Bazı bölgesel organik atıkların topraksız tarımda (torba kültürü) kullanılabilme imkanlarının belirlenmesi

Yıl 2016, Cilt: 31 Sayı: 2, 171 - 178, 18.07.2016

Harun Özer İsmail Dönmez Coşkun Gülser

https://doi.org/10.7161/omuanajas.260971

Cited By: 2

Öz

Bu çalışma, topraksız tarımda serada yetiştirilen Bandita F1 salkım domates çeşidinin (Solanum lycopersicum L.) verim ve kalitesi üzerine bazı bölgesel organik atıklardan (fındık zurufu, çeltik kavuzu ve çay atığı) elde edilen (I. ve II.) ortamlar ile kaya yünü ve Hindistan cevizi lifi ortamlarının etkilerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada, farklı yetiştirme ortamlarının meyve rengi (L, chroma ve hueo) ve suda çözünebilir kuru madde (%), değerleri üzerine önemli etkilerinin olduğu tespit edilmiştir (P˂0.05). Sonuçlara göre, en yüksek verim 3.07 kg ile Hindistan cevizi lifi ortamında belirlenmiştir. Çalışmada, kaya yünü ortamında yapılan yetiştiricilik ile meyve eti sertliği (44.96 N) diğer ortamlara göre daha yüksek bulunurken, en yüksek suda çözünebilir kuru madde içeriği ise % 6.7 ile I. yetiştirme ortamında belirlenmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre verim ve kalite yönünden Hindistan cevizi lifi ortamı öne çıkmasına rağmen bölgesel yetiştirme ortamların kullanılması ile verim ve kalite yönünden istatistiki olarak önemli bir farklılık tespit edilememiştir.

Anahtar Kelimeler

Domates, topraksız yetiştiricilik; yetiştirme ortamı

Determination of the usage possible of some regional organic wastes in soilless agriculture (bag culture)

Öz

This study was carried out to determine the effects of media (hazelnut husk, rice husk and tea waste) (I and II) obtained from several regional organic wastes with rockwool and cocopeat on yield and quality of Bandita F1 (Solanum lycopersicum L.) tomato varieties in soilless culture in greenhouse condition. In this study, the effect of the different growing medium on fruit color (L, chroma and hueo) and soluble solids contend (%) values (P˂0.05) was determined. According to the results, the highest yield (3.07 kg) was determined from cocopeat medium. In the study, fruit firmness performed with cultivation in the rockwool media (44.96 N) was higher than those in other media, the highest total soluble solids content was determined from the I. growth media with the 6.7%. According the results of the research, although the use of cocopeat looks promising in terms of yield and quality, there is no statistically significant differences in terms of yield and quality by the use of regional growth medium.

Anahtar Kelimeler

Tomato, soilless culture; growing medium

Kaynakça

• Abak, K., Çelikel, G., 1994. Comparison of some Turkish originated organic and inorganic substrates for tomato soilless culture. Acta Hortic., 366: 423-427.
• Abak, K., Yanmaz, R., İlbay, M.E., 1992. Kullanılmış mantar kompostunun sera biber yetiştiriciliğinde kullanılması. Türkiye I Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Cilt II, 367-370, 13-16 Ekim, Bornova, İzmir.
• Abushita, A.A., Hebshi, E.A., Daood, H.G., Biacs, P.A., 1997. Determination of antioxidant vitamins in tomatoes. Food Chem., 60: 207-212.
• Allaire, S.E., Caron, J., Menard, C., Dorais, M., 2005. Potential replacements for rockwool as growing substrate for greenhouse tomato. Can. J. Soil Sci., 85(1): 67-74.
• Aydoğan, N.G., Gül, A., 1999. Topraksız kavun yetiştiriciliğinde torba özelliklerinin bitki gelişimi ve verime etkileri. Türkiye 3. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 343-347.
• Bargefurd, B.R., Harker, T.C., 1998. Fresh market tomato cultivar evaluation. Centers at Piketon, exploring economic opportunities. Ohio State University Extension Enterprise Center 1864 Shyville Road. Piketon, Ohio.
• Başar, H., 1995. Seralarda damla gübreleme. Hasad, 123: 20-24.
• Beşirli, G., Sürmeli, N., Sönmez, İ., Kasım, M. U., Başay, S., Karık, Ü., Şarlar, G., Çetin, K., Erdoğan, S., Çelikel F.G., Pezikoğlu, F., Efe, E., Hantaş, C., Uzunoğulları, N., Cebel, N., Güçdemir, İ.H., Keçeci, M., Güçlü, D., Tuncer. A.N., 2001. Domatesin organik tarım koşullarında yetiştirilebilirliğinin araştırılması, Türkiye II. Ekolojik Tarım Sempozyumu, 256-265, 14-16 Kasım, Antalya.
• Bozköylü, A., 2008. Sera topraksız domates yetiştiriciliğinde kimyasal ve organik gübrelemenin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Ceylan, Ş., Yoldaş, F., Mordoğan, N., Çakıcı, H., 2000. Domates yetiştiriciliğinde farklı hayvansal gübrelerin verim ve kaliteye etkisi. 3. Sebze Tarımı Sempozyumu, 51-55, 11-13 Eylül, Isparta.
• Charles-Edwarrds, A.D., Doley, D., Rimmington, G.M., 1986. Modelling plant growth and development. Academic Press, 235, Sydney.
• Clinton, S.K., 1998. Lycopene: chemistry, biology and implications for human health and disease. Nut. Rev., 56: 35-51.
• Çıtak, S., Sönmez, S., Öktüren, F., 2007 Bitkisel kökenli atıkların tarımda kullanılabilme olanakları. http://batem.gov.tr/yayinlar/derim/2006/41-53.pdf. (Ulaşım: 16 Eylül 2015)
• Danneh, D., Suhl, J., Ulrichs, C., Schmidt, U. 2015. Evaluation of substitutes for rock wool as growing substrate for hydroponic tomato production. J. Appl. Bot. Food Qual., 88: 68-77.
• FAO, 2015. Bitkisel Üretim istatistikleri. http://faostat3.fao.org/home/E (Ulaşım: 10 Eylül 2015)
• Frolking, S, Roulet, N.T, Moore, T.R, Richard, P.J.H., Lavoie, M., Muller, S.D., 2001. Modeling northern peatland decomposition and peat accumulation. Ecosystems, 4: 479-498.
• Gül, A., 2008. Topraksız Tarım, Hasad Yayıncılık, 144s.
• Jackson, M.L. 1967. Soil chemical analysis. Prentice-Hall of India Private Limt. New Delhi. 907 s.
• Kacar, B., 1994. Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri III, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ankara.
• Kaur, R., Savage, G.P., Dutta, P.C., 2002. Antioxidant vitamins in four commercially grown tomato cultivars. P. Nutrit. Soc. New Zealand, 27: 69-74.
• Kırbay, E., Özer, H., 2015. Farklı gölgeleme uygulamalarının örtüaltında organik olarak yetiştirilen hıyarın (Cucumis sativus L.) verim ve kalite üzerine etkisi. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 1(1): 7-14.
• Kozak, B., 1996. Örtü altı domates yetiştiriciliğinde organik gübreleme ve mineral gübrelemenin ürün kalitesi ile bazı hastalıklara etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 58127.
• Kurnaz, Ş., Özcan, M., Kopuzoğlu, N., Demirsoy, H., 1992. Samsun’da yetiştirilen deveci Armutları üzerine NAA, NAD, Carbaryl ve elle seyreltme uygulamalarının etkileri. Bahçe, 21(1-2): 3-8.
• Leonardi, C. 2004. Growing media. Regional Training Workshop on Soilless Culture Technologies. 83-92, 3-5 March, İzmir-Turkey,
• McGuire, R.G., 1992. Reporting of objective color measurements. HortScience, 27: 1254-1255.
• Özdemir, A., Özer, H., 2015. Effect of leaf pruning on yield and quality of organically grown grape tomato (Solanum lycopersicum L.). Anadolu J. Agric.Sci., 30(1): 1-6.
• Özer, H., Uzun, S., 2013. Açıkta organik domates (Solanum lycopersicum L.) yetiştiriciliğinde farklı organik gübrelerin bazı verim ve kalite parametrelerine etkisi, Türkiye V. Organik Tarım Sempozyumu, Bildiri Kitabı-1, 1-8, 25-27 Eylül, Samsun
• Özgümüş, A., Kaplan, M., 1992. Bitki yetiştirme ortamı olarak perlitin önemi ve topraksız kültürde perlitten yararlanma olanakları. Türkiye I. Tarımda Perlit Sempozyumu, 49-57, 29-30 Haziran, İzmir.
• Reis, M., Inácio, H., Rosa, A., Caccedil, J., Monteiro, A., 2001. Grape Marc compost as an alternatıve growıng medıa for greenhouse tomato. Acta Hortic., 554: 75-82.
• Scettrini, S., Jelmini, G., 2004. Test of different substrates for soilless cultivation of tomato. Revue Suisse de Viticulture. Arboriculture et Horticulture, 36 (5): 289-294.
• Sevgican, A., 1989. Örtüaltı Sebzeciliği. TAV Yayınları, Yayın No: 19. Yalova
• Sevgican, A., 2003. Örtüaltı Sebzeciliği (Topraksız Tarım) Genişletilmiş 2. basım Cilt II, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 526, Ege Üniversitesi. Basımevi, Bornova-İzmir.
• Shi, J., LeMaguer, M., 2000. Lycopene in tomatoes; chemical and physical properties affected by food processing. Crit. Rev. Biotech., 20: 293-334.
• Stephens, J.M., Henry, G.C., Castro, B.F., Bennett, D.L., 1989. Mushroom compost as a soil amendment for vegetable gardens. P. Florida State Hortic. Soci., 102: 108-111.
• Şalk, A., Arın L., Deveci, M., Polat, S., 2008. Özel Sebzecilik. Onur Grafik Matbaa ve Reklam Hizmetleri, 428s, Tekirdağ.
• Şentürk, T., 2012. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdür Yardımcısı TSE Standart Ekonomik ve Teknik Dergisi Nisan, 599: 8-16.
• Toor, R.K., Savage, G.P., Heeb, A., 2006. Influence of different types of fertilisers on the major antioxidant components of tomatoes. J. Food Compos. Analy., 19: 20-27.
• Toprak, E., Gül, A., 2013.Topraksız tarımda kullanılan ortam domates verimi ve kalitesini etkiliyor mu? Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 6 (2): 41-47.
• Tüzel, Y., Gül, A., 2008. Seracılıkta Yeni Gelişmeler. Ege Tarımsal Araş. Ens. Yayın No. 133, 145-160.
• Tüzel, Y., Gül, A., Daşgan, H.Y., Öztekin, G.B., Engindemiz S., Boyacı, H.F., 2015. Örtüaltı yetiştiriciliğinde değişimler ve yeni arayışlar. Türkiye Ziraat Mühendisliği VIII. Teknik kongresi, Bildiriler Kitabı-I, 685-709, 12-16 Ocak, Ankara.
• Uysal, F., 2005. Farklı organik materyallerin organik domates yetiştiriciliğinde kullanılabilirliği, Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Uzun, S., 2000. Sıcaklık ve ışığın bitki büyüme, gelişme ve verimine etkisi (III. Verim). OMÜ Zir. Fak. Derg., 15(1): 105-108.
• Ünlü, H., Padem, H., 2009. Organik domates yetiştiriciliğinde çiftlik gübresi, mikrobiyal gübre ve bitki aktivatörü kullanımının verim ve kalite özellikleri üzerine etkileri. Ekoloji, 19(73): 1-9.
• Varış, S., Çinkılıç, H., Koral, S.P., Butt, J.S., Çinkılıç, L., 2004. Öğütülmüş cibre-cüruf (ÖCC) harcı. Hasad Dergisi, 243: 26-34.
• Varış, S., Eminoğlu, F.S., 2003. Örtüaltı tarımında kullanılan ve kullanılabilinecek olan ortamların fiziksel ve kimyasal özellikleri. Hasad, Eylül, 220: 46-57.