Türkiye’de ve Avusturalya’da Öğrenim Gören Yabancı Uyruklu Yüksek Lisans Öğrencilerinin Sosyo-Kültürel ve Ekonomik Sorunları

Yıl 2020, Cilt: 39 Sayı: 2, 1 - 21, 31.12.2020

Hüseyin Aslan Kheyransa Babirzade

Öz

Bu çalışmanın amacı, Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi ve Avusturalya Queensland Üniversitesinin üç farklı enstitüsünde (Sağlık Bilimleri, Sosyal Bilimler ve Fen Bilimleri Enstitüleri) eğitim alan uluslararası lisansüstü öğrencilerin sosyal-kültürel ve ekonomik anlamda yaşadıkları sorunları belirlemektir. Bu amaca yönelik olarak sosyal-kültürel ve ekonomik sorunlar; insan ilişkileri, ekonomik sorunlar, barınma, ev özlemi, yemek, giyim ve gelenek-görenek temaları altında incelenmiştir. Araştırmada nitel desende maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Veriler araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu ile elde edilmiştir. Yabancı uyruklu yüksek lisans öğrencilerinin sosyal-kültürel ve ekonomik sorunlarına ilişkin görüşlerinin analizinde nitel veri analiz tekniklerinden içerik analizi yaklaşımı kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesinin farklı enstitülerinde öğrenim gören 15 farklı ülkeden 15 yabancı uyruklu yüksek lisans ve Avustralya Queensland Üniversitesinin farklı enstitülerinde öğrenim gören 7 farklı 12 yabancı uyruklu yüksek lisans öğrencisi oluşturmaktadır. Yapılan yurtiçi ve yurtdışı literatür araştırması sonucu yabancı uyruklu yüksek lisans öğrencilerin sosyokültürel ve ekonomik sorunlarının olduğu görülmüştür. Buradan hareketle çalışmanın araştırma bölümünde yabancı uyruklu yüksek lisans öğrencilerin sosyokültürel ve ekonomik sorunlarını etkileyen faktörler araştırılmıştır. Çalışma sonucunda yabancı uyruklu öğrencilerin kendi kültürleriyle Türk kültürünün benzerlik göstermesi nedeniyle Türkiye’de insani ilişkilerde sorunlarla karşılaşmadıkları ama Avustralya’daki yabancı uyruklu öğrencilerin yerli halkla iletişime geçememe ve dil yetersizliği yüzünden insani ilişkilerde sorunlarla karşılaştıkları belirlenmiştir. Öğrencilerin önde gelen sorunlarının daha çok ekonomik olup okul harçları, yemek, ulaşım, dil ve barınma gibi konularda yoğunlaştığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası öğrenci, Sosyal-kültürel sorunlar, Ekonomik sorunlar, Yükseköğrenim, Uyum sorunları

Kaynakça

• Abu-Rayya, H. M. (2014). A comparative study of adaptation problems between immigrant adolescents and national adolescents in Australia. International Journal of Intercultural Relations, (39), 196–201.
• Açıkkalın, A., Demirel, Ö., & Önsoy, R. (1996). Türkiye’de yükseköğrenim gören Türk Cumhuriyetleri öğrencilerinin sorunları. Yayınlanmamış araştırma raporu, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Allaberdiyev, P. (2007). Türk Cumhuriyetlerinden Türkiye`ye yüksek öğrenim görmeye gelen öğrencilerin uyum düzeylerinin incelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bilgili, A. E. (2001). Bir ortaöğretim formatı olarak sosyal lise. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 17 (2), 36-38.
• Çöllü, E. F. & Öztürk Y.E. (2009). Türk Cumhuriyetleri, Türk ve akraba topluluklarından Türkiye’ye yükseköğrenim görmek amacıyla gelen öğrencilerin uyum ve iletişim sorunları (Konya Selçuk Üniversitesi örneği). Journal of Azerbaijani Studies, 11, 223-239.
• Due, C., Zambrano, S. C., Chur-Hansen, A., Turnbull, D., & Niess, C. (2015). Higher degree by research in a foreign country: A thematic analysis of the experiences of international students and academic supervisors. Quality in Higher Education, 21, 52-65.
• Enterieva, M, Sezgin, F. (2016). Türki Cumhuriyetlerden Türkiye’ye gelen yükseköğretim öğrencilerinin akademik ve sosyal beklentilerinin karşılanma düzeyi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 6 (1),102-115.
• Erdoğan, İ. (1995). Karşılaştırmalı eğitim çağdaş eğitim sistemleri. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Erdoğan, İ. (2003). Karşılaştırmalı eğitim: Türk eğitim bilimleri çalışmaları içinde önemsenmesi gereken bir alan. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1 (3), 265-282.
• Esentürk-Ercan, L. (1998). Yabancı uyruklu ve Türk Üniversite öğrencilerine ait sorunların bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Garabayev, B. (2000). Türkiye’de yüksek öğrenim gören Türk Cumhuriyetleri öğrencilerinin uyum sorunları ve Türkiye ve Türklere ilişkin kalıp yargıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Gu, Q. & Schweisfurth, M. (2016). Studying abroad and coming home: the experiences of Chinese students and returnees. A Handbook of Chinese Education, USA. Güçlü, N. (1996). Yabancı öğrencilerin uyum problemleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 101-110.
• Güleç, İ. & İnce, B. (2013). Türkçe öğrenen yabancıların günlük yaşama ilişkin kültürel algıları üzerine bir araştırma. Sakarya University Journal of Education, 3(3), 95-106.
• Karaoğlu, F. (2007). Yabancı uyruklu öğrencilerde uyma davranışı: TÖMER örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kavak, Y. & Baskan, G. A. (2001). Türkiye’nin Türk cumhuriyetleri, Türk ve akraba topluluklarına yönelik eğitim politika ve uygulamaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 92 -103.
• Kılıçlar, A., Sarı, Y. & Seçilmiş, C. (2012). Türk dünyasından gelen öğrencilerin yaşadıkları sorunların akademik başarılarına etkisi: turizm öğrencileri örneği. Bilig-Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 61, 157-172.
• Kıroğlu, K., Kesten, A., Elma, C. (2010). Türkiye’de öğrenim gören yabancı uyruklu lisans öğrencilerinin sosyo kültürel ve ekonomik sorunları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6,- (2), 26-39.
• Leung, C. (2001). The psychological adaptation of overseas and migrant students in Australia. International Journal of Psychology, 36, 251–259.
• Merriam, S.B. (2018). Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber, (Çev.Editörü: Selahattin Turan). Ankara: Nobel Yayınları.
• Musaoğlu, B. N. (2016). Türkiye’de öğrenim gören uluslararası öğrencilerin entegrasyon süreci. Türk Dünyası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 12-24.
• Otrar, M., Ekşi, H., Dilmaç, B. ve Şirin, A. (2001). Türkiye’de öğrenim gören Türk ve akraba topluluk öğrencilerinin stres kaynakları, başa çıkma tarzları ile ruh sağlığı arasındaki ilişki üzerine bir araştırma, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2(2), 473-506.
• Özçetin, S. (2013). Yükseköğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin sosyal uyumlarını etkileyen etmenler. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Philips, D., Schweisfurth, M. (2008). Comparative and international education. London: Continuum International Publishing Group.
• Robertson, R. (1999). Küreselleşme toplum kuramı ve küresel kültür. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Russell, J., Rosenthal, D., Thomson, G. (2009). The international student experience: Three styles of adaptation. High Education. 60, 235–249.
• Sağlam, M. (1999). Avrupa ülkelerinin eğitim sistemleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Savic, S. (2008). Coping with stress: The perspective of international students. Art, Design & Communication in Higher Education, 6, 145–158.
• Ültanır, G. (2000). Karşılaştırmalı eğitim bilimi kuram ve teknikler. Ankara: Eylül Yayınları.
• Wang, Y., & Xiao, F. (2014). East Asian international students and psychological well-being: A systematic review. Journal of International Students, 4, 301-313.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayınları.
• YÖK (2018). Öğrenci istatistikleri. Erişim adresi: https://istatistik.yok.gov.tr/