TÜRKİYE’DE İLLERİN İDARİ KAPASİTE ENDEKSİ

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 4, 1754 - 1771, 31.12.2021

Salih Özgür Sarıca

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.935697

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada Türkiye’de il idaresinin idari kapasite açısından değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. İkincil verilerden elde edilen 12 sonuç göstergesi, temel bileşenler analizi ile tek bir bileşene indirgenerek idari kapasite endeks skoru oluşturulmaktadır. Kesitsel araştırma ile 81 ilin idari kapasite endeksine göre sıralandığı ve değerlendirildiği bu çalışma ile kapasite yazınına hem teorik hem de yöntemsel katkı sağlanması hedeflenmektedir. Türk kamu yönetiminde mevcut göstergeler üzerinden idari kapasite endeksinin iller bazında belirlenmesi, yöneticilerin karar verme aşamasında rasyonel davranması açısından oldukça önemlidir. Karar verme sürecinde iyi bir ölçüt olarak idari kapasitenin geliştirilmesinde atılabilecek adımlar bundan sonraki aşamalarda daha net ortaya konulabilecektir. Genel olarak Türkiye’de il idarelerinin idari kapasite yönünden önemli kazanımları bulunmaktadır. Bununla birlikte sonuç göstergeleri anlamlı bir şekilde idari kapasite endeks değeri oluşturmaktadır ve bu değerler illere ve birtakım temel değişkenlere göre farklılık göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

İdari Kapasite, Yönetsel Güç, Kapasite İnşası, İl İdareleri, İdari Kapasite Endeksi

Kaynakça

• Addison, H. (2009). Is Administrative Capacity a Useful Concept? Review of the Application, Meaning and Observation of Administrative Capacity in Political Science Literature, London School of Economics: Department of Government, England.
• Apan, A. (2014). Türkiye’de Mülki İdare: Tarihsel Gelişimi ve İşlevsel Dönüşümü (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi (Yönetim Bilimleri) Anabilim Dalı.
• Back, H. & Hadenius, A. (2008). “Democracy and State Capacity: Exploring a J‐Shaped Relationship”, Governance, 21(1), 1-24.
• Carpenter, D. P. (2001). The Forging of Bureaucratic Autonomy: Reputations, Networks, and Policy Innovation in Executive Agencies, 1862-1928, Princeton, N.J.: Princeton University Press.
• Christensen, R. K. & Gazley, B. (2008). “Capacity for Public Administration: Analysis of Meaning and Measurement”, Public Administration and Development, 28(4), 265-279.
• Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı (2018). İllere Göre CİMER Başvuru Sayısı. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu. Erişim: 15 Şubat 2019, https://www.kamupersoneli.net/gundem/2018-de-cimer-e-yapilan-basvuru-sayisi-belli-oldu-h66447.html
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2017). Çevre Durum Raporu-2017 Yılı Özeti: İller. Yayın No:42, Erişim: 10 Aralık 2019, https://ced.csb.gov.tr
• Dinçer, B., Özaslan, M. & Kavaşoğlu, T. (2003). İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (2003), T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı, Erişim: 11 Kasım 2019, http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Illerin_sosyo_ekonomik_gelismislik_siralamasi_arastirmasi_2003-.pdf
• Donahue, A. K., Selden, S. C. & Ingraham, P. W. (2000). “Measuring Government Management Capacity: A Comparative Analysis of City Human Resources Management Systems” Journal of Public Administration Research and Theory, 10(2), 381-412.
• Farazmand, A. (2004). Innovation in Strategic Human Resource Management: Building Capacity in the Age of Globalization. Public Organization Review, 4(1), 3–24.
• Farazmand, A. (2009). “Building Administrative Capacity for the Age of Rapid Globalization: A Modest Prescription for the Twenty‐First Century”, Public Administration Review, 69(6), 1007-1020.
• Fields, A. (2000). Discovering Statistics Using SPSS for Windows. London: Thousand Oaks, New Delhi: Sage Publications.
• Fortin, J. (2010). “A Tool to Evaluate State Capacity in Post‐Communist Countries, 1989–2006”, European Journal of Political Research, 49(5), 654-686.
• Fukuyama, F. (2013). “What is Governance?”, Governance, 26(3), 347-368.
• Graf, T. A. (2012). “Measuring State Failure: Development of a New State Capacity Index”, 4th ECPR Graduate Conference, 4(6), July 4-6, Jacobs University, Bremen, Germany.
• Hanson, J. K. & Sigman, R. (2013). “Leviathan's Latent Dimensions: Measuring State Capacity for Comparative Political Research”, APSA 2011 Annual Meeting Paper, Erişim: 11 Kasım 2019, http://www-personal.umich.edu/~jkhanson/resources/hanson_sigman13.pdf
• Heredia, B. & Schneider, B. R. (2003). “The Political Economy of Administrative Reform in Developing Countries”, B. R. Schneider & B. Heredia (Ed.), Reinventing Leviathan: The Politics of Administrative Reform in Developing Countries, Coral Gables, FL: North-South Center Press.
• Hilderbrand, M. E. & Grindle, M. S. (1994). Building Sustainable Capacity: Challenges for the Public Sector, United Nations Development Programme, Pilot Study of Capacity Building by the Harvard Institute for International Development, Harvard University.
• Hlynsdottir, E. M. (2016). “Administrative Capacity and Long-Term Policy Making at the Icelandic Local Level”, Stjórnmál og Stjórnsýsla, 12(2), 237.
• Honadle, B. W. (1981). “A Capacity-Building Framework: A Search for Concept and Purpose”, Public Administration Review, 41(5), 575-580.
• Honadle, B. W. (2001). “Theoretical and Practical Issues of Local Government Capacity in An Era of Devolution”, Journal of Regional Analysis and Policy, 31(1), 77-90.
• Huber, J. D. & McCarty, N. (2003). “Bureaucratic Capacity, Delegation, and Political Reform”, American Political Science Review, 98(03), 481-494.
• Jreisat, J. E. (2012). “Rethinking Administrative Capacity Development: The Arab States”, Public Organization Review, 12(2), 139-155.
• Lodge, M. & Wegrich, K. (2014). The Problem-Solving Capacity of the Modern State: Governance Challenges and Administrative Capacities, Oxford: Oxford University Press.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Liselere Geçiş Sistemi, Merkezi Sınavla Yerleşen Öğrencilerin Performansı. Eğitim Analiz ve Değerlendirme Raporları Serisi, (3), Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2019). Milli Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim 2018-2019, Milli Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Resmi İstatistik Programı, Ankara.
• Morgan, P. (2006). “The Concept of Capacity. European Centre for Development Policy Management”, 1-19, Erişim: 11 Kasım 2019, https://ecdpm.org/wp-content/uploads/2006-The-Concept-of-Capacity.pdf
• Muhasebat Genel Müdürlüğü (2018). Genel Bütçe Gelirlerinin İller İtibariyle Tahakkuk ve Tahsilatı. Erişim: 11 Kasım 2019, https://muhasebat.hmb.gov.tr/genel-butce-gelirlerinin-iller-itibariyle-tahakkuk-ve-tahsilati-2004-2019
• OECD (2006). “The Challenge of Capacity Development: Working Towards Good Practice”, OECD Papers, 6(1), 1-35.
• Otoo, S., Agapitova, N. & Behrens, J. (2009). The Capacity Development Results Framework, World Bank Institute, Learning for Development.
• Ottervik, M. (2013). “Conceptualizing and Measuring State Capacity”, QoG Working Paper Series, (20), 20.
• Polidano, C. (2000). “Measuring Public Sector Capacity”, World Development, 28(5), 805-822.
• Rotberg, R. I. (2014). “Good Governance Means Performance and Results”, Governance, 27(3), 511-8.
• Rozen, T. (2013). “Administrative Capacity of Local Governments: Political Dimensions”, Lex Localis, 11(3), 387. Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü (2017). Sağlık İstatistikleri Yıllığı-2017. Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü.
• Soifer, H. (2008). “State Infrastructural Power: Approaches to Conceptualization and Measurement”, Studies in Comparative International Development, 43(3–4), 231–251.
• TÜİK (2015). İllerde Yaşam Endeksi 2015. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu, Erişim: 11 Kasım 2019, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24561
• TÜİK (2018). Ölün İstatistikleri 2018. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu, Erişim: 11 Kasım 2019, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30701
• TÜİK (2018). Ceza İnfaz Kurumu İstatistikleri 2018. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu, Erişim: 11 Kasım 2019, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30597
• TÜİK (2013). Yaşam Memnuniyeti Araştırması 2013. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu, Erişim: 11 Kasım 2019, http://tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do;jsessionid=hTgfpxBbG70vSzym2y3yC463xQsXTyGXJ41q8F2nWXDhCYQFznll!1833474104?id=16052
• TÜİK (2017). Devlet Hesapları 2016-2017. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu, Erişim: 11 Kasım 2019, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30954
• TÜİK (2018). Karayolu Trafik Kaza İstatistikleri 2018. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu, Erişim: 11 Kasım 2019, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30640
• UNDP (2009). Capacity Development: A UNDP Primer, New York: United Nations Development Programme.
• Verheijen, T. (2007). “Administrative Capacity in the New EU Member States: The Limits of Innovation?”, World Bank Publications, 115.
• Weiss, L. & Hobson, J. M. (1995). States and Economic Development: A Comparative Historical Analysis, Oxford: Polity Press.
• YÖK (2018). YKS Yükseköğretime Geçişte İl-Bölge Başarıları ve Nüfus Hareketliliği. Ankara: Yükseköğretim Kurulu, Erişim: 11 Kasım 2019, https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2018-yks-il-bolge-hareketliligi-raporu.aspx