"UYUYAN EROS" KABARTMALI URNE KAPAKLARINA NYSA KENTİNDEN BİR ÖRNEK

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 3, 1701 - 1710, 02.10.2022

Hava Keskin

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1161618

Cited By: 1

Öz

Nysa ad Maeandrum kenti antik dönemde Karia Bölgesi’nin önemli kentlerinden birini oluşturmaktaydı. Kent, ünlü coğrafyacı Strabon’un eğitim aldığı kentlerden biri olarak bilinmekte, kütüphane ve gymnasion gibi yapıları da barındırmasıyla da bir eğitim ve kültür kenti olarak ön plana çıkmaktadır. Kuruluşunu Hellenistik Dönem ile birlikte bildiğimiz kentin özellikle Roma İmparatorluk Dönemi’nde mimari açıdan geliştiği anlaşılmaktadır. Kentin belirli bir aristokrat sınıfına sahip olduğu kütüphane ve gerontikon gibi yapıların yapım ve onarımına verilen destekleri belgeleyen yazıtlardan da bilinmektedir. Devam eden kazılar çok sayıda mimari ve heykeltıraşlık buluntusu sunmaktadır. Bunların arasında ele geçen “Uyuyan Eros” kabartmalı bir eser çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Kökeni Hellenistik Dönem’e dayanan motif Nysa örneğinde aslan postu üzerine uzanmaktadır. Heykeltıraşlık geleneği açısından Roma İmparatorluk Dönemi’nin sevilen bir tipini yansıtan eser bunun yanı sıra kentteki kremasyon defin ve urne mezar geleneğini ilk kez belgelemektedir. Çalışmada eserin tanıtılması ve tarihlendirilmesinin yanı sıra işlevi irdelenerek kent tarihi açısından önemine değinilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Nysa ad Maeandrum, urne, Uyuyan Eros, kabartma

Kaynakça

• Akdoğu-Arca, Ebru N. (2016). Iulius Iulianus Phrygia-Caria Eyaletinin İlk Valisi miydi?, Vir doctus Anatolicus. Studies in Memory of Sencer Şahin, 60-73.
• Aristodemou, G. (2021). Eros Figures in the Iconography of Death. Some Notes on Funerary Monuments from Macedonia during the Roman Period. L. Vives-F. Sánchez (Ed.) In Eternal Sadness: Representations of Death in Visual Culture from Antiquity to the Present Time. Monographic Issue, Eikón Imago 10 (2021) içinde (pp 25-42). https://dx.doi.org/10.5209/eiko.74134
• Blanc, N. & Gury, F. (1986). Amor avec Hercule, LIMC III.
• Bol, R. (2010). Die Geschichte der antiken Bildhauerkunst. IV. Plastik der Römischen Kaiserzeit bis zum tode Kaiser Hadrianus. Mainz.
• Burnett-Grossman, J. (2013). Funerary Sculpture. The Athenian Agora 35, 1-246.
• Çekilmez, M. (2016). Tralleis’ten Uyuyan bir Eros Yontusu. OLBA XXIV, 297-322.
• Fitschen, K. & Zanker, P. (2014). Katalog der Römischen Portrats in den Capitolinischen Museen und der anderen kommunalen Sammlungen der Stadt Rom, Band IV.
• Gigante, L. M. (1994). Two Cineraria in the J.B. Speed Art Museum, Louisville, Kentucky, Vergilius (1959-), Vol. 40 (1994), 69-75.
• Gökalp-Özdil, N. (2015). A New Honorary Decree from Nysa ad Maenadrum, Philia. International Journal of Ancient Mediterranean Studies 1, 146-152.
• Hermary, A., Cassimatis H. & Vollkommer R. (1986). Eros, LIMC III, 779-791.
• İdil, V. (1999). Nysa ve Akharakha/Nysa and Akharakha, 1999. Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı.
• İnan, J. (1975). Side’nin Roma Devri Heykeltıraşlığı.
• Kadıoğlu, M. (2006). Die Scaenae frons des Theaters von Nysa am Mäander, Forschungen in Nysa am Mäander. Band 1.
• Kadıoğlu, M. (2014). Das Gerontikon von Nysa am Mäander, Forschungen in Nysa am Mäander. Band 3.
• Kadıoğlu, M. (2022). Tiyatro ve podyum frizleri, S.H. Öztaner (Ed.). Nysa. Çift Yakalı Kent içinde (baskıda).
• Koch, G. & Wight, K. (1988). Roman Funerary Sculpture Catalogue of the Collections. The J.P. Getty Museum.
• Özgan, R. (1995). Die Griechischen und Römischen Skulpturen aus Tralleis. Asia Minor Studien, Band 15. Bonn
• Özgan, R. (2013). Roma Portre Sanatı II. Ege Yayınları.
• Öztaner, S. H. (2022). S. H. Öztaner (Ed.) Nysa. Çift Yakalı Kent, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları (baskıda).
• Öztaner, S. H., Akdoğu-Arca, E.N. &Gökalp-Özdil, N. (2014). Nysa ad Maeandrum’daki Yeni Bulgular Üzerine bir Değerlendirme, In Memoriam Filiz Öktem, 225-245. Ankara Üniversitesi Yayınları.
• Poupaki, E. (2009). Marble Urns in the Sparta Museum, British School at Athens Studies, Vol.16, Sparta and Laconia: From Prehistory to Pre-Modern, 243-251.
• Ridgway, B. S. (1943), A Bronze Eros. The Metropolitan Museum of Art Bulletin, Nov. New Series, Vol. 2 (3), 118-125
• Schröder, S. F. (2004). Katalog der antiken Skulpturen des Museu del Prado in Madrid, Band II. Idealplastik. Mainz.
• Sorabella, J. (2007). Eros and the Lizard: Children, Animals and Roman Funerary Sculpture. Construction of Childhood in Ancient Greece and Italy, Hesperia Supplements, Vol 41, 353-370.
• Söldner, M. (1986). Untersuchungen zu liegenden Eroten in der hellenistischen und römischen Kunst. Lang, Frankfurt am Mainz.
• Strabon, Geographika (Çev. A.Pekman). Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Strocka, V. M., Hoffmann, S. & Hiesel, G. (2012). Die Bibliothek von Nysa am Mäander, Forschungen in Nysa am Mäander Band 2, 2012.
• Şahin, M. (2004). Pisidia Antiokhiası Erosu, T. Korkut (Ed.), 60. Yaşında Fahri Işık’a Armağan. Anadolu’da Doğdu içinde (ss. 731-741). Ege Yayınları.
• Woodford, S. (1989). Herakles’ Atributes and their Appropriation by Eros, The Journal of Hellenic Studies, Vol 109, 200-204.
• Wrede, H. (1990). Der Sarkophagdeckel eines Madchens in Malibu und die frühen Klinensarkophage Roms, Athens und Kleinasiens. M. True-G. Koch (Ed.), Roman Funerary Monuments in the J.P. Getty Museum, Vol 1 içinde (pp. 15-46).