THE MODERATING ROLE OF ORGANIZATIONAL SUPPORT IN THE EFFECT OF EPISTEMIC CURIOSITY ON INDIVIDUAL CREATIVITY, JOB SATISFACTION AND INDIVIDUAL PERFORMANCE

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 1, 392 - 410, 30.01.2025

Salih Yeşil , Şevval Nur Meriç

Öz

This study was carried out to determine whether organizational support plays a moderating role in the effect of epistemic curiosity on individual creativity, job satisfaction and individual performance. This study was carried out with research assistants from Sütçü İmam and İstiklal Universities in Kahramanmaraş, the center city of the disaster of the century on February 6. In fact, the aim is to measure the above-mentioned perceptions of curiosity, creativity, satisfaction, performance and support of research assistants working in the earthquake zone and who have personally experienced this disaster. The data was collected from the participants through the Google form. A total of 108 research assistants working in 2 universities constitute the universe of the study. 79 research assistants who provided feedback constitute the sample of the research. As a result of the analyzes carried out as a result of the data obtained, it was determined that epistemic curiosity and interest-centered epistemic curiosity on individual creativity; on the job satisfaction of epistemic curiosity and interest-centered epistemic curiosity; It has been determined that epistemic curiosity and deprivation-centered epistemic curiosity have an effect on individual performance. On the other hand, it was concluded that organizational support did not have a regulatory role in the relationships between these variables, since p>0.05 and lower and upper confidence interval values (LLCI-ULCI) included zero (0) value.

Anahtar Kelimeler

Epistemic Curiosity, Individual Creativity, Job Satisfaction, Individual Performance, Organizational Support.

EPİSTEMİK MERAKIN BİREYSEL YARATICILIK, İŞ TATMİNİ VE BİREYSEL PERFORMANS ÜZERİNE ETKİSİNDE ÖRGÜTSEL DESTEĞİN DÜZENLEYİCİ ROLÜ

Öz

Bu çalışma, epistemik merakın bireysel yaratıcılık, iş tatmini ve bireysel performans üzerine etkisinde örgütsel desteğin düzenleyici rol oynayıp oymadığını tespit edebilmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. 6 Şubat tarihinde yaşanan asrın felaketinin merkez şehri Kahramanmaraş’ta bulunun Sütçü İmam ve İstiklal Üniversitelerinde görevli araştırma görevlileri ile bu çalışma yürütülmüştür. Aslında amaç deprem bölgesinde çalışan ve bu felaketi bizzat yaşamış olan araştırma görevlilerinin yukarıda sayılan merak, yaratıcılık, tatmin, performans ve destek algılarının ölçülmesidir. Veriler, katılımcılardan Google form aracılığıyla toplanmıştır. 2 üniversitede görevli toplam 108 araştırma görevlisi çalışmanın evrenini oluşturmaktadır. Geri dönüş sağlayan 79 araştırma görevlisi ise araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Elde edilen veriler sonucu gerçekleştirilen analizler sonucunda epistemik merakın ve ilgi merkezli epistemik merakın bireysel yaratıcılık üzerine; epistemik merakın ve ilgi merkezli epistemik merakın iş tatmini üzerine; epistemik merakın ve yoksunluk merkezli epistemik merakın bireysel performans üzerine etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Örgütsel desteğin ise bu değişkenler arasındaki ilişkilerde p>0.05 ve alt ve üst güven aralığı değerleri (LLCI-ULCI) sıfır (0) değerini kapsadığından düzenleyici rolü olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Epistemik Merak, Bireysel Yaratıcılık, İş Tatmini, Bireysel Performans, Örgütsel Destek.

Kaynakça

• Acaray, A. (2019). Algılanan iş güvencesizliğinin iş performansına etkisi: örgütsel desteğin düzenleyici rolü. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 129-149.
• Akgül, İ., & Yavuz, U. (2021). Örtülü bilgi paylaşımı ile çalışan yaratıcılığı arasındaki ilişkide algılanan örgütsel desteğin aracı rolü. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(1), 193-213.
• Akyüz, B. (2015). Örgütsel sessizlik ve bireysel yaratıcılık performansı ilişkisi: Örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (44), 207-214.
• Altaş Sevinç. S. & Kuzu, A. (2013). Örgütsel etik, örgütsel güven ve bireysel iş performansı arasındaki ilişki: Okul öncesi öğretmenleri üzerinde bir araştırma. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırmalar Dergisi, 1(2), 29-41.
• Altaş Sevinç, S. & Özişli, Ö. (2021). Duygusal emek ile iş tatmini ve bireysel performans arasındaki ilişki, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14(76), 862-872.
• Altun, A. (2016). Tarih merakına yönelik bir inceleme: Fen-edebiyat fakültesi (aibü) tarih bölümü öğrencilerinin tarihe dair merakları, Turkish History Education Journal, 5(2), 390-436.
• Armstrong‐Stassen, M. & Ursel, N. D. (2009). Perceived organizational support, career satisfaction, and the retention of older workers. Journal of occupational and organizational psychology, 82(1), 201-220. https://doi.org/10.1348/096317908X288838
• Aydın, E. & Çakar, U. (2014). Ekogirişimcilik ve yaratıcılık ilişkisi: Geri dönüşüm sektörü üzerinde bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 21(1), 77-90. https://doi.org/10.18657/yecbu.62519.
• Aydın, E. & Çilesiz, E. (2022). Örgüt iklimi, yenilikçi davranış ve bireysel yaratıcılık ilişkisi: Türkiye’de otel işletmeleri çalışanları üzerine bir araştırma, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(1): 266-280.
• Aziri, B. (2011). Job satisfaction: A literature review. Management Research And Practıce, 3(4), 77-86.
• Bacanlı, H. & Türk Kurtça, T. (2020). Curiosity from the perspective of educational psychology: A general review. HAYEF: Journal of Education, 17(1); 103-120.
• Berlyne, D. E. (1954). A theory of human curiosity. British Journal of Psychology, 45(3), 180-191.
• Berlyne, D. E. (1962). Uncertainty and epistemic curiosity. British Journal of Psychology, 53(1), 27-34. Churchill Jr, G.A., Ford, N.M. & Walker Jr., O.C. (1974). Measuring the job satisfaction of industrial salesmen. Journal of Marketing Research, 11(3), 254-260. http://dx.doi.org/10.2307/3151140.
• Çakar, N. D. & Yıldız, S. (2009). Örgütsel adaletin iş tatmini üzerindeki etkisi: "Algılanan örgütsel destek" bir ara değişken mi? Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(28), 68-90.
• Çalış, M. (2023). Öğretmenlerin örgütsel destek algıları ile örgütsel yaratıcılık düzeyleri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Kültür Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çay, O. & Aydıntan, B. (2020). Yetenek yönetiminin çalışanların iş tatminine etkisinde algılanan örgütsel desteğin düzenleyici rolü, İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(4), 4022-4042.
• Çınar, Ö. & Yeşil, S. (2016). Örgütsel bağlılık ve örgütsel desteğin çalışan performansı üzerindeki etkisini inceleyen bir yapısal eşitlik model önerisi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 2(1), 286-301.
• Eisenberger, R., Huntington, R., Hutchison, S. & Sowa, D. (1986). Perceived organizational support. Journal of Applied psychology, 71(3), 500-507. https://doi.org/10.1037/0021- 9010.71.3.500
• Eisenberger, R., Cummings, J., Armeli, S. &Lynch, P. (1997). Perceived organizational support, discretionary treatment, and job satisfaction. Journal of Applied Psychology, 82(5), 812-820.
• Eren, A. (2009). Examining the relationship between epistemic curiosity and achievement goals, Eurasian Journal of Educational Research (EJER), 36, 129-144.
• Eyitmiş, A. M. & Yıldırım, A. (2022). Sağlık çalışanlarının çalışma yaşam kalitesinin covid-19’a bağlı hastalık kaygısı, iş stresi ve iş tatmini çerçevesinde incelenmesi: alternatif model analizleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 13(35), 714-730. https://doi.org/10.21076/vizyoner.1011440
• Gökkaya, H. (2019). Bireysel değerler ve örgüt kültürünün bireysel yaratıcılık üzerindeki etkileri, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Göksu, S. (2017). Başarı ve motivasyon. (1.Baskı) (https://books.google.com.tr/) Hiperyayın.
• Gülsevgi, E. B. & Bayraktar, O. (2021). Duygusal emeğin bireysel performans algısına etkisi. Working Paper Series, 2(2), 23–31. http://doi.org/10.5281/zenodo.4958506.
• Gumusluoglu, L. & Ilsev, A. (2009). Transformational leadership, creativity, and organizational innovation. Journal of business research, 62(4), 461-473.
• Gürbüz, S. (2021). Sosyal bilimlerde aracı, düzenleyici ve durumsal etki analizleri, (2.baskı), Seçkin Yayıncılık.
• Gürlek, M. & İzgi Onbaşılı, Ü. (2024). Examination of the relationship between epistemic curiosity levels and academic motivation of classroom teacher candidates. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 57(1), 61-97. https://doi.org/10.30964/auebfd.1113220.
• İspir, İ. (2018). Çalışanların iş tatmini ile yenilikçi davranışının bireysel performansa etkisi. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 120-135.
• Judge, T. A., Locke, E. A., Durham, C. C. & Kluger, A. N. (1998). Dispositional Effects on Job and Life satisfaction: The Role of Core Evaluations. Journal of Applied Psychology, 83(1), 17.
• Kalaycı, Ş. (2014). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (6. Baskı), Asil Yayın Dağıtım.
• Kara, S. (2023). The effects of epistemic curiosity-based instruction in enhancing EFL students` reading and listening skills at a tertiary level, Amazonia Investiga Journal, 12(62), 75-91.
• Katırcıoğlu, E. (2022). Epistemik merak, iş becerikliliği ve algılanan örgütsel desteğin yenilikçi iş davranışına etkisi: Beş yıldızlı otel işletmelerinde bir uygulama, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Keser, A. & Öngen Bilir, K. B. (2019). İş tatmini ölçeğinin Türkçe güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(3), 229-239.
• Kılınç, E. & Deniz, M. (2023). Stratejik ve dönüşümcü liderliğin bireysel performansa etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 15(1), 260-273.
• Litman, J. A. & Spielberger, C. D. (2003). Measuring epistemic curiosity and its diversive and specific components. Journal of Personality Assessment, 80(1), 75–86.
• Litman, J. A. & Jimerson, T. L. (2004). The measurement of curiosity as a feeling of deprivation. Journal of Personality Assessment, 82(2), 147-157.
• Litman, J., Hutchins, T. & Russon, R. (2005) Epistemic curiosity, feeling-of-knowing, and exploratory behaviour, Cognition and Emotion, 19(4), 559-582, DOI: 10.1080/02699930441000427
• Litman, J. A. (2008). Interest and deprivation factors of epistemic curiosity. Personality and Individual Differences, (44), 1585–1595.
• Locke, E. A. (1969). What is job satisfaction? Organızatıonal Behavıor and Human Performance, (4), 309-336.
• Muratoğlu, M., & Erkmen, T. (2022). Duygusal zekâ ile iş performansı ilişkisinde algılanan örgütsel desteğin aracılık rolü: Sigortacılık sektörü çalışanları üzerine bir araştırma. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (13), 438-464.
• Nayak, A. (2008). Experiencing creativity in organisations: A practice approach. Long Range Planning, (41), 420-439.
• Nguyen, C. & Duong, A. (2020). The impact of training and development, job satisfaction and job performance on young employee retention, International Journal of Future Generation Communication and Networking, 13(3), 373- 386. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3930645
• Özcan, B. (2024). Okul öncesi dönem çocuklarının epistemik merak düzeyleri ile mizaç özellikleri ve öğrenme davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Özpehlivan, M. (2015). Kültürel farklılıkların işletmelerde örgüt içi iletişim, iş tatmini, bireysel performans ve örgütsel bağlılık kavramları arasındaki ilişkiye etkileri: Türkiye-Rusya Örneği. [Doktora Tezi], Okan Üniversitesi, İstanbul.
• Parjanen, S. (2012). Experiencing creativity in the organization: from ındividual creativity to collective creativity, Interdisciplinary Journal of Information, Knowledge & Management, (7), 109-128.
• Pelit, O., Öcalan, O. & Pelit, E. (2024). Turist rehberlerinde epistemik merak algısının iş performansı üzerine etkisi. Tourism and Recreation, 6(1), 50-65. https://doi.org/10.53601/tourismandrecreation.1426357
• Sarac, S., Mede, E. & Abanoz, T. (2023). Epistemic curiosity scale for young children: A scale adaptation to Turkish. Psikoloji Çalışmaları, 43(1), 41-58. https://doi.org/10.26650/SP2021-1050551
• Schepers, J.M. (2005). The construction and evaluation of a generic work performance questionnaire for use with administrativeand operational staff. Tydskrif vir Bedrysielunde, 34(1), 10-22
• Schutte, N. S. & Malouff, J. M. (2020). A meta-analysis of the relationship between curiosity and creativity. Journal of Creative Behavior, 54(4), 940–947. https://doi.org/10.1002/jocb.421
• Seçkin, Ş. N. (2021). İşyeri nezaketsizliğinin geri çekilme davranışlarına etkisi: tükenmişliğin aracı, kişisel adil dünya inancının düzenleyici rolü, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 28(2), 421-439.
• Sumardjo, M. & Supriadi, Y. N. (2023). Perceived organizational commitment mediates the effect of perceived organizational support and organizational culture on organizational citizenship Behavior. Access to Success, 24(192), 376-384. DOI:10.47750/QAS/24.192.45.
• Meier, L. L. & Spector, P. E. (2014). Job satisfaction. In D. E. Guest & D. Needle (Eds.), Wiley encyclopedia of human resource management. West Sussex: Wiley.
• Meydan, C. H. & Şeşen, H. (2015). Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları, (2.Baskı), Detay Yayıncılık.
• Tozkoparan, G. (2021). Örgütsel stresin çalışanların yaşam doyumu ve bireysel performans algısına etkileri üzerine bir araştırma. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(2), 1881-1910. Retrieved from http://www.itobiad.com/tr/pub/issue/62559/851959.
• Turunç, Ö. & Avcı, U. (2015). Algılanan örgütsel destek ve lider-üye etkileşiminin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: iş stresinin aracılık rolü, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 12(1), 43-63.
• Turunç, Ö. & Çelik, M. (2010). Çalışanların algıladıkları örgütsel destek ve iş stresinin örgütsel özdeşleşme ve iş performansına etkisi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 17(2), 183-206.
• Turunç, Ö. & Mert, İ. S. (2020). Yaratıcılık ve girişimcilik ilişkisini algılanan örgütsel destek nasıl düzenler? Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (1), 203-220. https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.846381
• Yazıcı, T. & Kartal, O. (2020). Epistemik merakın eğitimdeki rolü. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 570-589. https://doi.org/10.31592/aeusbed.738875
• Yeşil, S. & Yüksel, M. (2022). Örgüt kültürünün bireysel yaratıcılık üzerine etkisi: Bir alan araştırması. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 1-19.
• Yüksel H. &Yüksel M. (2014). İş doyumu ile işten ayrılma düzeyi arasındaki ilişki: İlköğretim öğretmenleri üzerinde bir uygulama, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(32), 559-572.
• Zhou, J. & George, J.M. (2001) When job dissatisfaction leads to creativity: Encouraging the expression of voice. Academy of Management Journal, 44, 682-696. http://dx.doi.org/10.2307/3069410
• Zhao, S., Yanhong, J., Xiaobao, P. & Jin, H. (2020). Knowledge sharing direction and innovation performance in organizations Do absorptive capacity and individual creativity matter? European Journal of Innovation Management, 24(2), 371-394. https://doi.org/10.1108/EJIM-09-2019-0244.
• Zhu, Y. (2013). A review of job satisfaction, Asian Social Science; 9(1), 293-298.
• (https://www.merriam-webster.com/dictionary/epistemic, 23.05.2024).
• (https://sozluk.gov.tr/, 23.05.2024).