Çalgı eğitimi bağlamında akış durumunun motivasyon ve dikkat süreçleri bakımından kuramsal analizi

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 4, 967 - 982, 29.10.2025

Emre Yüceland

https://doi.org/10.31811/ojomus.1776098

Öz

Bu araştırma, Mihaly Csikszentmihalyi’nin geliştirdiği akış (flow) kuramı içinde yer alan motivasyon, dikkat, odaklanma, zaman algısı ve duygusal deneyim (haz) basamaklarının çalgı eğitimindeki katkı düzeyini ve işlevsel etkisini ortaya koymayı hedeflemektedir. Buradan hareketle araştırmada, akış kuramıyla ilgili önceden belirlenmiş olan etkinlikler incelenerek çalgı eğitimi alan öğrenciler üzerindeki yoğunluk düzeyi belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma bu yönüyle betimsel yöntem çerçevesinde ele alınabilecek nitelikte alt boyutlar içermektedir. Bu bağlamda araştırmanın verileri, Ağrı İbrahim ÇEÇEN Üniversitesi Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi ABD’nda öğretim gören 45 lisans öğrencisine akış kuramıyla ilgili ve dört bölümden oluşan anket formu uygulanarak elde edilmiştir. Akış kuramındaki motivasyon, dikkat, zaman algısı ve duygusal deneyim (haz) konularına yönelik olarak elde edilen veriler, betimsel istatistikler çerçevesinde yüzde ve frekans analizleri ile yorumlanmıştır. Araştırma kapsamında toplanan veriler göz önüne alındığında genel anlamda; çalgı eğitimi alan müzik öğrencilerinin belirli ölçüde akış deneyimi yaşadıklarını ve bu deneyimin çalgı eğitimine yönelik motivasyon ve odaklanmayı desteklediğini ortaya koymuştur. Katılımcıların önemli bir kısmı, çalgı çalışırken zaman kavramını yitirdiklerini, duygusal duygusal deneyim yaşadıklarını ifade etmiştir. Ancak bazı öğrencilerin, çalgı çalışmaları sürecinde akış deneyimini yeterince yaşayamadıkları; dışsal etkenler, motivasyonel yetersizlikler ve çevresel faktörler nedeniyle bu deneyimi sürdürmekte güçlük çektikleri de elde edilen bir diğer bulgu olarak ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda, bireysel çalgı eğitimi süreçlerinde öğrencilerin akış (flow) deneyimlerini engelleyen unsurların belirlenmesi ve bu durumlara yönelik destekleyici öğrenme ortamlarının oluşturulması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Müzik eğitimi , çalgı eğitimi , akış deneyimi

Theoretical analysis of flow state in instrumental education in terms of motivation and attention processes

Öz

This study aims to reveal the level of contribution and functional impact of the components of Mihaly Csikszentmihalyi’s Flow Theory—namely motivation, attention, concentration, time perception, and emotional experience (pleasure)—within the context of instrumental music education. In line with this objective, the study examines pre-identified activities related to Flow Theory to determine the intensity of these components among students receiving instrumental training. In this respect, the research includes sub-dimensions that are suitable for analysis within the framework of descriptive research methods. The data of the study were collected through a four-part questionnaire based on Flow Theory, administered to 45 undergraduate students enrolled in the Department of Music Education at the Faculty of Education, Ağrı İbrahim Çeçen University. The data regarding attention, concentration, time perception, and emotional experience (pleasure), which are key components of Flow Theory, were analyzed using descriptive statistics, specifically percentage and frequency analyses. The findings indicate that, in general, music students engaged in instrumental education experience flow to a certain extent, and that this experience supports their motivation and concentration during instrumental practice. A significant number of participants reported losing track of time and experiencing emotional gratification while practicing. However, it was also observed that some students were unable to fully experience flow during practice sessions, often due to external factors, motivational deficiencies, or environmental challenges. In this context, it is recommended that potential barriers preventing students from achieving flow in individual instrumental instruction be identified, and that supportive learning environments be established to enhance this experience.

Anahtar Kelimeler

Music education , instrumental training , flow experience

Kaynakça

• Bersh, B. D. (2009). Music education: İs it time to go with the flow? [Yüksek lisans tezi, Delaware Üniversitesi]. https://udspace.udel.edu/items/31f01e6a-d284-465e-9b8a-5ba2805c67b5
• Byrne, C., MacDonald, R. ve Carlton, L. (2002, Nisan). Flow and creativity in the music classroom [Sözlü bildiri sunumu]. 10th Anniversary Musical Creativity Conference, University of Liège.
• Csikszentmihalyi, M. (1997). Flow-az áramlat: A tökéletes élmény pszichológiája. Akadémiai Kiadó.
• Custodero, L. A. (1997). An observational study of flow experience in young children’s music learning (Yayın No. 9835142) [Doktora tezi, University of Southern California]. ProQuest Dissertations & Theses Global
• Custodero, L. A. (2012). The call to create: Flow experience in music learning and teaching. D. Hargreaves, D. Miell ve R. MacDonald (Ed.), Musical imaginations: Multidisciplinary perspectives on creativity, performance, and perception içinde (s. 369-384). Oxford Academic. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199568086.003.0023
• Demetriou, A., Larson, M. A. ve Liem, C. (2016). Go with the flow: When listeners use music as technology. 17th International Society for Music Information Retrieval Conference, New York City.
• Habe, K. ve Biasutti, M. (2023). Flow in music performance: From theory to educational applications. Psihologijske teme, 32(1), 179-195. https://doi.org/10.31820/pt.32.1.10
• Hargreaves, D., Miell, D. ve MacDonald, R. (2012). Musical imaginations: Multidisciplinary perspectives on creativity, performance, and perception. Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199568086.001.0001
• Kaplan, A., Katz, I. ve Flum, H. (2012). Motivation theory in educational practice: Knowledge claims, challenges, and future directions. K. R. Harris, S. Graham, T. Urdan, S. Graham, J. M. Royer ve M. Zeidner (Ed.), APA educational psychology handbook, Vol. 2. Individual differences and cultural and contextual factors içinde (s. 165–194). American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/13274-007
• Li, L. (2019). An investigation of relationships between Flow Theory and music performance anxiety [Doktora tezi, University of Missouri Columbia]. https://mospace.umsystem.edu/xmlui/handle/10355/69961
• Montanez, C. M. (2011). An exploration of flow experiences among California Central Valley high school instrumental music students [Doktora tezi, California State University]. ProQuest Dissertations & Theses Global. https://hdl.handle.net/10211.3/118748
• O’Neill, S. (1999). Flow theory and the development of musical performance skills. Bulletin of the Council for Research in Music Education, 129-134. http://www.jstor.org/stable/40318998
• Sartika, D., ve Husna, S. I. (2014). Finding flow experience in music activity. International Journal of Social Science and Humanity, 4(2), 155-158. https://doi.org/10.7763/IJSSH.2014.V4.338
• Tan, L. (2017). On practice, skill and competition: A pragmatist theory of action for instrumental music education. Contributions to Music Education, 42, 17-34.
• Teztel, G. (2016). Psikolojide akış kuramı ve müzik icrası bağlamında değerlendirilmesi. Konservatoryum, 3(2), 1-17.
• Turan, N. (2019). Akış deneyimi üzerine genel bir literatür taraması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (37), 181-199. https://doi.org/10.30794/pausbed.562564
• Wagner, C. (2017). Digital gamification in private music education. Antistasis, 7(1), 1-13.