Evaluation of the Compulsive Buying and Psychological Trauma Symptoms during Covid-19

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 413 - 426, 29.03.2022

Burak Çetin , Asude Yasemin Zengin , Arzu Yüksel

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1062881

Cited By: 1

Öz

Objective: The main purpose of this research is to evaluate and determine the relation between compulsive buying and psychological trauma symptoms during the pandemic.
Material and Methods: Data were collected from 348 consumers who agreed to participate in the research between June and November 2020 by online survey method. The Participant Information Form, the Compulsive Buying Scale, and the Post Traumatic Stress Disorder Checklist Scale for the DSM-5 were used to collect data. In the analysis of the data, in addition to descriptive statistics, the test of significance of the difference between two means and one-way analysis of variance -ANOVA- were used in normally distributed data. In order to analyze differences between non-normally distributed data Mann - Whitney U and Kruskal Wallis used. Spearman correlation test was used to determine the relationship between the scales. Multiple linear regression analysis was used to evaluate the predictors of consumers' compulsive buying scale.
Results: 44.3% of consumers are in the 18-24 age range, 67.2% are women and 60.1% are single. It was determined that the consumers' total mean score of compulsive buying was 23.30±7.74, and the mean total score of Post Traumatic Stress Disorder Checklist Scale was 33.95±17.06. According to the results of the correlation analysis, a moderate positive correlation was found between the compulsive buying scale and Traumatic Stress Disorder Checklist Scale in consumers. According to the results of the multiple linear regression analysis, it is seen that the most important sub-variable in terms of its relative effects on compulsive buying is shopping to cope with stress.
Conclusion: It has been determined that consumers who exhibit compulsive buying behavior during the Covid-19 pandemic period show signs of post-traumatic stress. It can be said that women try to get rid of the negative situations, emotions, and stress they are exposed to by exhibiting compulsive buying behavior compared to men.

Anahtar Kelimeler

Compulsive Buying Behavior, Stress Disorders, Post-traumatic Stress, COVID-19, Consumer Behavior, Pandemic

Covid-19 Sürecinde Kompulsif Satın Alma ve Ruhsal Travma Belirtilerinin Değerlendirilmesi

Öz

Amaç: Bu araştırmanın amacı pandemi sürecinde kompulsif satın alma ile ruhsal travma belirtilerini değerlendirerek aralarındaki ilişkiyi belirlemektir.
Gereç-Yöntem: Araştırmada veriler Haziran-Kasım 2020 tarihleri arasında araştırmaya katılmayı kabul eden 348 tüketiciden çevrimiçi anket yöntemiyle toplanmıştır. Verilerin toplanmasında, Katılımcı Bilgi Formu, Kompulsif Satın Alma Ölçeği (KSAÖ) ve DSM-5 için Travma Sonrası Stres Bozukluğu Kontrol Listesi Ölçeği (TSSBKLÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler yanında normal dağılan verilerde, iki ortalama arasındaki farkın anlamlılık testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Normal dağılmayan verilerde Mann - Whitney U ve Kruskal Wallis analizleri kullanılmıştır. Ölçekler arasındaki ilişkinin belirlenmesinde Spearman korelasyon testi kullanılmıştır. Tüketicilerin kompulsif satınalma ölçeğinin yordayıcılarını değerlendirmek için Multiple linear regresyon analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Tüketicilerin %44,3’ü 18-24 yaş aralığında, %67,2’si kadın ve %60,1’i bekârdır. Tüketicilerin KSAÖ toplam puan ortalaması 23,30±7,74 ve TSSBKLÖ toplam puan ortalaması ise 33,95±17,06 olduğu belirlenmiştir. Korelasyon analizi sonuçlarına göre tüketicilerde KSAÖ ve TSSBKLÖ arasında pozitif yönde orta düzeyde bir ilişki bulunmuştur. Çoklu doğrusal regresyon analizi sonuçlarına göre KSAÖ üzerindeki göreceli etkileri bakımından en önemli alt değişkenin stresle baş etmek için alışveriş yapma olduğu görülmektedir.
Sonuç: Covid-19 salgın sürecinde kompulsif satın alma davranışı sergileyen tüketicilerin travma sonrası stres belirtileri gösterdikleri belirlenmiştir. Kadınların erkeklere göre kompulsif satın alma davranışı sergileyerek, maruz kaldıkları olumsuz durum, duygu ve stresten kurtulmaya çalıştıkları söylenebilir.
Anahtar Kelimeler: Kompulsif satın alma, stres bozuklukları, post-travmatik stres, Covid-19, tüketici davranışı, pandemi.

Anahtar Kelimeler

Kompulsif Satınalma, Stres Bozuklukları, Post travmatik stres, Covid-19, Tüketici Davranışı, Pandemi

Kaynakça

• Ahorsu, D., Lin, C.Y., Imani, V., Saffari, M., Griffiths, M.D. ve Pakpour, A.H. (2020). The Fear of Covid-19 Scale: Development and Initaial Validaiton. International Journal of Mental Health Addiction, 27, 1-9. https://doi.org/10.1007/s11469-020-00270-8
• Almond, D. ve Mazumde, B. (2005). The 1918 Influenza Pandemic and Subsequent Health Outcomes: An Analysis of SIPP Data. American Economics Review, 95 (2), 258-262. DOI: https://doi.org/ 10.1257/000282805774669943
• Arpacıoğlu, M.S., Baltacı, Z. ve Ünübol, B. (2021). COVID-19 Pandemisinde Sağlık Çalışanlarında Tükenmişlik, Covid Korkusu, Depresyon, Mesleki Doyum Düzeyleri Ve İlişkili Faktörler. Çukurova Tıp Dergisi, 46 (1), 88-100. DOI: https://doi.org/10.17826/cumj.785609
• Aşkın, R., Bozkurt, Y. ve Zeybek, Z. (2020). Covid-19 Pandemisi: Psikolojik Etkileri ve Terapötik Müdahaleler. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Covid-19 Özel Sayısı, 304-318.
• Biocati, R. (2017). The Role of Self-Esteem and Fear of Negative Evaluation in Compulsive Buying. Front Psychiatry, 8, 1-8. DOI: https://doi.org/ 10.3389/fpsyt.2017.00074
• Black, D.W. (2007). A Review of Compulsive Buying Disorder. World Journal of Psychiatry, 6, 14-18.
• Bo, H.X., Li, W., Yang, Y., Wang, Y., Zhang, Q., Cheung, T., et al. (2020). Posttraumatic Stress Symptoms and Attitude Toward Crisis Mental Health Services Among Clinically Stable Patients With COVID-19 in China. Psycholgy Medicine, 27, 1-2. DOI: https://doi.org/10.1017/S0033291720000999
• Bolu, A., Erdem, M. ve Öznur, T. (2014). Travma Sonrası Stres Bozukluğu. Anatolian Journal Clinical Investigation, 8(2), 98-104.
• Boysan, M., Guzel-Ozdemir, P., Ozdemir, O., Selvi, Y., Yilmaz, E. ve Kaya, N. (2017). Psychometric Properties of The Turkish Version of The PTSD Checklist For Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition (PCL-5). Psychiatry Clinic psychopharmacology, 27 (3), 300-310. DOI: https://doi.org/10.1080/24750573.2017.1342769
• Brooks, S.K., Webster, R.K., Smith, L.E., Woodland, L., Wessely, S., Greenber, N. ve Rubin, G.J. (2020). The Psychological Impact of Quarantine and How To Reduce It: Rapid Review of The Evidence. Lancet, 385 (10227), 912-920. https://doi.org/10.1016/ S0140-6736 (20)30460-8
• Christenson, G.A., Faber, R.J., Zwaan, M., Raymond, N.C. et al. (1994). Compulsive Buying: Descriptive Characteristics and Psychiatric Comorbidity. Journal of Clinic Psychiatry, 55(1), 5-11.
• Clair, R., Gordon, M., Kroon, M. ve Reilly, C. (2021). The Effects of Sociald Isolation on Well-Being and Life Satisfaction During Pandemic. Humanity Social Sciences Communication, 8 (28), 1-6. DOI: https://doi.org/10.1057/s41599-021-00710-3
• Çelik, S. ve Köse, G.G. (2021).Mediating Effect of Intolerance of Uncertainty In The Relationship Between Coping Styles With Stress During Pandemic (COVID-19) Process and Compulsive Buying Behavior. Progress in Neuropsychopharmacol Biological Psychiatry, 110, 1-9. DOI: https://doi.org/10.1016/j.pnpbp.2021.110321
• Dünya Sağlık Örgütü (2020a). WHO Director-General´s Opening Remarks at the Media Briefing on Covid-19, 2 March 2020. https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---2-march-2020 Erişim Tarihi: 15 Nisan 2021
• Dünya Sağlık Örgütü (2020b). WHO Director-General´s Opening Remarks at the Media Briefing on Covid-19, 11 March 2020. https://www.who.int/director-general/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---11-march-2020 Erişim Tarihi:15 Nisan 2021
• Faber, R. J., O’Guinn, T.C. ve Krych, R. (1987). Compulsive Consumption. Advances in Cosumer Research, 14, 132- 135. Granero, R., Fernández-Aranda, F., Steward, T., Mestre-Bach, G., Baño, M., del Pino-Gutiérrez, A., Moragas, L., Aymamí, N., Gómez-Peña, M., Mallorquí-Bagué, N., Tárrega, S., Menchón, J.M. ve Jiménez-Murcia, S. (2016). Compulsive Buying Behavior: Characteristics of Comorbidity with Gambling Disorder. Frontier Psychology, 7, 1-10. DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2016.00625
• Hall, R. (2020). Coronavirus: Why people are panic buying toilet paper, according to a pandemic expert. The Independent. https://www.independent.co.uk/news/world/americas/coronavirus-toilet-paperpanic-buying-covid-19-uk-australia-a9403351.html Erişim Tarihi: 15 Nisan 2021
• Islam, T., Pitafi, A.H., Arya, V., Wang, Y., Akhtar, N., Mubarik, S. ve Xiaobei, L. (2021). Panic Buying in The Covıd-19 Pandemic: A Multi-Country Examination. Journal of Retail Consumer Services, 59, 1-13. https://doi.org/10.1016/j.jretconser.2020.102357
• Ipsos (2020). 2020 Yılında Alışverişçi Davranışlarında Görülen 5 Trend. https://www.ipsos.com/tr-tr/2020-yilinda-alisverisci-davranislarinda-gorulen-5-trend Erişim Tarihi: 5 Nisan 2021
• Ipsos (2021). Pandemiyle Başlayan Toplu Alışveriş Davranışı 2021´de Devam Etti. https://www.ipsos.com/tr-tr/pandemiyle-baslayan-toplu-alisveris-davranisi-2021de-devam-etti Erişim Tarihi: 19.01.2022
• Jaspal, R., Lopes, B. ve Lopes, P. (2020). Predicting Social Distancing and Compulsive Buying Behaviours in Response to Covid-19 in a United Kingdom Sample. Cogent Psychology, 7(1), 1-14. DOI: https://doi.org/10.1080/23311908.2020.1800924
• Kasapoğlu, F. (2020). COVID-19 Salgını Sürecinde Kaygı ile Maneviyat, Psikolojik Sağlamlık ve Belirsizliğe Tahammülsüzlük Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Turkish Studies, 15 (4), 599-614. DOI: https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44284
• Kellet, S., Bolton, J.V. (2009). Compulsive Buying: A Cognitive-Behavioural Model. Clinical Psychology Psychotheraphy, 16 (2), 83-99. DOI: https://doi.org/10.1002/ccp.585.
• Koran, L.M., Faber, R., Aboujaoude, E., Large, M.D. ve Serpe R.T. (2006). Estimated Prevalence of Compulsive Buying Behaviour in The United States. Comparative Study, 163 (10), 1806-1812. DOI: https://doi.org/10.1176/ajp.2006.163.10.1806
• Lopes, B., Bortolon, C. ve Jaspal, R. (2020). Paranoia, Hallucinations and Compulsive Buying During The Early Phase Of The COVID-19 Outbreak in The United Kingdom: A Preliminary Experimental Study. Psychiatry Research, 293, 3-10. DOI: https://doi.org/10.1016/j.psychres.2020.113455
• Müller, A., Mitchell, J. ve Zwaan, M. (2015). Compulsive Buying. American Journal of Addiction, 24 (2), 132-137. DOI: https://doi.org/10.1111/ajad.12111
• O´Guinn, T.C.O. ve Faber, R.J. (1989). Compulsive Buying: A Phenomenological Exploration. Journal of Consumer Researchs, 16 (2), 147-157.
• Özgen, F. ve Aydın, H (1999). Travma Sonrası Stres Bozukluğu. Klinik Psikiyatri, 1, 34-41.
• Öztürk, O. ve Uluşahin, A. (2018). Ruh Sağlığı ve Bozuklukları, 15. Basım. Ankara: Nobel Kitabevi.
• Qiu, J., Shen, B., Zhao, M., Wang, Z., Xie, B. ve Xu, Y. (2020). Nationwide Survey of Psychological Distress Among Chinese People in The Covıd-19 Epidemic: Implications and Policy Recommendations. General Psychiatry, 33(e100213), 1-3. DOI: https://doi.org/:10.1136/gpsych-2020-100213
• Sağlık Bakanlığı (2020a). Covid-19 nedir?, https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66300/covid-19-nedir-.html Erişim Tarihi:15 Nisan 2021
• Sağlık Bakanlığı (2020b). Genel koronavirüs tablosu. https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66935/genel-koronavirus-tablosu.html Erişim Tarihi:15 Nisan 2021
• Shevlin, M., McBride, O., Murphy, J., Miller-Gibson, J., Hartman, T., Levita, L., Mason, L., Martinez, A., McKay, R., Stocks, T., Bennett, K., Hyland, P., Karatzias, T. ve Bentall, R. (2020). Anxiety, Depression, Traumatic Stress, and COVID-19 related Anxiety in the UK General Population During the COVID-19 Pandemic. BJPsych Open, 6 (e125), 1-9. DOI: https://doi.org/10.31234/
• Tamam, L., Diler, R.S. ve Özpoyraz, N. (1998). Kompulsif Satın Alma: Bir Gözden Geçirme. Türk Psikiyatri Dergisi, 9 (3), 224-230.
• Tian, F., Li, H., Tian, S., Yang, J., Shao, J., ve Tian, C. (2020). Psychological Symptoms of Ordinary Chinese Citizens Based on SCL-90 During the Level I Emergency Response to COVID-19. Psychiatry Research, 288,1-9. DOI: https://doi.org/10.1016/j.psychres.2020.112992
• Türk Dil Kurumu (2022). https://sozluk.gov.tr/ Erişim Tarihi: 20.01.2022
• Türksoy, N. (2003). Psikolojik Travma ve Sonuçları, Psikolojik Travma ve Tanım Sorunlar. 5US Yayınları, İstanbul.
• Valence, G., d’Astous, A. ve Fortier, L. (1988). Compulsive Buying: Concept and Measurement. Journal of Consumer Policy, 11 (4), 419-433. DOI: https://doi.org/10.1007/BF00411854
• Vindegaard, N. ve Benros, M.E. (2020). Covid-19 Pandemic and Mental Health Consequenaces: Systematic Review of the Current Evidence. Brain Behaviour Immunation of Health, 89 (2020), 531-542. https://doi.org/10.1016/j.bbi.2020.05.048
• Yüksel N. (2014). Ruhsal Hastalıklar, 4. Basım. Ankara: Hatiboğlu Yayıncılık.
• Yüncü, Z. ve Kesebir, S. (2014). Compulsive Buying Scale: Validity, Reliability and Its Psychometric Characteristics in Our Society. Bağımlılık Dergisi, 15 (3), 142-149.