Türkçe Öğrenenlerin Dinleme Başarısını Artırmak İçin Kullanılabilecek İki Farklı Uygulama

Yıl 2019, Cilt: 38 Sayı: 2, 107 - 120, 24.12.2019

Muhammet Raşit Memiş

Öz

Bu araştırmanın amacı, yabancı/ikinci dil öğretimi sürecinde
dinleme metinlerinin yerine bu metinleri seslendirenlerin görülebildiği izleme
metinlerinin kullanılmasının ve dinleme öncesinde öğrenenlerin dinleme
metinleriyle karşılaştırılmasının dinlediğini anlama başarısını etkileyip
etkilemediğini ortaya çıkarmaktır. Bu amaç doğrultusunda araştırma gerçek
deneme modellerinden sontest kontrol gruplu model ile desenlenmiştir.
Araştırmanın çalışma grubunda 4 farklı sınıfta Türkçe öğrenmekte olan 75
yabancı uyruklu öğrenci bulunmaktadır. Deney ve kontrol gruplarının seçiminde
öğrenenlerin A1 düzeyi kur atlama sınav sonuçları esas alınmış ve bu sınavın
sonucuna göre birbirine benzer puanlar alan ve ortalamaları birbirine yakın
olan 4 sınıf araştırmanın çalışma grubu olarak belirlenmiştir. Bu dört sınıftan
ikisi deney, diğer ikisi ise kontrol grubu olarak atanmış ve gruplar A2, B1 ve
B2 kurları boyunca deney ve kontrol grubu rollerini sürdürmüşlerdir.
Araştırmanın verilerinin toplanmasında Avrupa Dil Sınavları Birliği (ALTE) asil
üyesi TELC Language Test tarafından hazırlanmış olan sınavların dinlediğini
anlama bölümleri kullanılmıştır. A2 dinleme sınavı 3 bölüm ve 12 sorudan, B1
dinleme sınavı 3 bölüm ve 20 sorudan, B2 dinleme sınavı 3 bölüm ve 20 sorudan
oluşmaktadır. Araştırma sonunda; yalnızca işitme duyusuna hitap eden dinleme
metinlerinin yerine izleme metinleri ile dinleme etkinliklerini sürdüren deney
grubunun dinlediğini-izlediğini anlama başarısının kontrol gruplarına göre daha
yüksek olduğu; dinleme etkinliğine başlamadan önce metni sözlük olmadan gözden
geçiren deney grubundaki öğrenenlerin, doğrudan dinleme etkinliğine başlayan
kontrol grubundaki öğrenenlere göre dinlediğini anlama testlerinden daha yüksek
puan elde ettikleri sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dinleme sorunları, yabancılara Türkçe öğretimi, dinleme metni, dinleme öncesi hazırlık

Two Different Implementations that Can Be Used for Increasing Listening Achievement of the Learners of Turkish

Öz

Anahtar Kelimeler

Listening troubles, preparation before listening, teaching Turkish to foreigners, listening text, preparation before listening, teaching Turkish to foreigners

Kaynakça

• Açık, F. (2008). Türkiye’de yabancılara Türkçe öğretilirken karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Uluslararası Türkçe Eğitimi ve Öğretimi Sempozyumu. Doğu Akdeniz Üniversitesi.
• Benzer, A. (2015). Türkçe öğretiminde beden dili kullanımının öğrenme ve tutum üzerindeki rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1): 33-47.
• Berne, J. E. (2004). Listening comprehension strategies: A review of the literature. Foreign Language Annals, 37(4), 521-533.
• Brunfaut, T. ve Revesz, A. (2015). The role of task and listener characteristics in second language listening. TESOL Quarterly, 49(1), 141-168.
• Büyüköztürk, Ş. (2017). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Çilenti, K. (1991). Eğitim teknolojisi ve öğretim. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
• Deregözü, A. ve Kuyumcu, N. (2015). Yabancı dil öğretiminde beden dili kullanımının önemi. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 54, 97-104.
• Doğan, Y. (2013). Dinleme eğitimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Ergin, A. ve Birol, C. (2000). Eğitimde iletişim. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Eryalçın, T. (2006). Yabancı dil olarak Almanca öğretiminde beden dilinin önemi ve işlevi - Uygulamalı bir çalışma. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Goh, C. (1998). How ESL learners with different listening abilities use comprehension strategies and tactics. Language Teaching Research 2, 2, 124–147.
• Goh, C. (1997). Metacognitive awareness and second language listeners. ELT Journal, 51(4), 361‐369.
• Goldin‐Meadow, S. ve Alibali, M. W. (2013). Gesture’s role in speaking, learning, and creating language. Annual Review of Psychology, 64, 257‐283.
• Göçer, A. (2017). Türkçe özel öğretim yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Göçmenler, H. (2011). Beden dilinin yabancılara Türkçe öğretiminde etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Göğüş, B. (1978). Orta dereceli okullarımızda Türkçe ve yazın eğitimi. Ankara: Gül Yayınevi.
• Graham, S. (2003). Learner strategies and advanced level listening comprehension. Language Learning Journal, 28(1), 64-69.
• Graham, S. (2006). Listening comprehension: The learnerʹs perspective. System, 34, 165‐182.
• Gün, M., Yalçın, Ç. ve Memiş, M. R. (2017). İki farklı dilin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan temel seviye ders kitaplarının dinleme etkinlikleri bakımından karşılaştırılması. International Journal of Language Academy, 5(7), 387-403.
• Halat, S. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin dinleme becerisine yönelik kaygı düzeylerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Hengirmen, M. (1993). Almanlara Türkçe Öğretimi (Kuram ve Uygulama). Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Herron, C. ve Seay, I. (1991). The effect of authentic oral texts on students listening comprehension in the foreign language classroom. Foreign Language Annals, 24(6), 487-495.
• İşcan, A. ve Aydın, G. (2014). Yabancı dil olarak Türkçe dinleme öğretimi. İçinde A. Şahin (Edt.), Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi: Kuramlar, yaklaşımlar, etkinlikler (ss. 317‐335). Ankara: Pegem Akademi.
• Karasar, N. (2010) Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaldırım, A. ve Degeç, H. (2017). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin dinleme esnasında karşılaştıkları sorunlar. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(1), 19-36.
• Lazar, G. (1993). Literature and language teaching. Cambridge: Cambridge University Press.
• Leon, P. (2009). Developing listening skills III. ETECS.
• Mackay, I. (1997). Listening skills. Orient Longman Limited.
• Mathew, N. G. ve Alidmat, A. O. (2013). A study on the usefulness of audio-visual aids in EFL classroom: Implications for effective instruction. International Journal of Higher Education, 2(2), 86-91.
• Oğuzaslan, G. (2007). Kelime öğretiminde beden dili ve yüz ifadeleri kullanımının öğrencilerin başarı düzeylerine etkisi. Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Özbay, M. (2010). Anlama teknikleri II: dinleme eğitimi. Ankara: Öncü.
• Pallant, J. (2016). Spss kullanma kılavuzu – Spss ile adım adım veri analizi. (Çev. Balcı, S. ve Ahi, B.) Ankara: Anı Yayıncılık.
• Rost, M. (2013). Teaching and researching: listening. London: Routledge.
• Scales, J., Wnnerstrom, A., Richard, D. ve Wu, S. H. (2006). Language learnersʹ perceptions of accent. TESOL Quarterly, 40(4), 715‐738.
• Stæhr, L. S. (2009). Vocabulary knowledge and advanced listening comprehension in English as a foreign language. Studies in Second Language Acquisition, 31(4), 577‐607.
• Sueyoshi, A. ve Hardison, D. M. (2005). The role of gestures and facial cues in second language listening comprehension. Language Learning, 55(4), 661‐699.
• Tabak, G. ve Göçer, A. (2017). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde A1-C1 düzey dinleme etkinliklerinin incelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 6(3), 400-411.
• TELC (2011). Deneme Sınavı Türkçe A2. Frankfurt/Main: Telc GmbH.
• TELC (2014). Deneme Sınavı Türkçe B1. Frankfurt/Main: Telc GmbH.
• TELC (2016). Deneme Sınavı Türkçe B2. Frankfurt/Main: Telc GmbH
• Tuzcu Eken, D. (2011). Yabancı dil olarak Türkçe ve İngilizce öğretiminde temel düzey dinleme-anlama etkinliklerinin karşılaştırması. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Ur, P. (2013). Teaching listening comprehension. Cambridge: Cambridge University Press.
• Yavuz, G. (2016). Gazi Tömer yabancılar için Türkçe öğretim seti dinleme etkinliklerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2017). Spss uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.