Çok Duyulu Öykülerin Ağır ve Çoklu Yetersizliği Olan Görmeyen Öğrencilerin Dinlediğini Anlamalarına Etkisi

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 1, 129 - 153, 02.03.2018

Pınar Şafak , Pınar Demiryürek Hatice Cansu Yılmaz

https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.322391

Cited By: 2

Öz

Ağır
ve çoklu yetersizliği olan çocukların öğrenme özelliklerine uygun hale
getirilen okuma materyalleri, bilişsel ve iletişimsel becerilerini destekleyen
okumaya dayalı etkinliklere daha aktif katılmalarına destek olmaktadır. Bu
okuma materyallerinden biri de birden fazla duyuya hitap eden “çok duyulu”
öykülerdir. Çok duyulu öykü, ağır derecede zihin yetersizliği ve/veya çoklu yetersizliği
olan bireyler için bireysel olarak düzenlenmiş sosyal etkileşim ve duyusal
deneyimler üzerine odaklanarak anlatılan öyküler olarak tanımlanmaktadır. Bu
çalışmada çoklu yetersizliği olan görmeyen çocukların dinlediği öyküyü anlamada
sabit bekleme süreli öğretim yöntemi ile sunulan çok duyulu öykü anlatımının
etkililiğinin sınanması amaçlanmıştır. Araştırmanın katılımcılarını, görme
engelliler okulunda çok engelliler sınıflarında eğitim görmeye devam eden,
11-15 yaşlar arasında iki kız, bir erkek öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmaya
katılan katılımcılardan üçü de görme yetersizliği ve otizme tanısına sahiptir.
Araştırmada tek denekli deneysel desenlerden “denekler arası çoklu yoklama”
deseni kullanılmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkeni, çoklu yetersizliği olan
görmeyen öğrencilerin dinlediği öyküyü anlama düzeyleri, bağımsız değişkeni
ise, sabit bekleme süreli öğretim yöntemi ile sunulan çok duyulu öykü anlatımı
uygulamasıdır. Yapılan öğretim oturumları sonrasında her üç katılımcının da dinledikleri
öyküye dair sorulan sorulara doğru cevap verme düzeyleri artmıştır. Her
katılımcının cevaplandıramadığı soru farklı olmakla birlikte, üç katılımcı da
çalışmanın tüm oturumlarında yalnızca 1 soruya doğru cevap veremedikleri
görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Çoklu yetersizlik, görme yetersizliği, çok duyulu öykü, sabit beklemeli öğretim, dinlediğini anlama

Kaynakça

• Adıgüzel, S., Kizir, M., & Eratay, E. (2017). Ağır ve çoklu yetersizliği (AÇYE) olan bireylerle çalışan özel eğitim öğretmenlerinin yaşadıkları sorunların belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 18(1), 45-59.
• Arman, F. (2014). Zihinsel yetersizliği olan ve normal gelişim gösteren çocukların erken okuryazarlık becerilerine ve uygulamalarına ilişkin anne görüşleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Batu, S. & Kırcaali-İftar, G. (2005). Kaynaştırma. Ankara: Kök.
• Browder, D. M., Mims, P. J., Spooner, F., Ahlgrim-Delzell, L. & Lee, A. (2008). Teaching elementary students with multiple disabilities to participate in shared stories. Research & Practice for Persons with Severe Disabilities, 33(1), 3-12. doi: 10.2511/rpsd.33.1-2.3