Problems Faced by Child Development Specialists Working in Special Education and Rehabilitation Centers and Their Solutions

Yıl 2025, Erken Görünüm, 1 - 20

Kevser Kılıç , Kezban Tepeli

https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.1575969

Öz

Introduction: It is well-documented that child development specialists face various problems while working in special education and rehabilitation centers, highlighting the need for research aimed at generating effective solutions. The present study aims to identify the problems experienced by child development specialists with bachelor's degrees working in special education and rehabilitation centers and to propose viable solutions to these problems. In line with this objective, interviews were conducted with 25 female participants from Karaman, Konya, and Ankara. Through these interviews, the specific issues faced by specialists were identified, and corresponding solution suggestions were offered.
Method: The study was conducted with a case study within the scope of qualitative research. The participants of the study consisted of 25 child development specialists with bachelor's degrees working in special education and rehabilitation centers in Karaman, Konya and Ankara. Demographic information form and interview form were used as data collection tools in the study. Data were obtained through interviews and analyzed with content analysis.
Findings: The findings of the study indicated that participants face various problems in special education and rehabilitation centers, particularly concerning institution, family, salary, education and professional competence, and that participants proposed a range of suggestions aimed at addressing issues such as insufficient materials, working conditions, salary and education.
Discussion: In this context, the problems faced by the participants were determined, and both the participants’ proposed solutions and the researchers’ suggestions were discussed within the framework of the literature.
Conclusion and Suggestions: The findings of the study revealed that child development specialists with bachelor’s degrees working in special education and rehabilitation centers face problems related to institution, family, salary, education and professional competence. It was also found that participants had suggestions for addressing these problems and expressed a desire to receive further training in relevant areas. Based on the findings, various suggestions were proposed within the scope of the study.

Anahtar Kelimeler

Child development specialist , special education , rehabilitation center , problem , solution suggestions

Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerinde Çalışan Çocuk Gelişimcilerin Karşılaştıkları Sorunlar ve Çözümleri

Öz

Giriş: Çocuk gelişimcilerin özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde sorunlar ile karşılaştıkları bilinmekte ve sorunlara çözüm önerilerinin sunulmasına yönelik araştırma ihtiyacı dikkat çekmektedir. Bu araştırmada özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde çalışan lisans mezunu çocuk gelişimcilerin karşılaştıkları sorunların belirlenmesi ve bu sorunların çözümüne yönelik çözüm önerilerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Karaman, Konya ve Ankara illerinden 25 kadın katılımcı ile görüşmeler yapılarak sorunlar belirlenmiş ve sorunlara çözüm önerileri sunulmuştur.
Yöntem: Araştırma nitel araştırma yöntemi içerisinde yer alan durum çalışması ile yürütülmüştür. Araştırmanın katılımcılarını Karaman, Konya ve Ankara illerindeki özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde çalışan lisans mezunu 25 çocuk gelişimci oluşturmaktadır. Araştırmada demografik bilgi formu ile görüşme formu veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Veriler görüşme yolu ile elde edilmiş ve içerik analizi ile analiz edilmiştir.
Bulgular: Bulgular incelendiğinde, katılımcıların özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde kurum, aile, maaş, eğitim ve mesleki yeterlilik konularında sorunlar ile karşılaştıkları; aynı zamanda katılımcıların materyal yetersizliği, çalışma koşulları, maaş ve eğitim konularında çeşitli önerileri olduğu görülmüştür.
Tartışma: Bu kapsamda katılımcıların karşılaştıkları sorunlar belirlenmiş, katılımcıların olası çözüm önerileri ile araştırmacıların da çözüm önerileri alanyazın çerçevesinde ele alınmıştır.
Sonuç ve Öneriler: Araştırma sonucunda özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde çalışan lisans mezunu çocuk gelişimcilerin kurum, aile, maaş, eğitim ve mesleki yeterlilik konusunda sorunlar ile karşılaştığı, katılımcıların sorunların çözümüne yönelik önerilerinin olduğu ve çeşitli eğitimleri almak istedikleri bilgisine ulaşılmıştır. Araştırmada bulgulara yönelik olarak çeşitli öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Çocuk gelişimci , özel eğitim , rehabilitasyon merkezi , sorun , çözüm önerileri

Etik Beyan

.

Kaynakça

• Akalın, S. (2015). Kaynaştırma sınıfı öğretmenlerinin sınıf yönetimine ilişkin görüşleri ve gereksinimleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 16(3), 215-236. https://doi.org/10.21565/auebfoed.24224
• Arucan, D. (2008). Özel özel eğitim kurumlarında ve kız meslek liselerinde görev yapan çocuk gelişimi ve eğitimcilerinin tükenmişlik düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. (Tez Numarası: 219653) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Baltacı, A. (2017). Nitel veri analizinde Miles-Huberman modeli, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AEÜSBED)3(1), 1-15
• Bayrı, S. (2022). Özel eğitim kurumlarında görev alan öğretmenlerin program okuryazarlık durumları ve özel eğitim özel alan yeterliklerinin incelenmesi (Tez Numarası: 737057) [Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Bilen, E. (2007). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarında karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüşleri ve çözüm önerileri (Tez Numarası: 211466) [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (4. baskı). Pegem Yayıncılık.
• Cesur, E., & Köksal Akyol, A. (2018). Aile ve sosyal politikalar bakanlığı’nda çocuk gelişimci olmak. Toplum ve Sosyal Hizmet, 29(2), 245-269.
• Charman, T., Pickles, A., Simonoff, E., Chandler, S., Loucas, T., & Baird, G. (2011). IQ in children with autism spectrum disorders: data from the special needs and autism project (SNAP). Psychological Medicine, 41(3), 619–627. https://doi.org/10.1017/s0033291710000991
• Christensen, L., Johnson, B., & Turner, L. (2015). Araştırma yöntemleri desen ve analiz. [Research methods design and analysis]. (A. Aypay, Çev. 3. baskı). Sistem Yayıncılık.
• Chuvarayan, Y., Finger, R. P., & Köberlein-Neu, J. (2019). Economic burden of blindness and visual impairment in Germany from a societal perspective: a cost-of-illness study. The European Journal of Health Economics, 21(1), 115-127. https://doi.org/10.1007/s10198-019-01115-5
• Council for Exceptional Children (2009). CEC professional standards. http://www.cec.sped.org/Standards.
• Crouch, A. T., (2019). Perceptions of the possible impact of dyslexia on nursing and midwifery students and of the coping strategies they develop and/or use to help them cope in clinical practice. Nurse Education in Practice, 35, 90–97. https://doi.org/10.1016/j.nepr.2018.12.008
• Doğan, B., & Tatık, R. Ş. (2014) Okul öncesi öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 27(1), 521-539. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2418
• Doğan-Keskin, A., & Bayhan, N. P. (2020). Çocuk gelişiminin dünü, bugünü ve yarını. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 4(3), 881-900. https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.1967202043242
• Doğru, S., Cepdibi, S., & Yıldırım Doğru, S. S. (2020). İşitme engelliler ilkokullarında kullanılan Türkçe kitaplarındaki etkinliklerin görsel okuryazarlık becerileri açısından incelenmesi Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(4), 1421-1435. http://dx.doi.org/10.16916/aded.786995
• Fidan, T. & Öztürk, İ. (2015). Perspectives and expectations of union member and non- union member teachers on teacher unions. Journal of Educational Sciences Research, 5(2), 191-220 http://dx.doi.org/10.12973/jesr.2015.52.10
• Güzel, N. (2014). Kaynaştırma öğrencisi olan ilköğretim öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin yaşadıkları sorunlar (Tez Numarası: 355918) [Yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Hashino, K., Iida, J., Iwasaka, H., Ito, N., Sakiyama, S., Kitera, K., S., Kitera, K., Matsumoto, H., Tsujimoto, H., Ikawa, G., & Kishimoto, T. (1997). A study of cognitive development and behavior problems in mentally retarded children, Psychiatry and Clinical Neurosciences, 51(2) 57–65. https://doi.org/10.1111/j.1440-1819.1997.tb02908.x
• Huri, M., Aslan, F., Seyhan, Aki, E., & Kerem Günel, M. (2020). Çocukluk dönemi habilitasyon uygulamaları. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 8(1), 85-90. https://doi.org/10.30720/ered.623870
• Kıral, B. (2021). Nitel araştırmada fenomenoloji deseni: Türleri ve araştırma süreci. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 10(4), 92-103. http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/jret2021_10.cilt_sayi4-pages-93-104.pdf
• Koçak, F. (2020). Otizm spektrum bozukluğu olan öğrencilerle çalışan öğretmenlere problem davranışlarla baş etme becerisi kazandırmaya dönük olarak hazırlanan eğitim programının etkililiği (Tez Numarası: 659569) [Doktora tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Kritzer, K. L. (2009). Barely started and already left behind: A descriptive analysis of the mathematics ability demonstrated by young deaf children. Journal of Deaf Studies and Deaf Education, 14(4), https://doi.org/10.1093/deafed/enp015
• Lewandowski, L., Gathje, R. A., Lovett, B. J., & Gordon, M. (2013). Test-taking skills in college students with and without ADHD. Journal of Psychoeducational Assessment, 31(1), 41–52. https://doi.org/10.1177/0734282912446304
• Luckasson, R., Borthwick-Duffy, S., Buntinx, W. H. E., Coulter, D. L., Craig, E. M. (P.), Reeve, A., Schalock, R. L., Snell, M. E., Spitalnik, D. M., Spreat, S., Tassé, M. J., & The AAMR AD HOC Committee on Terminology and Classification. (2002). Mental retardation: Definition, classification, and systems of supports (10th ed.). American Association on Mental Retardation.
• Merriam, S. (2014). Qualitative research: A guide to design and implementation. Jossey-Bass Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Sage Publications
• Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Kurumları Yönetmeliği (2012). T. C. Resmî Gazete, (28296), 18 Mayıs 2012, s. 1-15. https://ookgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_09/06103840_Ozel_EYitim_KurumlarY_YonetmeliYi.pdf Norris, M., Aman, M. G., Mazurek, M. O., Scherr, J. F., & Butter, E. M. (2019). Psychometric characteristics of the aberrant behavior checklist in a well-defined sample of youth with autism spectrum disorder. Research in Autism Spectrum Disorders, 62, 1–9, https://doi.org/10.1016/j.rasd.2019.02.001
• Oaten, M., Stevenson, R. J., & Case, T. I. (2011). Disease avoidance as a functional basis for stigmatization. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 366(1583), 3433–3452. https://doi.org/10.1098%2Frstb.2011.0095
• Örücü, E., & Kanbur, A. (2008). Örgütsel-yönetsel motivasyon faktörlerinin çalışanların performans ve verimliliğine etkilerini incelemeye yönelik ampirik bir çalışma: hizmet ve endüstri işletmesi örneği. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 15(1), 85-97. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/145980
• Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. (2018). T.C. Resmî Gazete, (30471), 7 Temmuz 2018, s.30471 https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180707-8.htm
• Pagliaro, C. M., & Kritzer, K. L. (2010). Learning to learn: An analysis of early learning behaviours demonstrated by young deaf/hard-of-hearing children with high/low mathematics ability. Deafness & Education International, 12(2), 54–76. https://psycnet.apa.org/doi/10.1179/146431510X12626982043723
• Palinkas, L. A., Horwitz, S. M., Green, C. A., Wisdom, J. P., Duan, N., & Hoagwood, K. (2015). Purposeful sampling for qualitative data collection and analysis in mixed method implementation research. Administration and Policy in Mental Health and Mental Health Services Research, 42(5), 533–544. https://psycnet.apa.org/doi/10.1007/s10488-013-0528-y
• Park, J. H., Faulkner, J., & Schaller, M. (2003). Evolved disease-avoidance processes and contemporary anti-social behavior: Prejudicial attitudes and avoidance of people with physical disabilities. Journal of Nonverbal Behavior, 27(2), 65–87. https://psycnet.apa.org/doi/10.1023/A:1023910408854
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd ed.). Sage Publications.
• Picard, D., Jouffrais, C., & Lebaz, S. (2011). Haptic recognition of emotions in raised-line drawings by congenitally blind and sighted adults. IEEE Transactions on Haptics, 4(1), 67–71. https://doi.org/10.1109/toh.2010.58
• Postholm, M. B. (2012) Teachers’ professional development: a theoretical review, Educational Research, 54(4), 405-429, http://dx.doi.org/10.1080/00131881.2012.734725
• Reeves, P. M., Pun, W. H., & Chung, K. S. (2017). Influence of teacher collaboration on job satisfaction and student achievement. Teaching and Teacher Education,67, 227–236. https://doi.org/10.1016/j.tate.2017.06.016 Rojahn, J., Matson, J., L, Lott, D., Esbensen, A., J., & Smalls, Y. (2001). The behavior problems inventory: An instrument for the assessment of self-injury, stereotyped behavior and aggression/destruction in individuals with developmental disabilities, Journal of Autism and Developmental Disorders, 31(6), 577–588. https://doi.org/10.1023/a:1013299028321
• Sadan, A., & Çıkılı, Y. (2021). Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde görev yapan öğretmenlerin kurum kurucu ya da müdüründen beklentilerinin belirlenmesi. Ulusal Eğitim Dergisi, 1(1), 1–11. https://uleder.com/index.php/uleder/article/download/5/6
• Sağıroğlu, N. (2006). Özel gereksinimli bireylere sahip ailelerin çocuklarının devam ettiği özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinden beklentileri. (Tez Numarası: 211311) [Yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Sütçü, Z. (2007). Yasal düzenlemeler açısından rehber öğretmenlerin/psikolojik danışmanların özel eğitimle ilgili görevlerini okullarda uygulamaya yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. (Tez Numarası: 217359) [Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Şişman, M., & Arı, A. (2009). Kırgızistanda eğitimin temel problemleri ve öğretmenlerin hizmet içi eğitim ihtiyacı. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(21), 133-147. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/843298
• Taştepe, T., & Köksal Akyol, A. (2014). Hastanelerde görev yapan çocuk gelişimcilerin çalışma ortamları ile mesleklerine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(1), 29-54. https://doi.org/10.1501/Asbd_0000000045
• Tercan, H., & Yıldız Bıçakçı, M. (2017). Sağlık bilimlerinde transdisipliner yaklaşım içerisinde çocuk gelişimcinin rolü. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 3(1), 157-168.
• Tüzün, M. (2024). Çocuk gelişimcilerin mesleki gelişimlerinin incelenmesi üzerine nitel bir araştırma (Tez Numarası: 873934) [Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Yavuz, E.C., & Kahraman, Ö.G. (2022). Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde çocuk gelişimci olmak. Toplum ve Sosyal Hizmet, 33(3), 811-840. https://doi.org/10.33417/tsh.979999
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri Seçkin Yayıncılık
• Wray, J., Aspland, J., Taghzouit, J., & Pace, K. (2013). Making the nursing curriculum more inclusive for students with specific learning difficulties (SpLD): Embedding specialist study skills into a core module. Nurse Education Today, 33(6), 602–607. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2012.07.009