The Predictive Role of Listening and Speaking Anxiety in Gifted Students’ Attitudes Towards Turkish Lesson

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 1, 29 - 50, 30.06.2025

Suna Özcan , Serap Emir

https://doi.org/10.35233/oyea.1497871

Öz

The aim of this study is to reveal the relationship between gifted students' attitudes towards Turkish lesson, listening and speaking anxiety, and the predictive status of listening and speaking anxiety towards attitudes towards Turkish lesson. For this purpose, 466 gifted students studying in the 6th and 7th grades of secondary school in the 2023 -2024 academic year were selected as the sample. In the study based on the relational screening model of the quantitative research method, "Attitude Scale towards Turkish Lesson", "Anxiety Scale for Listening" and "Anxiety Scale for Speaking" were used as data collection tools. Pearson product-moment correlation coefficient was calculated to reveal the relationship between the variables in the study. Multiple linear regression analysis was performed to determine the predictive power of listening anxiety and speaking anxiety on attitude towards Turkish lesson. According to the results of the analysis, there is a relationship between the participants' listening anxiety, speaking anxiety and attitudes towards Turkish lesson. In addition, listening and speaking anxieties predicted their attitudes towards Turkish lesson. Based on these results, it was concluded that differentiated Turkish teaching practices for gifted middle school students are important in transforming their attitudes towards Turkish lesson and listening and speaking anxieties into positive ones.

Anahtar Kelimeler

gifted , Turkish comprehension , listening comprehension , speaking comprehension

Etik Beyan

It was decided at the meeting of the Scientific Research Ethics Committee of the Istanbul 29 Mayis University on 06.05.2024 that there was no inconvenience in conducting this research and it was communicated to the researcher with the letter numbered 2024.05.

Özel Yetenekli Öğrencilerin Türkçe Dersine Yönelik Tutumlarında Dinleme ve Konuşma Kaygılarının Yordayıcı Rolü

Öz

Bu araştırmanın amacı özel yetenekli öğrencilerin Türkçe dersine yönelik tutumları, dinleme ve konuşma kaygıları arasındaki ilişkiyi, dinleme ve konuşma kaygılarının Türkçe dersine yönelik tutumunu yordama durumunu ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda 2023-2024 eğitim-öğretim yılında ortaokul 6. ve 7. sınıfta eğitim görmekte olan 466 özel yetenekli öğrenci örneklem olarak belirlenmiştir. Nicel araştırma yönteminin ilişkisel tarama modeline dayanan çalışmada veri “Türkçe dersine yönelik Tutum Ölçeği”, “Dinlemeye Yönelik Kaygı Ölçeği” ve “Konuşmaya Yönelik Kaygı Ölçeği” veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Araştırmadaki değişkenler arasındaki ilişkiyi ortaya koymak için pearson momentler çarpım korelasyonu katsayısı hesaplanmıştır. Dinleme kaygısı ve konuşma kaygısının Türkçe dersine yönelik tutumun yordayıcılığını belirlemek amacıyla çoklu doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Yapılan analiz sonuçlarına göre katılımcıların dinleme kaygıları, konuşma kaygıları ve Türkçe dersine yönelik tutumları arasında ilişki vardır. Ayrıca dinleme ve konuşma kaygıları Türkçe dersine yönelik tutumlarını yordamaktadır. Bu sonuçlardan hareketle özel yetenekli ortaokul öğrencilerine yönelik farklılaştırılmış Türkçe öğretim uygulamalarının yapılması onların Türkçe dersine yönelik tutumlarında ve dinleme ile konuşma kaygılarının olumluya dönüştürülmesinde önemli olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

özel yetenekli öğrenciler , Türkçe dersine yönelik tutum , dinleme kaygısı , konuşma kaygısı

Etik Beyan

Bu çalışmada “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” kapsamında belirtilen kurallara uyulmuş, “Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler” başlığı altında belirtilen eylemlerden kaçınılmıştır. Yazarlar arasında çıkar çatışmasının yoktur, tüm yazarlar çalışmaya katkı sağlamıştır. Bu araştırmanın yürütülmesinde herhangi bir sakınca olmadığı İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Bilimsel Araştırma Etiği Kurulu’nun 06.05.2024 tarihli toplantısında karara bağlanmış ve 2024.05 sayılı yazıyla araştırmacıya iletilmiştir.

Kaynakça

• Aguirre, N. M. ve Hernandez, N. E. (2021). Differentiating the curriculum for gifted second language learners: Teaching them to think. In Special Populations in Gifted Education (pp. 273-285). Routledge.
• Ahmetovic, E., Becirovic, S., ve Dubravac, V. (2020). Motivation, Anxiety and Students' Performance. European Journal of Contemporary Education, 9(2), 271-289. 965-985. http://dx.doi.org/10.13187/ejced.2020.2.271
• Allington, R. (2002). What i've learned from about effective reading instruction: From a decade of studying exemplary elementary classroom teachers. Phi Delta Kappan, 10, 740-747. https://doi.org/10.1177/0031721702083010
• Atalay, D., ve Özyürek, A. (2021). Ergenlerde duygu düzenleme stratejileri ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 50(230). https://doi.org/10.37669/milliegitim.707741
• Bashori, M., van Hout, R., Strik, H. ve Cucchiarini, C. (2022). Web-based language learning and speaking anxiety. Computer Assisted Language Learning, 35(5-6), 1058-1089. https://doi.org/10.1080/09588221.2020.1770293
• BİLSEM (2019). Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_08/27014859_bilsemynerge.pdf
• BİLSEM (2023). Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2025_01/21195227_milliegitimbakanligibilimvesanatmerkezleriyonergesiveekleri.pdf
• Bonds, C. W., ve Bonds, L. T. (1983). Teacher, is there a gifted reader in first grade?. Roeper Review, 5(3), 4-6.
• Bonds, C., ve Bonds, L. (1983). Reading and the gifted student, Roeper Review.
• Borland, J. H. (2005). Gifted education without gifted children. Conceptions of giftedness, 1-19.
• Boyraz, A. (2024). Özel yetenekli öğrencilerin akademik öz güvenlerinde konuşma ve yazma kaygılarının yordayıcı rolü [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Biruni Üniversitesi.
• Clevenger, L., (2022). Gifted student burnout. Senior Honors Theses. 1198.
https://digitalcommons.liberty.edu/honors/1198
• Colangelo, N., Assouline, S. G., ve Gross, M. U. M. (2004). A nation deceived: How schools hold back America’s brightest students (Vol. 2). Iowa State University. https://www.accelerationinstitute.org/nation_deceived/nd_v1.pdf
• Crookall, D., ve Oxford, R. L. (1991). İçinde E. K. Horwitz and D. J. Young (Ed.), Language anxiety: From theory and research to classroom implications (s. 141-150). Prentice Hall Yayınları.
• David, H., ve Gyarmathy, E. (2023). Gifted Children and Adolescents Through the Lens of Neuropsychology. Springer.
• Davis, G. A., Rimm, S. B., ve Siegle, D. (2011). Education of the gifted and talented (6th ed.). Boston, MA: Pearson.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. ve Hyun, H. (2012). How to design and evaluate research in education. Mcgraw-hill Education-Europe.
• Friedman, R. C., ve Lee, S. W. (1996). Differentiating instruction for high-achieving/gifted children in regular classrooms: A field test of three gifted-education models. Journal for the Education of the Gifted, 19(4), 405-436.
• Gagné, F. (2004). Transforming gifts into talents: The DMGT as a developmental theory. High Ability Studies, 15(2), 119-147. https://doi.org/10.1080/1359813042000314682
• George, D., ve Mallery, P. (2019). IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference. Routledge.
• Goleman, D. (2010). Duygusal zekâ: Neden IQ’dan daha önemlidir? (Çev. B.S. Yüksel). Varlık Yayınları.
• Gottfried, A. W., Gottfried, A. E., ve Guerin, D. W. (2006). The fullerton longitudinal study: A long-term investigation of intellectual and motivational giftedness. Journal for the Education of the Gifted, 29(4), 430- 450. https://doi.org/10.4219/jeg-2006-24
• Guilford, A. M., Scheuerle, J., ve Shonbrun, S. (1981). Aspects of language development in the gifted. Gifted Child Quarterly, 25(4), 159-163. https://doi.org/10.1177/001698628102500404
• Gündüz, A., ve Demir, S. (2021). Konuşma kaygısı ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(1), 145-159. https://doi.org/10.18069/firatsbed.818704
• Harris, D. V. (1987). The female athlete. In J. R. May ve M. J. Asken (Edt.). Sport psychology: The psychological health of the athlete. New York: Pma, 99166.
• Hébert, T. P. (2021). Understanding the social and emotional lives of gifted students. Routledge. Horwitz, E. K., Horwitz, M. B., ve Cope, J. (1986). Foreign language classroom anxiety. The Modern Language Journal, 70(2), 125-132. https://doi.org/10.2307/327317
• İşlekeller Bozca (2017). Üstün zekâlı öğrencilerde Türkçe koşut eğitim programının başarıya, eleştirel düşünmeye ve yaratıcılığa etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Kasap, S. (2021). Foreign language anxiety of gifted students in Turkey. Pegem Journal of Education and Instruction, 11(4), 169-176. https://doi.org/10.47750/pegegog.11.04.16
• Kelemen, G. (2010). A personalized model design for gifted children’education. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 3981-3987.
• Melanlıoğlu, D. (2013). Ortaokul öğrencileri için dinleme kaygısı ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 11(6), 851-876. https://doi.org/10.14520/adyusbd.418
• Merrotsy, P. (2013). Invisible gifted students. Talent Development & Excellence. 5(2), 31–42. https://www.researchgate.net/profile/Peter-Merrotsy/publication/282721619_Invisible_gifted_students/links/5630cdf108aedf2d42beec85/Invisible-gifted-students.pdf
• Miller, M., ve Brigandi, C. (2020). Exploring gifted education program and practice in rural Appalachia. Theory & Practice in Rural Education, 10(2), https://doi.org/10.3776/tpre.2020.v10n2p101-118
• Mitchell, R. ve Florence M. (1998). Second language learning theories. Edward Arnold Press.
• Mofield, E. L., ve Parker Peters, M. (2015). The relationship between perfectionism and overexcitabilities in gifted adolescents. Journal for the Education of the Gifted, 38(4), 405–427. https://doi.org/10.1177/0162353215607324
• Nasri, D. S., ve Agustina, A. (2021). Recognizing gifted in children through language development and character education as a means of maximizing ability. Journal of Cultura and Lingua, 2(1), 49-54. https://doi.org/10.37301/culingua.v2i1.14
• National Association for Gifted Children (NAGC). (2010). NAGC definition of giftedness. Retrieved from https://www.nagc.org/resources-publications/resources/nagc-definition-giftedness
• Oğuz, B. (2020). Üstün yetenekli öğrencilerin Türkçe öğretmeni ve Türkçe dersine yönelik metaforik algıları. International Journal of Science and Education, 3(2), 80-91. https://doi.org/10.47477/ubed.777973
• Özcan, S. (2022). Felsefe temelli (p4c) soru sorma öğretiminin özel yetenekli ve olağan gelişim gösteren öğrencilerin anlama becerileri ile üst düzey düşünme becerilerine etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Özcan, S. (2023). Üstün yetenekli öğrencilerin okuduğunu anlama ile dinlediğini anlama becerileri arasındaki ilişki. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 11(1), 233-243. https://doi.org/10.16916/aded.1213980
• Özcan, S., Sallabaş, M. E., & Akgül, S. (2022). Okuma eğitiminde P4C temelli soru sorma eğitiminin işbirlikli öğrenmeye etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 10(2), 327-346.
• Papadopoulos, D. (2020). Psychological framework for gifted children’s cognitive and socio-emotional development: A review of the research literature and implications. Journal for the Education of Gifted Young Scientists, 8(1), 305-323. http://dx.doi.org/10.17478/jegys.666308
• Pfeiffer, S. I. (2020). Giftedness and talent development in children and youth. In P. Ward, J. M. Schraagen, J. Gore, ve E. Roth (Eds.), The Oxford handbook of expertise (pp. 103–127). Oxford University Press.
• Renzulli, J. S. (1978). Kappan Classic: What makes giftedness? Reexamining a definition. Phi Delta Kappan. 60(3), 180-185. https://www.scirp.org/reference/referencespapers?referenceid=1626666
• Runco, M. A., ve Acar, S. (2012). Divergent thinking as an indicator of creative potential. Creativity Research Journal, 24(1), 66–75. https://doi.org/10.1080/10400419.2012.652929
• Saranlı, A. G. (2017). Eş zamanlı olmayan gelişimin üstün yetenekli çocuklardaki görünümü üzerine bir örnek olay çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 18(01), 89-108. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.300060
• Silverman, L. K., ve Gilman, B. J. (2020). Best practices in gifted identification and assessment: Lessons from the WISC‐V. Psychology in the Schools, 57(10), 1569-1581. https://doi.org/10.1002/pits.22361
• Smith, E. E. ve Kosslyn, S. M. (2014). Bilişsel psikoloji: Zihin ve beyin. (Çev. Ed. M. Şahin). Nobel Yayınları.
• Şahin, C. (2020). Türkiye’de özel yetenekli öğrenciler için Türkçe eğitimi sorunları ve çözüm önerileri. IJLET. 8(4), 123-145. https://doi.org/10.29228/ijlet.46175
• Ünal, T. F. ve Köse, M. (2014). Türkçe dersine yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi: Bir geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Bartın University Journal of Faculty of Education, 3(2), 233-249. https://dergipark.org.tr/tr/pub/buefad/issue/3815/51181
• Vandergrift, L. (2004). Listening to learn or learning to listen. Annual Review of Applied Linguistics, 24, 3-25. https://www.scirp.org/reference/referencespapers?referenceid=364009 Winter, E. (2018). Akıllı hissetmek: Duygularımız neden düşündüğümüzden daha rasyoneldir? (Çev. P. Onur). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları Ziegler, A. (2009). Research on giftedness in the 21st century. International handbook on giftedness, 1509-1524. https://doi.org/10.1007/978-1-4020-6162-2_78