The "content analysis" was conducted to analyze the data. Data analysis yielded 13 categories that includes university students’ metaphors regarding the presidency concept. Results revealed that students have the perception that it is not possible to reach the president due to the high-power distance in the society. Considering the perceptions and expectations of the students, it can be suggested that presidents should follow an open communication policy, paternalist management style, and a more inclusive management approach considering students’ needs, concerns and demands.

Anahtar Kelimeler

University Students, Presidency, Metaphor,, Perception

Kaynakça

• Acaray, A., & Şevik, N. (2016). Kültürel boyutların örgütsel sessizliğe etkisi üzerine bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 34(4), 1–18.
• Akyürek, S. (2001). Türk Silahlı Kuvvetlerinde güç mesafesi ve iletişime etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Başkent Üniversitesi SBE. Ankara.
• Altay, H. (2004). Güç mesafesi, erkeklik-dişilik ve belirsizlikten kaçınma özellikleri ile başarı arasındaki ilişkilerin incelenmesine yönelik bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 301–321.
• Arslan, M. M., & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Milli Eğitim, 35(171), 100–108.
• Aycan, Z., & Kanungo, R., N. (2000). Toplumsal kültürün kurumsal kültür ve insan kaynakları uygulamaları üzerine etkileri. Zeynep Aycan, (Ed.), Akademisyenler ve profesyoneller bakış açısıyla Türkiye’de yönetim, liderlik ve insan kaynakları uygulamaları, 25-53, Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Aydın, M. (2007). Eğitim yönetimi. Ankara: Hatipoğlu Yayıncılık.
• Balcı, A. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Basım, N. (2000). Belirsizlikten kaçınma ve güç mesafesi kültürel boyutları bağlamında asker yöneticiler üzerine görgül bir araştırma. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 10(2):33-52.
• Bletzer, K. V. (2015). Visualizing the qualitative: Making sense of written comments from an evaluative satisfaction survey. Journal of Educational Evaluation for Health Professions, 12, 12.
• Bursalıoğlu, Z. (2000). Eğitimde yönetimi anlamak, sistemi çözümlemek. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni nitel nicel ve karma yöntem yaklaşımları. (S. B. Demir, Çev. Ed.), 3. Baskı, Ankara: Eğiten Kitap.
• Çelik, M. (2007). Örgüt kültürü ve örgütsel vatandaşlık davranışı–bir uygulama. (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi SBE, İşletme ABD. Erzurum
• Çelik, S., & Yarım, M. A. (2019). Üniversite öğrencilerinin üniversite, rektör ve gelecek kavramlarına ilişkin metaforik algılarının incelenmesi. Turkish Journal of Educational Studies, 6(2), 31-50.
• Çeliker, H., Akar, A. (2015). Ortaokul öğrencilerinin doğaya ilişkin metaforları. KEFAD, 16(2).
• Demirtaş, H., & Çoban, D. (2014). Üniversite öğrencilerinin, üniversite ve fakülte kavramlarına ilişkin metaforları (İnönü Üniversitesi Örneği). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 113-144.
• Deniz, A. (2013). Okullarda güç mesafesi ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi. Balıkesir
• Doğan, D. (2014). Öğretmen adaylarının perspektifinden okul kavramının metaforlarla analizi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 7(3), 361-382.
• Dursun, İ. T. (2013). Örgüt kültürü ve strateji ilişkisi: Hofstede’nin boyutları açısından bir değerlendirme. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi,1(4), 43- 56.
• Ekiz, D., & Durukan, H. (2007). Eğitim bilimine giriş. İstanbul: Lisans Yayıncılık.
• Ekiz, D., & Koçyiğit, Z. (2013). Sınıf öğretmenlerinin “öğretmen” kavramına ilişkin metaforlarının tespit edilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 439-458.
• Erben, G., S. (2004). Toplumsal kültür aile kültürü etkileşimi bağlamında paternalizm boyutuyla işletme kültürü: Türkiye örneği, 1. Aile İşletmeleri Kongresi Bildirileri, 17-18 Nisan 2004, T. Koçel, (Ed.), İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları: 345-356. Erdoğan, Ġ. (2000). Okul Yönetimi ve Öğretim Liderliği. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Ersoy, A. Figen (2016). “Fenomenoloji”, Ahmet Saban ve Ali Ersoy (Ed.), Eğitimde nitel araştırma desenleri, (1. Baskı), (s. 51-111). Ankara: Anı Yayıncılık
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (1993). How to design and evaluate research in education (Vol. 7). New York: McGraw-Hill.
• Güveli, E., İpek, A. S., Atasoy, E., & Güveli, H. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik kavramına yönelik metafor algıları. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 2(2), 140-159.
• Hofstede, G., & Hofstede, G. (2005). Cultures and organizations: Software of the mind, revised and expanded (2nd ed.). New York: McGraw-Hill.
• Kalyoncu, R. (2012). Görsel sanatlar öğretmeni adaylarının ‚öğretmenlik‛ kavramına ilişkin metaforları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 471-484.
• Kemikkıran, N. (2015). Güç mesafesi yüksekse eşitsizlik mi istenir. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 70(2), 317-344.
• Kılcan, B. (2017). Metafor ve eğitimde metaforik çalışmalar için bir uygulama rehberi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Lakoff, G., & Johnson, M. (2015). Metaforlar: Hayat, anlam ve dil. (G. H. Demir, Çev.). İstanbul: İthaki.
• Midgley, W., & Trimmer, K. (2013). Walking the labyrinth: a metaphorical understanding of approaches to metaphors for. In: Metaphors for, in and of Education Research. Newcastle Upon Tyne, United Kingdom: Cambridge Scholars Publishing, pp. 1-9. ISBN 978-1-4438-4398-0
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage Publications.
• Nalçacı, A., & Bektaş, F. (2012). Öğretmen adaylarının okul kavramına ilişkin algıları, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 239-258.
• Özdemir, M. (2012). Lise öğrencilerinin metaforik okul algılarının çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(163), 96-109.
• Paşa, S., F. (2000). Türkiye ortamında liderlik özellikleri. Zeynep Aycan, (Ed.), Akademisyenler ve Profesyoneller Bakış Açısıyla Türkiye’de Yönetim, Liderlik ve İnsan Kaynakları Uygulamaları, 225-241, Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Patton, M. Q. (2014). Qualitative research and evaluation methods: Integrating theory and practice. Sage Publications.
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 14(3), 459-496.
• Sargut, A. S. (2010). Kültürler arası farklılaşma ve yönetim. İstanbul: İmge Kitabevi.
• Schram, Thomas H. (2003). Conceptualizing qualitative inquiry. Upper Saddle River, NJ: Merrill Prentice Hail.
• Sepetçi, T. (2012). Toplum kültürünün uygulanan halkla ilişkiler modellerine etkisi: Türkiye’deki devlet ve vakıf üniversiteleri üzerine bir araştırma. Journal of Yasar University, 28(7), 4722-4748.
• Sezgin, F., Koşar, D., Koşar, S., & Er, E. (2016). Öğretmenlerin öğrenciye yönelik metaforlarının belirlenmesine ilişkin nitel bir araştırma. Hacettepe Ü. Eğitim F. Dergisi, 44.
• Tepebaşılı, F. (2013). Metafor yazıları. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Terzi, A. R. (2004). Üniversite öğrencilerinin güç mesafesi ve belirsizlikten kaçınma algıları üzerine bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 65-76.
• Wikipedia: The free encyclopedia. (2021, March 13). FL: Wikipedia Foundation, Inc. Retrieved March 13, 2021, from http://www.wikipedia.org. The in-text citation formation would be (Wikipedia, 2006).
• Yaman, E. (2008). Üniversiteler ve etik: baskılar ya da psikolojik şiddet. İş Ahlakı,1, 81-98.
• Yaman, E., & Irmak, Y. (2010). Yöneticiler ve öğretmenler arasındaki güç mesafesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 164-172.
• Yalçın, M., & Erginer, A. (2012). İlköğretim okullarında okul müdürüne ilişkin metaforik algılar. Öğretmen Eğitimi ve Eğitimcileri Dergisi, 1(2), 229-256.
• Yıldırım, A., & Şimşek H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 10. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yükseköğretim Kanunu (1981). Resmî Gazete (06.11.1981). Sayı: 2547.