Okuma uzmanlığı ve okuma uzmanı yetiştirilmesine yönelik bir program önerisi / A program proposal for training the reading specialist

Yıl 2013, Cilt 1, Sayı 1, 1 - 8, 29.06.2013

Hayati Akyol Mustafa Yıldız

Öz

Okuma uzmanları, okuma sorunları olan çocukların okuma becerilerini geliştirmeye katkı sağlayan profesyonellerdir. Literatür taramasına dayalı olarak yürütülen bu çalışmada öncelikle "okuma uzmanlığı" kavramı tarihsel gelişimi incelenerek son yıllarda okuma uzmanlarının rollerinde yaşanan değişim ve sahip olmaları gereken nitelikler üzerinde durulmuştur. Daha sonra okuma uzmanlarının Türkiye açısından önemi ve gerekliliği vurgulanarak, dünyada okuma uzmanı yetiştirme programlarından bahsedilmiştir. Çalışmanın sonunda, gelişmiş ülkelerde uygulanan "okuma uzmanı yetiştirme programları" da dikkate alınarak olası bir "okuma uzmanlığı" yüksek lisans programı için genel bir çerçeve önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Okuma, okuma uzmanı, lisansüstü program

Kaynakça

• Akyol, H. (2005). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Akyol, H. ve Yıldız, M. (2010). Okuma bozukluğu olan bir öğrencinin okuma ve yazma becerisinin geliştirilmesine yönelik bir durum çalışması. e-Journal of New World Sciences Academy, NEWSA ISSN: 1308-7274, 5,4, 1690-1700.
• Allington, R. L. ve Walmsley, S. A. (1995). No quick fiix: Rethinking literacy programs in America’s elementary schools.New York: Teachers Collage Press.
• Ateş, S., Yıldırım, K. ve Yıldız, M., (2010). Opinions of classroom teachers and prospective classroom teachers about the learning difficulties encountered in the teaching process of reading and writing. Elementary Education Online, 9, 44-51.
• Bean, R.M, Cassidy, J., Grumet, J.E., Shelton D.S. ve Wallis, S.R. (2002). What do reading specilists do? Results from a national survey. The Reading Teacher, 55,736-744.
• Bloom, B, S. (1998). İnsan nitelikleri ve okulda öğrenme. (D. A. Özçelik, Çev.) İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Demirel, M. (1992). Temel Boyutlarıyla Okudugunu Anlama Süreci. Egitim Fakültesi Dergisi. 8, 325-326
• Dole, J. A. (2004). The changing role of the reading specialist in school reform. The Reading Teacher, 57, 5, 462-471.
• Eğitimde Reform Girişimi ERG. (2010). PISA 2009 sonuçlarına ilişkin değerlendirme. http://www. erg.sabanciuniv.edu. adresinden ulaşılmıştır.
• Eripek, S. (2005). Öğrenme Güçlükleri. S., Eripek (Ed.), Özel Eğitim (57-68). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Web Ofset.
• Ferguson, R.F. (1991). Paying for public edeucation: New evidence on how and why Money matters. Harvard Journal on Legistation, 28, 465-498.
• Ferguson R.F. ve Ladd, H.F. (1996). How and why Money matters: An analysis of Alabama schools. In H. Ladd (Ed.), Holding schools accountable (pp.265-298). Washington, DC: Brookings Instruction.
• Güçlü, N. ve Bayrakçı, M. (2004). Amerika Birleşik Devletleri eğitim sistemi ve hiçbir çocuğun eğitimsiz kalmaması reformu. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5, 2, 51-64.
• http://www.kent.edu/catalog/2011/CollegesPrograms/EH/GR/READ.cfm. 05.09.2011 tarihinde ulaşılmıştır.
• http://ci.illinoisstate.edu/grad/readingmasters/ 05.09. 2011 tarihinde ulaşılmıştır.
• http://www.education.pitt.edu/readinged/admissions.aspx?did=43. 05. 09. 2011 tarihinde ulaşılmıştır.
• International Reading Assocation IRA. (2010). What reading educators need to know. Reading Today, 28, 1, August/September, 12-13.
• Millî Eğitim Bakanlığı MEB - Eğitimi Araştırma Geliştirme Dairesi EARGED. (2005). PISA 2003 projesi ulusal nihaî rapor. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Millî Eğitim Bakanlığı MEB. (2006). On yedinci millî eğitim surası http://www.ttkb.meb.gov.tr adresinden ulaşılmıştır.
• Millî Eğitim Bakanlığı MEB. (2008) Özel öğrenme güçlüğü destek eğitimi programı. http://orgm.meb.gov.tr/Destek_egitim_programlari/287_Ozel_Ogrenme_prog.pdf adresinden 08. 09. 2011 tarihinde ulaşılmıştır.
• Quatroche, D.J, Bean, R.M. ve Hamilton, R.L. (2001). The role of the reading specialist: A review of research. The Reading Teacher, 55, 282-294.
• Puma, M.J., Karweit, N., Price, C., Ricciuti, A., Thompson, W. ve Vaden-Keirnan, M. (1997). Prospects:Final report on student outcomes.Cambridge, MA: Abt Associates.
• Tivnan, T., Hemphill, L., ve Ivins, K. (2002). Evaluating comprehensive literacy models in the Boston Public Schools: Some results from first grade. Paper presented at the annual meeteng of the American Educational Research Assocation, New Orleans, LA.
• Uyar, Y., Yıldırım, K. ve Ateş, S. (2011). Okuma uzmanlığının üniversitelerde lisansüstü bir program olarak yapılandırılması. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 132-149.
• U.S. Department of Education USDE. (2001). No child left behind. Washington, DC: Autor.
• Yıldız, M., Yıldırım, K., Ateş, S., & Rasinsky, T. (2012). Perceptions of turkish parents with children ıdentified as dyslexic about the problems that they and their children experience, Reading Psychology, 33(5), 399-422.