İşitme Engelli Çocukların Konuşma Edinimi Eğitiminde Dinleme Becerilerinin Önemi

Yıl 2006, Cilt: 7 Sayı: 01, 15 - 28, 01.02.2006

M. Cem Girgin

https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000096

Öz

Anahtar Kelimeler

-

İşitme Engelli Çocukların Konuşma Edinimi Eğitiminde Dinleme Becerilerinin Önemi

Öz

Konuşma kabaca, konuşma organlarının düzenli devinimleri sonucu üretilen, anlamlı organize ses dizgeleri olarak tanımlanabilir. Dinleme ise çevreden duyulan sesleri tanıma ve özellikle konuşma seslerinin anlamlandırılmasıdır. Konuşma, insana özgü iletişim biçimleri içinde en çok kullanılan yöntemlerden biridir. Bunun yanı sıra dinleme bebeklerin anadillerini ve onun konuşma boyutunun ediniminde önemli rol oynamaktadır. Bebekler doğdukları andan itibaren çevrelerindeki sesleri algılamaya ve konuşma seslerini ayırt edebilmeye programlanmışlardır. Ancak karmaşık konuşma seslerini ve dilin kurallarını sorunsuz edinebilmeleri için dinleme becerilerinin de etkin bir biçimde gelişmesi gerekmektedir. Günümüz teknolojisi, işitme kalıntısının doğru kullanımı ve doğru eğitim yaşantıları sağlanması sonucu, işitme engelli çocukların da işiten çocuklara benzer bir biçimde anadillerini edinmelerine yardımcı olan işitme araçları geliştirmiştir. Ancak dil edinimini ve bilgi dağarcıklarını geliştirebilmek için, işiten çocuklarda bile önem taşıyan dinleme ve konuşma etkinlikleri, işitme engelli çocuklar için ise hayati bir önem taşımaktadır. Bu çalışmada dinleme becerilerinin konuşma ve dil edinimine olan önemli katkıları, bilgi edinmedeki önemi üzerinde durularak dinleme ve konuşma becerilerinin özellikle işitme engelli çocuklara kazandırılmasını kolaylaştıracak etkinlikler tartışılacaktır

Anahtar Kelimeler

işitme engelliler eğitimi, konuşmanın edinimi, dinleme

Kaynakça

• Abberton, Hazan, V. & Fourcin, A. (1990). The development of contrastivenes in profoundly deaf children speech. Clinical Linguistics and Phonetics, 4(3), 209–220.
• Aksan, D. (1980). Her yönü ile dil. Ankara: T.D.K. Yayınları.
• American Speech-Language Hearing Association (1995). Position statement and guidelines for acoustics in educational settings. Asha, 37(Suppl.14), 15–19.
• Berg, F. S., Blair, J. C. & Benson, P. V. (1996). Classroom acoustics: The problem, impact, and solution. Language, Speech, and Hearing Services in Schools, 27,16–20.
• Bloom, L., & Lahey, M. (1978). Language development and language disorders. New York: J. Wiley and Sons Inc.
• Boothroyd, A. (1997). Auditory development of the hearing child. Scandinavian Audiology, 26 (Supply.46), 9–16.
• Browne, A. (1996). Developing language and literacy 3–8. London: Paul Chapman Publishing Ltd.
• Bruner, J. (1983). Child’s talk. USA: Oxford University Press.
• Chermak, G. D., & Musiek, F. E. (1997). Cental auditory processing disorders: New perspectives. San Diego, C.A: Singular Publishing Group.
• Clark, Morag., (1985). Developing the spoken language skills of impaired children: 1 laying the foundations. M.U.T.V, 10.
• Chomsky, N. (2002). On nature and language Cambridge: Cambridge University Press.
• Davis, J. (1990). Our forgotten children: Hard-of hearing pupils in the schools. Bethesda, MD: Self Help for Hard of Hearing People.
• Estabrooks, W. (Eds.). (1998). Cochlear implants for kids. Washington, DC: The Alexander Graham Bell Association for the Deaf.
• Flexer, C. (1999). Facilitating hearing and listening in young children. San Diego: Singular Publihing Group, Inc.
• Gilberston, M., & Bramlett, R. K. (1998). Phonological awareness screening to identify at-risk readers: Implications for practitioners. Language, Speech and Hearing Services in Schools, 29, 109-116.
• Hinman, R. T., Leeb, B.S., Avestruz, A. T., Gilmore, R., Paul. D., Peterson, N., (2003). Using talking lights illumination- based communication networks to enhance word comprehension by people who are deaf or hard of hearing. American Journal of Audiology, 12, 17–22.
• Konrot, A. (1988). Konuşmayı ayırt etme testi. Eskişehir.
• Kretschmer, R. R., & Kretschmer, L. (1978). Language development and intervention with the hearing impaired. Baltimore: University Park Press.
• Ling, D. (1989). Foundations of spoken language for hearing impaired children. Washington, DC: The Alexander Graham Bell Association for he Deaf.
• Lucker, J. L. (1991). Mainstreaming hearing impaired students: Perceptions of regular educators. Language, Speech and Hearing Services in Schools, 22, 302–307.
• Northern, J. L., & Downs, M.P. (1991). Hearing in children (4th ed). Baltimore: Williams & Wilkins.
• Ross, M., & Giolas, T. G. (Eds.). (1978). Auditory managaement of hearing-impaired children. Baltimore: University Park Press.
• Ross, M., & Calvert, D.R. (1984). Semantics of deafness revisited: Total communication and the use and misuse of residual hearing. Audiology, 9, 127–145.
• Ross, M., Brackett, D., & Maxon, A. (1991). Assessment and management of mainstreamed hearing –impaired. Austin, TX: Pro-Ed.
• Ross, M. (1992). Fm auditory training charactareristics, selection and use. Timonium, MD: York Press.
• Sanders, A. D. (1971). Aural Rehabilitation. New Jersey: Prentice-Hall Inc.
• Tucker, B. P. (1998). Cochlear implants: A handbook. McFarland & Company Inc.
• Tüfekçioğlu, U. (1992). Kaynaştırmadaki işitme engelli çocuklar: Eskişehir ilindeki normal okullarda eğitim gören işitme engellilerin durum. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi eğitim Fakültesi Yayınları.
• Vardar, B. (1982). Dilbilim temel kavram ve ilkeleri. Ankara: T.D.K. Yayınları.
• Wells, G. (1986). The meaning makers children learning language and using language to learn. USA: Heinemann Educational Boks, Inc.
• Wood, D. J. (1984). Aspects of the linguistic competence of deaf children. British Journal of Audiology, 18, 23-30.