Kaynaştırma Öğrencilerinin Fen Bilimleri Dersi STEM Çalışmalarının Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 22 Sayı: 2, 307 - 341, 01.06.2021

Muhammed Doğukan Balçın Mehtap Yıldırım

https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.660695

Cited By: 5

Öz

Günümüzde, özel gereksinimli öğrencilerin sosyal anlamda sınıf ortamında akranları ile kaynaştırılabildikleri ancak yeterli akademik eğitime ulaşamadıkları görülmektedir. Bu nedenle kaynaştırma öğrencilerinin akademik düzeylerinin yükseltilmesi için destek eğitim odaları kullanılmaktadır. Bu araştırmada destek eğitim odalarında verilen fen bilimleri dersi kapsamında özel gereksinimli öğrencilerin STEM çalışmalarındaki yeterliklerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma bir durum çalışmasıdır. Çalışma grubunu bir devlet ortaokulunun yedinci sınıfında öğrenim gören tam zamanlı kaynaştırma eğitimi alan üç özel gereksinimli birey oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak; bilgi testi, kontrol listesi, materyal değerlendirme formu, STEM becerileri dereceli puanlama anahtarı, öz değerlendirme formu ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Veri analizinde içerik ve betimsel analizden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda; öğrencilerin fen bilgilerini gerçekleştirdikleri materyallerine yansıtabildikleri fakat matematik, teknoloji ve mühendislikle bağdaştıramadıkları belirlenmiştir. Ayrıca öğrencilerin tasarımlarını planlayabildikleri, zihinlerinde oluşturabildikleri ancak çizime dökemedikleri görülmüştür. Buna rağmen tasarıma dönüştürmede başarı sağlayabildikleri belirlenmiştir. Çalışmanın sonucunda, kaynaştırma öğrencilerinin STEM çalışmalarına dâhil edilmeleri önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

kaynaştırma öğrencileri, özel gereksinimli öğrenciler, STEM etkinlikleri, destek eğitim odaları, fen bilimleri dersi

Kaynakça

• Akaygün, S. ve Aslan-Tutak, F. (2017). FeTeMM (Fen, Teknoloji, Mühendislik, Matematik) Eğitimi Yaklaşımı. Mustafa Ergun (Ed.), Fen Bilimleri Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar içinde (s. 1-34). Ankara: Nobel.
• Alıcı, M. (2018). Probleme dayalı öğrenme ortamında stem eğitiminin tutum, kariyer algı ve meslek ilgisine etkisi ve öğrenci görüşleri Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Kırıkkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye.
• Ataman, A. (2003). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Balçın, M. D., Yavuz-Topaloğlu, M. ve Balkan-Kıyıcı, F. (2016a). Kaynaştırma öğrencilerinin fen bilimleri dersinde karşılaştıkları sorunlar. 25. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 21-24 Nisan, Antalya (Bildiri Özetleri Kitabı, 417-418. s.).
• Balçın, M. D., Yavuz-Topaloğlu, M. ve Balkan-Kıyıcı, F. (2016b). Kaynaştırma eğitimi ve kaynaştırma öğrencileri ile ilgili fen bilimleri öğretmenlerinin görüşleri. 8. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi, 5-8 Mayıs, Çanakkale (Bildiri Özetleri Kitabı, 265. s.).
• Batu, E. S., Cüre, G., Nar, S., Gövercin, D. ve Keskin, M. (2018). Türkiye'de ilkokul ve ortaokullarda yürütülen kaynaştırma uygulamalarıyla ilgili araştırmaların gözden geçirilmesi (2006-2016). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 19(3), 577-614.
• Batu, S. ve Kırcaali İftar, G. (2006). Kaynaştırma. Ankara: KÖK Yayıncılık.
• Bay, M., Staver, J., Bryan, T., & Hale, J. (1992). Science in struction for the mildly handicapped: Direct instruction versus discovery teaching. Journal of Research in Science Teaching, 29, 555–570.
• Çepni, S. (2005). Fen ve Teknoloji Öğretimi. Ankara: Pegem A Yayınları.
• Çevik, M. (2016). Fen bilimleri dersinde proje tabanlı öğrenme yaklaşımının ilkokulda öğrenim görmekte olan hafif düzeyde zihinsel engele sahip öğrencilerin akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi. Education Sciences, 11(1), 36-48.
• Çolak, A., Vuran, S., & Uzuner, Y. (2013). Kaynaştırma uygulanan bir ilköğretim sınıfındaki sosyal yeterlik özelliklerinin betimlenmesi ve iyileştirilmesi çalışmaları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 14(2), 33-49.
• Dalton, B., Morocco, C. C., Tivnan, T., & Mead, P. L. R. (1997). Supported inquiry science: Teaching for conceptual change in urban and suburban classrooms. Journal of Learning Disabilities, 30, 670- 684.
• Doppelt, Y., Mehalik, M. M., Schunn, C. D., Silk, E., & Krysinski, D. (2008). Engagement and achievements: a case study of design-based learning in a science context. Journal of Technology Education, 19(2), 22-39.
• Erol İ. (2012). Engellerin ötesinde: kaynaştırma öğrencilerinin okul ve sosyal yaşamlarının etnografik analizi Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Fraser, B. J. (1998). Classroom environment instruments: Development, validity and applications. Learning environments research, 1(1), 7-34.
• Friend, M., & Bursuck, W.B. (2002). İncluding Students With Special Needs: Aproctical guide for classroom teacher. Allyn and Bacon, Boston.
• Kaplan, P. (1996) Pathways for exceptional children; School, home and culture. Minneapolis/St.Paul. New York. West Publishing Company.
• Kennedy, T., & Odell, M. (2014). Engaging students in STEM education. Science Education International, 25(3), 246-258.
• Kocadağ, T. (2009). İlköğretim 4. sınıf fen ve teknoloji dersinde interaktif eğitim yazılımları kullanımının kaynaştırma öğrencilerinin başarısına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Koyunlu-Ünlü, Z. ve Dere, Z. (2018). Okul öncesi öğretmen adaylarının hazırladıkları fetemm etkinliklerinin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 1502-1512.
• Lewis, T. (2009). Creativity: A framework for the design/problem solving discourse in technology education. Journal of Technology Education, 17(1), 35-52.
• Mastropieri, M. A., & Scruggs, T. E. (1994). Text-based vs. activities-oriented science curriculum: Implications for students with disabilities. Remedial and Special Education, 15, 72-85.
• Mastropieri, M. A., Scruggs, T. E., Boon, R., & Carter, K. B. (2001). Correlates of inquiry learning in science: Constructing concepts of density and buoyancy. Remedial and Special Education, 22, 130–138.
• McCarthy, C. B. (2005). Effects of thematic-based, hands-on science teaching versus a textbook approach for students with disabilities. Journal of Research in Science Teaching, 42, 245–263.
• MEB. (1997). 573 Sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2012_10/10111011_ozel_egitim_kanun_hukmunda_kararname.pdf adresinden 17.12.2019 tarihinde alınmıştır.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_07/09101900_ozel_egitim_hizmetleri_yonetmeligi_07072018.pdf adresinden 05.01.2019 tarihinde alınmıştır.
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). 22 Nisan 2018 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/ adresinden alınmıştır.
• Osborne Jr, A. G., & Dimattia, P. (1994). The IDEA's least restrictive environment mandate: Legal implications. Exceptional Children, 61(1), 6-14.
• Özdemir, E. (2016). Kaynaştırma uygulamalarına devam eden işitme kayıplı öğrencilerin sosyal uyumlarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Patkin, D. & Timor, T. (2010). Attitudes of mathematics teachers towards the ınclusion of students with learning disabilities and special needs in mainstream classrooms. Electronic Journal for Inclusive Education. 2 (6).
• Patton, J. R. (1995). Teaching science to students with special needs. Teaching Exceptional Children, 27(4), 4–6.
• PISA [The Program for International Student Assessment] (2016). Programme for international studen tassessment 2015. https://www.oecd.org/pisa/pisa-2015-results-in-focus.pdf adresinden 22.04.2019 tarihinde alınmıştır.
• Puntambekar, S., & Hubscher, R. (2005). Tools for scaffolding students in a complex learning environment: What have we gained and what have we missed?. Educational psychologist, 40(1), 1-12. DOI: 10.1207/s15326985ep4001_1
• Rutherford, F. J., & Ahlgren, A. (1990). Science For All Americans. New York: Oxford University Press.
• Sazak Pinar, E., & Merdan, F. (2016). Grafik düzenleyicilerin otizmli öğrencilere fen bilgisi kavramlarının öğretimindeki etkililiği. Journal of Kirsehir Education Faculty, 17(1), 111-131.
• Spooner, F., Knight, V., Browder, D. M., Jimenez, B., & DiBiase, W. (2011). Evaluating evidence-based practices in teaching Science content to students with severe developmental disabilities. Research and Practice for Persons with Severe Disabilities, 36(1/2), 62-75.
• Sucuoğlu, B. ve Özokçu, O. (2005). Kaynaştırma Öğrencilerinin Sosyal Becerilerinin Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi. 6(1), 41-57.
• Sülün, K. (2012). İlköğretim genel eğitim sınıfı ile özel eğitim sınıfında öğrenim gören kaynaştırma öğrencilerinin sosyal becerilerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Sülün, K. ve Girli, A. (2016). İlköğretim genel eğitim sınıfı ile özel eğitim sınıfında öğrenim gören kaynaştırma öğrencilerinin sosyal becerilerinin belirlenmesi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(13), 1-24.
• Tekinarslan, İ. Ç. (2008). Zihinsel Yetersizliği olan öğrenciler (editör; Diken İbrahim H.), özel eğitime gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim (ss. 137-165). 1. baskı, Ankara: Pegem Akademi.
• Tezcan, C. (2012). Zihinsel engelli çocuklara web destekli uzaktan eğitim sistemi kurulması: matematik ve fen bilgisi dersleri uygulaması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Edirne.
• Uğraş, M. (2019). Determination of the Effects of Problem-Based STEM Activities on Certain Variables and The Views of the Students, International Online Journal of Educational Sciences, 11(1), 1-22.
• UNICEF (2004). Çocuk Haklarına Dair Sözleşme. https://www.unicef.org/turkey/pdf/_cr23.pdf adresinden 12.05.2019 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Ünay, E. (2012). Bireysel destek eğitiminin kaynaştırma öğrencilerinin matematik başarıları ve özyeterlilik algıları üzerindeki etkililiği. Yayımlanmamış doktora tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Vural, M., ve Yıkmış, A. (2008). Kaynaştırma sınıfı öğretmenlerinin öğretimin uyarlanmasına ilişkin yaptıkları çalışmaların belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 8(2), 141-159.
• Yıldırım, B., ve Altun, Y. (2015). STEM eğitim ve mühendislik uygulamalarının fen bilgisi laboratuar dersindeki etkilerinin incelenmesi. El-Cezeri Journal of Science and Engineering, 2(2), 28-40.
• Yin, R. K. (1984). Case Study Research: Design and Methods. Beverly Hills, Calif: Sage Publications.