Investigation of Psychological Needs And Job Satisfaction of Academicians Are Working In Universities In Terms of Some Variables: Kayseri Sample

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 8, 112 - 132, 23.07.2016

Adem Şat Hüseyin Doğan Osman Amil

Öz

The purpose of this research the investigation of psychological needs and job satisfaction of academicians are working in universities in terms of gender, marital status, seniority and type of working institution. Descriptive survey model is used for this study. this research includes 330 participants (175 female and 155 male) who are working public and private universities in kayseri during 2013-2014 education period. To collect the research data the personal information form, the psychological needs scale and job satisfaction scale are implemented. Independent sample t test and F test are used for analysis the research data. The results depict that the level of psychological needs and job satisfaction of academicans differentiate significantly in terms of different variables. Suggestions are made basing on the results of the research

Anahtar Kelimeler

Psychological needs job satisfaction, academicians

Akademisyenlerin Psikolojik İhtiyaçları ve İş Doyumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi: Kayseri Örneği

Öz

Bu araştırmanın amacı Üniversitelerde görev yapan akademisyenlerin Psikolojik İhtiyaçlar ve İş Doyumu düzeylerinin cinsiyet, medeni durum, kıdem, çalışılan kurum türü açısından incelenmesidir. Betimsel tarama modelinin kullanıldığı bu araştırmada çalışma grubunu 2013-2014 eğitim öğretim yılında Kayseri il merkezinde bulunan Vakıf ve Devlet Üniversitesinde çalışan (155) kadın,’(175) i erkek olmak üzere toplam 330 kişi oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu, “Psikolojik İhtiyaçlar Ölçeği” ve “İş Doyumu Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde t testi ve F testi analizlerinden faydalanılmıştır. Araştırma sonuçları akademisyenlerde psikolojik ihtiyaçlar ve iş doyumu düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından anlamlı düzeyde farklılaştığını ortaya çıkarmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara dayalı olarak öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik İhtiyaçlar, İş Doyumu, Üniversite, Akademisyen

Kaynakça

• Aşan, Ö. ve Erenler, E. (2008). İs tatmini ve yasam tatmini ilişkisi, Süleyman Demirel Üniversitesi iktisadi ve idari Bilimler Fakültesi Dergisi Y.2008, C.13, S.2 s.203-216
• Aydınay, A (1996). İş Tatmini ile Denetim Odağı Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. M.Ü., Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Baard, P. P., Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2004). Intrinsic Need Satisfaction: A Motivational Basis of Performance and Weil-Being in Two Work Settings1. Journal of applied social psychology, 34(10), 2045- 2068.
• Blegen, M. A. (1993). Nurses' job satisfaction: a meta-analysis of related variables. Nursing research, 42(1), 36-41.
• Bozgeyikli H. ve Şat A. (2014). Öğretmenlerde Psikolojik Dayanıklılık ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi: Özel Okul Örneği, HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi 3 (5) 172-191
• Budak, S. (2003). Psikoloji Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları,
• Budak G, Sürgevil O. (2007). Tükenmişlik ve tükenmişligi etkileyen ör- ̆ güt- sel faktörlerin analizine ilişkin akademik personel üzerine bir uygulama. DEUIİBF Dergisi ̇ ;20:95-108.
• Burger, J. M. (2006). Kişilik (çev. I. D. Erguvan Sarıo ̇ glu). ̆ Istan ̇ bul: Kaknüs Yayınları.
• Cihangir Çankaya, Z. (2009). Öğretmen Adaylarında Temel Psikolojik İhtiyaçların Doyumu ve İyi Olma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 691-711.
• Çivitçi, A. (2012). Üniversite öğrencilerinde genel yaşam doyumu ve psikolojik ihtiyaçlar arasındaki ilişkiler. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2).
• Daştan M. ve Tiryaki E. (2008). Özel ve Devlet İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İş Doyumu Düzeylerinin Karşılaştırılması, Eğitim ve Bilim, Cilt 33, Sayı 147
• Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The" what" and" why" of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological inquiry, 11(4), 227-268.
• Deveci, H. (2007). Öğretmenlerin Psikolojik İhtiyaçlarına İlişkin Görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi.
• Diener, E. (1984). Subjective Well-Being Psychological Bulletin, 95: 542-75.
• Diener, E. (1994). Assessing subjective well-being: Progress and oppurtunities. Social Indicators Research, 31, 103-157.
• Diener, E. (2000). Subjective Well-Being: The Science of Happiness and Proposal for National Index American, Psychologist, 55: 34-43.
• Dost, M.T. ve Cenkseven F. (2008). Öğretim elemanlarının sosyodemografik değişkenlere ve üniversitelerini değerlendirmelerine göre iş doyumları, Eğitim ve Bilim, Cilt 33, Say 148
• Ergin C.( 1995). Akademisyenlerde tükenmişlik ve çeşitli stres kaynaklarının incelenmesi. HÜ Edebiyat Fakültesi Dergisi;12: 37-50.
• Eğinli, A. T. (2009). Çalışanlarda iş doyumu: kamu ve özel sektör çalışanlarının iş doyumuna yönelik bir araştırma, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 23, Sayı: 3, 2009
• Emmert, M.A. ve Taher, W.A. (1992). Public Sector Professionals: The Effects of Public Sector Jobs on Motivation, Job Satisfaction and Work Involvement, American Review of Public Administration, 22, 37-48. Dilekmen, M., Ercoşkun, M. H., & Nalçacı, A. (2005). Öğretmen adaylarının akademik ve KPSS başarılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 304-315.
• Ertürk, E., & Keçecioğlu, T. (2012). Çalışanların iş doyumları ile mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiler: Öğretmenler üzerine örnek bir uygulama. Ege Akademik Bakış, 12(1), 39-52.
• Glasser, W. (2010). Choice theory: A new psychology of personal freedom. Harper Collins.
• Gündoğdu, R. ve Yavuzer, Y. (2012). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öznel İyi Oluş ve Psikolojik İhtiyaçlarının Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 23, 115 – 131.
• Heckert, T.M., Cuneio, G., Hannah, A.P., Adams, P.J., Droste, H.E., Mueller, M.A., Wallis, H.A., Griffin, C.M., & Roberts, L.L. (2000). Creation of a new needs assessment Questionnaire. Journal of Social Behavior and Personality, 15, 121-136.
• Ilardi, B.C., Leone, D., Kasser, T. ve Ryan, R.M. (1993) “Employee and Supervisor Ratings of Motivation:Main Effects and Discrepancie Associated with Job Satisfaction and Adjustment in A Factory Setting” Journal of Applied Social Psychology, 23:1789- 1805.
• Karaman F. ve Altunoglu A.E. (2007). Kamu Üniversiteleri Öğretim Elemanlarının iş Tatmini Düzeyini Etkileyen Faktörler, Yönetim ve ekonomi Cilt:14 Sayı:1 Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F.
• Kemaloğlu, E. (2001). Job Satisfaction; A Resarch On The Job Satisfaction Of The Instructors Of English At Yıldız Technical University Basic English Department. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kesici, Ş. (2008). Yeni Psikolojik İhtiyaç Değerlendirme Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. Selcuk University Social Sciences Institute Journal, 20.
• Kuzgun, Y. (2000). Meslek Danışmanlığı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological review, 50(4), 370.
• Mercer, D. (1997). Job Satisfaction and The Secondary Headteacher= The Cretion of a Model of Job Satisfaction . Scholl Leedership and Manegement, Vol. 17 no: 1.
• Myers, D.G. ve Diener, E. (1995). Who is happy? Psychological Science, 6(1): l0-17.
• OksaI, A. (1986). Davranışlarımızın Kaynakları: Güdüler. Davranış Bilimleri 1, Anadolu Üniversitesi Yayınları, No: 144, Ankara.
• Sarı, İ., Yenigün, Ö., Altıncı, E. ve Öztürk, A. (2011). Temel Psikolojik İhtiyaçların Tatmininin Genel Öz Yeterlik ve Sürekli Kaygı Üzerine Etkisi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, IX (4), 149-156.
• Sheldon, K. M., & Bettencourt, B. (2002). Psychological need-satisfaction and subjective well-being within social groups. British Journal of Social Psychology, 41(1), 25-38.
• Spector, P.E. (1997). Job Satisfaction: Application, Assessment, Cause, and Consequences. California: SAGE Publications, 1997.
• Yarkın, E. (2013). Temel psikolojik ihtiyaçların karşılanma düzeyinin ilişki doyum ve yaşam doyum düzeyine katkısının incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü