Content analysis of studies on intelligence games at primary and secondary school level

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 1, 56 - 74, 27.03.2025

Ali Terzi

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1613648

Öz

Between 2013 and 2023 on the subject of intelligence games using content analysis method. In this context, studies at the primary and secondary school level were accessed using relevant databases. A total of 36 studies were examined using content analysis method. Studies conducted on intelligence games were examined by considering the parameters of purpose, method/design, sample level, data collection tool, subject area, results and recommendations. It was determined that quantitative research approaches were mostly preferred as a method in the studies. It was determined that experimental design was mostly used as a research design in studies where quantitative research method was used and case study design was used in studies where qualitative research method was preferred. In addition, it was determined that interview form and achievement test were used as data collection tools. In addition, it was determined that mathematics was mostly among the studies conducted on intelligence games and the number of studies conducted with primary school students was high. As a result of the research, it is recommended to use different applications such as intelligence games to develop high-level mental skills of students starting from primary school level.

Anahtar Kelimeler

Intelligence games, Primary education, Content analysis,

Proje Numarası

-

İlkokul ve ortaokul düzeyinde zekâ oyunları ile ilgili yapılan çalışmaların içerik analizi

Öz

Bu çalışmada, 2013-2023 yılları arasında zekâ oyunları konu alanı ile ilgili yapılan çalışmaların içerik analizi yöntemi ile incelenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda ilkokul ve ortaokul düzeyindeki çalışmalara ilgili veri tabanları kullanılarak ulaşılmıştır. Toplam 36 çalışma içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Zekâ oyunları ile ilgili yapılan çalışmalar; amaç, yöntem/desen, örneklem düzeyi, veri toplama aracı, konu alanı, sonuçlar ve öneriler parametreleri dikkate alınarak incelenmiştir. Çalışmalarda yöntem olarak en çok nicel araştırma yönteminin tercih edildiği tespit edilmiştir. Nicel araştırma yönteminin kullanıldığı çalışmalarda araştırma deseni olarak çoğunlukla deneysel desenin ve nitel araştırma yönteminin tercih edildiği çalışmalarda ise durum çalışması deseninin kullanıldığı belirlenmiştir. Veri toplama aracı olarak da görüşme formu ile başarı testinin kullanıldığı tespit edilmiştir. Ayrıca zekâ oyunları ile ilgili yapılan çalışmalardan konu alanı belirtilenler arasında çoğunlukla matematik olduğu ve ilkokul düzeyindeki öğrencilerle yapılan çalışmaların sayısının fazla olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın sonucunda, ilkokul düzeyinden itibaren öğrencilerin üst düzey zihinsel becerilerinin geliştirilmesi için zekâ oyunları gibi farklı uygulamaların kullanılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

İlköğretim, Zekâ oyunları., İçerik analizi,

Etik Beyan

Çalışmada etik dışı bir husus bulunmadığını, araştırma ve yayın etiğine özenle uyduğumu beyan ederim.

Destekleyen Kurum

Yazar bu makalenin araştırılması, yazılması ve/veya yayınlanması için herhangi bir mali destek almamıştır.

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Akbaş, O., & Baki, N. (2015). Zekâ oyunları dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. I. Uluslararası Türk Dünyası Çocuk Oyun ve Oyuncakları Kurultayı, Tam Bildiri Kitabı, 32-42.
• Akçelik, D., & Eyüp, B. (2021). The effect of intelligence games on the vocabulary knowledge of refugee students learning Turkish as the second language. Education Quarterly Reviews, 4(1), 527-541. https://ssrn.com/abstract=3836431.
• Akkaya, S., Kılınç, E., & Kapıdere, M. (2022). Analysis of mind and intelligence games for primary school mathematics curriculum learning outcomes. Kastamonu Eğitim Dergisi, 30(3), 576-586. https://doi.org/10.24106/kefdergi.926990.
• Alkan, A., & Mertol, H. (2017). Üstün yetenekli öğrenci velilerinim akıl-zekâ oyunları ile ilgili düşünceleri. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 57-63.
• Alkaş-Ulusoy, Ç., Saygı, E., & Umay, A. (2017). İlköğretim matematik öğretmenlerinin zekâ oyunları dersi ile ilgili görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2), 280-294. https://doi.org/10.16986/HUJE.2016018494.
• Altun, M. (2017). Fiziksel etkinlik kartları ile zekâ oyunlarının ilkokul öğrencilerinin dikkat ve görsel algı düzeylerine etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Au, W. (2007). High-stakes testing and curricular control: A qualitative metasynthesis. Educational Researcher, 36(5), 258-267. https://doi.org/10.3102/0013189X073065.
• Bağ, H. & Çalık, M. (2017). İlköğretim düzeyinde yapılan argümantasyon çalışmalarına yönelik tematik içerik analizi. Eğitim ve Bilim, 42(190), 281-303. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2017.6845.
• Baş, O., Kuzu, O., & Gök, B. (2020). The effects of mind games on higher level thinking skills in gifted students. Journal of Education and Future, 17, 1-13. https://doi.org/10.30786/jef.506669.
• Bottino, R. M., Ferlino, L., Ott, M., & Tavella, M. (2007). Developing strategic and reasoning abilities with computer games at primary school level. Computers & Education, 49(4), 1272–1286. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2006.02.003.
• Bottino, R. M., Ott, M., & Tavella, M. (2013). Investigating the relationship between school performance and the abilities to play mind games. In Proceedings of the European Conference on Games Based Learning, 62-71.
• Bottino, R. M., Ott, M., & Tavella, M. (2014). Serious gaming at school: Reflections on students' performance, engagement and motivation. International Journal of Game-Based Learning (IJGBL), 4(1), 21-36. http://dx.doi.org/10.4018/IJGBL.2014010102.
• Brezovszky, B., McMullen, J., Veermans, K., Hannula-Sormunen, M. M., Rodríguez-Aflecht, G., Pongsakdi, N., … Lehtinen, E. (2019). Effects of a mathematics game-based learning environment on primary school students' adaptive number knowledge, Computers & Education 128, 63–74. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2018.09.011.
• Çakıcı, A.(2018). Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların yönetsel işlevler ile görsel algılarına bazı oyunların etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Çakmak, A. (2005). Anasınıfına devam eden altı yaşındaki köy ve kent çocuklarının yaratıcılıklarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi: Kırıkkale örneği [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Çalık, M. & Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2014.3412.
• Çalık, M., Ayas, A., & Ebenezer, J. V. (2005). A review of solution chemistry studies: Insights into students’ conceptions. Journal of Science Education and Technology, 14(1), 29-50. http://dx.doi.org/10.1007/s10956-005-2732-3.
• Çil, E. (2010). Bilimin doğasının kavramsal değişim pedagojisi ve doğrudan yansıtıcı yaklaşım ile öğretilmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Dağhan, G., & Akkoyunlu, B. (2015). Eğitimde teknoloji kullanım sürdürülebilirliği üzerine yapılan çalışmalardaki genel eğilimler: Bir tematik içerik analizi çalışması. Eğitim ve Bilim, 40(178). http://dx.doi.org/10.15390/EB.2015.4175.
• Demirel, T. (2015). Zekâ oyunlarının Türkçe ve matematik derslerinde kullanılmasının ortaokul öğrencileri üzerindeki bilişsel ve duyuşsal etkilerinin değerlendirilmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Demirel, T., & Karakus-Yılmaz, T. (2019). The effects of mind games in math and grammar courses on the achievements and perceived problem‐solving skills of secondary school students. British Journal of Educational Technology, 50(3), 1482-1494. https://doi.org/10.1111/bjet.12624.
• Devecioğlu, Y., & Karadağ, Z. (2014). Amaç, beklenti ve öneriler bağlamında zekâ oyunları dersinin değerlendirilmesi, Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 41-61.
• Dinçer, S. (2018). Bilimsel araştırmalarda içerik analizi: Meta-analiz, meta-sentez, betimsel içerik analizi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 176-190. https://doi.org/10.14686/buefad.363159.
• Durmaz, B., & Durmaz, S. (2015). Mangala öğretiminin ilköğretim 4. sınıf öğrencilerinin rutin olmayan problemleri çözme başarısı üzerine etkisi. I. Uluslararası Türk Dünyası Çocuk Oyun ve Oyuncakları Kurultayı, Tam Bildiri Kitabı, 287-294.
• Earp, J., Ott, M., Popescu, M., Romero, M., & Usart, M. (2014). Supporting human capital development with serious games: An analysis of three experiences. Computers in Human Behavior, 30, 715-720. http://dx.doi.org/10.1016/j.chb.2013.09.004.
• Ekiçi, M., Öztürk, F., & Adalar, H. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının zekâ oyunlarına ilişkin görüşleri. Researcher: Social Science Studies, 5(4), 489-502.
• Erdoğan, A., Çevirgen Eryılmaz, A., & Atasay, M. (2017). Oyunlar ve matematik öğretimi: Stratejik zekâ oyunlarının sınıflandırılması. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(ERTE Özel Sayısı), 287-311.
• Ergün, E., & Gözler, A. (2020). Analyzing of the opinion of teachers conducting mind game courses for the applicability of mind games. African Educational Research Journal, Special Issue 8(2), 220-223. https://doi.org/10.30918/AERJ.8S2.20.050.
• Esentaş, M. (2021). A leisure time educational tool: mind and intelligence games: A leisure time educational tool. International Journal of Curriculum and Instruction, 13(2), 1355-1373.
• Gören, E. (2014). Zekâ oyunları. Favori Yayınevi.
• Gu, X., Chen, S., Zhu, W., & Lin, L. (2015). An intervention framework designed to develop the collaborative problem-solving skills of primary school students. Education Tech Research 63, 143–159. https://doi.org/10.1007/s11423-014-9365-2.
• Hsieh, C. Y., & Chen, T. (2019). Effect of Pokémon GO on the cognitive performance and emotional intelligence of primary school students. Journal of Educational Computing Research, 57(7), 1849-1874. https://doi.org/10.1177/0735633119854006.
• Kula, S. (2019). Zekâ Oyunlarının ilkokul 2. sınıf öğrencilerine yansımaları: Bir eylem araştırması. Millî Eğitim Dergisi, 49(225), 253-282.
• Kula, S. S. (2021). Mind games with the views of classroom teachers. International Journal of Research in Education and Science, 7(3), 747-766. https://doi.org/10.46328/ijres.1471.
• Kurbal, S. (2015). An ınvestigation of sixth grade students’ problem solving strategies and underlying reasoning ın the context of a course on general puzzles and games [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Kurupınar, A., Yüksel, İ., & Kurt, H. (2021). Views of secondary school science, pre-school and primary school teachers on science education with intelligence games. International Journal of Education and Literacy Studies, 10(1), 48-57. https://doi.org/10.7575/aiac.ijels.v.10n.1p.48.
• Lin, C. H., & Chen, C. M. (2016). Developing spatial visualization and mental rotation with a digital puzzle game at primary school level. Computers in Human Behavior, 57, 23-30. https://doi.org/10.1016/j.chb.2015.12.026.
• Marangoz, D. (2018). Mekanik zekâ oyunlarının ilkokul 2. sınıf öğrencilerinin zihinsel beceri düzeylerine etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Marangoz, D., & Demirtaş, Z. (2017). Mekanik zekâ oyunlarının ilkokul 2. sınıf öğrencilerinin zihinsel beceri düzeylerine etkisi. Journal of International Social Research, 10(53), 612-621. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.20175334149.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage.
• Millî Eğitim Bakanlığı, [MEB]. (2013). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu zekâ oyunları dersi öğretim programı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Millî Eğitim Bakanlığı, [MEB]. (2018). Matematik dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Orak, S., Karademir, E., & Artvinli, E. (2016). Orta Asya’daki zekâ ve strateji oyunları destekli öğretime dayalı uygulamaların akademik başarıya ve tutuma etkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 1(1), 1-18.
• Özdevecioğlu, B., & Hark-Söylemez, N. (2021). Akıl ve zekâ oyunları ile ilgili olarak yapılan lisansüstü çalışmaların değerlendirilmesi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (28), 17-53.
• Pehlivan, H. (2014). Oyun ve öğrenme. Anı Yayıncılık.
• Reiter, H. B., Thornton, J., & Vennebush, G.P. (2014). Using kenken to build reasoning skills. Mathematics Teacher, 107(5), 341-347. https://doi.org/10.5951/mathteacher.107.5.0341.
• Romero, M., Usart, M., & Ott, M. (2015). Can serious games contribute to developing and sustaining 21st century skills? Games and culture, 10(2), 148-177. https://doi.org/10.1177/1555412014548919.
• Sarı, M. (2013). İlköğretim fen ve teknoloji dersinde yer alan fizik konularının öğretiminde laboratuvarın yeri ve basit araç-gereçlerle yapılan fizik deneylerinin öğretmen adaylarının görüşlerinden yararlanarak değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2),115-121.
• Saygı, E., & Alkaş-Ulusoy Ç. (2019). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının hafıza oyunları ile hafıza oyunlarının matematik öğretimine katkısına ilişkin görüşleri. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 331- 345. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2019.19.43815-446550.
• Sığırtmaç, A. (2016). An Investigation on the effectiveness of chess training on creativity and theory of mind development at early childhood. Educational Research and Reviews, 11, 1056-1063. https://doi.org/10.5897/ERR2016.2676.
• Şahin, E. (2019). Zekâ oyunlarının ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin problem çözme becerilerine ve problem çözme algılarına etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
• Şanlıdağ, M. & Aykaç, N. (2021). Zekâ oyunları dersinin öğrencilerin matematik problemi çözme tutumlarına ve matematik problemi çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerilerine etkisi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 597-611. https://doi.org/10.21666/muefd.846312.
• Tan, Ş. (2007). Öğretimi planlama ve değerlendirme. PegemA Yayıncılık.
• Terzi, A. (2024). İlkokul öğrencilerinin rutin olmayan problem çözme becerilerinin geliştirilmesinde zekâ oyunları temelli uygulamaların etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Trabzon Üniversitesi.
• Terzi, A., & Erdoğan, T. (2021). İlkokul öğrencilerinin, velilerin ve sınıf öğretmenlerinin zekâ oyunlarına ilişkin görüşleri. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (REFAD), 1(2), 14-38.
• Türkoğlu, B. ve Uslu, M. (2016). Oyun temelli bilişsel gelişim programının 60-72 aylık çocukların bilişsel gelişimine etkisi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 6, 50-68.
• Yağlı, M. C. (2019). Zekâ oyunlarının ilkokul öğrencilerinin dikkat ve görsel algı düzeylerine etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi.
• Yalçınkaya, T., & Ay-Yalçınkaya, E. (2016). Küreselleşme sürecinde akıl oyunları. Journal of International Social Research, 9(43). https://doi.org/10.17719/jisr.20164317788.
• Yang, J. C., & Chen, S. Y. (2010). Effects of gender differences and spatial abilities with in a digital pentominoes game. Computers and Education, 55, 1220-1233. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2010.05.019.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yüksel, İ., Savaş, M. A., Demirci, T., Atağ, C., Duman, A. Z., & Adalar, H. (2017). Fen bilgisi öğretmenliği programındaki öğrenciler ile bazı lisans programlarındaki öğrencilere geometrik mekanik oyunlar uygulama örnekleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 6(4), 1-10.
• Yükseltürk, E., İlhan, F., & Altıok, S. (2022). Preservice teachers’ views about the use of mind and intelligence games in education. Participatory Educational Research, 9(6), 398-417. https://doi.org/10.17275/per.22.145.9.6.