Dijital Çağın Gözde Mesleği “Influencerlık” Ve Influencerların Hukukî Statüsü

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 43 - 59, 30.06.2023

Kübra Demir

Öz

Dijital teknolojiler üretim sürecini doğrudan etkiledikleri gibi üretim sürecinin değişmesinde de oldukça fazla paya sahiptir. Teknolojik gelişmelerin odağının üretim olması çalışma hayatını pek çok yönden etkilemekte; tipik istihdam modellerinin yerini yeni istihdam modelleri ve yeni kavramlar almaktadır. Üretimde dijital çağın önemli bir kısmını “Influencer” olarak adlandırılan kimseler etkilemektedir. Çağın yeni ve gözde mesleği haline gelen influencerlık “sosyal medya aracılığıyla farklı ürün veya hizmetleri kullanarak takipçilerini etkileyen kişi” olarak tanımlanabilir. Influencerlar tarafından yerine getirilmekte olan ve “hatırlı pazarlama” olarak da adlandırılan “Influencer Marketing” kavramı da dijital çağın getirdiği ve üretim ve pazarlama süreçlerinin çok büyük bir hızla dönüşümüne neden olan bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır.
Influencerlar ile üreticiler arasında influencer ajansları aracılığıyla yapılan influencerlık sözleşmeleri ile influencerlar ürün veya hizmet tanıtımını üstlenmektedirler. Influencerlık sözleşmeleri Türk hukukunu pek çok açıdan ilgilendiren ivazlı, herhangi bir şekil şartına bağlı olmayan ve tam iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerdir. Niteliği itibariyle atipik sözleşmeler olan influencer sözleşmeleri içeriğinde bulunan yükümlülükler dolayısıyla birden fazla sözleşmeye temas etmektedir. Bu çalışma kapsamında influencerlık sözleşmelerinin içeriği incelenmeye çalışılacak ve bu sözleşmelerin iş görme sözleşmeleri ve ile bağlantılı olup olmadıkları açıklanmaya çalışılacaktır.
Influencerlık sözleşmelerinin tarafı olan influencerların hukukî niteliği de bu kapsamda değinilmesi gereken noktalardan bir diğerini oluşturmaktadır. Influencerların, üreticilerle yaptıkları “işbirliği”nin kapsamı influencerların hukukî statülerinin belirlenmesinde etkili olacaktır. Bu kapsamda influencerlar iş sözleşmesine bağlı olarak çalışan işçi mi yoksa bağımsız çalışan kimseler midir? Bu soruların cevabı influencerların yaptıkları işbirliklerinin içerikleri doğrultusunda değişkenlik gösterebilir mi çalışma kapsamında ele alınacak konulardan bir diğerini oluşturacaktır.
2021 yılında Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanan kılavuz ile influencerlar tarafından yapılan işlere yönelik konulan kurallar ile hukukun iyiden iyiye parçası halini alan bu sektörün çalışma hayatına olan etkisi ve bu kapsamda karşılaşılabilecek hukukî sorunlar bu çalışmanın ana konusunu oluşturacaktır

Anahtar Kelimeler

influencer, hatırlı pazarlama, influencer sözleşmesi, dijitalçağ, işbirliği yasası

Kaynakça

• Arkan, Sabih. Ticari İşletme Hukuku. Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, 2018.
• Ayhan, Rıza., Çağlar, Hayrettin. Ticari İşletme Hukuku. Ankara: Yetkin.
• Aykovan Baytan, Serenat. “Influencer Sözleşmeleri” Yargıtay Kararları Işığında Güncel Medeni Hukuk Problemleri Sempozyumu Bildiri Özetleri,
• Baycık, Gaye., Civan, O. Ersun., Tolu Yılmaz, Hazal., Bosna, Berrin., “Platform Çalışanlarını Yasal Güvenceye Kavuşturmak: Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 20, Sayı: 1, Haziran 2021, 713-801.