MEHCERDEN SESLENİŞ: ÎLİYYÂ EBÛ MÂDÎ’NİN “FİLİSTİN” ŞİİRİNE TEMATİK BİR BAKIŞ

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 59, 48 - 64, 30.12.2024

Adem Keser

https://doi.org/10.32330/nusha.1524779

Öz

Üç semavî din tarafından kutsal kabul edilen Filistin toprakları, önemine binaen bu dinlere mensup milletler tarafından ilgi görmüş ve tarihi süreç içerisinde pek çok kez istilalara maruz kalarak el değiştirmiştir. 16. yüzyılın ilk çeyreğinde Osmanlı devlet idaresine geçen Filistin, 20. yüzyılın sonlarına doğru devletin zayıflamasıyla birlikte Siyonistlerin hedefi haline gelmiştir. Batılı devletlerin de desteğini alan Siyonistler, bu tarihten itibaren Filistin topraklarını yurt edinme ve bu topraklara yerleşme faaliyetleri başlatmış ve bu politikaları 21. yüzyılda da sistematik bir şekilde devam etmiştir. Topraklarının kademeli olarak işgal edilip ellerinden alınması özelde Filistin genelde Araplar ve Müslümanlar nezdinde siyasal ve toplumsal açıdan trajik bir hâl almış ve bu durum Arap edebiyatında birçok şairin şiirine konu olmuştur. Filistin’in bu acıklı durumuna şiirinde yer veren şairlerden biri de Mehcer Edebiyatı’nın önemli isimlerinden biri olan Îliyyâ Ebû Mâdî’dir. Mehcer şairleri arasında özel bir yeri olan ve pek çok şiir kaleme alan Îliyyâ Ebû Mâdî, modern Arap edebiyatında Emîru’ş-Şuʽarâʽi’l-ʽArab fi’l-Mehcer (Mehcerdeki Arap Şairlerinin Emiri) kabul edilir.
Bu çalışmada Îliyyâ Ebû Mâdî’nin “Filistin” şiiri incelenecektir. Daha çok doğa, vatan ve epik şiirleriyle ön plana çıkan şairin bu şiirinde millet sevgisi, milliyetçilik, hürriyet, cesaret, hamaset, vatan sevgisi, hüzün, ümitsizlik, başkaldırı, öfke vb. temalara yer verdiği görülür. Bu yönüyle “Filistin” şiiri, Îliyyâ Ebû Mâdî’nin yazdığı diğer şiirlerden farklıdır.

Anahtar Kelimeler

Arap Dili ve Edebiyatı, Mehcer Edebiyatı, Modern Arap Şiiri, Îliyyâ Ebû Mâdî, Filistin.

Etik Beyan

Etik kurulu onayına gerek yoktur.

Destekleyen Kurum

Herhangi bir finansal destek almadım.

Call from Mahjar: A Tehmatic View of Iliyya Abu Madi’s “Palestine” Poem

Öz

.Considered sacred by the three heavenly religions, the lands of Palestine have attracted the attention of nations belonging to these religions due to their importance and have been subject to invasions and changed hands many times throughout history. Palestine, which came under Ottoman rule in the first quarter of the 16th century, became a target for the Zionists as the state weakened towards the end of the 20th century. The Zionists, who also received the support of Western states, began to establish and settle Palestinian lands as a homeland from that date onwards and continued these policies systematically in the 21st century. The gradual occupation and seizure of their lands has become politically and socially tragic for Arabs and Muslims in general, especially Palestine, and this situation has been the subject of many poets' poems in Arabic literature. One of the poets who included this tragic situation of Palestine in his poems is Iliyya Abu Madi, one of the important names of Mahjar literature. Iliyya Abu Madi, who has a special place among Mahjar poets and has written many poems, is accepted as the Emir of the Arab Poets in Mahjar in modern Arabic literature.
In this study, Iliyya Abu Madi’s poem “Palestine” will be examined. The poet, who is mostly known for his nature, homeland and epic poems, includes themes such as love of nation, nationalism, freedom, courage, heroism, love of country, sadness, hopelessness, rebellion, anger, etc. In this respect, the poem “Palestine” is different from other poems written by Iliyya Abu Madi.

Anahtar Kelimeler

Arabic Language and Literature, Mahjar Literature, Modern Arabic Poetry, Îliyyâ Ebû Mâdî, Palestine.

Kaynakça

• Aktaş, Ş. (2009). Şiir Tahlili. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Arslan, A. (2022). “Dinden Mücerret Bir Tesellinin İmkânı Üzerine: Îliyyâ Ebû Mâdî’nin Felsefetu’l-Hayat Kasidesi” Trabzon İlahiyat Dergisi. (Bahar, 1, s. 399-418) Trabzon.
• Arslan A. (2023). “Îliyyâ Ebû Mâdî’nin Kem Teştekî Şiirinde Kelime Seçimi” Mevzu Sosyal Bilimler Dergisi. (Bahar, 9, s. 1-19) Tekirdağ.
• Ebû Mâdî, Î. (t.siz.) Dîvânu Ebî Mâdî. Beyrut: Dâru’l-‘Avde.
• Doğru, E. (1998). Mehcer Edebiyatı ve Arap Edebiyatına Etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Emekli, İ. (ed.) (2023). Prof. Dr. Nevzat H. Yanık Armağanı,(Modern Arap Şiirinde Balfour Deklarasyonu). Erzurum: Fenomen Yayınları.
• el-Eşter, A. (2008). Îliyyâ Ebû Mâdî Hayatuhu ve Şʽiruhu. Kuveyt: Müessesetü Câizeti Abdi-lʽazîz.
• el-Hafâcî, M. A. (1992). Dirâsât fi’l-edebi’l-ʿArabiyyi’l-hadîs ve medârisih. Beyrut: Dâru’l-ceyl.
• en-Nâ’ûrî, İ. (1966). Edebu’l-Mehcer. Kahire: Dâru’l-maârif.
• Demirayak, K. (2004). “Ebû Mâdî’nin et-Talâsim “Bilmeceler” Şiirine Bir Muâraza” Ekev Akademi Dergisi. (Yaz, 20, s. 307-327) Erzurum.
• Fazlıoğlu, Ş. (2020). “Îliyyâ Ebû Mâdî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. (Ek-1 s. 366-367) Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Karaköse, H. (2018). “Filistin ve Kudüs Meselesine Genel Bir Bakış (XIX. Yüzyılın Ortasından XX. Yüzyıl Ortalarına Kadar)” Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. (Kış, 2, s. 150-165) Kırşehir.
• Karaman, M. L. (1996). “Filistin”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. (XIII, s. 89-103) İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Kucca, M. (2013). el-Kuds fî ‘Uyûni-ş-Şu’ârâ. Doha: Vizâratu’s-sekâfe ve’l-funûn ve’t-turâs.
• Landau, J. M. (2002). Modern Arap Edebiyatı Tarihi (20. Yüzyıl). (B. Aytaç, Çev.) Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Yalar, M. (2003). Modern Arap Şiiri. Bursa: Arasta Yayınları.
• Yazıcı, H. (2002). Göç Edebiyatı. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Yazıcı, H. (1999). Lübnanlı Şair İlya Ebû Mâzi ve Şiiri (1889 -1957). İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi.
• Yıldız, M. (2000). “Îliyyâ Ebû Mâdî’nin et-Talâsim Şiirine Eleştirel Bir Bakış” Ekev Akademi Dergisi. (Sonbahar, 3, s. 99-128) Erzurum.