Denizli ili sınırlarındaki yeraltı su seviyelerinin alansal değişimi

Yıl 2019, Cilt: 25 Sayı: 8, 977 - 984, 31.12.2019

Mehmet Ali Çıldır Fatih Dikbaş Mahmud Güngör Abdullah Cem Koç

Öz

Hızlı bir şekilde azalmakta olan temiz yeraltı su kaynakları, gelecek yüzyılların en büyük savaş nedeni olmak üzeredir. Devletler, su kaynaklarını kaybettikçe ehemmiyetinin farkına varmaktadır. İnsanoğlu, temiz suya muhtaç olmasına karşın, gerekli hassasiyeti gösterememekte, elinden çok değerli olan bu varlığı kaybetmek üzeredir. Bundan dolayı su kaynaklarının düzenli bir şekilde takip edilmesi ve gözlemlenmesi işi bir zorunluluk haline gelmiş bulunmaktadır. Ülkemizde ve Denizli’de çeşitli yeraltı suyu seviyesi ölçme çalışmaları yapılmış olmasına karşın, Denizli ili sınırlarının tamamını içeren bir yeraltı su seviyesi ölçme çalışması yapılmamış olup, yapılan çalışma ile bu alandaki eksikliği gidermek hedeflenmiştir. Bununla birlikte, sonraki dönemlerde geliştirilecek araştırmalar için veri kaynağı oluşturulması amaçlanmıştır. Gözlemlerle toparlanan bilgiler ışığında, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) programıyla bir su haritası oluşturulmuştur. Çizim ile su seviyelerinde oluşan alansal değişimlerin kısa yoldan gözlemlenmesine katkı sağlanacaktır. Aynı zamanda harita, il sınırlarında işleme alınacak ayrı bir kuyunun nerede açılmasının uygun olacağı konusunda ekonomi, zaman ve konum gibi farklı açılardan ipucu olacaktır. Araştırma iki kısımdan oluşmaktadır. Birinci bölümde, Denizli ili sınırları üzerinde yer alan arazi tabanındaki yüksek kuyuların statik su seviyeleri, su seviye ölçer ile ölçülmüştür. Sonraki safhada ise, kısa bir sürede edinmiş olduğumuz su seviye gözlem bilgileri, CBS’ye aktarılmıştır. Bu aşamada bilgiler, dijital ortama aktarılmış ve yeraltı su seviye haritası çizilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yeraltı su seviyesi, Denizli, Coğrafi bilgi sistemleri

Spatial variation of groundwater levels in Denizli

Öz

Fastly on the wane fresh underground water resources is about to be the cause of the greatest war of the future centuries. While the states are losing ground water resources, they begin to understand its significance better. Although humans are in need of fresh water, they don’t act responsible enough and this invaluable source is continuously lost. Consequently, routine investigation and control of the water resources gradually transforms into an essentiality. Although there are some studies about the groundwater level determination in Turkey and Denizli, no one has a study about the groundwater level determination over whole Denizli city to this day, so this work aims to fill the gap in this field. In addition, another aim is to generate a data source for future researches. In the light of data from the observations, water levels map is generated by Geographic Information Systems (GIS) analysis. The generated map is going to contribute to basic scanning of areal changes in water levels. At the same time, the study is going to provide guideline on determining for appropriate location to a new well drilling within Denizli city in view of economy, time and location. The study consists of two steps and in the beginning, the static water grades in deep wells at the provincial border of Denizli were gauged by a groundwater level meter. In the next step, the evaluated water level information was passed on to the GIS. At this stage, the data were converted into computer, so the groundwater level map was generated.

Anahtar Kelimeler

Groundwater level, Denizli, Geographic information systems

Kaynakça

• Meteoroloji Genel Müdürlüğü. "Yıllık Toplam Alansal Yağış Verileri”. https://www.mgm.gov.tr/veridegerlen dirme/yillik-toplam -yagis-verileri.aspx (01.09.2017).
• Taşdelen S, Güngör M, Aydın A. “Çukurköy (Denizli) Dolayının Sığ Yeraltı Suyu Hidrojeoloji İncelemesi”. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 22(3), 206-212, 2016.
• Öztürk M, Çelik R. “Diyarbakır Ovasının Yeraltı Su Seviye Haritalarının Coğrafik Bilgi Sistemi (CBS) ile Tespiti”. TMMOB 2. Su Politikaları Kongresi, Ankara, Türkiye, Mart 2008.
• Denizli Valiliği. “Coğrafi Yapı Konumu”. http://www.denizli.gov.tr/cografi-konum (02.09.2017).
• Çed ve Çevre İzinleri Şube Müdürlüğü. “Denizli İli 2015 Yılı Çevre Durum Raporu”. 1. Baskı. Denizli, Türkiye, 2016.
• Climate-data. “Denizli İklimi”. https://tr.climate-data.org/location/186/ (04.09.2017).
• DESKİ. “Stratejik Plan (2015-2019)”. http://www. deski.gov.tr/sayfalar.aspx?nr=43 (01.09.2017).
• Özpınar Y ve diğ. “Denizli Belediyesi Yerleşim Alanlarının Jeolojik, Jeoteknik ve Hidrojeolejik Özellikleri”. Denizli, Türkiye, Denizli Belediyesi’ne Rapor, 1, 2002.
• Arslanoğlu M, Özçelik M. “Sayısal Arazi Verilerinin İyileştirilmesi”. Harita Genel Komutanlığı, Bilgi Sistem Destek Dairesi Başkanlığı, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 10. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, Denizli, Türkiye 28 Mart- 1 Nisan 2005.
• Başçiftçi F, Durduran S.S, İnal C. “Konya Kapalı Havzasında Yeraltı Su Seviyelerinin Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) ile Haritalanması”. Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi, 5(2), 1-15, 2013.