Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Programı

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 3, 1566 - 1583, 29.09.2025

Nuray Özge Sağbaş

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1724374

Öz

Bu çalışmada Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Programı’ndaki ölçme ve değerlendirme uygulamaları başta olmak üzere öğrenci ve velilere sağlayacağı katkılar hakkında Anadolu Lisesinde görev yapan öğretmen görüşlerini belirlemek amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemi kullanılarak elde edilen araştırmada süreç odaklı ölçme sistemi teması altında katılımcılar öğrenmede anlamlı olduğu, öğrenciyi aktif olarak izleme olanağı sunduğu, öğrenci katılımı sağladığı ve öğrenciyi sorumluluk duygusu geliştirmeye katkıda bulunduğunu ifade etmişlerdir. Beceri odaklı yaklaşımın, sınav temelli ölçme sistemine katkıları teması hakkında katılımcılar öğrencileri hayata hazırlamada, çift yönlü etkileşim sağlamada, hayata aktarım becerisini geliştirmede katkılar sunduğunu ifade etmişlerdir. Veli bilgilendirme kılavuzlarının öğrencinin eğitim sürecine aktif katılımını sağlaması teması altında katılımcılar öğrenci üzerindeki baskıyı azalttığı, derslere aktif katılımı sağladığı, öğrenci başarısını desteklediği, öğrenci eksikliklerini takip etme açısından katkılar sağladığını belirtmişlerdir. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Programı’nın öğrencilere sağlayacağı katkılar teması altında katılımcılar bireysel potansiyelin keşfi, değer ve etik eğitimi, dijital uyum sağlamada, etkin ve anlamlı öğrenmede, öğrenmeyi kalıcı hale getirmede katkılar sağlayacağını ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli , Süreç odaklı ölçme , Beceri temelli yaklaşım , Veli bilgilendirme kılavuzu.

Türkiye century maarif model program

Öz

This study aims to determine the opinions of teachers working at an Anatolian High School regarding the assessment and evaluation practices in the Türkiye Century Maarif Model Program, as well as the contributions it may offer to students and parents. Data obtained through qualitative research methods revealed that, under the theme of process-oriented assessment, participants stated this system enables meaningful learning, allows active monitoring of students, promotes student participation, and contributes to the development of a sense of responsibility. Regarding the theme of contributions of the skill-based approach to the exam-focused assessment system, participants indicated that it helps prepare students for life, fosters two-way interaction, and enhances the ability to transfer knowledge to real-life contexts. Under the theme of the functionality of parent information guides, participants noted that these guides reduce pressure on students, encourage active class participation, support academic success, and assist in tracking learning deficiencies. Lastly, under the theme of Türkiye Century Maarif Model Program’s contributions to students, participants expressed that the model contributes to discovering individual potential, value and ethics education, digital adaptation, effective and meaningful learning, and the permanence of knowledge

Anahtar Kelimeler

Türkiye Century Maarif Model , Process-oriented assessment , Skill-based approach , Parental information guide

Kaynakça

• Akpınar, B., Özer, B., Oral, B., & Köksalan, B. (2024). Türkiye Yüzyılı Maarif Modelinin program geliştirme ve felsefi düzlemden analizi. EKEV Akademi Dergisi(99), 59-73. https://doi.org/10.17753/sosekev.1489135
• Aksoy, G., & Taşkın, G. (2019). Öğretim programlarının değişmesini etkileyen faktörlerin, sosyal bilgiler ve fen bilimleri müfredatlarını etkileme boyutu. Millî Eğitim, 48 (224), 75-99.
• Arslankara, V. B., & Arslankara, E. (2024). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin felsefi temelleri: Ontolojik, epistemolojik ve aksiyolojik bakış açılarından bir değerlendirme. İstanbul Eğitim Dergisi, 1(1), 121-145. https://doi.org/10.71270/istanbulegitim.istj.1557889.
• Ateş, H. (2024). Türkiye Yüzyılı Maarif Modelinde bahsedilen öğrenci profili “yetkin ve erdemli insan”a ulaşmanın yolu. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(71), http://dx.doi.org/10.29228/SOBIDER.77101
• Aydoğmuş, A., & Coşkun-Keskin, S. (2012). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin süreç odaklı ölçme ve değerlendirme araçlarını kullanma durumları: İstanbul ili örneği. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 110-123. https://doi.org/10.17860/efd.84220
• Baltacı, A. (2017). Nitel veri analizinde Miles-Huberman modeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 1-14.
• Başol, G. (2019). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (6. Baskı). Pegem Akademi.
• Berk, Ş. & Özer, B. (2024). “Türkiye Yüzyılı” Maarif Modeli (TYMM) öğretim programlarına ilişkin düşünceler. Journal of History School, 73, 3241-3256.
• Black, P., & Wiliam, D. (2010). Inside the black box: Raising standards through classroom assessment. Phi Delta Kappan, 92(1), 81-90. https://doi.org/10.1177/003172171009200119.
• Bushell, G. (2006). Moderation of peer assessment in group projects. Assessment & Evaluation in Higher Education, 31(1), 91–108. doi:10.1080/02602930500262395.
• Chalkiadaki, A. (2018). A systematic literature review of 21st century skills and competencies in primary education. International Journal of Instruction, 11(3), 1-16. https://doi.org/10.12973/iji.2018.1131a.
• Çepni, S. (2007). Performans Değerlendirmesi. E. Karip (Ed.) Ölçme ve Değerlendirme içinde (193-239), PegemA Yayıncılık, Ankara.
• Çokluk, O., Yılmaz, K., & Oğuz, E. (2011). Nitel bir görüşme yöntemi: Odak grup görüşmesi. Kuramsal Eğitimbilim, 4(1), 95-107.
• Demirel, O. (2024). Eğitimde program geliştirme: Kuramdan uygulamaya. Pegem Yayıncılık.
• Duyul, S., Duyul, Y., Kesman, M., & Kesman, M. (2025). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli konusunda öğretmen görüşleri. Ulusal Eğitim Dergisi, 5(3), 20262. https://uleder.com/index.php/uleder/article/view/562.
• Edmonds, W. A., & Kennedy, T. D. (2017). Phenomenological perspective. In an applied guide to research design: Quantitative, qualitative, and mixed method. USA: Sage. https://dx.doi.org/10.4135/9781071802779.
• Gipps, C., & G. Stobart. (2003). Alternative assessment. T. Kellaghan and D.L. Stufflebeam, (Ed.), In International handbook of evaluation, 549–76. Kluwer Academic Publishers.
• Göçer, A., Arslan, S., & Çaylı, C. (2017). Türkçe eğitiminde öğrenci gelişim durumunun belirlenmesinde süreç temelli tamamlayıcı ölçme değerlendirme yöntem ve araçları. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(28), 263-292.
• Göker, S. D. (2015). Denetim sürecinde öğretmen öğrenmesi için geliştirici bir geribildirim modeli. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(10), 817-826.
• Gülcan, C. (2021). Nitel bir veri toplama aracı: Odak (focus) grup tekniğinin uygulanışı ve geçerliliği üzerine bir çalışma. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü e-Dergisi, 4(2), 94-109. Karataş, İ. H.. (2024). Türkiye yüzyılı maarif modeli hakkında, Alanyazın, 5(1), 6-11.
• Karataş, F. (2025). Öğretmen adaylarının gözüyle Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli (TYMM): Değerlendirme raporlarının tematik analizi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 15(2), 1068-1087.
• Kaş, B., & Işık, S. (2021). Çeviri öğretiminde ölçme ve değerlendirme yaklaşımları: ürün odaklı değerlendirme ve süreç odaklı değerlendirme. (Uluslararası Dil ve Çeviribilim Kongresi Tam Metin Bildiri Kitabı içinde (Aralık, 2021 Selçuk Üniversitesi), (O. Köksal, Ed.), ss.19-28. Erişim tarihi: 22.03.2025.
• Kaya, Ü. Ü., & Uyanık Aktulun, Ö. (2024). The expanding perspective of parental involvement in early childhood education: The Türkiye Century Maarif Model. (1. International Transylvania Scientific Researches and Innovation Congress, (14-15, December 2024 Romania). https://www.wosconkongreleri.com/ Erişim tarihi: 19. 03. 2025.
• Kılcan, T. (2021). Yeni nesil matematik sorularına ilişkin tutum ölçeği geliştirme: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Anadolu Kültür Araştırmaları Dergisi (JANCR) , 5 (2), 170–180. https://ankad.org/index.php/ankad/article/view/113.
• Kösterelioğlu, İ., & Çelen, Ü. (2016). Öz değerlendirme yönteminin etkililiğinin değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 15(2). https://doi.org/10.17051/io.2016.44304.
• Küçük, Z. A., & Kurt, T. (2025). Türkiye Yüzyılı Maarif Modelinin, eğitim reformlarının etkililiği bağlamında okul yöneticilerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Bilimlerde Mükemmellik Arayışı Dergisi (USMAD), 8, 2-27.
• McMillian, J. H. (2007). Classroom assessment principles and practice for effective instruction (4 th Ed). Pearson/Allyn & Bacon.
• Metin, O., & Ünal, Ş. (2022). İçerik analizi tekniği: İletişim bilimlerinde ve sosyolojide doktora tezlerinde kullanımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 273-294.
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2024). Öğretim programları sıkça sorulan sorular. (https://mufredat.meb.gov.tr/Default.aspx Erişim tarihi: 19. 02. 2025).
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2024). Millî Eğitim Bakanlığı Türkiye Yüzyılı Maarif Modeline genel bakış. (https://tymm.meb.gov.tr/genel-bakis Erişim tarihi: 07.03.2025).
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2024a). Öğrenci profili: Yetkin ve erdemli insan (https://tymm.meb.gov.tr/ogrenci-profili erişim tarihi: 03.08.2025).
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2024b). Öğrenme kanıtları (ölçme ve değerlendirme). (https://tymm.meb.gov.tr/olcme-degerlendirme Erişim tarihi: 03. 08. 2025).
• Millî Eğitim Bakanlığı [MEB] (2024c). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları veli bilgilendirme kılavuzu. (https://tymm.meb.gov.tr/upload/kilavuz/veli-kilavuzu.pdf Erişim tarihi: 07.03. 2025).
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook (2. bs.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Özge Sağbaş, N. (2021). Türkiye’de öğretim programlarında politik eğitim yansımaları. (Mehmet Akif Sözer, Turgay Öntaş, Eds.), Çocuklukta Politik Toplumsallaşma kitabı içinde, ss. 153-175. Pegem Yayıncılık.
• Prawat, R. S. (1992). Teachers beliefs about teaching and learning: a constructivist perspective. American Journal of Education, 100(3), 354-393. http://www.jstor.org/stable/1085493?origin=JSTOR-pdf Erişim tarihi: 27.03.2025.
• Temur, S. (2025). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli öğretim programları ortak metninin kapsayıcı ölçme ve değerlendirme ilkeleri açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 1, 19-41.DOI: 10.15390/EB.2025.13988.
• Türk Dil Kurumu Sözlükleri [TDK] (2025). Kılavuz. https://sozluk.gov.tr/ Erişim tarihi: 22.03.2025.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24, 543-559.
• Uygun, K., & Akgül, G. (2024). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’ne ilişkin görüşleri. Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(2), 81-102.
• Ülçay, O. (2024). Türkiye yüzyılı maarif modeli değerlendirmesi. Ulusal Eğitim, Toplum ve Dünya Dergisi, 1(2), 70-75.
• Üredi, P. (2024). Öğretmen yetiştirme programlarına yön vermek üzere bütüncül ölçme ve değerlendirme uygulamalarının öğretim programlarında uygulanma düzeyleri. International Journal of Education and New Approaches, 7(1), 10-30. https://doi.org/10.52974/jena.1497259.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.
• Yıldırım, Y., & Çalışkan, A. (2024). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin 21. yüzyıl insan profili açısından değerlendirilmesi. Electronic Journal of Education Sciences, 13(26), 204-220 DOI: 10.55605/ejedus.1548121.
• Yurdakal, İ. H. (2024). Türkiye yüzyılı maarif modeli: 2024 iİlkokul Türkçe dersi öğretim programının (1, 2, 3 ve 4. Sınıflar) incelenmesi. Temel Eğitim, 6(24), 76-88.
• Wiggins, G. (2011). A true test: Toward more authentic and equitable assessment. Phi Delta Kappan, 92(7), 81-93. https://doi.org/10.1177/003172171109200721.