İlkokul Çocuklarının Ebeveynlerinin Aracılığıyla Kendi Hakları Üzerine Görüşleri: Çocuğumla Hakları Üzerine Düşünme

Yıl 2024, Cilt: 43 Sayı: 1, 313 - 347, 30.06.2024

Şennur Demir Serkan Çelik

https://doi.org/10.7822/omuefd.1295197

Öz

Bu durum çalışmasında, ilkokul çocuklarının ebeveynleri ile iş birliği halinde felsefi sorularla çocuk hakları üzerine düşünmeleri ve düşünce durumlarının açıklanması amaçlanmıştır. Araştırmanın katılımcılarını, ölçüt örnekleme ile seçilen bir özel üniversitenin çocuk üniversitesi bölümünde eğitim gören 5-12 yaş aralığındaki on üç çocuk ve ebeveynleri oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, on iki haftalık hazırlanan yapılandırılmamış felsefi sorulara verilen cevaplardan ve etkinliklerin ses kayıtlarından elde edilmiştir. Haftada bir gün olmak üzere ebeveynlere verilen eğitim kılavuzluğunda ebeveynlerin çocuklarına yönlendirdiği sorular ve uygulamalar sonrası çocukların vermiş olduğu cevapları ile çalışma gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler; ayrımcılık yasağı, çocuğun yaşama ve gelişme hakkı, çocuğun yüksek yararına öncelik tanınması ve çocuğun görüşlerinin dikkate alınması olarak belirlenen dört temada betimsel analiz ile çözümlenmiştir. Çocuklardan elde edilen bulgulara göre; çocuklar ayrımcılığın olumsuz tutumundan korunabilme adına farklılıkların zenginlik olduğunu; yaşama ve gelişmenin mümkün olabilmesi için eşitliğin ve uyumun gerekli olduğunu; çocuğun yüksek yararı için tercihlerin doğru yapılması gerektiğini ve son olarak çocuğun görüşlerinin dikkate alınması çocuğun önemsendiğini ve varlığının tanımlandığını belirtmişlerdir. Bu doğrultuda, katılımcı çocukların felsefi sorularla sistemli bir düşünme içerisinde kendi haklarına yönelik derinlemesine bilgi edinmeleri ve farkındalık kazanma imkânları araştırmanın önemini belirtmektedir. Bu çalışmada çocukların kendi haklarını savunabileceklerine yönelik eğitim ve uygulamaların yapılması önerisinde bulunulmuştur.

"Primary School Children’s Views on Their Own Rights Through Their Parents: Practical Thinking About Their Rights With My Child"

Öz

In this case study, it is aimed that primary school children think about children's rights with philosophical questions in cooperation with their parents and explain their state of mind. The participants of the study consist of thirteen children aged 5-12 years and their parents, who are studying in the children's university department of a private university selected by criterion sampling. The data of the research were obtained from the answers given to the unstructured philosophical questions prepared for twelve weeks and the audio recordings of the activities.Key Words: Children's rights, philosophy for children, child-parent cooperation, The study was carried out with the questions directed by the parents to their children under the educational guidance given to the parents once a week, and the answers given by the children after the applications. The data obtained; The four themes determined as prohibition of discrimination, the right of the child to live and develop, giving priority to the best interests of the child and taking into account the views of the child were analyzed with descriptive analysis. According to the findings obtained from children; children, in order to be protected from the negative attitude of discrimination, diversity is richness; that equality and harmony are necessary for survival and development to be possible; They stated that choices should be made correctly for the best interests of the child, and finally, the child's views are taken into account, the child is considered important and their existence is defined. In this respect, he states the importance of researching the possibilities for participant children to gain in-depth knowledge and awareness of their rights in a systematic way of thinking with philosophical questions. In this study, it has been suggested that children should be educated and practiced so that they can defend their own rights.

Anahtar Kelimeler

Children, protecting children, philosophy for children, child-parent cooperation, discrimination, equality.

Kaynakça

• Ahmed, A., Hammarstedt & Karlsson, K. (2021). Do schools discriminate against children with disabilities? A field experiment in Sweden. Education Economics. 29(1), 3-16.
• Akyüz, E. (2018). Çocuk hukuku. 6. Baskı. Pegem Akademi Yayınları.
• Alanen, L (2014) Theorizing childhood. Childhood. 21(1): 3–6.
• Aydın, Ç., Göksun, T., Küntay, A. C. & Tahiroğlu, D. (2016). Aklın çocuk hali. Küy Yayınları.
• Balcı, F., & Gergin, N. (2008). Medya ve çocuk: Medyadaki şiddetin çocuklara etkisi. Y. G. İnceoğlu & M. Akıner, (Edt.),
• Medya ve Çocuk Rehberi (ss. 145–170) Eğitim Kitabevi Yayınları.
• Banks, P., Cogan, N., Deeley, S., Hill, M., Riddell, S. & Tisdall, K. (2010). Seeing the invisible children and young people affected by disability. Disability & Society. 16(6), 797-814.
• Barber, T. (2007). Young people and civic participation: A conceptual review. Youth and Policy, 96: 19-40. Baş, Ö. & Temizyürek, F. (2021). Çocuk haklarını ele alan çocuk kitapları üzerine nitel bir araştırma. HAYEF: Journal of Education. 18(2), 179-192.
• Bendo, D. (2019). Parallel lines? Childhood discourses emphasized by the children’s rights movement and the emerging field of children’s rights studies. Childhood. 27(2), 173–187.
• Bor, W. & Dakin, J. (2009). Education system discrimination against children with mental disorders. Australasian Psychiatry. 14(1), 49-52.
• Can, İ. (2018). Güven araştırmaları güvenilir mi? Sosyal güven araştırmalarının yöntemine ilişkin eleştirel bir yaklaşım. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi. 7(2), 481-497.
• Cassidy, C. (2019). Research with children: A philosophical, rights-based approach. International Journal of Research & Method in Educational. 43(1), 38-52.
• Cerda, A. G. (2021). Miguel. (Çev. S. Nilüfer) 2. Baskı. İletişim Yayınları. Netherlands Quarterly of Human Rights. 38(3), 169–190.
• Collinson, J. (2020). Making the best interests of the child a substantive human right at the centre of national level expulsion decisions.
• Çernaya, A. V. (2018). Children›s rights concept in modern social and humanitarian discourse. Journal Social Studies Education Research. 9(4), 140-167.
• Dağ, H., Doğan, M., Sazak, S., Kaçar, A., Yılmaz, B., Doğan, A. & Arica, A. (2015). Çocuk haklarına güncel yaklaşım. Cukurova Medical Journal. 40(1), 1-6.
• Dailey, A. C. (2014). Children’s transitional rights. Law,c ulture and the Humanities. 12(2), 178–194.
• Dirican, R. (2018). Tarihi süreçte çocukluk ve çocuk hakları. Çocuk ve Gelişim Dergisi. 2(2), 51-62.
• Dolar, M. N.& Koran, N. (2021). Çocuklarla ilgili haberlerin çocuk hakları bağlamında değerlendirilmesi: KKTC ulusal gazeteleri örneği. Yaşadıkça Eğitim. 35 (1).
• Ersoy, A. F. (2012). An area neglected in citizenship education: Children’s rights education at home and at school. International Online Journal of Educational Sciences. 4(2), 359-376.
• Fargas-Malet, M., McSherry, D., Larkin, E. ve Robinson, C. (2010). Research with children: Methodological issues and innovative techniques. Journal of Early Childhood Research, 8(2), 175-192.
• Freeman, M. (1998). The right to be heard. International Journal of Children’s Rights. https://doi.org/10.7822/omuefd.1295197
• Gaches, S. (2020). Using critically reflexive ethics in practice to address issues of representation in children’s rights-based research. Global Studies of Childhood.
• Gresle-Favier, C. (2013). Adult discrimination against children: the case of abstinence-only education in twenty- first-century USA. Sex Education. 13(6), 715-725.
• Gültekin, M., Gündoğan Bayır, Ö. & Balbağ, N. L. (2016). Haklarımız var: Çocukların gözünden çocuk hakları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 8(24), 971-1005.
• Hanson, K. (2016). Children’s participation and agency when they don’t ‘do the right thing’. Childhood. 23(4), 471–475.
• Hareket, E. (2020). Çocuk hakları perspektifinden Türkiye’de eğitim unsurları. Başkent University Journal of Education. 7(1), 47-61.
• Hauver, J., Zhao, X. & Kobe, J. F. (2016). Performance as pedagogy: Children’s trust and the negotiation of subjectivities in the context of deliberative dialogue. Theory & Research in Social Education. 45(3), 293-317.
• Hulskof, H. (2019). Child participation in evaluating social protection projects: Do global development actors walk the talk? Progress in Development Studies. 19(1), 1-20.
• Jordan, A. & Prendella, K. (2019). The invisible children of media research. Journal of Children and Media. 13(2),235-240.
• Juster, A. H. & Leichter-Saxby, M. (2014). Citizens at play: children’s participation through community-based opportunities for child-directed play. Global Studies of Childhood. 4(2).
• Kearney, R. (2018). Yabancılar, tanrılar ve canavarlar. (B. Özkul, çev.). (2. bs.). İstanbul: Metis Yayınları. Kılıç, A. & Öztürk, A. (2018). An analysis of children’s right to participation at primary schools in Turkey: A case study. Qualitative Research in Education. 7(3), 265-303.
• Kletter, H., Rialon, R. A., Laor, N., Brom, D., Pat-Horenczyk, R., Shaheen, M., Hamiel, C. C., Weems, C. F., Feinstein, C.,
• Lieberman, A., Reicherter, D., Song, S. & Carrion, V. G. (2013). Helping children exposed to war and violence: Perspectives from an international work group on interventions for youth and families. Child & Youth Care Forum, 42(4), 371-388.
• Kuş, Z., Karatekin, K., Öztürk, D. & Elvan, Ö. (2016). When the child gets in the news? A case study on the national written media in Turkey. Educational Media International. 53(2), 118-138.
• Lind, J. (2019). Governing vulnerabilised migrant childhoods through children’s rights. Childhood. 26(3), 337–351.
• Malinowski, B. (1990). İnsan ve kültür. V Yayınları.
• Mamur Işıkçı, Y. & İnce, D. (2018). Çocuk haklarının korunması ve geliştirilmesinde örnek bir model: Norveç çocuk ombudsmanı. Ankara Barosu Dergisi. 76(4), 53-73.
• Maslow, A. H. (1943). A Theory of Human Motivation. Psychological Review. 50, 370-396.
• Maxwell, J. A. (2005). Qalitative research design: An interactive approch. (2nd edt.). Sage Puplished.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma-desen ve uygulama için bir rehber. (S. Turan, çev.). Nobel Yayıncılık.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2016). Nitel veri analizi. (S. Akbaba & A. A. Ersoy, çev.). (2. bs.). Pegem Akademi Yayınları.
• Moody, Z. (2019). Studying childhood, children, and their rights: the challenge of interdisciplinarity. Childhood. 26(1), 8–21.
• Naser, S. C., Verlenden, j., Arora, P. G., Nastasi, B., Braun, L. & Smith, R. (2019). Using child rights education to infuse a social justice framework into universal programming. School Psychology International. 41(1), 13–36.
• Oakley, A. (1994). Women and children first and last: Parallels and differences between children’s and women’s studies. B. Mayall (Ed.), Children’s childhoods observed and experienced içinde (s. 13- 32). London: The Falmer Press.
• Osler, A. & Solhaug, T. (2018). Children’s human rights and diversity in schools: Framing and measuring. Research in Comparartive and International Education. 13(2), 276-298.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün & S. B. Demir, çev.). Pegem Akademi.
• Peto, T. (2017). Why the voting age should be lowered to 16. Politics, Philosophy & Economics. 17(3), 277–297.
• Rehfeld, A. (2011). The child as democratic citizen. The Annals of the American Academy of Political and Social Science. 633.
• Richards, S. (2018). John Wall, children’s rights, today’s global challenge. Global Studies of Childhood.
• Rothstein, B. (2005). Social traps and the problem of trust. Cambridge University Press.
• Uslaner, E. M. (2005). All for all: Equality, corruption, and social trust. World Politics 58(1), 41-72.
• Sanna, F. (2019). Arkadaşım korku. (Z. Sevde, çev.). (2. bs.). Taze Kitap Yayınları.
• Scott, J. (2000). Children as respondents: the challenge for qualitative researchers. P. Christensen & A. James (Ed.), Research with children: perspectives and practices içinde (pp. 98-119). Falmer Press.
• Siah, P. C., Low, S. K., Lee, W. Y., Lim, Y. Y. & Tan, J. T. A. (2021). Coping with perceived sources of discrimination: a survey on refugee children in Malaysia, Vulnerable Children and Youth Studies, 16(1), 59-67. 32 Practical Thinking About Their Rights With My Child
• Smith, H. A. (2017). Children’s rights in education research: from aims to outcomes. Cambridge Journal of Education. 47(3), 413-438.
• Sorin, R. & Galloway, G. (2006). Construct of childhood: Constructs of self. Children Australia. 31(2), 12-21
• Spyrou, S (2017) Time to decenter childhood. Childhood. 24(4), 433–437.
• Stockinger, H. (2019). “Why have you bought a black doll?” How young children talk about diversity. Religious Education.. 114(3), 328-341.
• Sutherland, G., Mccormack, A., Easteal, P., Holland, K. & Pirkis, J. (2016). Media guidelines for the responsible reporting of violence against women: A review of evidence and issues. Australian Journalism Review. 38, 8-17. Tang, Y., Harris, P. L., Zou, H. & Xu, Q. (2018). The impact of emotional expressions on children’s trust judgments. Cognition and Emotion. 33(2), 318-331.
• Taylor, N., Smith, A. B., & Nairn, K. (2001). Rights important to young people: Secondary students and staff perspectives. International Journal of Children’s Rights. 9, 137-156.
• Tilson, J. & Oxley, L. (2020). Children’s moral rights and UK school exclusions. Theory and Research in Education. 18(1), 40–58.
• Turan, S. (2011). Analysing fairy tales in the context of children’s rights. (An analysis of the Book “Her güne bir masal (A Tale for Each Day)). [M.A Thesis, Accessed from National Thesis Centre of the Board of Higher Education. Thesis No. 302012]
• Ulusoy, H. Ö. (2019). Yerel basında çocuk odaklı habercilik: Akdeniz gerçek ve Antalya gündem gazeteleri üzerine bir araştırma. Global Media Journal. 9 (18).
• UNICEF (2007). Çocuk hakları ve gazetecilik uygulamaları: Hak temelli uygulamalar. https://www.unicef.org/turkey/ media/3966/file/%C3%87OCUK%20HAKLARI%20VE%20GAZETEC%C4%B0L%C4%B0K%20UYGULAMALARI% 20HAK%20TEMELL%C4%B0%20PERSPEKT%C4%B0F.pdf adresinden erişildi.
• UNICEF (2007). Implementation handbook for the convention on the rights of the child. https://www.unicef.org/ lac/media/22071/file/Implementation%20Handbook%20for%20the%20CRC.pdf adresinden erişildi.
• UNICEF (2020). Convention on children’s rights. https://www.unicef.org/child-rights-convention adresinden erişildi.
• Yetiş, E. Ö. (2020). Erkeklerle şiddeti konuşmak: Toplumsal cinsiyet temelli şiddeti anlama ve önlemede erkek katılımını psikososyal yaklaşımın sunduğu imkânlar üzerinden düşünmek. Fe Dergi, 12(2), 187-200.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Qualitative research methods in social sciences. 10th Edition. Seçkin Yayıncılık. Yutsever Kılıçgün, M. & Oktay, A. (2011). Çocuk haklarına yönelik ebeveyn tutum ölçeği’nin geliştirilmesi ve standardizasyonu. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi. 31.
• Yücel, Ö. (2013). Çocuğun yüksek yararı bağlamında çocuğun iradesi. Ufuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 1(2), 117-137.
• Yüksel, B. & Yazıcı, Z. (2019). Öğretmen adaylarının çocuk katılım hakkına ilişkin farkındalıklarının değerlendirilmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi. 3 (2).
• Wald, M. S. (1987). Children’s rights: A framework for analysis. In B. Landau (Ed.), Children’s rights in the practice of family law (pp. 3–27) Carswell.
• Wall, J. (2011). Can democracy represent children? Toward a politics of difference. Childhood. 9(1), 96–99.
• Wilde, O. (2015). Nar evi. (Çev. N. Yeğinobalı) 6. Baskı. Can Çocuk Yayınları.