Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Sosyal Becerilerinin ve Problem Çözme Becerilerinin Psikolojik Dayanıklıkları Üzerindeki Yordayıcı Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 21 - 38

Asude Balaban Dağal Neslihan Demircan

https://doi.org/10.21666/muefd.1261459

Öz

Bu araştırmanın amacı, okul öncesi öğretmen adaylarının sosyal becerilerinin ve problem çözme becerilerinin psikolojik dayanıklılıkları üzerindeki yordayıcı etkisini incelemektir. Araştırma, ilişkisel tarama modelinde tasarlanmıştır. Araştırmanın örneklemi İstanbul ilçelerinden basit rastgele örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Örneklem, toplam 326 okul öncesi öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırmada, veri toplamak için Kişisel Bilgi Formu, Sosyal Beceri Envanteri, Problem Çözme Envanteri ve Kısa- Psikolojik Sağlamlık Ölçeği kullanılmıştır. Veriler, 2021-2022 Eğitim Öğretim yılı bahar döneminde toplanmıştır. Okul öncesi öğretmen adaylarının psikolojik dayanıklılıkları, sosyal becerileri ve problem çözme becerileri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Sosyal beceri ve problem çözme becerilerinin birlikte psikolojik dayanıklılık üzerindeki açıklayıcılık oranının %11 olduğu bulunmuştur. Ayrıca, sosyal beceri ve problem çözme becerisi arasında ilişki tespit edilmemiştir. Açıklayıcılığa sahip değişkenlerden sosyal beceri değişkeninin psikolojik dayanıklılık üzerinde en güçlü etkiye sahip olduğu görülmektedir. Ayrıca, sosyal beceri ve problem çözme becerileri alt boyutlarından sosyal kontrol, aceleci yaklaşım ve planlı yaklaşım alt boyutların birlikte psikolojik dayanıklılık üzerindeki açıklayıcılık oranının %16 olduğu bulunmuştur. Psikolojik dayanıklılık üzerinde en güçlü etkiye sahip alt boyutun sosyal kontrol alt boyutu olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın sonuçları, Türkiye örnekleminde okul öncesi öğretmen adaylarının sosyal beceri ve problem çözme becerilerinin, psikolojik dayanıklılıkları üzerindeki etkisini ortaya koyması bakımından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

psikolojik dayanıklılık, sosyal beceri, problem çözme becerisi, okul öncesi öğretmen adayları

The Predictive Effect of Pre-service Early Chilhood Teachers’ Social Skills and Problem Solving Skills on Their Resilience

Öz

The aim of the study is to investigate the predictive effect of preservice early childhood teachers’ social skiils and problem solving skills on their resiliance. The study was designed in survey method. The sample of the study was selected by random sampling method from central districts of Istanbul, Turkey. The sample consists of 326 preservice preschool teachers. Demographic Information Form, Social Skills Inventory, Problem Solving Skills Inventory and Brief Resiliance Scale were used to collect data. The data was collected during spring semester in 2021-2022 academic year. Multiple regression analyses were used to test the relation between preservice early childhood teachers’ resiliance, social skills and problem solving skills. Social and problem solving skills together explained 11% of the variance in resiliance. Beside, no relationship was found between social skills and problem solving skills. Social skills among other explanatory variables is the most powerful variable on preservice early childhood teachers’ resiliance. In terms of factors, social control, ımpulsive style and planfulness factors together explained 16 % of the variance in resilience and social control factor among the other explanatory variables is the most powerful variable on preservice preschool teachers’ resiliance. The results of the study are important in terms of revealing the effect of early childhood teachers' social skills and problem-solving skills on their psychological resilience in the Turkish sample

Anahtar Kelimeler

resiliance, social skills, problem solving skills, preservice early childhood teachers

Kaynakça

• Akduman, G., Karahan, G., & Solmaz, M. S. (2018). İletişim becerileri üstünde empati ve psikolojik sağlamlığın etkisi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 3(4), 765-775. https://doi.org/10.29106/fesa.494713
• Akpınar, S., Temel, V. & Nas, K. (2012). An exploration of candidate teachers’ social skills levels: age, gender and other differences. Ovidius University Annals, 12(2), 538-543.
• Alpar, R (2022). Spor, sağlık ve eğitim bilimlerinde uygulamalı istatistik. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Altundağ, Y., & Bulut, S. (2014). Prediction of resilience of adolescents whose parents are divorced. Psychology, 05(10), 1215–1223. https://doi.org/10.4236/psych.2014.510134
• Andrew, A., Attanasio, O., Bernal, R., Sosa, L. C., Krutikova, S., & Rubio-Codina, M. (2019). Preschool Quality and Child Development. National Bureau of Economic Research Working Paper 26191.
• Arslan, F. & Ayas, T. (2019). Din ve psikoloji eğitimi alan öğrencilerin psikolojik sağlamlık ve affedicilik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 1-29.
• Artuch-Garde, R., González-Torres, M. del C., de la Fuente, J., Vera, M. M., Fernández-Cabezas, M., & López-García, M. (2017). Relationship between resilience and self-regulation: a study of spanish youth at risk of social exclusion. Frontiers in Psychology, 8, 1-11, https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.00612
• Ateş, B. (2016). Lise öğrencilerinin algılanan sosyal yetkinlik puanlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (1), 185-194.
• Avşar, Z., Öztürk Kuter, F. (2012). Beden eğitimi ve spor bölümü öğrencilerinin sosyal beceri düzeylerinin belirlenmesi (Uludağ Üniversitesi örneği). Eğitimde Kuram ve Uygulama. 3(2), 197-206.
• Aydın, B. (2010). Üniversite öğrencilerinin duygusal zekâ ve umut düzeyleri ile psikolojik sağlamlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Trabzon.
• Aydın, I., Öncü, E., Akbulut, V. & Küçük Kılıç, S. (2019). Öğretmen adaylarında boş zaman sıkılma algısı ve psikolojik sağlamlık ilişkisi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 21(1), 39–53.
• Aydın, M., & Egemberdiyeva, A. (2018). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 3(1), 37-53.
• Aydoğdu, T. (2013). Bağlanma stilleri, başa çıkma stratejileri ile psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Balaban, G. G. (2018). Okul öncesi dönem çocuklarının problem çözme becerileri ile sosyal becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Bolu.
• Beltman, S., Mansfield, C., & Price, A. (2011). Thriving not just surviving: a review of research on teacher resilience. Educational Research Review, 6(3), 185–207. https://doi.org/10.1016/j.edurev.2011.09.001.
• Bilge, Y. & Bilge, Y. (2020). Koronavirüs salgını ve sosyal izolasyonun psikolojik semptomlarüzerindeki etkilerinin psikolojik sağlamlık ve stresle baş etme tarzları açısından incelenmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 23(1), 38-51. https://doi.org/10.5505/kpd.2020.66934
• Bobek, B. L. (2002). Teacher resiliency: a key to career longevity: The clearing house. A Journal of Educational Strategies, Issues and Ideas, 75(4), 202–205. https://doi.org/10.1080/00098650209604932
• Bouillet, D., Pavin Ivanec, T., & Miljević-Riđički, R. (2014). preschool teachers’ resilience and their readiness for building children’s resilience. Health Education, 114(6), 435–450. https://doi.org/10.1108/he-11-20130062
• Bozgün, K., & Pekdoğan, S. (2018). Öğretmen adaylarının sosyal beceri düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 151–167. https://doi.org/10.19126/suje.437918
• Brinkman, S., Hasan, A., Jung, H., Kinnell, A., Nakajima, N., & Pradhan, M. (2016). The role of preschool quality in promoting child development: evidence from rural Indonesia. European Early Childhood Education Research Journal, 25(4), 483–505. https://doi.org/10.1080/1350293x.2017.1331062
• Brunetti, G. J. (2006). Resilience under fire: perspectives on the work of experienced, inner city high school teachers in The United States. Teaching and Teacher Education, 22(7), 812–825. https://doi.org/10.1016/j.tate.2006.04.027
• Cahill, H., Dadvand, B. (2020). Social and emotional learning and resilience education. Midford, R., Nutton, G., Hyndman, B., Silburn, S. (Ed.) Health and Education Interdependence İçinde (s. 205-223). Singapore: Springer,. https://doi.org/10.1007/978-981-15-3959-6_11
• Chen, J., & Chi-Kin Lee, J. (2022). Teacher resilience matters: a buffering and boosting effect between job driving factors and their well-being and job performance. Teachers and Teaching, 28(7), 890-907, https://doi.org/10.1080/13540602.2022.2116574
• Choudhury, S. A., & Sharma, R. (2019). Resilience and emotional ıntelligence: a comparative study between government and private school children in Sonapur, Assam. IRA-International Journal of Management & Social Sciences (ISSN 2455-2267), 157. https://doi.org/10.21013/jmss.v14.n2sp.p15
• Cooke, G., & Lawton, K. (2008). For love or money: Pay, progression and professionalization in the early years workforce. London: Institute for Public Policy Research.
• Coskun, Y. D., Garipagaoglu, C., & Tosun, U. (2014). Analysis of the relationship between the resiliency level and problem-solving skills of university students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 114, 673–680. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.12.766
• Day, C., & Hong, J. (2016). influences on the capacities for emotional resilience of teachers in schools serving disadvantaged urban communities: challenges of living on the edge. Teaching and Teacher Education, 59, 115–125. https://doi.org/10.1016/j.tate.2016.05.015
• De Almeida Santos, Z., & Benevides Soares, A. (2018). social skills, coping, resilience and problem-solving in psychology university students., Liberabit: Revista Peruana De Psicología, 24(2), 265–276. https://doi.org/10.24265/liberabit.2018.v24n2.07
• Deniz, M. E. (2003). Üniversite öğrencilerinin sosyal beceri düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 9. 501-532.
• Del Prette, Z. A. P., & Del Prette, A. (2021). Social competence and social skills. Switzerland: Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-030-70127-7
• Denham, S. A., Bassett, H. H., & Zinsser, K. (2012). Early childhood teachers as socializers of young children’s emotional competence. Early Childhood Education Journal, 40(3), 137–143. https://doi.org/10.1007/s10643012 0504-2
• Dicle, A. N. (2006). Üniversite öğrencilerinin sosyal beceri düzeylerinin duygusal zekâ düzeyleri ve bazı kişisel özelliklere göre incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Samsun.
• Doğan, T. (2015). Kısa psikolojik sağlamlık ölçeği’nin türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 93-102.
• Domitrovich, C. E., Durlak, J. A., Staley, K. C., & Weissberg, R. P. (2017). Social-emotional competence: an essential factor for promoting positive adjustment and reducing risk in school children. Child Development, 88(2), 408–416. https://doi.org/10.1111/cdev.12739
• Ebersöhn, L. (2014). Teacher resilience: theorizing resilience and poverty. Teachers and Teaching, 20(5), 568–594. https://doi.org/10.1080/13540602.2014.937960
• Erdoğan, E., & Çargıt, B. (2018). Comparison of pre-service teachers’ social skill levels. Universal Journal of Educational Research, 6(12), 2907–2912. https://doi.org/10.13189/ujer.2018.061225
• Erdoğan, E., Özdoğan, O., & Erdoğan, M. (2015). University students’ resilience level: the effect of gender and faculty. Procedia Social and Behavioral Sciences, 186, 1262–1267. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.04.047
• Ertem, M., Yılmaz, G. & Yıldırım Usta, Y. (2021). Correlated factors with psychological resilience and problem-solving skills of nursing students. Journal of Samsun Health Sciences 6(3), 507-524. Doi: https://doi.org/10.47115/ jshs.940097
• Flach, F. (2020). Resilience: how we find new strength at times of stress. (3th ed.). Chicago: Hatherleigh Press.
• Gallant, A., & Riley, P. (2014). Early career teacher attrition: new thoughts on an intractable problem. Teacher Development, 18(4), 562 -580. https://doi.org/10.1080/13664530.2014.945129
• Gedik, M. & Orhan, S. (2014). Öğrencilerin sosyal etkinliklere katılımlarının konuşma becerilerini geliştirmeye etkisi. Journal of Turkish Studies, 9(5), 967–967. https://doi.org/10.7827/turkishstudies.6835
• Genç, S.Z., & Kalafat, T. (2010), Öğretmen adaylarının empatik becerileri ile problem çözme becerileri. Kuramsal Eğitimbilim, 3(2), 135-147.
• Gençoğlu, C., & Namlı, S. (2020). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin psikolojik sağlamlık ve empati düzeyleri/ Erzurum Teknik Üniversitesi örneği. Sport Sciences, 15(3), 33–43. https://doi.org/10.12739/nwsa.2020.15.3.2b0125 ‌
• Ghanei Gheshlagh, R., Sayehmiri, K., Ebadi, A., Dalvandi, A., Dalvand, S., Maddah, S. S. B., & Norouzi Tabrizi, K. (2017). The relationship between mental health and resilience: a systematic review and metaanalysis. Iranian Red Crescent Medical Journal, 19(6). https://doi.org/10.5812/ircmj.13537
• Girgin, G., Çetingöz, D. & Ekinci Vural, D. (2011). Öğretmen adaylarının sosyal beceri düzeylerinin incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim, 4(1), 38-49.
• Grazzani, I., Agliati, A., Cavioni, V., Conte, E., Gandellini, S., Lupica Spagnolo, M., Ornaghi, V., Rossi, F. M., Cefai, C., Bartolo, P., Camilleri, L., & Oriordan, M. R. (2022). Adolescents' resilience during covid-19 pandemic and its mediating role in the association between SEL skills and mental health. Frontiers in Psychology, 13. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.801761
• Güçray, S.S. (2003). The analysis of decision-making behaviors and perceived problem-solving skills in adolescents. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2(2), 29-37.
• Gültekin, A. (2006). Psikolojik Danışmanlık ve rehberlik öğrencilerinin problem çözme becerilerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erzurum.
• Gündaş, A. & Koçak, R. (2015). Lise öğrencilerinde psikolojik sağlamlığın yordayıcısı olarak benlik kurgusu. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(41), 795-802.
• Gürbüz, S. & Şahin, F. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Heppner, P. P., & Petersen, C. H. (1982). The development and implications of a personal problem-solving inventory. Journal of Counseling Psychology, 29 (1), 66–75. https://doi.org/10.1037/0022-0167.29.1.66
• Hong, J. Y. (2012). Why do some beginning teachers leave the school, and others stay? understanding teacher resilience through psychological lenses. Teachers and Teaching, 18(4), 417–440. https://doi.org/10.1080/13540602.2012.696044
• Ismet, Aisyah, N., Nawawi, E., Yusuf, M., & Meilinda. (2020). Problem solving skill. Proceedings of the 4th Sriwijaya University Learning and Education International Conference (SULE-IC2020).
• Işıksolu A. Y. & Tok, E. (2022). 60- 72 aylık çocukların öz-düzenleme becerileri, sosyal yetkinlik davranışları ve problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Journal of Eurasia Social Sciences (IJOESS), 13(48), 464-484. https://doi.org/10.35826/ijoess.2997
• Karasar, N. (2022). Bilimsel arastırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler (37. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kazu H. & Ersözlü Z (2008). Öğretmen adaylarının problem çözme becerilerinin cinsiyet, bölüm ve öss puan türüne göre incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 161- 172.
• Kersaint, G., Lewis, J., Potter, R., & Meisels, G. (2007). Why teachers leave: factors that influence retention and resignation. Teaching and Teacher Education, 23(6), 775–794. https://doi.org/10.1016/j.tate.2005.12.004
• Kılıç, Ş. D. (2014). Üniversite öğrencilerinin yalnızlık ve psikolojik dayanıklılıklarının incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Erzurum.
• Kıvrak, A. O., & Akandere, M. (2019). Examination of the resilience levels of women and men do sport in gyms. Turkish Journal of Sport and Exercise, 21(2), 223–228. https://doi.org/10.15314/tsed.572904
• Koç, M. (2022). Özel ve devlet mesleki̇ ve teknik anadolu lisesi̇ 9. ve 12. sınıf öğrencilerinin problem çözme becerilerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara
• Koray, Ö. & Azar, A. (2008). Ortaöğretim öğrencilerinin problem çözme ve mantıksal düşünme becerilerinin cinsiyet ve seçilen alan açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16 (1), 125-136.
• Lavretsky, H. (2014). Resilience and aging: Research and practice. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
• Ledertoug, M.M., Tidmand L., Las Hayas, C., Gabrielli, S. & Carbone, S. (2021). Upright- wellbeing & resilience education: disrupted by the Covid-19 pandemic. M.A. White & F. Mccallum (Ed.), Wellbeing and resilience education: Covid 19 and its impact on education içinde (s. 51-76). Routlage.
• Lo, B. L. (2014). Stress, burnout and resilience of teachers of students with emotional behavioral challenges. SpringerPlus, 3(S1). https://doi.org/10.1186/2193-1801-3-s1-o4
• Lowther, T. L. (2004). The impact of a social skills intervention on the development of resiliency in preschool children (Unpublished master's thesis). West Virginia University Department of Child Development and Family Studies. Morgantown
• Manning, M., Garvis, S., Fleming, C., & Wong, G. T. W. (2017). The relationship between teacher qualification and the quality of the early childhood education and care environment. Campbell Systematic Reviews, 13(1), 182. https://doi.org/10.4073/csr.2017.1
• Mansfield, C. F., Beltman, S., Broadley, T., & Weatherby-Fell, N. (2016a). Building resilience in teacher education: an evidenced informed framework. Teaching and Teacher Education, 54, 77–87. https://doi.org/10.1016/j.tate.2015.11.016
• Mansfield, C. F., Beltman, S., Weatherby-Fell, N., & Broadley, T. (2016b). Classroom ready? Building resilience in teacher education. R. Brandenberg, S. McDonough, J. Burke, & S. White (Ed.), Teacher Education: Innovation, intervention and impact içinde (s. 211-229). Singapore: Springer.
• Martinsone, B., Stokenberga, I., Damberga, I., Supe, I., Simões, C., Lebre, P., Canha, L., Santos, M., Santos, A. C., Fonseca, A. M., Santos, D., Gaspar de Matos, M., Conte, E., Agliati, A., Cavioni, V., Gandellini, S., Grazzani, I., Ornaghi, V., & Camilleri, L. (2022). Adolescent social emotional skills, resilience and behavioral problems during the covıd-19 pandemic: a longitudinal study in three European countries. Frontiers in Psychiatry, 13, 942692. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2022.942692
• McKinley, M. J., Asaro, J. N., Bergin, J., D’Auria, N., & Gagnon, K. E. (2007). Social skills and satisfaction with social relationships in home-schooled, private-schooled, and public schooled children. Home School Researcher, 17(3), 1–6.
• Melhuish, E., Ereky-Stevens, K., Petrogiannis, K., Ariescu, A., Penderi, E., Rentzou, K., Tawell, A., Slot, P., Broekhuizen, M., & Leseman, P. (2015). A review of research on the effects of early childhood education and care (ECEC) on child development. Curriculum Quality Analysis and Impact Review of European Early Childhood Education and Care (CARE-European Early Childhood Education and Care Publications). CARE-European Early Childhood Education.
• Murray, C. (2003). Risk factors, protective factors, vulnerability, and resilience: a framework of understanding and supporting the adult transitions of youth with high-incidence disabilities. Remedial and Special Education, 24 (1), 16-26.
• OECD (2014). PISA 2012 Results: creative problem solving: students’ skills in tackling real-life problems (volume v), PISA, OECD Publishing.
• Oktan, V. (2008). Üniversite sınavına hazırlanan ergenlerin psikolojik sağlamlıklarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Trabzon.
• Ozben, S. (2013). Social skills, life satisfaction, and loneliness in Turkish university students. Social Behavior and Personality: An International Journal, 41(2), 203–213. https://doi.org/10.2224/sbp.2013.41.2.203
• Özcep, M.C. & Mirzeoğlu, D. (2007). İlköğretimde görev yapan beden eğitimi ve sınıf öğretmenlerinin sosyal beceri düzeylerinin karşılaştırılması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 12(4), 21-34.
• Özkütük, N., & Silkü, H. A., Orgun, F., & Yalçınkaya, M. (2003). Öğretmen adaylarının problem çözme becerileri. Ege Eğitim Dergisi, 3(2), 1-9.
• Pidgeon, A. M., & Keye, M. (2014). Relationship between resilience, mindfulness and psychological well-being in university students. International Journal of Liberal Arts and Social Science, 2(5), 27-32.
• Resnick, B. (2011). The relationship between resilience and motivation. B. Resnick, L. P. Gwyther, K. A. Roberto (Ed.), Resilience in Aging içinde (s. 199-215). New York: Springer.
• Riggio, R. E. (1986). Assessment of basic social skills. Journal of Personality and Social Psychology, 51(3), 649–660. https://doi.org/10.1037/0022-3514.51.3.649
• Riggio, R. E. (1989). Social skills inventory manual. (Research Edition). Palo Alto, Ca; Consulting Psychologists Press.
• Saavedra, A. R., & Saavedra, J. E. (2011). Do colleges cultivate critical thinking, problem solving, writing and interpersonal skills?. Economics of Education Review, 30(6), 1516–1526. https://doi.org/10.1016/j.econedurev.2011.08.006
• Saito, K., & Okayasu, T. (2014). Effects of social skills and self-esteem on resilience in university students. The Japanese Journal of Health Psychology, 27(1), 12–19. https://doi.org/10.11560/jahp.27.1_12
• Salavera, C., & Usán, P. (2021). Relationship between social skills and happiness: differences by gender. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(15), 7929. https://doi.org/10.3390/ijerph18157929
• Schmerse, D. (2020). Preschool quality effects on learning behavior and later achievement in Germany: moderation by socioeconomic status. Child Development, 91(6), 2237–2254. https://doi.org/10.1111/cdev.13357
• Serçek, S. & Serçek Özaltaş, G. (2015). Serbest zaman etkinlikleri olarak üniversite öğrencilerinin rekreatif etkinliklere katılmaları ve sosyalleşmeleri arasındaki ilişki. Akademik BakışUluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 51, 1-21.
• Sezgin, K. (2016). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık ve dindarlık düzeylerinin incelenmesi (Dicle Üniversitesi örneği). (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Diyarbakır.
• Shute, V. J., Wang, L., Greiff, S., Zhao, W., & Moore, G. (2016). Measuring problem solving skills via stealth assessment in an engaging video game. Computers in Human Behavior, 63, 106117. https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.05.047
• Singh, R., Mahato, S., Singh, B., Thapa, J., & Gartland, D. (2019). Resilience in Nepalese adolescents: Socio-demographic factors associated with low resilience. Journal of Multidisciplinary Healthcare, Volume 12, 893–902. https://doi.org/10.2147/jmdh.s226011
• Siraj, I., Kingston, D., Neilsen-Hewett, C., Howard, S., Melhuish, E., de Rosnay, M., Duursma, E. & Luu, B. (2016). Fostering effective early learning: A review of the current international evidence considering quality in early childhood education and care programmes- in delivery, pedagogy and child outcomes. Sydney, Australia: NSW Department of Education.
• Siraj, I., Melhuish, E., Howard, S. J., Neilsen-Hewett, C., Kingston, D., De Rosnay, M., Huang, R., Gardiner, J., & Luu, B. (2023). improving quality of teaching and child development: a randomised controlled trial of the leadership for learning intervention in preschools. Frontiers in Psychology,13. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.1092284
• Smith, B. W., Dalen, J., Wiggins, K., Tooley, E., Christopher, P., & Jennifer Bernard, J. (2008). The brief resilience scale: assessing the ability to bounce back. International Journal of Behavioral Medicine, 15, 194–200.
• Smith, G. D., & Yang, F. (2017). Stress, resilience and psychological well-being in Chinese undergraduate nursing students. Nurse Education Today, 49, 90–95. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2016.10.004
• Sosa Palacios, S. S., Salas-Blas, E., Sosa Palacios, S. S., & Salas-Blas, E. (2020). Resiliencia y habilidades sociales en estudiantes secundarios de San Luis de Shuaro, La Merced. Comuni@Cción, 11(1), 40–50. https://doi.org/10.33595/2226-1478.11.1.394
• Şahin, G. (2020). Erken çocukluk döneminde çocukların sosyal beceri düzeylerine göre grupla problem çözme becerisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. İstanbul.
• Şahin, N., Şahin, N. H. & Heppner, P. P. (1993). The psychometric properties of the problem-solving inventory. Cognitive Therapy and Research, 17(4), 379-396.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th ed.). Boston, MA: Pearson.
• Tamres, L. K., Janicki, D., & Helgeson, V. S. (2002). Sex Differences in coping behavior: a meta-analytic review and an examination of relative coping. Personality and Social Psychology Review, 6(1), 2–30. https://doi.org/10.1207/S15327957PSPR0601_1
• Taş, R. (2019). Ortaokul öğrencilerinde sosyal etkinliklere katılma durumu ile stres düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Trabzon.
• Temelli, E., Murat Büyük, D. & Tatar, A. (2021). Sosyal beceride toplumsal cinsiyet roller ve cinsiyet farklılıkları. Kuram ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 137-150. https://doi.org/10.48066/kusob.890316
• Tükel, Y. (2021). Kovid 19 sürecinde rekreatif faaliyetlere katılan bireylerin psikolojik sağlamlık düzeylerinin incelenmesi. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi-BÜSBİD, 6(1), 91-104.
• Tümkaya, S., & İflazoğlu, A. (2000). Ç.Ü. Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Otomatik Düşünce ve Problem Çözme Düzeylerinin Bazı Sosyo-Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi.Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(6), 143-158.
• Von Hohendorff, J., Couto, M. C. P. de P., & Prati, L. E. (2013). Social skills in adolescence: psychopathology and sociodemographic variables. Estudos de Psicologia (Campinas), 30(2), 151–160. https://doi.org/10.1590/S0103-166X2013000200001
• Walker, B. (2019). Finding resilience. Melbourne: CSIRO Publishing.
• Wang, Y. (2021). Building teachers’ resilience: practical applications for teacher education of China. Frontiers in Psychology, 12. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.738606
• Werner, E. E. 1995. Resilience in development. Current Directions in Psychological Science, 4 (3), 81-85.
• Weston, L.Y. (2022). Teaching resilience and mental health across the curriculum: a guide for high school and college teachers (1st ed.). New York: Routledge.
• Yaşar Ekici, F. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının problem çözme ve sosyal beceri düzeylerinin incelenmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(1), 16-38.
• Yıldırım, A., Hacıhasanoğlu, R., Karakurt, P., & Türkleş, S. (2011). Lise Öğrencilerinin Problem Çözme Becerileri ve Etkileyen Faktörler. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 905-921.
• Yoshikawa, H., C. Weiland, J. Brooks-Gunn, M. R. Burchinal, L. M. Espinosa, W. T. Gormley, J. Ludwig, K. A.
• Magnuson, D. & Zaslow M. J. (2013). Investing in our future: the evidence base on preschool education.” technical report, Society for Research in Child Development, Ann Arbor, MI.
• Yüksel, G. (2004). Sosyal beceri envanteri el kitabı, (1. Baskı). Ankara: Asil Yayıncılık.
• Yüksel, G. (1998). Sosyal beceri envanterinin türkçeye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(9), 39-48.