Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sınavı: Fen Bilimleri Öğretmenleri Ne Düşünüyor?

Yıl 2015, Cilt: 34 Sayı: 1, 124 - 140, 01.06.2015

Muhammed Atila , Ömer Özeken

Öz

Bu çalışmanın amacı, Fen Bilimleri öğretmenlerinin Temel Eğitimden Orta Öğretime Geçiş sınavı ve sınavın eğitim-öğretim sürecine yansımaları hakkındaki düşüncelerini belirlemektir. Çalışma nitel araştırma desenlerinden durum çalışması deseninde yürütülmüş ve veriler yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Erzurum il merkezinde 5 farklı ortaokulda görev yapan 7’si bayan, 8’i erkek 15 Fen Bilimleri öğretmeni oluşturmaktadır. Veri analizinde genel nitel veri analiz süreci takip edilmiştir. Araştırma soncunda Fen Bilimleri öğretmenlerinin Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sınavını; içerikle uyumlu olması, Seviye Belirleme Sınavına göre öğrencilerin stresini azaltması, öğretmenlerin sorumluluğunu artırması, 40 dakikalık yazılı sınavlar şeklinde ve yılda iki kez yapılması açısından olumlu buldukları belirlenmiştir. Bununla birlikte Fen Bilimleri öğretmenlerinin Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sınavını; sınavdan sonra öğrencilerde motivasyon eksikliğine sebep olması, akademik başarı açısından yeterince ayırt edici olmaması, soruların kazanımlara göre homojen olarak dağılmaması ve öğretmenler üzerinde veli baskısına sebep olması yönlerinden olumsuz buldukları tespit edilmiştir. Ayrıca öğretmenlerin okul başarı puanını okulun öneminin artması açısından önemli gördükleri fakat bu puanın objektif verildiği konusunda tereddüt içerisinde oldukları ve derslerde test çözümüne ağırlık verdikleri tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Temel Eğitimden Orta Öğretime Geçiş Sınavı, Fen Bilimleri Öğretmenleri, Öğretmen Düşünceleri.

Kaynakça

• Anıl, D. ve Güzeller, C.O. (2011). Seviye belirleme sınavı Fen ve Teknoloji alt testi ile diğer alt testler arasındaki ilişkinin yol analizi ile incelenmesi. AİBÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 1-10.
• Argon, T. ve Soysal, A. (2012). Seviye belirleme sınavına yönelik öğretmen ve öğrenci görüşleri. International Journal of Human Sciences, 9(2), 446-474.
• Ayvacı, H.Ş., Bülbül, S. ve Çepni, S. (2014, Eylül). Temel eğitimden ortaöğretime geçiş sınavı sorularına bir bakış: Fen ve Teknoloji dersi. Sözlü bildiri, XI. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Adana.
• Birinci, D.K. (2014). Merkezi sistem ortak sınavlarında ilk deneyim: Matematik dersi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 8-16.
• Creswell, J.W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. (M. Bütün ve S.B. Demir Çev. Edt.). Ankara: Siyasal Kitabevi. (Orijinal çalışma basım tarihi 2013)
• Çeçen, M.A. (2011). Türkçe öğretmenlerinin seviye belirleme sınavı ve Türkçe sorularına ilişkin görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 201-211.
• Çelikel, F. ve Güneş, K. (2014, Eylül). İlköğretim Matematik öğretmenlerinin TEOG sınavına ilişkin görüşleri. Sözlü bildiri, XI. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Adana.
• Çelik, Z. ve Gür, B.S. (2010). Ortaöğretime geçişin yeniden düzenlenmesi. Ankara: Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı. http://www.setav.org/tr/ortaogretime-gecisin-yeniden-duzenlen-mesi/yorum/690 adresinden 15.08.2014 tarihinde alınmıştır.
• Çepni, S. ve Çil, E. (2010). Yeni Fen ve Teknoloji programları (4-8): Planlama, uygulama ve SBS ile ilişkilendirme. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Çepni, S., Özsevgeç, T. ve Gökdere, M. (2003). Bilişsel gelişim ve formal operasyon dönem özelliklerine göre ÖSS fizik ve lise fizik sorularının incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 157, 30-39.
• Doğan, N. ve Sevindik, H. (2011). İlköğretim 6. sınıflar için uygulanan Seviye Belirleme Sınavı’nın uygunluk geçerliği. Eğitim ve Bilim, 36(160), 309-319.
• EARGED (2010). Seviye Belirleme Sınavlarının değerlendirilmesi. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı.
• Görmez, M. ve Coşkun, İ. (2015). 1. yılında temel eğitimden ortaöğretime geçiş reformunun değerlendirilmesi. Ankara: Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı.
• Gündoğdu, K., Kızıltaş, E. ve Çimen, N. (2010). Seviye belirleme sınavına (SBS) ilişkin öğrenci ve öğretmen görüşleri (Erzurum il örneği). İlköğretim Online, 9(1), 316-330.
• İpek, C. (2011). Velilerin okul tutumu ve eğitime katılım düzeyleri ile aileye bağlı bazı faktörlerin ilköğretim öğrencilerinin seviye belirleme sınavları (SBS) üzerindeki etkisi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(2), 69-79.
• Kahraman, İ. (2014). Merkezi ortak sınav uygulamasının etkilerine ilişkin öğretmen görüşleri. Tunceli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 53-74.
• Karadeniz, O., Er, H. ve Tangülü, V. (2014). 8. sınıf öğrencilerinin SBS’ye yönelik metaforik algıları. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5(15), 64-81.
• Kaşıkçı, Y., Değirmenci, S. ve Bolat, A. (2014, Eylül). 2013 TEOG sınavı Fen ve Teknoloji testi sorularının öğretim programındaki kazanımları karşılama düzeyleri. Sözlü bildiri, XI. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Adana.
• Kaşıkçı, Y., Bolat, A., Değirmenci, S. ve Karamustafaoğlu, S. (2015). İkinci dönem TEOG sınavı Fen ve Teknoloji sorularının bazı kriterlere göre değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 225-232.
• Koç, E., Yıldırım, H. ve Bal, Ş. (2008). İlköğretim ikinci kademe fen bilgisi müfredatı ile liselere giriş sınavları fen bilgisi sorularının öğrencilerin kişisel bilgileri de dikkate alınarak karşılaştırılması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 9(3), 35-48.
• Küçükahmet, L. (2001). Öğretimde planlama ve değerlendirme (12. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• MEB (2007). 64 soruda ortaöğretime geçiş sistemi. http://www.meb.gov.tr/duyurular/duyurular2007/64sorudaoges/oges64soru.pdf adresinden 15.08.2014 tarihinde alınmıştır.
• MEB (2013a). Temel eğitimden ortaöğretime geçiş sistemi ile ilgili sıkça sorulan sorular. http://www.meb.gov.tr/duyurular/duyurular2013/bigb/tegitimdenoogretimegecis/MEB_SSS_20_09_2013.pdf adresinden 21.05.2015 tarihinde alınmıştır.
• MEB (2013b). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, İlköğretim Kurumları (İlkokullar ve Ortaokullar) Fen Bilimleri Dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• MEB (2014a). 2013-2014 eğitim–öğretim yılı ortaöğretime geçiş ortak sınavları e-kılavuzu. http://oges.meb.gov.tr/docs2104/sunum.pdf adresinden 15.08.2014 tarihinde alınmıştır.
• MEB (2014b). Millî Eğitim Bakanlığı ortaöğretim kurumlarına geçiş yönergesi. http://oges.meb.gov.tr/docs2104/oges_yonerge.pdf adresinden 15.08.2014 tarihinde alınmıştır.
• Meriam, S.B. (1998). Qualitative research and case study applications in education. Revised and expanded form case study research in education. San Francisco: Jossey-Bass Publishers.
• Metin, M. (2013). Öğrencilerin seviye belirleme sınavındaki başarısına etki eden unsurların farklı değişkenler açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Dergisi, 14(1), 67-83.
• Ocak, G., Akgül, A. ve Yıldız, S. Ş. (2010). İlköğretim öğrencilerinin ortaöğretime geçiş sistemi (OGES) ile ilgili düşünceleri (Afyonkarahisar örneği). Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 37-55.
• Özden, M., Sezer, B., Yıldız, S. ve Taş, M. (2014, Eylül). Merkezi sistem ortak sınav fen bilimleri sorularının Webb’in bilgi derinliği seviyelerine göre incelenmesi. Sözlü bildiri, XI. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Adana.
• Özkan, M. ve Özdemir, B. E. (2014). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin ve öğretmenlerinin ortaöğretime geçişte uygulanan merkezi ortak sınavlara ilişkin görüşleri. Tarih Okulu Dergisi, 20, 441-453.
• Sarıer, Y. (2010). Ortaöğretime giriş sınavları (OKS-SBS) ve PISA sonuçları ışığında eğitimde fırsat eşitliğinin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 107-129.
• Semerci, Ç. (2007). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. E. Karip (Edt.), Ölçme ve değerlendirme içinde (ss.1-15). Ankara: PegemA Yayınları.
• Uzoğlu, M., Cengiz, E. ve Daşdemir, İ. (2013). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin seviye belirleme sınavı (SBS)’nda yapılan değişiklikler ile ilgili görüşlerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(3), 77-86.
• Yıldırım, A., ve Şimşek. H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zayimoğlu-Öztürk, F. ve Aksoy, H. (2014). Temel eğitimden ortaöğretime geçiş modelinin 8. Sınıf öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi (Ordu İli Örneği). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 439-454.