Model Oluşturma Etkinlikleri: Kuramsal Yapısı ve bir Örneği

Yıl 2014, Cilt: 33 Sayı: 1, 95 - 111, 15.10.2014

Ayşe Tekin Dede , Esra Bukova Güzel

Öz

Bu çalışmanın amacı matematik öğretimi için önemli bir araç olduğu düşünülen Model Oluşturma Etkinliklerinin kuramsal yapısını, bir örneğini ve bu örneğin uygulama sürecini tanıtmaktır. Model oluşturma etkinlikleri ürün olarak matematiksel bir modelin oluşturulmasını gerektiren gerçek yaşam problemlerini çözme etkinlikleri olarak tanımlanmaktadır. Çalışma kapsamında model oluşturma etkinliklerini kuramsal olarak tanıtmak için, öncelikle bu etkinliklerin ortaya çıkış süreci kronolojik olarak verilmekte ve alan yazında farklı araştırmacılar tarafından nasıl tanımlandıkları ifade edilmektedir. Daha sonra ayrıntılı bir şekilde model oluşturma etkinliklerinin prensipleri olan, gerçeklik, model oluşturma, öz değerlendirme, yapı belgelendirme, model genelleme ve etkili prototip prensipleri açıklanmaktadır. Model oluşturma etkinliklerinin matematik öğretimindeki önemi, bileşenleri ve bu bileşenlere paralel olarak derslerde nasıl uygulanması gerektiğine de yer verilmektedir. Yabancı alan yazında örnekleri bulunmasına karşılık ulusal çalışmalarda özgün örnekleri bulunmaması sebebiyle, çalışmanın devamında matematik öğretmenleri tarafından geliştirilen Yakıt Problemi isimli bir model oluşturma etkinliği örneği verilmekte ve ayrıntılı olarak tüm bileşenleri sunulmaktadır. Son olarak bu model oluşturma etkinliğinin uygulama sürecinden bahsedilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Model Oluşturma Etkinliği, Model Oluşturma Etkinliği Prensipleri ve Bileşenleri, Model Oluşturma Etkinliği Örneği, Model Oluşturma Etkinliğinin Uygulama Süreci.

Kaynakça

• ALKAN Hüseyin, KÖROĞLU Hayrettin ve BAġER Neşe. (1999). ―Ülkemizde Matematik Öğretmeninin Yetiştirilmesi ve Matematik Öğretiminin Amaçları‖, Buca Eğitim Fakültesi Dergisi Özel Sayı. S. 10, s. 15-22.
• CHAMBERLIN Scott A ve CHAMBERLIN, M. T. (2001). ―On-time Arrival‖, Yayımlanmamış metin.
• CHAMBERLIN Scott A ve MOON, Sidney M. (2005). ―Model-eliciting activities as a tool to develop and identify creatively gifted mathematicians‖, The journal of secondary gifted education. C. 17, S. 1, s. 37-47.
• CHAMBERLIN Scott A ve MOON, Sidney M. (2008). ―How does the problem based learning approach compare to the model-eliciting activity approach in mathematics?‖, International Journal for Mathematics Teaching and Learning. http://www.cimt.plymouth.ac.uk/journal/chamberlin.pdf E.T: 5 Mart 2012.
• KOELLNER CLARK Karen ve LESH Richard. (2003). ―A Modeling Approach To Describe Teacher Knowledge‖, Beyond Constructivism: Models and Modeling Perspectives On Matehamatics Problem Solving, Learning, And Teaching, Eds: Richard Lesh, Helen Doerr, Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Inc. s. 159-173.
• DOERR Helen M ve ENGLISH Lyn D. (2006). ―Middle Grade Teachers‘ Learning Through Students‘ Engagement With Modeling Tasks‖, Journal Of Mathematics Teacher Education. S. 9, s.5-32.
• DOERR Helen M ve O‘NEILL AnnMarie H. (2011). ―A Modelling Approach to Developing an Understanding of Average Rate of Change‖, Proceedings of CERME 7, Eds: Marta Pytlak, Tim Rowland, Ewa Swoboda, Poland: University of Rzesvow. s. 2113-2122.
• DOMINGUEZ Angeles (2010). ―Single Solution, Multiple Perspectives‖, Modeling Students‟ Mathematical Modeling Competencies, Eds: Richard Lesh, Peter L Galbraith, Cristopher R Haines, Andrew Hurford, New York: Springer. s. 223-233.
• ENGLISH Lyn D (2009). ―Promoting interdisciplinarity through mathematical modelling‖, ZDM. S. 41, s. 161-181.
• ERASLAN Ali (2011). ―İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Model Oluşturma Etkinlikleri ve Bunların Matematik Öğrenimine Etkisi Hakkındaki Görüşleri‖, İlköğretim Online. C. 10, S. 1, s. 364-377.
• ERIC Chan Chun Ming. (2008). ―Using Model-Eliciting Activities For Primary Mathematics Classroom‖, The Mathematics Educator. C. 11, S. 1/2, s. 47-66.
• IVERSEN Steffen M ve LARSON Christine J. (2006). ―Simple Thinking using Complex Math vs. Complex Thinking using Simple Math – A study using Model Eliciting Activities to compare students‘ abilities in standardized tests to their modelling abilities‖, ZDM. C. 38, S. 3, s. 2812
• KAISER Gabriele ve SRIRAMAN Bharath. (2006). ―A Global survey Of International Perspectives On Modelling In Mathematics Education‖, ZDM. C. 38, S. 3, s. 302-310.
• LESH Richard. (2002). ―Research Design in Mathematics Education: Focusing on Design Experiments‖, International Handbook of Research Design in Mathematics Education, Ed: Lyn English, Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates. s. 27-50.
• LESH Richard ve CAYLOR Beth. (2007). ―Introduction To Special Issue: Modeling As Application Versus Modeling As A Way To Create Mathematics‖, International Journal of Computers for Mathematical Learning. C. 12, S. 3, s.173-194.
• LESH Richard ve ENGLISH Lyn D. (2005). ―Trends in the Evolution of Models & Modeling Perspectives on Mathematical Learning and Problem Solving‖, ZDM. C. 37, S. 6, s. 487-489. LESH Richard ve HAREL Guershon. (2003). ―Problem Solving, Modeling, And Local Conceptual Developing‖, Mathematical Thinking And Learning. C. 5, S. 2&3, s.157-189.
• LESH Richard ve KELLY Anthony E. (2000). ―Multi-tiered teaching experiments in mathematics, science and technology education‖, Handbook of research design in mathematics and science education, Eds: Anthony E. Kelly, Richard Lesh, Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates. s. 197-231.
• LESH Richard ve YOON Caroline. (2004). ―Evolving communities of mind:in which development involves several interacting simultaneously developing strands‖, Mathematical Thinking and Learning, C. 6, S. 2, s. 205-226.
• LESH Richard ve ZAWOJEWSKI Judith S. (2007). ―Problem solving and modeling‖, The Second Handbook of Research on Mathematics Teaching and Learning, Ed: Frank K. Lester, Charlotte, NC: Information Age Publishing. s. 763-804.
• LESH Richard, HOOVER Mark, HOLE Bonnie, KELLY Anthony ve POST Thomas. (2000). ―Principles for Developing Thought-Revealing Activities for Students and Teachers‖, Handbook of Research Design in Mathematics and Science Education, Eds: Anthony Kelly, Richard Lesh, Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates. s. 591-645.
• LESH Richard, YOUNG Randall ve FENNEWALD Thomas. (2010). ―Modeling in K-16 Mathematics Classrooms – and Beyond‖, Modeling Students‟ Mathematical Modeling Competencies, Eds: Richard Lesh, Christopher R. Haines, Peter L. Galbraith ve Anthony Hurford, New York: Springer. s. 275-283.
• MEB (2005a). İlköğretim Matematik Dersi 6-8 Öğretim Programı. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi.
• MEB (2005b). Ortaöğretim matematik (9-12. Sınıflar) dersi öğretim programı. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi.
• MOUSOULIDES Nicholas G. (2007). A Modeling Perspective in the Teaching and Learning of Mathematical Problem Solving, University of Cyprus., y.d.t., Cyprus.
• MOUSOULIDES Nicholas G, CHRISTOU Constantinos ve SRIRAMAN Bharath. (2006). ―From Problem Solving to ModellingA metaanalysis‖,http://www.umt.edu/math/reports/sriraman/mousoulideschristousriraman.pdf . E. T: 5 Mart 2012.
• PAPAGEORGIOU Georgia (2009). The Effect of Mathematical Modeling on Students‟ Affect, Universiteit van Amsterdam., y.d.t., Amsterdam.
• TEKİN Ayşe. (2012). Matematik Öğretmenlerinin Model Oluşturma Etkinliği Tasarım Süreçleri ve Etkinliklere Yönelik Görüşleri, Dokuz Eylül Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, y.y.l.t., İzmir.
• YOON Caroline, DREYFUS Thomas ve THOMAS Michael O. J. (2010). ―How high is the tramping track? Mathematising and applying in a Calculus model-eliciting activity‖, Mathematics Education Research Journal, C. 22, S. 2, s. 141-157.
• YU Shih-Yi ve Chang Ching-Kuch. (2009). ―What Did Taiwan Mathematics Teachers Think of Model-Eliciting Activities And Modeling?‖, Trends In Teaching And Learning Of Mathematical Modelling International Perspectives on the Teaching and Learning of Mathematical Modelling, Eds: Gabriele Kaiser, Werner Blum, Rita Borromeo Ferri ve Gloria Stillman, New York: Springer. s. 147-156.