Okullardaki Rehberlik ve Psikolojik Danışma Birimi Çalışanlarının Konsültasyon İhtiyaçları, Kaynakları ve Aldıkları Konsültasyon Hizmetlerinin Niteliğinin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 122 - 165, 24.12.2019

Ahmet Güneşlice , Taşkın Yıldırım

Öz

    Bu çalışma, Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde ilkokul, ortaokul ve lise
kademesinde görev yapan okul psikolojik danışmanlarının konsültasyon
ihtiyaçlarını ve kaynaklarını keşfetmeyi, alınan konsültasyon hizmetlerinin
niteliğini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Çalışma grubunu ilkokul, ortaokul
ve lise kademesinde görev yapan 15 okul psikolojik danışmanı oluşturmaktadır.
Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik desen kullanılmıştır.
Araştırmada kullanılan veriler yarı yapılandırılmış görüşme formundan
yararlanılarak toplanmıştır. Toplanan verileri çözümleme yöntemi olarak içerik
analizi yapılmıştır. Bulgulara genel olarak bakıldığında, ilkokul, ortaokul ve
lise kademesinde görev yapan okul psikolojik danışmanlarının bazı ana ve alt
kategorilerde konsültasyona ihtiyaç duydukları alanlar ve en çok başvurdukları
konsültasyon kaynakları ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca  bu çalışmada, okul psikolojik danışmanlarının
aldıkları konsültasyon hizmetlerinin niteliğine ilişkin değerlendirmeler yer
almaktadır. Araştırmadan elde edilen
sonuçlara dayalı olarak çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

 

Anahtar Kelimeler

Konsültasyon, okul psikolojik danışmanı, fenomenolojik yaklaşım

Kaynakça

• [ASCA]. A. S. (2012, january 12). ASCA school counselor competencies. [Available online,at:www.schoolcounselor.org/asca/media/asca/home/SCCompetencies.pdf.] adresinden 10 Aralık 2018'de alındı.
• Akbaş, S. (2001). Okullarda psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinin yürütülmesinde oluşturulan işbirliğinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aksoy, V. ve Diken, I. H. (2009). Examining School Counselors' Sense of Self-Efficacy Regarding Psychological Consultation and Counseling in Special Education. Ilkogretim Online, 8(3).
• Atçı, A. (2004). İlköğretim I. kademe öğretmenlerinin sınıf içi problem davranışlara yönelik müdahalelerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi, Soyal Bilimler Enstitüsü.
• Atıcı, M. (2006). İlköğretim öğrencilerinin davranış problemleriyle baş etme konusunda öğretmen-psikolojik danışman işbirliğine ilişkin görüşlerin karşılaştırılması. Türk Psikolojik Danışma Dergisi, 3(25), 55-68.
• Atıcı, M. ve Çekici, F. (2007). Ortaöğretimdeki psikolojik danışman, sınıf öğretmeni ve öğrencilerin istenmeyen davranışlarla baş etme konusundaki görüşlerinin karşılaştırılması. IX. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresinde sunuldu, İzmir.
• Borders, L. D. and Drury, S. M. (1992). Comprehensive school counseling programs: A review for policymakers and practitioners. Journal of Counseling ve Development, 487-498.
• Caplan, G. (1970). Theory and practice of mental health consultation. New York: Basic Books.
• Caplan, G. and Caplan, R. (1993). The theory and practice of mental health consultation. San Francisco: Josey-Bass.
• Caplan, G., Caplan, R. B. and Erchul, W. P. (1994). Caplanian mental health consultation: Historical background and current status. Consulting Psychology Journal: Practice and Research, 2.
• Clark, A. J. (2004). Empathy: Implication of three ways of knowling in counseling. Journal of Humanistic Counseling, Education and Develepment, 26, 378-383.
• Constable, R. (2006). School social work: Practice and research perspectives. C. M. In R. T. Constable içinde, The role of the school social worker. In R. T. Constable, C. Massat, (6th ed. pp. 3–27). ). Chicago: Lyceum Books.
• Creswell, J. W. (2015). Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. (M. Bütün ve S.B. Demir, Çev. ) Ankara: Siyasal.
• Daniels, J. A. and Larson, L. M. (2001). The impact of performance feedback on counseling self‐efficacy and counselor anxiety. Counselor Education and Supervision, 41(2), 120-130.
• Dinçel, E. F. ve Demirtaş-Zorbaz, S. (2015). Okul Psikolojik danışmanlarının hizmet içi eğitim ihtiyaçları. 13.Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongre Bildirileri, (s. 1178-1180).
• Dinkmeyer, D. and Carlson, J. (2001). Consultation: creating school-based ıntervention. Philadehphia: Brunner-Routledge.
• Dollarhide, C. (2003a). school counseling in the secondary school. C. T. (Eds.) içinde, Partnering with students: consulting in the three domains (pp. 185-201). Boston: Allyn and Bacon.
• Dougherty, A. M. (1995). Consultation: Practice and perspectives in school and community settings. (2nd ed.). Pacific Grove, CA: Brooks/Cole.
• Erchul, W. P. ve Martens, B. K. (2010). School consultation: Conceptual and empirical bases of practice. Springer Science ve Business Media.
• Gallessich, J., Gilbert, L. A. and Holahan, C. K. (1980). A training model to facilitate professional effectiveness in power-and sex-salient situations. Professional Psychology, 11(1), 15.
• Gallessich, J. (1974). Training the school psychologist for consultation. Journal of School Psychology, 12, 138-149.
• Gallessich, J. (1982). The profession and practice of consultation. San Francisco : CA: Jossey-Bass.
• Goetz, L., Hunt, P. and Soto, G. (2001). Self-Efficacy and the Inclusion of Students with AAC Needs. Final Project Report. H324C980087. San Francisco State Universty.
• Goodstein, L. (1978). Consulting with human service systems. Reading, MA: Addison-Wesley.
• Gültekin, F. ve Arıcıoğlu, A. (2012). Continuing Education Needs of School Counselors. Psychopathology, 26(56), 52.
• Güven, M., Kılıç, S., Hayran, Y. ve Büyüksevindik., B. (2016). Okul Psikolojik Danışmanlarının Hizmet İçi Eğitim İhtiyaçlarının Belirlenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, ISSN: 2146-9199.
• Husserl, E. and Tepe, H. (2012). Fenomenoloji Üzerine Beş Ders.(Giriş ve Çev.H. Tepe). Ankara: BilgeSu.
• Kahveci, G. (2015). Birleştirilmiş Davranışsal Konsültasyon Programının Görmeyen OtizmliÇocuğun Uygun Olmayan Davranışların ve İletişim/Sosyal Becerilerine Etkisi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Karakuş, S. (2008). İlköğretim okullarında çalışan psikolojik danışmanların sınıf öğretmenleri ve sınıf rehber öğretmenleriyle yaptıkları konsültasyon çalışmalarının incelenmesi. Adana: Çukurova Üniversitesi.
• Kurpius, D. (1978). Consultation theory and practice: An integrated model. . Personnel and Guidance Journal, 335-338.
• Lambert, M., Haylander. and Sandoval, H. (2004). Consultee-Centred Consultation; Improving the Quality of Professional Services in Schools and Community Organizations. London: Pulisher Mahvah.
• Miles, M. B. and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Thounsands Oaks: CA: Sage.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün, S. B. Demir, Çev.Ed) . Ankara: Pegem.
• Patton, M. (2002). Qalitative research and eveulation (3rd ed.). Thousands Oaks: CA:Sage.
• Rolfe, G. (2016). Validity, Trustworthiness And Rigour: Quality And The Idea Of Qualitative Research. Journal of Advanced Nursing, 53(3), 304-310.
• Sabatino, C. (2009b). Collaboration and consultation: Professional partnerships for serving. Chicago: Lyceum Books.
• Schutte, N., Toppinen, S., Kalimo, R. and Schaufeli, W. (2000). The factorial validity of the Maslach Burnout Inventory-General Survey (MBI-GS) across occupational groups and nations. Journal of Occupational ve Organizational Psychology, 73(1), 53-66.
• Sears, R. W., Rudisill, J. and Mason-Sears, C. (2012). Consultation skills for mental health professionals. John Wiley ve Sons.
• Shectman, Z. and Wirzberger, A. (1999). Needs and preferred style of supervision among Israeli school counselors at different stages of professional development. Journal of Counseling and Development, 77(4), 456-464.
• Shore, K. (2003). Elementary teacher's discipline problem solver: a practical AZ guide for managing classroom behavior problems. Jossey-Bass.
• Şeyhoğlu, R. (2006). İlköğretim ve ortaöğretim okullarında yürütülen konsültasyon çalışmlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
• Şirin, A. K. ve Coşkun, Y. D. (2015). Analysis of school counselors’ continuing education needs. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 5(9), 105-122.
• Tagay, Ö. ve Sarı, T. (2012). Okullarda Konsültasyon Hizmetleri ve İşbirliğine Dayalı Konsültasyon Modelleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (23) 157 - 172.
• Tagay, Ö. ve Savi-Çakar, F. (2017). Okullarda yürütülen psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerine ilişkin okul psikolojik danışmanlarının görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 1168-1186.
• Tan, H. (1992). Psikolojik yardım ilişkileri: Danışma ve psikoterapi. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Tuzgöl-Dost, M. ve Keklik, İ. (2012). Alanda çalışanların gözünden psikolojik danışma ve rehberlik alanının sorunları. Mehmet Akif Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (23), 389-407.
• Usher, C. H. and Borders, L. D. (1993). Practicing counselors' preferences for supervisory style and supervisory emphasis. Counselor Education and Supervision, 33(2), 66-79.
• Whelley, P., Cash, G. and Bryson, D. (2002). Mental health: More than not being ill. The Education Digest, 68(4), 51.