Bazı Tıbbi Bitkiler ve Onlara Ait Mitoslar

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 9, 01.04.2016

Nilay Tarhan Miray Arslan Sevgi Şar

Öz

İnsanlığın başlangıcından beri çeşitli sorunların çözümünde ve ihtiyaçların karşılanmasında doğadan yararlanılmıştır. Doğanın önemli bileşenlerinden olan bitkiler hastalıkların tedavisi ve semptomların giderilmesinden mobilya yapımına, kozmetikten beslenmeye kadar birçok alanda kullanılmaktadır. Zaman zaman mitolojide yer alan kişilerin hayatları ile özdeşleştirilen bu bitkiler, çeşitli olayların gidişatının etkilenmesinde de rol oynamıştır. Bu etkilerin anlaşılmasında ve incelenmesinde, tarih öncesi dönemlerde yaşananları anlatan mitoslar önemli bir yer tutmaktadır. Bir toplumun evreni ve doğa olaylarını açıklamak için inanç, duygu ve hayal gücüyle yorumladığı mitoslarda yer alan bitkilerle ilgili bilgiler bu alanda yol gösterici olmaktadır.Bu çalışma kapsamında tedavide kullanılan bazı tıbbi bitkilerin tarih boyunca kullanım alanlarına değinilecek ve bu bitkilere ait mitoslara yer verilecektir

Anahtar Kelimeler

Bitkilerle Tedavi, Mitos, Tıbbi Bitkiler

Some Medical Plants and Their Myths

Öz

Abstract Since the beginning of mankind, people have been benefitted from nature for solving various problems and meeting needs. Plants, the important components of nature, are used in lots of fields as the treatment and decreasing the symptoms of illnesses to making furniture, cosmetics to nutrition. From time to time, plants that are identified by the characters of mythology, play role in the course of influence of various events. Myths of pre-historic age take great part in understanding and searching these effects. Information about plants from myths, that is interpreted with a society’s beliefs, emotions and imaginations to explain nature events and the universe, will be a guide in this field. In the cover of this study, some medical plants used in treatment along history will be mentioned and some information about their myths will be given.

Anahtar Kelimeler

Treatment with plants, Myths, Medical Plants.

Kaynakça

• Lev E, Amar Z. Ethnopharmacological Survey of Traditional Drugs Sold in Israel at the end of the 20th Century. Journal of Ethnopharmacology2000;72(1-2):191–205.
• Kitagawa JM, Tanrı (Theos), Mitos ve Logos, Çeviren: Aliye Çınar. Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi. 2001; (1): 261-271.
• Eren H, Gözaydın N, Parlatır İ, Tekin T, Zülfikar H. Atatürk Kültürü, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu Yayınları:549, Sözlük Bilim ve Uygulama Kolu Yayınları: 1, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1988.
• Taş İ. Mit ve Mitik Düşüncenin Yapısı. Dini Araştırmalar. 200; 3(8):57-72. Hanus LO, Rezenka T, Spizek J, Dembitsky VM. Substances isolated from Mandragora species. Phytochemistry ; 66: 2408–2417.
• Carter AJ. Myths and mandrakes. J Roy Soc Med 2003;96(3):144–147.
• Baytop T. Türkiye’de Bitkiler ile Tedavi, I.Ü. Yay. No: 3255, İstanbul, 1984.
• Gürkan E, Öndersev DV, Ulusoylu M, Göztaş Z, Dinçşahin N. Bitkisel Tedavi. Marmara Üniversitesi 2003; Yayın
• No: 699, Eczacılık Fakültesi Yayın No:19. Zohary M. Plants of the Bible. Press Syndicate of the University of Cambridge, Cambridge, 1982;188–189.
• Zarcone T. The Myth of the Mandrake, the ‘Plant Human’. Diogenes. 2005; 207:115-12
• Gezgin D. Bitki Mitosları. 2. Baskı. İstanbul, Sel Yayıncılık; 2010.
• Tez Z. Tıbbın Gizemli Tarihi. İstanbul: Pasifik Ofset. 2010.
• Kutsal Kitap. [Internet]. Eski Antlaşma, Yaratılış, Bap 30 [Cited: 23.12.2015] Available from: http://kutsal-kitap. net/bible/tr/index.php?id=34&mc=1&sc=4
• Wikipedia [Internet]. [Updated 29.03.2015; cited 28.04.2015]. Available from: http://en.wikipedia.org/wiki/ Narcissus_tazetta
• Kay JCM, Aspects of the Demeter/Persophone myth in modern fiction. Master of Philosopy Thesis. Stellenbosh University. 2006.
• THEOI, E-TEXTS LIBRARY [Internet].Metamorphoses Book 3, Trans. By Brookes More. [Updated 2011; Cited 12.2015]. Available from: http://www.theoi.com/Text/OvidMetamorphoses3.html
• Ovid. [Internet]. The Metamorphoses. 2000. Translated by Kline A.S. [Cited 21.12.2015]. Available from: http:// tikaboo.com/library/Ovid-Metamorphosis.pdf
• Metamorphoses Book III (A. S. Kline’s Version) [Internet]. [Cited 21.12.2015]. Available from: http://ovid.lib. virginia.edu/trans/Metamorph3.htm#476975714
• PDR for Herbal Medicines, 2nd ed. Thomson Medical Economics, Montvale, NJ, 2000.
• Peşin İ. (Ed: Ömür Demirezer) FFD Monografları Tedavide Kullanılan Bitkiler. Nobel Tıp Kitabevleri, 2011.
• Metamorphoses Book X (A. S. Kline’s Version) [Internet]. [Cited 21.12.2015]. Available from: http://ovid.lib. virginia.edu/trans/Metamorph10.htm#484521431
• Margaris NS. Flowers in Greek Mythology. Proc. IV Int. Symp. New. Flor. Crops Ed. E. MaloupaActa Hort. 541, ISHS 2000
• Boyd D, Odyssey. Edition 3. [Cited 21.12.2015]. Available from: https://books.google.com.tr/ books?id=8AbvBwAAQBAJ&printsec=frontcover&hl=tr#v=onepage&q=mint&f=false
• Tobyn G, Denham A,Whitelegg M. The Western Herbal Tradition 2000 Years of Medicinal Plant Knowledge.
• Churchill Livingstone Elsevier 2011; 237-238.
• Ciubotaru G, Munteanu E. Fitokalia - Between Tradition And Opportunity.Lucrări Ştiinţifice 2013; 56 (2) : 185
• Chillemi S, Chillemi M. The Complete Guide to Natural Healing: A Natural Approach to Healing the Body and Maintaining Optimal Health Using Herbal Supplements, Vitamins, Minerals, Fruits, Vegetables and Alternative Medicine. (eBook). 2015.
• McIntosh C.Gardens of the Gods: Myth, Magic and Meaning. I.B. Yauris & Co Ltd. Londn:2005.
• Vance N. Finding Brown’s Peony a Sweet Attraction. Kalmiopsis, 2012; 19:1-6.
• Vivai Delle Commande. [Internet]. History. [Cited 21.12.2015]. Available from: http://www.peonie.it/peonie_ storia_all_eng.php?pagina=20
• Lehner E, Lehner J, Medicinal and Food Plants. Dover Publications, Inc. New York: 2005.
• Food and Drug Administration. 1991. Proposed Rules on NLEA. Federal Register, p. 60540. November 27.
• Özata N. Fitoterapi ve Aromaterapi. Doğan Kitap, 2009.
• Mayer C A. Brief Introduction of Panax ginseng. J Korean Med Sci 2001; 16: S3-5.
• Myths Encyclopedia, Myths and Legends of the World [Internet]. Plants in Mythology [Cited 23.12.2015].
• Available from: http://www.mythencyclopedia.com/Pa-Pr/Plants-in-Mythology.html Kaplan M, Karaöz Arıhan S. Antik Çağdan Günümüze Bir Şifa Kaynağı: Zeytin ve Zeytinyağının Halk Tıbbında Kullanımı, DTCF DERGİSİ 2012;52(2):41-56.
• Çokay, Sedef. Antik Çağda Aydınlatma Araçları, İstanbul: Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü Yayınları.1998.
• Terra Medi. [Internet]. History of Olive Oil. [Cited: 23.12.2015]. Available from: http://www.terramedi. com/history.html
• Kur’an-ı Kerim Meali. Hazırlayanlar: Altuntaş H, Şahin M. Diyanet İşleri Başkanlığı, Nur Suresi 35. Ayet. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları/527, Kaynak Eserler/26. Özgün Matbaacılık, Ankara, 2005.
• İncil Müjde. İncil’in Çağdaş Türkçe Çevirisi. Pavlus’un Romalılara Mektubu, 11. Bölüm Aşılanmış Dallar, 16-24. Yeni Yaşam Yayınları, Zafer Matbaası, İstanbul. 3. Basım, Aralık 1996. Sayfa 344.
• Kutsal Kitap. [Internet]. Eski Antlaşma, Zekeriya, Bap 4. [Erişim: 23.12.2015] Erişim Adresi: http://kutsal-kitap. net/bible/tr/index.php?id=956&mc=1&sc=952
• Kutsal Kitap. [Internet]. Eski Antlaşma, Mezmurlar, Bap 52. [Erişim: 23.12.2015] Erişim Adresi: http://kutsal- kitap.net/bible/tr/index.php?id=552&mc=1&sc=500
• Kutsal Kitap. [Internet]. Eski Antlaşma, Hakimler, Bap 9. [Erişim: 23.12.2015] Erişim Adresi:http://kutsal-kitap. net/bible/tr/index.php?id=230&mc=1&sc=221