IUSTİNİANUS’UN KÜÇÜK ASYA YAPI POLİTİKASI: KAYNAKLAR ÜZERİNDEN BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 938 - 947, 15.07.2022

Emine Bilgiç Kavak

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1107655

Öz

Bu çalışmada Doğu Roma İmparatoru Iustinianus’un yapı politikası, Küçük Asya’da gerçekleştirdiği inşa faaliyetleri özelinde mercek altına alınmıştır. Araştırma kapsamında öncelikle imparator Iustinianus’un Küçük Asya’daki inşa faaliyetlerine dair bilgiler aktaran epigrafik belgeler analiz edilmiş, ardından söz konusu yazıtlar ile Prokopios’un “Περὶ Κτισμάτων” (De Aedificis- Yapılar Üzerine) kitabının Küçük Asya ile ilgili bölümleri karşılaştırılmış ve bunların birbiriyle ne kadar örtüştüğü ya da farklılık gösterdiği ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda imparator Iustinianus’un φιλοκτίστης epitethinin emperyal ideolojisindeki yeri ve yapı politikasına hangi etkenlerin yön verdiği incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Iustinianus, Küçük Asya, Prokopios, Yapılar

Destekleyen Kurum

Koç Üniversitesi Suna & İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Merkezi

Proje Numarası

2019-2020 yılı Doktora Sonrası Araştırma Bursu

Teşekkür

Prof. Dr. Oğuz Tekin’e ve AKMED çalışanlarına tüm destekleri için müteşekkirim.

Kaynakça

• Belke, K. (2001). Prokops De Aedificiis, Buch V, Zu Kleinasien. Antiquité Tardive, 8, 115-125.
• Belke, K. (2010). Justinians Brücke über den Sangarios. S. Doğan & M. Kadiroğlu (Eds.), Bizans ve Çevre Kültürler. Prof. Dr. S. Yıldız Ötüken’e Armağan içinde (89-99). Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Berger, A. (1998). Viranşehir (Mokisos), eine byzantinische Stadt in Kappadokien. Istanbuler Mitteilungen 48, 349-429.
• Börm, H. (2007). Prokop und die Perser: Untersuchungen zu den römisch-sasanidischen Kontakten in der ausgehenden Spätantike. Stuttgart: Franz Steiner.
• Büyükkolancı, M. (2000). St. Jean Hayatı ve Anıtı. Efes Vakfı Yayınları.
• Cameron, A. (2017). Writing about Procopius Then and Now. In C. Lillington-Martin & E. Turquois (Eds.), Procopius of Caesarea: Literary and Historical Interpretations (13-25). Londra: Roudledge.
• Cameron, A. (2005). Prokopios and the Sixth Century. Londra: Roudledge.
• Corsten, T. (1991). Neue Denkmiiler aus Bithynien. Epigraphica Anatolica 17, 79-99.
• Croke, B. & Crow J. (1983). Procopius and Dara. Journal of Roman Studies 73, 143-59.
• Croke, B. (2005). Justinian’s Constantinople. In M. Maas (Ed.), The Cambridge Companion to the Age of Justinian (60-86). Cambridge: Cambridge University Press.
• Curta, F. (2007). The Making of the Slavs: History and Archaeology of Lower Danube Region, c. 500-700. Cambridge: Cambridge University Press.
• Dagron, G. & Feissel D. (1987). Inscriptions de Cilicie. Paris: de Boccard.
• Doğancı, K. (2012). Antik Dönemde Bithynia’dan Geçen Ticari ve Askeri Yollar. M. Ali Kaya, T. Yiğit & A. Sina (Eds.), Prof. Dr. Ömer Çapar’a Armağan içinde (93-104). Ankara: Hel Yayınları.
• Downey, G. (1947). The Composition of Prokopios, De Aedificiis. Transactions and Proceedings of the American Philological Association,78, 171-183.
• Downey, G. (1952). Justinian as a Builder. The Art Bulletin, 32/4, 262-266.
• Düzgüner, F. (2004). Iustinianus Dönemi’nde İstanbul’da Yapılar: Prokopios’un Birinci Kitabının Analizi. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Elsner, J. (2007). The rhetoric of buildings in the De Aedificiis of Procopius. In L. James (Ed.), Art and Text in Byzantine Culture (33-57). Cambridge: Cambridge University Press.
• Ermiş, Ü. M. (2009). İznik ve Çevresi Bizans Devri Mimari Faaliyetlerin Değerlendirilmesi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Evans, J. A. (2005). The Emperor Justinian and the Byzantine Empire. Westport: Greenwood Press.
• Feissel, D. (2001). Les Édifices De Justinien au Témoignage de Procope et de l’épigraphie. Antiquité Tardive 8, 81-104.
• Foss, C. (1979). Ephesus after Antiquity: A Late antique, Byzantine and Turkish City. Cambridge: Cambridge University Press.
• Foss, C. (1996). Survey of Medieval Castles of Anatolia II: Nicomedia. Ankara: The British Institute of Archaeolog,
• French, D. H. (1981). Roman Roads and Milestones of Asia Minor 1: The Pilgrim’s Road. Oxford: BAR International Series.
• French, D. H. (2016). Roman Roads & Milestones of Asia Minor Vol. 4: The Roads, Fasc. 4.1 Notes on the Itineraria. Oxford: BAR International Series.
• Greatrex, G. (2013). The Date of Procopius’ Buildings in the Light of Recent Scholarship. Estudios Bizantinos 1, 13-29.
• Howard-Johnston, J. (2001). The Education and Expertise of Procopius. Antiquité Tardive 8, 19-30.
• Koçyiğit, O. (2019). İmparator Iustinianus’un İmar Programı Kapsamında Anadolu’da Hamamlar ve Su Yapıları. Akdeniz Sanat Dergisi, Cilt 13, 627-638.
• Krautheimer, R. (1992). Early Christian and Byzantine Architecture. New Haven: Yale University Press.
• Lefort, J. (1995). Les Comminations entre Constantinople et la Bithyinie. In C. Mango, G. Dagron & G. Greatrex (Eds.), Constantinople its Hinderland (207-18). Cambridge: Ashgate Publishing.
• Montinaro, F. (2015). Power, Taste and the Outsider: Procopius and the Buildings Revisited. In H. Elton & G. Greatrex (Eds.), Shifting Genres in Late Antiquity (191-206). Londra: Ashgate Publishing.
• Özbayoğlu, E. (1994). İstanbul’da Iustinianus Döneminde Yapılar: Birinci Kitap. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Öztürk, H. S. (2020). Nikaia’da (Bithynia) Epigrafik ve Tarihi-Coğrafi Çalışmalar (2010-2019). H. S. Öztürk, H. Şahin ve Z. Çulha (Eds.), I. Küçükasya Tarihi ve Epigrafyası Sempozyumu, İstanbul 14-15 Ekim 2010 içinde (108-128). İstanbul: Rezan Has Müzesi.
• Pazdernik, C. (2005). Justinianic Ideology and the Power of the Past. In M. Maas (Ed.), The Cambridge Companion to The Age of Justinian (185-214). Cambridge: Cambridge University Press.
• Pickett, J. (2017). Water and Empire in the De Aedificiis of Procopius. Dumbarton Oaks Papers 71, 95-126.
• Rehm, A., Herrmann, P. & Dessau, H. (1997-98). Inschriften von Milet I, 7. Berlin.
• Rousseau, P. (1998). Procopius’s Buildings and Justinian’s Pride. Byzantion 68, 121-130.
• Salikoğlu, H. (2019). Iustinianus, İktidar ve Mimarlık. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Medeniyet Üniversitesi.
• Seçkin, S. (2018). Tarihsel Süreçte Yalova/Altınova Çobankale. Cedrus Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Dergisi 6, 535-553.
• Şahin, S. (2013). Iustinianus’un Bithynia’da Sakarya Nehri Üzerine İnşa Ettirdiği Köprü ve Kanal Tesisleri. Eskiçağ Yazıları 4, 1-30.
• Taştekin, D. (2020). Prokopius’un Tarihçiliği, M.S. 6. Yüzyılda Doğu Akdeniz ve Anadolu Tarihine Katkısı. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Tosun, S. P. (2018). Doğu Roma İmparatoru I. Iustinianus’un (527-565) Bithynia’daki Faaliyetleri. Asos Journal 80, 595-608.
• Turquois, E. (2015). Technical Writing, Genre and Aesthetic in Procopius. In H. Elton & G. Greatrex (Eds.), Shifting Genres in Late Antiquity (219-232). Londra: Ashgate Publishing.
• Uzunoğlu, H. (2014). Prokopios, “Yapılar Üzerine” Kitap V, 1-5. Eskiçağ Yazıları 6, 271-295.
• Üste, C. (2011). Sakarya İli Beşköprü (Sangarios, Justinianus Köprüsü)’nün Koruma ve Restorasyon Önerisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Whitby, M. (1985). Justinian’s Bridge over the Sangarius and the Date of Prokopios’ de Aedificiis. Journal of Hellenic Studies, 105,129-148.
• Whitby, M. (2001). Pride and Prejudice in Procopius’s Buildings: Imperial Images in Constantinople. Antiquité Tardive, 8, 59-66.
• Zuckermann, C. (2002). The Dedication of a Statue of Justinian at Antioch. In T. Drew-Bear, M. Taşlıalan & C. M. Thomas (Eds.), Actes du Ier Congrès international sur Antioche de Pisidie (243-253). Lyon: Université Lumière-Lyon.