Psikoloji Eğitimi Alan Öğrencilerin Duygusal Zekâ ve Psikolojik Danışma Öz-Yeterliklerinin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 16, 79 - 108, 30.12.2018

Mustafa Durmuşçelebi , Şaban Karayağız

https://doi.org/10.26466/opus.460750

Cited By: 3

Öz

Öğrencilerin psikolojik danışma öz yeterlik ve
duygusal zeka düzeylerini, aralarındaki ilişkiyi ve birbirlerini etkileme
durumlarını tespit etmeye yönelik hazırlanan bu çalışmada tarama modeli
kullaılmıştır. Bu çalışma, öğrenci görüşleri ele alınarak duygusal zekâ ve
psikolojik öz-yeterlikleri arasındaki ilişki inceleyen betimsel bir çalışmadır.
Çalışmanın örneklem grubunu Kayseri’de bulunan bir özel ve bir devlet
üniversitesinin ilgili bölümlerinin 3 ve 4. sınıflarında okuyan toplam 394
öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada very toplama aracı olarak Schutte ve
arkadaşları (1998) tarafından hazırlanıp Austin ve arkadaşları (2004)
tarafından modifiye edilen Duygusal Zekâ Ölçeği ile Lent ve arkadaşları (2003)
tarafından geliştirilen  Psikolojik
Danışma Öz-Yeterlik Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sorularına paralel olarak
istatistiksel sonuçlar (yüzde, frekans, ortalama vb.), değişkenler arasındaki
ilişkileri ortaya çıkarmak için korelasyon, bağımsız değişkenler arasındaki
farkları tespit etmek amacıyla da t-testi ve f-testi kullanılmıştır.
Öğrencilerin duygusal zekâ ile psikolojik danışma öz yeterlik ve alt
boyutlarına ilişkin puanlarını betimlemek amacıyla yüzde, frekans ve ortalama gibi
merkezi ölçüler kullanılmıştır. Öğrencilerin duygusal zekâ ve psikolojik
danışma öz yeterlik düzeylerinin araştırmanın bağımsız değişikliklerine göre
farklılıklarını belirlemek amacıyla t- testi ve çoklu karşılaştırmalarda ise
varyans analizi (f-testi), farkın kaynağını belirlemek için LSD testi
kullanılmıştır. Çalışmanın sonunda öğrenciler, duygusal zekâ ve psikolojik
danışma öz yeterlik düzeylerinin iyi olduğunu belirtmişlerdir. Beklentilere
paralel olarak, kadın öğrencilerin duygusal zeka düzeyi erkeklerden daha yüksek
bulunmuştur. Toplam duygusal zeka ve alt boyutlarında PDR öğrencilerinin
ortalamalarının Psikoloji bölümü öğrencilerinin ortalamalarından daha yüksek
bulunmuştur. Öğrencilerin bölümlerini isteyerek seçip seçmemeleri, öğrenim
gördükleri bölümden memnun olup olmamaları, hem duygusal zeka hem de psikolojik
danışma öz-yeterlik düzeyi açısından belirleyici değişkenler olarak
görülmektedir. Öğrencilerin duygusal zeka ve psikolojik danışma öz yeterlik
düzeyleri arasında pozitif bir ilişki ortaya çıkmıştır. 

Anahtar Kelimeler

psikolojik danışma, Duygusal zeka, öz yeterlik

Examination of Emotional Intelligence and Psychological Counseling Self-Sufficiency of Psychology Education Students

Öz

The purpose of
this study was intended to investigate levels of self-efficacy, emotional
intelligence, inter relationships between them and how they affect each
other.  This study, conducted according
to survey approach, was a descriptive study in which the relationship between
emotional intelligence and psychological self-efficacy was investigated in
terms of students’ views. The participants consisted of 394 college students
enrolled in relevant departments at a private and a public university in
Kayseri providence. They were in their senior and junior years at the time of
data collection process. The Schutte Self-Report Emotional Intelligence Scale
(SSEIT) initially developed by Schutte et al. (1998) and improved by Austin et
al. (2004) and the Psychological Counselling Self-Efficacy Scale developed by
Lent et al. (2003) were used to collect research data. In order to elaborate
research questions, statistical results such as frequencies, percentages and
means were analyzed to reveal relationships between variables (correlation).
Also, t-test and f-test were used to determine differences between independent
variables. Measures of central tendency including percentage, frequency, and
mean scores were utilized to detail the students’ responses on both scales and
sub-dimensions. The t-test and was used to explore differences between
self-efficacy levels of their emotional intelligence and psychological
counselling. In addition, variance analysis (f-test) aimed to analyze multiple
comparisons and LSD test to determine the source of differences. The findings
revealed that the students expressed their self-efficacy levels of emotional
intelligence and psychological counselling were exemplary. Aligned with the
expectations, female students showed higher levels of emotional intelligence.
The students of the Guidance and Counselling majors scored higher than
psychology students in terms of emotional intelligence and its subscales. The
factors, whether to choose their major purposefully and satisfaction levels
with their majors were obtained as significant variables for both emotional
intelligence and psychological counselling self-efficacy. There exists a
positive relationship between emotional intelligence and self-efficacy levels
of the students’ psychological counselling.  

Anahtar Kelimeler

Emotional intelligence, psychological counseling, self-efficacy

Kaynakça

• Aksoy, V., ve Diken, İ. H. (2009). Rehber öğretmenlerin özel eğitimde psikolojik danışma ve rehberliğe ilişkin öz yeterlik algılarının incelenmesi. lköğretim Online, 8(3), 709-719, 2009., 8(3), 709-719. 9 15, 2018 tarihinde http://ilkogretim-online.org.tr adresinden alındı
• Arıcıoğlu, A. (2002). Yönetsel başarının değerlemesinde duygusal zekanın kullanımı. Akdeniz İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4, 24-42.
• Ashforth, B. E., ve Humphrey, R. H. (1995). Emotion in the Workplace: A Reappraisal. Human Relations, 48(2), 97-125. doi:10.1177/001872679504800201
• Ashkanasy, N., ve Daus, C. (2002). Emotion in the workplace: the new challenge for managers. Academy of Management Executive, 16(1), 76-86.
• Aslan, Ş., ve Güzel, Ş. (2018). Duygusal Zeka, Problem Odaklı Stresle Başa Çıkma, İyileşme ve Duygusal Tükenme İlişkileri. Yönetim Bilimleri Dergisi/Journal of Administrative Sciences, 16(31), 59-82.
• Balcı, A. (2001). Sosyal Bilimlerde Araştırma. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Bandura, A. (1986). Social Foundations of Thought and Action: A Social Cognitive Theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall Inc.
• Boyatzis, R. E., Stubbs, E. C., ve Taylor, S. N. (2002). Learning cognitive and emotional intelligence competencies through graduate management education. Academy of Management Learning and Education, 1, 150–162.
• Bülbüloğlu, A. (2001). Duygusal zeka kuramı. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Caudran, S. (1999). The Hard Case for Soft Skills. Workforce, 7(78), 60-67.
• Ciarrochi, J., Chan, A., ve Bajgar, J. (2001). Measuring Emotional Intelligence in Adolescents. Personality and Individual Differences, 31(7), 1105-1119.
• Coladarci, T., ve Breton, W. A. (1997). Teacher efficacy, supervision, and the special education resource-room teacher. The Journal of Educational Research, 90(4), 230–239. 9 17, 2018 tarihinde https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00220671.1997.10544577 adresinden alındı
• Cora, N. (1997). Zihin engellilerin eğitimleri alanında çalışan öğretmenlerin yeterlilik düzeylerinin belirlenmesi. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 6 24, 23 tarihinde https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tarama.jsp adresinden alındı
• Coşgun, S., ve Ilgar, M. Z. (2004 ). Rehberlik ve psikolojik danışmanlık deneyimi çalışmalarının adayların öz yeterlik algılarına etkisi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. Malatya: İnönü Üniversitesi.
• Dutoğlu, G., ve Tuncel, M. (2008). Aday öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimleri ile duygusal zeka düzeyleri arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 11-32.
• Güçlü, M. (2017). Örgütsel iletişim: Eğitim kurumlarındaki yeri ve önemi açısından bir değerlendirme, OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 854-870.
• İşmen, A. E. (2001). Duygusal zeka ve problem çözme. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi(13), 111-124.
• Karabulutlu, E. Y., Yılmaz, S., ve Yurttaş, A. (2011). Öğrencilerin Duygusal Zeka Düzeyleri ile Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi - Journal of Psychiatric Nursing, 2(2), 75-79.
• Larson, L. M., ve Daniels, J. A. (1998). Review of the counseling self-efficacy literature. Counseling Psychologist., 26(2), 179-218.
• Law, K. S., Wong, C., ve Song, L. J. (2004). The construct and criterion validity of emotional intelligence and its potential utility for management studies. Journal of Applied Psychology, 89, 783-496.
• Mayer, J. (2001). Emotional Intelligence and Giftedness. Roeper Review, 23(3), 131-137.
• Orel, F. D., ve Yavuz, M. C. (2003). Rekreasyonel Turizmde Müşteri Potansiyelinin Belirlenmesine Yönelik Bir Pilot Çalışma. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/cusosbil/article/viewFile/5000000965/5000001656, 61-76.
• Özgün, M. S. (2007). Okul psikolojik danışmanlarının kişilik özellikleri ile mesleki yetkinlik beklentileri arasndaki ilişkinin incelenmesi. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 8 5, 2018 tari-hinde https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tarama.jsp adresinden alındı
• Planalp, S., ve Fitness, J. (1999). Thinking/Feeling About Social and Personal Relationship. Journal of Social and Personal Relationships, 16(6), 731-750.
• Salovey, P., ve Mayer, J. D. (1990). Emotional intelligence: Imagination, Cognition and Personality. 6 22, 2018 tarihinde Yale Center for Emotional Intelligence: http://ei.yale.edu/publication/emotional-intelligence-5/ adresinden alındı
• Schwarz, T. (2000, 05 31). How do you feel? 06 22, 2018 tarihinde Fast Company: https://www.fastcompany.com/40080/how-do-you-feel adresinden alındı
• Ural, A. (2001). Yöneticilerde duygusal zekanın üç boyutu. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2), 209-219.
• Yurdakavuştu, Y. (2012). İlköğretim öğrencilerinde duygusal zeka ve sosyal beceri düzeyleri. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. 9 17, 2018 tarihinde https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp adresinden alındı