CEBRÂ İBRAHİM CEBRÂ’DAN İSA J. BOULLATA’YA MEKTUPLAR

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 59, 92 - 119, 30.12.2024

Cuma Tanık

https://doi.org/10.32330/nusha.1546118

Öz

Modern Arap edebiyatının tanınmış isimlerinden Cebrâ İbrahim Cebrâ’nın 1966-1994 yılları arasında yazar, eleştirmen ve çevirmen İsa J. Boullata’ya yazdığı mektuplar modern dönem Arap mektup edebiyatının öne çıkan örneklerinden sayılır. Roman, hikaye, şiir, otobiyografi, eleştiri ve senaryo türlerinde eserler veren çok yönlü bir yazar olarak Cebrâ, söz konusu mektuplarında daha çok eserlerinin Arapça-İngilizce dil çiftinde yapılan çevirilerine odaklanır. Böylece çeviri faaliyetleri sayesinde modern Arap edebiyatının Batı’ya nasıl ve hangi şartlarda aktarıldığı gözler önüne serilir. Öte yandan, mektuplar sayesinde Cebrâ’nın yaşadığı dönemde Irak’ın içinde bulunduğu siyasal ve sosyal şartların kültürel faaliyetleri ve posta teşkilatını nasıl sekteye uğrattığını da okumak mümkündür. Bu açıdan mektupların tarihî birer belge ve edebiyat tarihi açısından başvurulması gereken önemli kaynaklar olduğu açıktır. Cebrâ İbrahim Cebrâ’nın Issa J. Boullata’ya mektupları, modern Arap edebiyatının iki ismi arasındaki arkadaşlık, dostluk ve etkileşimin yanı sıra dönemin edebiyat, çeviri, yayıncılık ve sanat dünyasına ayrıca az da olsa politik gelişmelerine ışık tutar.
Bu çalışmada, Cebrâ İbrahim Cebrâ’nın Ürdün Üniversitesi Kütüphanesinde yer alan 816.9564 جبر raf numaralı et-Tecrubetu’l-cemīle-Resāilu Cebrâ İbrahim Cebrâ ilā İsā Ballāṭā adlı koleksiyonunda yer alan mektuplardan parçalar Arapçadan Türkçeye aktarılarak konu, dil ve üslup açılarından incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Modern Arap Edebiyatı, Mektup, Cebrâ İbrahim Cebrâ, İsa J. Boullata

Letters From Jabra Ibrahim Jabra To Issa J. Boullata

Öz

The letters written by Jabra Ibrahim Jabra, one of the prominent figures in modern Arabic literature, to the writer, critic, and translator Isa J. Boullata between 1966 and 1994, are considered notable examples of modern Arabic epistolary literature. As a versatile writer who produced works in novels, short stories, poetry, autobiography, criticism, and screenplays, Jabra focuses his letters primarily on translating his works between Arabic and English. Through these translation activities, the letters reveal how and under what conditions modern Arabic literature was introduced to the West. Additionally, the letters provide insights into how Iraq's political and social conditions during Jabra’s time affected cultural activities and the postal system. From this perspective, the letters can be regarded as historical documents and significant sources for literary history. The letters of Jabra Ibrahim Jabra to Issa J. Boullata shed light on the friendship and interaction between the two figures of modern Arabic literature, as well as on the literary, translation, publishing and artistic world of the period, and to a lesser extent on political developments.
In this study, excerpts from the letters in the collection titled "The Beautiful Experience-Letters of Jabra Ibrahim Jabra to Issa J. Boullata," which is cataloged under shelf number 816.9564 جبر at the University of Jordan Library, have been translated from Arabic to Turkish and analyzed in terms of content, language, and style.

Anahtar Kelimeler

Modern Arabic literature, letter-writing, epistolary, Jabra Ibrahim Jabra

Kaynakça

• Batur, İ. (2023). Cebrâ İbrahim Cebrâ’nın Şâri‘u’l-Emîrât Adlı Otobiyografisinde Bağdat İzlenimleri. Söylem Filoloji Dergisi, 8(3), 840-851.
• Cebrā, C. İ. (2001). et-Tecrubetu’l-cemīle—Resāilu Cebrā İbrahim Cebrā ilā İsā Bullāṭā. Beyrut: el-Muessesetu’l-arabiyye li’d-dirasât ve’n-neşr.
• Cebrā, C. İ. (2009). El-Biʾru’l-ūlā / Fuṣūl min sīre ẕātiyye. Beyrut: Daru’l-Adab.
• Erdem, M. D. (2006). Edebî Mektupların Yapısal ve Anlambilimsel İncelemesi. Hece, (114/115/116), 135-141.
• Gully, A. (2008). The Culture of Letter-Writing in Pre-Modern Islamic Society. Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Sönmez, A. (2011). Rasûlullah’ın İslâm’a Dâvet Mektupları. İstanbul: İnklâb.