ÖĞRENCİLERİN BİLİMSEL ARAŞTIRMA YAPMA VE MAKALE YAZMA BECERİLERİNİ DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 127 - 159, 27.01.2021

Ahmet Kurnaz İbrahim Erdoğan Zehra Atbaşı

Öz

Günümüzde öğrenciler ulusal ve uluslararası düzeyde pek çok bilimsel kongreye katılmakta, projede görev almakta ve bu çalışmalarda yaptıkları bilimsel araştırmaları makalelere dönüştürerek bilimsel yayınlar yapmaya çalışmaktadırlar. Aynı zamanda normal ve özel yetenekli öğrencilerin eğitim programlarında öğrencilerin bilimsel araştırma becerilerinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Ancak, alanyazında öğrencilerin bilimsel araştırma yapma ve makale yazma becerilerini değerlendirecek bir ölçme aracı mevcut değildir. Bu çalışmada, 40 maddeden oluşan “Öğrencilerin Bilimsel Araştırma Yapma ve Makale Yazma Becerilerini Değerlendirme Ölçeğinin” geliştirilmesi amaçlanmıştır. Ölçek verileri doküman analizi yöntemi ile elde edilmiştir. Bu kapsamda, ortaokul 6-8. Sınıf BİLSEM’e devam eden özel yetenekli öğrencilerce yapılmış araştırmalara dayalı olarak yazılmış 250 tam metin makale kullanılmıştır. Ölçeğin kapsam geçerliğini sağlamak için alanyazın incelenmiş ve uzman görüşü alınmıştır. Geçerlik ve güvenirlik çalışması için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi uygulanmış; madde toplam korelasyon, madde analizi ve Cronbach alfa katsayıları hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, ölçeğin beş faktörlü bir yapıdan olduğu, beş faktörlü yapının eldeki verilerle uyumlu olduğu anlaşılmıştır. Ölçek maddelerinin ölçeğin geneli ile orta ve yüksek düzeyde ilişkilere sahip olduğu belirlenmiştir. Ölçek maddelerinin her birinin anlamlı derecede ayırt edici olduğu gözlenmiştir. Ölçeğin iç tutarlılığa bağlı güvenirliğinin yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Ulaşılan sonuçlar, ölçeğin normal ve özel yetenekli öğrencilerin bilimsel araştırma becerilerinin değerlendirilmesinde kullanılabileceğine yönelik kanıtlar sunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bilimsel araştırma yapma, makale değerlendirme, özel yetenekli öğrenciler

Kaynakça

• Alkan-Dilbaz, G., Özgelen, S. ve Yanpar-Yelken, T. (2012). Araştırma becerileri testinin (ABT) geliştirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 305-332.
• Aziz, A. (2011). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri, Ankara: Nobel Yayımcılık.
• Balcı, A. (2009). Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem, Teknik Ve İlkeler, Ankara: Pegem Akademi.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27.
• Browne, M. W., ve Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. Sage Focus Editions, 154, 136-136.
• Büyüköztürk, Ş. (1997). Araştırmaya yönelik kaygı ölçeğinin geliştirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 3(4), 453-464.
• Büyüköztürk, Ş. (1999). İlköğretim okulu öğretmenlerinin araştırma yeterlikleri. Eğitim Yönetimi Dergisi, 18, 257-269.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç, Ç. E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (2.Basım). Ankara: Pegem Akademi.
• Byrne, B. (1989). A Primer of LISREL, Basic Assumptions and Programming for Confirmatory Factor Analysis Models. New York: Springer.
• Cansız Aktaş, M. (2016). Nitel veri toplama araçları, 337-371, M. Metin (Ed), Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (3. Basım). Ankara: Pegem Akademi.
• Cohen, L., Manion, L., ve Morrison, K. (2007). Research Methods in Education. London: Routledge.
• Corbin, J. M., ve Strauss, A. (2011). Grounded theory methodology. Handbook of Qualitattive Research, 273-285.
• Creswell, J. W. (2003). Research design: Qualitative, quantitative and mixed methods approaches. United States of America: Sage Publications.
• Cronbach, L. J. (1951). Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika 16 (3), 297- 333.
• Çelik, V. (1998). Bilgi toplumunun eğitim sistemi ve geleceğe yönelik eğilimler. Yeni Türkiye Dergisi 21. Yüzyıl Özel Sayısı, 4(19), 829-836.
• Çelik, H.C., Gazioğlu, S. ve Pesen, C.(2012). Developlment of a scale to measure teacher candidates’ toward research. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 105-121.
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş (3. Baskı). Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çokluk, O., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Demirbaş, M., ve Yağbasan, R. (2005). Sosyal öğrenme teorisine dayalı öğretim etkinliklerinin, öğrencilerin bilimsel tutumlarının kalıcılığına olan etkisinin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 18(2), 363-382.
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metotlarına Giriş: Nitel, Nicel Ve Eleştirel Kuram Metodolojileri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ercan İ., ve Kan İ. (2004). Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(3):211-16.
• Fraenkel, J. R., ve Wallen, N. E. (2006). How to Design and Evaluate Research in Education, (6th Ed.). McGraw-Hill, New York.
• Heller, K. A., Perleth, C., ve Lim, T. K. (2005). The munich model of giftedness designed to identify and promote gifted students. R. J. Sternberg & J. E. Davidson (Eds.), Conceptions of giftedness (s. 147-197). New York: Cambridge University Press.
• Hesapçıoğlu, M. (1996). Bilgi toplumunda eğitim ve okulun geleceğine ilişkin düşünceler. Yeni Türkiye Dergisi Eğitim Özel Sayısı. 2(7), 21-28.
• Jöreskog, K. G., ve Sörbom, D. (1993). Lısrel 8: Structural Equation Modeling With The Simplis Command Language. Lincolnwood: Scientific Software International, Inc.
• Kaptan, S. (1995). Bilimsel araştırma teknikleri. (2.Basım). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• Karasar, N. (2007a). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (17.baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Karasar, N. (2007b). Araştırmalarda Rapor Hazırlama (14.baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kargı, E., ve Akman, B. (2003). Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna sahip ÜY çocuklar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (24), 212-214.
• Korkmaz, Ö., Şahin, A., ve Yeşil, R. (2011). Bilimsel araştırmaya yönelik tutum ölçeği geçerlilik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 10(3), 961-973.
• Köklü, N. (1992). Araştırmaya yönelik bir tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim. 16, 86: 27-36.
• Landis, J. R. ve Koch, G. G. (1977) "The measurement of observer agreement for categorical data". Biometrics. Cilt. 33, say. 159-174.
• Lee, O., Deaktor, R. A., Hart, J. E., Cuevas, P., ve Enders, C. (2005). An instructional intervention's impact on the science and literacy achievement of culturally and linguistically diverse elementary students.Journal of Research in Science Teaching: The Official Journal of the National Association for Research in Science Teaching, 42(8), 857-887.
• McDonald, R. P., ve Marsh, H. W. (1990). Choosing a multivariate model: Noncentrality and goodness of fit. Psychological bulletin, 107(2), 247.
• MEB (2013). ÜY Bireyler Strateji ve Uygulama Planı 2013 – 2017. Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü. http://www.tubitak.gov.tr/sites/default/files/10_ek-1_ustunyetenekliler.pdf (http:// mevzuat. meb. gov.tr /html/2593 _0.html (Erişim Tarihi:15.10.2020)
• Metin, M. (2008). Performans değerlendirmenin öğretmen adayları üzerindeki etkisinin incelenmesi. Çağdaş Eğitim Dergisi, 354, 28-35.
• Metin, M. (2010). Fen ve teknoloji öğretmenleri için hazırlanan performans değerlendirmeye yönelik hizmet içi eğitim kursunun etkililiği (Doktora tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Metin, M. (2016). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (3. Baskı), Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Öncü H. (1994). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Matser Basım.
• Özoğlu, S. Ç. (1994). Bilim ve eğitim ilişkileri. Türkiye Bilimler Akademisi, Ankara, 75, 83.
• Seyidoğlu, H., (2009). Bilimsel Araştırma ve Yazma El Kitabı, İstanbul: Güzem Can Yayınları.
• Tabachnick, B. G., ve Fidell, L. S. (2007). Using Multivariate Statistics (5th ed.), Boston: Allyn and Bacon.
• Tanaka, J. S., ve Huba, G. J. (1985). A fit index for covariance structure models under arbitrary GLS estimation. British Journal of Mathematical and Statistical Psychology, 38, 197-201.
• Tanrıöğen, A. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Anı Yayıncılık. Tavşancıl E. (2002). Tutumların Ölçülmesi ve Spss İle Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Tavşancıl, E. (2005). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS İle Veri Analizi. Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Tezbaşaran, A. A. (2004). Likert tipi ölçeklere madde seçmede geleneksel madde analizi tekniklerinin karşılaştırılması. Türk Psikoloji Dergisi, 19(54), 77-89.
• TUBİTAK, (2020). https://www.tubitak.gov.tr/sites/default/files/2750/web_basvuru_ yapan_projeler_2020.pdf adresinden 07.11.2020 tarihinde alınmıştır.
• Tural, G. (2016). Bilimsel araştırma yapma süreci ve etik kuralları, 471-498; M. Metin (Ed), Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri, (3. Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Winstanley, C. (2004). Too Clever By Half: A Fair Deal For Gifted Children. Stoke on Trent: Trentham Books.
• Yıldırım, A. ve H. Şimşek (2010). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (9. baskı), Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yıldırım, S. (2007). İlköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde proje tabanlı öğrenme modelinin araştırma becerilerinin gerçekleşme düzeyine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.