Destek Eğitim Odasında Görevlendirilen Sınıf Öğretmenlerinin Sınıf Yönetimine İlişkin Bilgi Düzeyleri

Yıl 2021, Cilt: 22 Sayı: 1, 207 - 232, 02.03.2021

Halil Taş

https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.654000

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmanın amacı, destek eğitim odasında görevlendirilen sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimine ilişkin bilgi düzeylerini belirlemek ve bu bilgi düzeyinin cinsiyetlerine, mezun oldukları okul türüne, mesleki kıdemlerine ve sınıf yönetimi konusunda eğitim alıp almadıklarına göre farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymaktır. Tarama modeli niteliğinde olan bu araştırmanın çalışma grubunu, 53 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Çalışma grubunun belirlenmesinde, amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Nicel ve nitel araştırma tekniklerinin birlikte kullanıldığı bu araştırmada nicel veri toplama aracı olarak “Sınıf Yönetimi Bilgi Düzeyi Ölçme Testi” nitel veri toplama aracı olarak ise “Görüşme Formu” kullanılmıştır. Elde edilen nicel verilerin analizinde frekans, t-testi, tek yönlü varyans analizi ve Scheffe çoklu karşılaştırma testi, nitel verilerin analizinde ise betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, destek eğitim odasında görevlendirilen sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimine ilişkin bilgi düzeylerinin düşük olduğunu, bilgi düzeylerinin mesleki kıdemlerine ve sınıf yönetimi konusunda eğitim almalarına göre farklılık gösterdiğini, mezun oldukları okul türüne ve cinsiyete göre ise farklılık göstermediğini ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Özel eğitim, destek eğitim odası, sınıf yönetimi, sınıf öğretmeni, bilgi düzeyi

Kaynakça

• Akay, E. & Gürgür, H. (2018). Kaynaştırma uygulamalarında destek özel eğitim hizmeti sunan öğretmenin mesleki gelişimi: Mentörlük. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(1), 9-36.
• Akay, E., Uzuner, Y., & Girgin, Ü. (2014). Kaynaştırmadaki işitme engelli öğrencilerle gerçekleştirilen destek eğitim odası uygulamasındaki sorunlar ve çözüm gayretleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 2(2), 43-68.
• Akçamete, G. (2015). Genel eğitim okullarında özel gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim. Ankara: Kök Yayıncılık
• Altun, T. (2016). Kaynaştırma eğitimine giriş. (M. Şahin & T. Altun, Eds.), Kaynaştırma sınıfı etkili farklılaştırılmış öğretim için stratejiler kitabı içinde (ss. 3-24). Ankara: Nobel Yayıncılık
• Anılan, H. & Kayacan, G. (2015). Sınıf öğretmenlerinin gözüyle kaynaştırma eğitimi gerçeği. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayısı, 74 -90.
• Aslan, A. (2017). Sınıfında özel gereksinimli öğrenci bulunan ilkokul Öğretmenlerinin kullandıkları bilimsel dayanaklı sınıf Yönetimi stratejileri. (Yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Avcıoğlu, H., Eldeniz-Çetin, M., & Özbey, F. (2005). Sınıfında kaynaştırma öğrencisi bulunan sınıf ve branş öğretmenlerinin kaynaştırmaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Özel Eğitimden Yansımalar kitabı içinde (ss. 79- 89). Ankara: Kök Yayıncılık.
• Baburşah, D. (2014). Sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetim eğilimlerinin belirlenmesi. (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Baker, J. A., Clark, T. P., Maier, K. S., & Viger, S. (2008). The differential ınfluence of ınstructional context on the academic engagement of students with behavior problems. Teaching and Teacher Education, 24(7), 1876-1883.
• Başar, H. (2014). Sınıf yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Batu, S. & Kırcaali-İftar, G. (2010). Kaynaştırma. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Batu, S. (2000). Kaynaştırma, destek hizmetler ve kaynaştırmaya hazırlık etkinlikleri. Özel Eğitim Dergisi, 2(4), 35–45.
• Batu, S., Çolak, A., & Odluyurt, S. (2013). Özel gereksinimli çocukların kaynaştırılması. Ankara: Vize Yayınları
• Bayındır, N. (2001). Sınıf yönetiminde öğretmen davranışlarının öğrenci başarısı üzerindeki etkisi. (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Berkant, H. G. & Atılgan, G. (2017). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine yönelik yaşadıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Journal of Educational Reflections, 1(1), 13-25.
• Boldurmaz, A. (2000). İlköğretim okullarındaki sınıf yönetimi süreçlerinin değerlendirilmesi. (Yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Boyatsiz, R. E. (1998). Thematic analysis and code development: Transforming qualitative information. Thousands Oaks, CA: Sage Publications.
• Bulucu, Ö. (2003). İlköğretim I. kademe öğretmenlerinin sınıf davranış yönetiminde yetkinlik algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi, (Yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Adana
• Büyüköztürk, Ş (2016). Deneysel desenler. öntest-sontest kontrol grubu desen ve veri analizi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Charles, C. M. (1996). Building classroom discipline. NY: Longman Publishers
• Cresswell, J. W. (2013). Qualitative Inquiry ve Research Design: Choosing Among Five Approaches. Thousands Oaks, CA: Sage Publications.
• Çulha, S. (2010). Zihinsel yetersizliği olan ilköğretim kaynaştırma öğrencilerine yabancı dil öğretiminde eşzamanlı ipucuyla sunulan bireysel destek eğitimin etkililiği. (Yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Demirel, Ö. (2017). Öğretim ilke ve yöntemleri: Öğretme sanatı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
• Emmer, E.T., & Stough, L. M. (2001). Classroom management: A critical part of education. Educational Psychologist, 36(2), 103-112
• Erkan, S. (2008). Örnek grup rehberliği etkinlikleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
• Evertson, C. M., & Harris, A. H. (1992). What we know about managing classrooms. Educational Leadership, 49(7), 74–78.
• Evertson, C. M., Sanford, J. P., & Emmer, E. T. (1981). Effects of class heterogeneity in junior high school. American Educational Research Journal, 18(2), 219-232.
• Evertson, C.M., & Weinstein, C.S. (2006). Classroom management as a field of inquiry. Evertson, C.M. & Weinstein, C.S. (Eds.), Handbook of classroom management: Research, practice and contemporary in (pp. 3–15). Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
• Gregory, D., & Arthur, R., D. (1976). Resource room approach to mainstreaming: survey of program planning. Educational Improvement Center, Pitman, N.J. (ERIC Document Reproduction Service No. ED111123).
• Guliyeva, Y. (2001). İlköğretimde olumlu sınıf çevresinin oluşturulmasında sınıf öğretmenlerinin ve öğrencilerinin rolü. (Yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Güner, N. (2011). Kaynaştırma sınıflarında çalışan sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi bilgi düzeylerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19 (3), 691-708.
• Gürgür, H., Kış, A., & Akçamete, G. (2012). Kaynaştırma öğrencilerine sunulan bireysel destek hizmetlere ilişkin öğretmen adaylarının görüşlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 11(3), 689-701.
• Işıkgöz, M., Yiğitsoy, H., & Çiçekçe K. (2018). Kaynaştırma yoluyla eğitimine devam eden öğrencisi bulunan sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi bilgi düzeylerinin incelenmesi (Kayseri ili örneği). Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 8(1), 44-51
• Kale, M. & Demir, S. (2017). İlkokullardaki destek oda eğitiminin türkçe ve matematik derslerindeki başarı üzerindeki etkisinin incelenmesi. Türk Bilim Araştırmaları Vakfı, 10(4), 47-57.
• Karaman, S. Z. (2016). Öğretmenlerin sınıf yönetimi yeterlikleri ile mesleki profesyonellikleri arasındaki ilişki (Bitlis ili Ahlat ilçesi örneği). (Yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul
• Karasar, N. (2019). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık
• Kher, N., Lacina-Gifford, L. J., & Yandell, S. (2000). Preservice teachers’ knowledge of effective classroom management strategies: Defiant behavior. The Educational Resources Information Center (ERIC) veri tabanından 15 Eylül 2019’de alınmıştır.
• Kılıçoğlu, C. (2015). Sınıf içerisinde istenmeyen davranışlara karşı öğretmenlerin başedebilme yöntem ve teknikleri. (Yüksek lisans tezi). Toros Üniversitesi, Mersin
• Kış, H. (2013). Destek eğitim odalarındaki uygulamalara ilişkin rehber öğretmenler ve özel eğitim sınıf öğretmenlerinin görüşleri. (Yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu
• Kulaber, M. (2015). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin sınıf yönetim becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (İstanbul ili örneği). (Yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Kutluca-Canbulat, A., N., & Tuncel, M. (2012). Okula alma uygulamaları ve bireyselleştirilmiş destek eğitiminin etkililiği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 12(3), 2059-2089.
• Lemlech, J. K. (2011). Classroom management: Methods and techniques for elementary and secondary teachers. New York: Longman Press
• Levin, J., & Nolan, J. F. (1991). Principles of classroom management. A hierarchical approach. New York: Prentice Hall, Inc.
• Lincoln, Y. S., & Guba, E.G. (1985). Naturalistic inquiry. Newbury Park, CA: Sage Publications.
• McNamara, B., E. (1989). The resource room: A guide for special educators. Albany: SUNY Press
• MEB. (2018). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. T.C. Resmi Gazete, (30471), 7 Temmuz 2018.
• Miles, M. B., Huberman, A. M. & Saldana, J. (2014). Qualitative data analysis: A methods sourcebook. Thousands Oaks, CA: Sage Publications.
• Moddy, S., W., Vaughn, S., Hughes, M., T., & Fischer, M. (2000). Reading instruction in the resource room: Set up for failure. Exceptional Children, 66(3), 305-316.
• Nar, B. (2017). Üstün/özel yetenekli öğrencilere yönelik destek eğitim odası uygulaması: sınıf öğretmenlerinin öz yeterlikleri ve görüşleri. (Yüksek lisans tezi). Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Naumes, M., & Durbin, M., L. (1973). Demonstration model: garden city (Michigan) resource room-helping teacher team for school year 1972-73. Garden City Public Schools, Mich. (ERIC Document Reproduction Service No. ED098739).
• Özaydın, L., Kayhan, N., Toker, M. & Karahan, S. (2017). Resource room ımplementation in a secondary school and on-the-job training of teachers. International Journal of Psycho-Educational Sciences, 6(2), 111-136.
• Öztürk, C. Ç & Eratay, E. (2010). Eğitim uygulama okuluna devam eden zihinsel engelli öğrencilerin öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı hakkında görüşlerinin belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(2), 145-159.
• Şentürk, H., & Oral, B. (2008). Türkiye’de sınıf yönetimi ile ilgili yapılan bazı araştırmaların değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 26, 1-26.
• Siebert, C. J. (2005). Promoting preservice teachers’ success in classroom management by leveraging a local union’s resources. A Professional Development School Inıtiative Education, 125(3), 385-392
• Silverman, D. (2006). Interpreting qualitative data: Methods for analyzing talk, text and interaction. London: Sage Publications.
• Sindelar, P. T., Brownell, M. T., & Billingsley, B. (2010). Special education teacher education research: current status and future directions. Teacher Education and Special Education, 33, 8-24.
• Soodak, L. C. (2003). Classroom management in inclusive settings. Theory Into Practice, 42(4), 327-333.
• Talas, S., Kaya, F., Yıldırım, N., Yazıcı, L., Nural, H., Çelebi, İ., … & Nugay, E. (2016). Destek eğitim odaları ve öğretmenler üzerine betimsel bir çalışma: Tokat İli örneği. Journal of Europen Education, 6 (3), 31-52.
• Tan, Ş. (2009). Misuses of KR-20 and cronbach’s alpha reliability coefficients. Education and Science, 34(152), 101-112.
• Taş, H. & Minaz, M. B. (2018). Sınıfında kaynaştırma öğrencisi bulunan öğretmenlerin sınıf yönetimine ilişkin bilgi düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. 3. Uluslararası Felsefe, Eğitim, Sanat ve Bilim Tarihi Sempozyumu kitabı içinde (ss. 612-636). 10-13 Ekim 2018, Giresun
• Taşkaya, C. Ö., & Uyar, M. (2017). Konya ili ilköğretim okulları birinci kademe öğretmenlerinin sınıf yönetimindeki yeterlilikleri. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, (1), 1-11
• Tavşancıl, E. (2014). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Akademi Yayınları.
• Tekin-Ersan, D., & Ata, S. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlanmasına ilişkin görüşleri. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 162-177
• Tezbaşaran, A. (2008). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayını.
• Tunalı-Erkan, D. (2018). Ortaöğretim kurumlarındaki destek eğitim odası uygulamasına ilişkin öğretmen görüşleri. Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi, 2(2), 17-30.
• Turgut, M. F., & Baykul, Y. (2015). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
• Ünay, E. (2015). Destek oda eğitiminin kaynaştırma öğrencilerinin matematik başarıları üzerine etkisi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 38-49.
• Vuran, S., Bozkuş-Genç, G., & Sani-Bozkurt, S. (2017). İşbirliği ile bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme süreci: Durum çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 18(2), 165-184.
• Wang, M.C., Haertel, G.D., & Walberg, H.J. (1994). What helps students learn?. Educational Leadership, 51(4), 74–79.
• Yazıcı, D. N., & Akman, B. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin otizmli çocukların kaynaştırılması hakkındaki düşüncelerinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 19(1), 105-128.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yılmaz, N. (2008). Dersin akışını bozan istenmeyen davranışları yönetme stratejilerinin incelenmesi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 1-38.