Hemşire Akademisyenlerin Akademik Etik Değerlerinin ve Eleştirel Düşünme Düzeylerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2022, , 400 - 410, 30.05.2022

Betül Sena Yalçınkaya , Gülay Yıldırım

https://doi.org/10.31020/mutftd.1054873

Öz

Amaç: Hemşire akademisyenlerin akademik etik değerleri ve eleştirel düşünme düzeylerini değerlendirmek amacıyla bu araştırma yapılmıştır.
Yöntem: Araştırmaya Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığına Bağlı İlleri (DOKAP)’nden 120 akademisyen katılmıştır. Veriler, Kişisel Bilgi Formu, Akademik Etik Değerler Ölçeği, Eleştirel Düşünme Tutum Ölçeğiyle toplanmış ve bağımsız iki grup için independent sample t test, bağımlı (eşlenik) iki grup için paired sample t test, ikiden fazla grup için ANOVA testi (F) ile analiz edilmiş olup Pearson korelasyon analizi yapılmıştır. Normallik varsayımının test edilmesinde çarpıklık ve basıklık değerleri dikkate alınmıştır.
Bulgular: Katılımcıların %72,5’i uluslararası alanda makale yayını olduğu, kendi ifadelerine göre %91,7’sinin akademik etik ve %84,2’si eleştirel düşünme hakkında yeterli bilgiye sahip olduğu saptanmıştır. Katılımcıların etik değerler algısı ortalaması 174,53±6,73 (max:250; Min:50) ve eleştirel düşünme tutum ortalaması 36,62±5,13 (Max:95; Min:19)’tür. Katılımcıların Akademik Etik Değerleri algısı ve Eleştirel Düşünme Tutum düzeyleri arasında anlamlı pozitif yönde korelasyon bulunmuştur (p=0,000; r=0,793).
Sonuç: Bireylerin eleştirel düşünme tutumları arttıkça akademik etik algıları da artmaktadır. Hemşire akademisyenlerin akademik etik değerleri ortalamanın biraz üzerindeyken, eleştirel düşünme tutumları ise ortalamanın altında kalmıştır. Hemşire akademisyenlerinin etik ve eleştirel düşünme algılarının yükseltilmesine yönelik farkındalık eğitimleri verilebilir.

Anahtar Kelimeler

Akademik Etik, Eleştirel Düşünme, Hemşire Akademisyen

Destekleyen Kurum

yok

Evaluation of Academic Ethical Values and Critical Thinking Levels of Nursing Academicians

Öz

Aim: The aim of this study is to evaluate academic ethical values and critical thinking levels of nursing academicians.
Method: 120 academicians participated in research from the Provinces of the Regional Development Administration of the Eastern Black Sea Project (DOKAP). Data were collected from Personal Information Form, Academic Ethical Value Scale, Critical Thinking Attitude Scale. Data were analysed by independent sample t test for two independent groups, paired sample t test for two dependent groups and ANOVA test (F) for more than two groups. Skewness and kurtosis value were taken into consideration in testing the normality assumption. Pearson correlation analysis was performed.
Results: It was found that 72,5% have international articles, 91,7% have academic ethics and 84,2% have information which is enough about critical thinking according to their statement. The average about perception of ethical values of the participants was 174,53±6,73 (max:250; Min:50) and the average about critical thinking attitude was 36,62±5,13 (Max:95; Min:19). A correlation was found between the participants in perception of academic ethical values and their attitude about critical thinking (p=0,000; r=0,793), pretty positively.
Conclusion: The more individuals' critical thinking attitudes is increased, the more their academic ethical perception is increased. While academic ethical values of nursing academics were slightly above average, critical thinking attitudes were below average. Awareness training can be provided to raise ethical and critical thinking perception of nursing academicians.
Keywords: Academic Ethics, Critical Thinking, Academician of Nursing Department

Anahtar Kelimeler

Academic Ethics, Critical Thinking, Academician of Nursing Department

Kaynakça

• 1. Resnik DB. Bilim Etiği (Çev. Vicdan Mutlu). Ayrıntı Yayınları; 2004.
• 2. Sevim O. Akademik Etik Değerler Ölçeğinin Eleştirilmesi: Güvenirlik ve Geçerlilik Çalışması. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 2014;9(6):943-957.
• 3. Yükseköğretim Kurumları Etik Davranış İlkeleri, https://www.cag.edu.tr/tr/universite-yuksek-ogretim-kurumlari-etik-davranis-ilkeleri, Erişim Tarihi: 28.08.2019.
• 4. Sönmezsoy N. Akademisyenlerin Algıladıkları Sosyal Destek ve İş Doyumu Arasındaki İlişki. Yüksek lisans tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2018.
• 5. Büken NÖ. Türkiye Örneğinde Akademik Dünya ve Akademik Etik. Hacettepe Tıp Dergisi 2006;37:164-170.
• 6. Tümkaya S. Fen Bilimleri Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Öğrenme Stillerinin İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 2011;12(3).
• 7. Manolova O. Mesleki Etik İlkelere İlişkin Türkiye ve Moldova’daki İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Görüşleri. Doktora tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2011.
• 8. Çetinkaya Z. Türkçe Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünmeye İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 2011;12(3).
• 9. Açıkgöz G. Hemşirelerin Eleştirel Düşünme Eğilimlerinin ve Profesyonellik Davranışlarının Belirlenmesi. Yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2015.
• 10. Aybek Ö. Konu ve Beceri Temelli Eleştirel Düşünme Öğretiminin Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Düzeyine Etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2007;16(2).
• 11. Gündoğdu H. Eleştirel Düşünme ve Eleştirel Düşünme Öğretimine Dair Bazı Yanılgılar. Celal Bayar Üniversitesi S.B.E. 2009;7(1):57-74.
• 12. Burkhardt MA, Nathaniel AK. Çağdaş Hemşirelikte Etik. 3. baskı. Alpar ŞE, Bahçecik N, Karabacak Ü, çeviri editörü. İstanbul Tıp Kitabevi; 2013.
• 13. Özelçi SY. Eleştirel Düşünme Tutumunu Etkileyen Faktörler: Sınıf Öğretmeni Adayları Üzerine Bir Çalışma. Doktora tezi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2012.
• 14. Aydın İ. Eğitim ve Öğretimde Etik. 2.baskı. Pegem Akademi; 2006.
• 15. Ulusoy MF, Uçar H. Araştırma Etiği. 72. Tasarım Ltd Şti, 2002:27-40.
• 16. Erdem AR. Bilim İnsanı Yetiştirmede Etik Eğitimi. Journal of Higher Education & Science/Yüksekögretim ve Bilim Dergisi 2012;2(1).
• 17. Odabaş H, Özmen Z. Akademisyenler Arasında Bilimsel Yayıncılık Etiği: Atatürk Üniversitesi Örneği. Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi Sempozyumu; 2015.
• 18. Gürel TY, Barutçu CD, Mert H. Hemşirelik Doktora Öğrencilerinin Araştırma Etiği Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 2019;12(4):234-242.
• 19. Bayat N. Öğretmen Adaylarının Eleştirel Düşünme Düzeyleri ile Akademik Yazma Başarıları Arasındaki İlişki. Eğitim ve Bilim 2014;39(173).
• 20. Öztürk N, Ulusoy H. Lisans ve Yüksek Lisans Hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeyleri ve Eleştirel Düşünmeyi Etkileyen Faktörler. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2008;1(1):15-25.
• 21. Wangensteen S, et al. Research utilisation and critical thinking among newly graduated nurses: predictors for research use: A quantitative cross‐sectional study. Journal of Clinical Nursing 2011;20(17‐18):2436-2447.
• 22. Akça NK, Taşçı S. Hemşirelik Eğitimi ve Eleştirel Düşünme. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2009;5(2):187-196. doi:10.17860/efd.02659.
• 23. Ersoy N. Hemşirelik ve Etik. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi 2015;7(33):43-51.
• 24. Kanbay Y, Işık E. Aslan Ö, Özdemir H. Akademik Personelde Eleştirel Düşünme Eğiliminin İncelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2012;1(3):189-201.
• 25. Arslan Ş, Ancın V. Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2016;9(26/2). doi:10.12780/uusbd.44621.
• 26. Akkuş Y, Kaplan F, Kaçar N. Kars Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeyleri ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2010;5(15):103-112.
• 27. Bulut S, Ertem G, Sevil Ü. Hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeylerinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 2009;2(2): 27-38.
• 28. Başak T, Uzun Ş, Arslan F. Yoğun Bakım Hemşirelerinin Etik Duyarlılıklarının İncelenmesi. Gülhane Tıp Dergisi 2010;52(2):76-81.
• 29. Korkmaz DF. Meslekleşme ve Ülkemizde Hemşirelik. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2011;18(2):59-67.
• 30. Kanbay Y, ve ark. Hemşirelik Lisans Öğrencilerinin Problem Çözme ve Eleştirel Düşünme Becerileri. Yüksekögretim ve Bilim Dergisi 2013;3(3):244-251.