HİZMETKÂR LİDERLİK DAVRANIŞLARININ ÇALIŞAN SESLİLİĞİNE ETKİSİNİ BELİRLEMEYE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 2, 757 - 771, 31.12.2019

Tahir Akgemci , Serap Kalfaoğlu , Nejla Erkunt

Öz

Bu
çalışmanın amacı, hizmetkâr liderlik davranışlarının çalışan sesliliği
üzerindeki etkisini belirlemektir. Bu amaçla, Selçuk Üniversitesi Sosyal
Bilimler alanında çalışan 132 araştırma görevlisi üzerinde bir araştırma
yapılmıştır. Verilerin toplanmasında anket yönteminden, analizlerinde ise SPSS
programından yararlanılmıştır. Anket formunun oluşturulmasında, Cerit (2007)’in
geliştirdiği hizmetkar liderlik davranışları ölçeğinden, Van Dyne vd. (2003)’nin
geliştirdiği çalışan sesliliği ölçeğinden faydalanılmıştır. Çalışmada
tanımlayıcı istatistikler, hizmetkar liderlik ile çalışan sesliliği ilişkisini
ölçmeye yönelik korelasyon analizi ve hizmetkar liderliğin çalışan sesliliği
üzerine etkisini belirlemek üzere regresyon analizi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda,
danışmanların hizmetkâr liderlik davranışlarının araştırma görevlilerinin sesi
üzerinde olumlu ve anlamlı bir etkisi olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın
sonuç kısmında benzer çalışma sonuçlarıyla kıyaslamalar yapılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Hizmetkâr Liderlik, Çalışan Sesliliği, Araştırma Görevlisi

Kaynakça

• Ak, Yılmaz (2012). Sessizlik Sarmalı, Sessizlik Sarmalı Ne Demektir? http://hmyogundem.blogspot.com.tr/2012/04/sessizlik-sarmal.html, Erişim Tarihi: 31.12.2017.
• Akyüz, Bülent (2012). Hizmetkâr Liderlik Davranışlarının Örgütsel Adalet, Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Ve Performans Üzerine Etkisi: Eğitim Sektörü Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi, Gebze Yüksek Teknolojisi Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze.
• Algın, İlknur (2014). Üniversitelerde Örgütsel Sessizlik (Organizational Silence In Universities). Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Arslan, Aykut ve Yener, Serdar (2016). Okul Yöneticilerinin Güdüleyici Dili ve Öğretmen Örtük Bilgi Paylaşımı İlişkisinde İşgören Sesliliğinin Aracı Rolü ve Psikolojik Rahatlık Algısının Düzenleyici Rolü. 16. İstanbul Üniversitesi İşletme Kongresi. 26-29 Mayıs. İstanbul.
• Bedük, Aykut (2012). Karşılaştırmalı İşletme Yönetim Terimleri Sözlüğü (3. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Bulut, Harun (2016). Liderlik Tarzlarının Çalışan Sesliliğine Etkisi: Kamuda Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Cerit Y. (2007). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Hizmet Yönelimli Liderlik Rollerini Gerçekleştirme Düzeyleri. H. Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 33: 88-98.
• Coşkunlar, Emre (2011). Belediyelerde Yöneticilerin Hizmetkâr Liderlik Rollerine İlişkin Personel Görüşleri (Eskişehir İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Cropanzone, Russell, Mitcheel, Marie S. (2005). Social Exchange Theory: An Interdisciplinary Review. Journal of Management,31 (6), 874-900.
• Çetin, Şahin ve Cahit Çakmakçı, (2012). Çalışan Sesliliği Ölçeğini Türkçeye Uyarlama Çalışması. KHO Bilim Dergisi, 22 (2), 1-19.
• Çiçek, Berat (2016). Değer Merkezli Liderliğin Etik İklim Ve Çalışan Sesi Üzerindeki Etkisi. Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Dal, Lokman (2014). Hizmetkâr Lider İle Lider-Üye Etkileşimi Arasındaki İlişki: Bir Devlet Üniversitesinde Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Demirtaş, Özgür, Karaca, Mustafa, Almaz Fulya ve Biçkes Mehmet (2017). Dönüşümcü Liderlik Davranışının Örgütlerde Yaratıcılık Ve Örgütsel Seslilik (Voice Behavior) Davranışları Üzerindeki Etkisinde Lidere Güven ve Psikolojik Güven Algısının Aracılık Rolü. 5. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı. 5-6 Kasım. Antalya.
• Derin, Neslihan (2017). İşyerinde Kişiler Arası Güven İle İşgören Sesliliği Arasındaki İlişkide Psikolojik Rahatlığın Aracılık Rolü. Yönetim Bilimleri Dergisi, 15 (30), 51-68.
• Earnhardt, Matthew P. (2008). Testing a Servant Leadership Theory Among United States Military Members. Emerging Leadership Journeys, 1 (2), 2008, 14-24
• Göktaş Kulualp, Halime (2016). Çalışan Sesliliği ile Bazı Kişisel ve Örgütsel Özellikler Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi: Öğretim Elemanları Üzerine Bir Araştırma. Ege Akademik Bakış, 16 (4), 745-761.
• Greenleaf, Robert K. (1977). Servant Leadership: A Journey Into The Nature Of Legitimate Power And Greatness. New York, Paulist Press.
• Güven, Çağla (2017). Algılanan Liderlik Tarzlarının Çalışan Sesine Etkisinde Örgütsel Güvenin Rolü Ve Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Henderson, Lisa M. (2013). Enhancing Safety Communication With Leadership: A Quantitative Study Of Leadership Style And Safety Voice. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Phoenix University, Arizona
• Ker Dinçer, müjde ve Bitirim, selin (2012). Kurum Kültürü Çalışmalarında Hizmetkar Liderlik Anlayışı İle Değer Yaratmak. İletişim Fakültesi Dergisi, (28), 61-72.
• Mercan, Nuray (2015). Ajzen’in Plânlı Davranış Teorisi Bağlamında Whistleblowing (Bilgi İfşası). Sosyal ve Beşeri Bilimleri Dergisi 7 (2), 1-14.
• Morisson, Elizabeth Wolfe (2011). Employee Voice Behavior: Integration and Directions for Future Research. The Academy of Management Annals 5 (1), 373-421.
• Okun, Olcay (2017). Psikolojik Sermayenin İş Gören Sesliliğine Etkisinde İyi Olmanın Aracı Rolü. Doktora Tezi, Hasan Kolyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Özdemir, Lütfiye, Sevtap Sarıoğlu Uğur (2013). Çalışanların “Örgütsel Ses Ve Sessizlik” Algılamalarının Demografik Nitelikler Açısından Değerlendirilmesi: Kamu Ve Özel Sektörde Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27 (1), 257-281.
• Özmutlu, İlker (2011). Bedensel Engelli Sporcularda Antrenörlerin Hizmetkâr Liderlik Davranışlarının Sporcu Tatmini İle İlişkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Robbins, Stephen P., Coulter, Mary (2010). Management (11. Baskı). Versaiiles: Prentice Hall.
• Robbins, Stephen P., Decenza, David A., Coulter, Mary (2013). Yönetimin Esasları.(Çeviren: Adem Öğüt). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Şehitoğlu, Yasin (2012). İş Gören Sesliliği, Nedenleri Ve Boyutları: Teorik Bir Çerçeve. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (4), 27-38.
• TDK (Türk Dil Kurumu). http://www.tdk.gov.tr, Erişim Tarihi: 06.01.2018.
• Temiz, Eser (2016). İlkokul Yöneticilerinin Sahip Olması Gereken Hizmetkâr Liderlik Özelliklerine İlişkin Öğretmen Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Tischler, Len, Giambatista, Robert, McKeage, Robert ve McCormick, David (2016). Servant Leadership and its Relationships with Core Self-Evaluation and Job Satisfaction. The Journal of Values-Based Leadershi, 9(1), 1-20
• Türkmen, Fatma (2016). Orta Okul Yöneticilerinin Hizmetkâr Liderlik Davranışlarının Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları Üzerine Etkisi (Sinop İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Ümmet, Durmuş, Ekşi Halil, Otrar Mustafa (2013). Özgecilik (Altruism) Ölçeği Geliştirme Çalışması. Değerler Eğitimi Dergisi, 11 (26), 301-321.
• Van Dyne, Linn, Ang, Soon ve Botero, Isabel C. (2003). Conceptualizing Employee Silence and Employee Voice as Multidimensional Construct. Journal of Management Studies, 40(6), 1360-1392.
• Yan, Aimin ve Xiao, Yigui (2016). Servant leadership and employee voice behavior: a cross level investigation in China. Business School of Central South University, Changsha, Hunan, China SpringerPlus,5,1595.
• Yılmaz, Celal (2013). Hizmetkâr Liderlik İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknolojisi Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze.