Premenstrüel sendrom prevalansı ve yaşam kalitesi ile ilişkisi: toplum tabanlı bir çalışma örneği

Yıl 2022, Cilt: 15 Sayı: 1, 1 - 13, 01.01.2022

Ayşe Çelik , Ersin Uskun

https://doi.org/10.31362/patd.872379

Cited By: 6

Öz

Amaç: Premenstrüel sendrom, kadınların kişilerle olan ilişkilerini bozarak, sosyal yaşamlarını etkileyerek, üretkenlik ve verimlilikte azalmaya neden olarak yaşam kalitelerini olumsuz biçimde etkilemektedir. Bu çalışma Isparta ili Uluborlu ilçe merkezinde bulunan üreme çağındaki kadınlarda Premenstrüel Sendrom (PMS) yaygınlığını, yordayıcılarını ve yaşam kalitesi ile ilişkisini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Gereç ve yöntem: Kesitsel analitik tipteki bu araştırmanın evrenini Isparta ili Uluborlu ilçe merkezinde yaşayan 15-49 yaş arası 1490 kadın oluşturmuştur. Örnek büyüklüğü StatCalc hesaplama programıyla hesaplandı ve %40’lık PMS sıklığı, %3’lük sapma ile alfa değeri 0,05 ve beta değeri 0,20 ile 338 olarak belirlendi.
Araştırmanın bağımsız değişkenleri sosyodemografik özellikler, bağımlı değişkenleri PMS varlığı ve yaşam kalitesiydi. PMS için Gençdoğan tarafından geliştirilen Premenstrüel Sendrom Ölçeği (PMSÖ), yaşam kalitesi için DSÖ Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Formu Türkçe versiyonu (WHOQOL-BREF-TR) kullanıldı. Veriler yüz yüze görüşme yöntemiyle toplandı ve SPSS 15.0 (Statistical Package for the Social Sciences,) programı ile analiz edildi. Veri analizinde yüzde, ortalama, standart sapma, bağımsız gruplarda t testi, Pearson korelasyon testleri ve lineer regresyon analizleri kullanıldı. P değerinin 0,05’den küçük olduğu durumlar istatistiksel açıdan anlamlı kabul edildi.
Bulgular: Araştırma grubundaki kadınlarda PMS prevelansı %47,3 olarak belirlendi. PMS’nin önemli yordayıcıları; sağlık algısının kötü olması, uyku düzeninin bozuk olması, adet kanamasının yoğun olması ve dismenore olarak belirlenmiştir (sırasıyla p<0,0001, p<0,05, p<0,01 ve p<0,01). Kadınlarda PMS varlığı, fiziksel sağlık, psikolojik sağlık ve sosyal ilişkileri olumsuz yönde etkilemekte ve bunlara bağlı yaşam kaliteleri düşmektedir (sırasıyla p<0,001, p<0,001, p<0,001).
Sonuç: Üreme çağındaki kadınların yaklaşık yarısı PMS ile ilişkili sorunları deneyimlemektedir. Sağlık profesyonelleri, kadınlarda PMS yaşanmasını tetikleyen durumların farkında olmalı ve verilecek hizmetlerde PMS’nin fiziksel, psikolojik ve sosyal etkilerini göz önünde bulundurmalıdır. 

Anahtar Kelimeler

Premenstrüel sendrom, prevalans, yaşam kalitesi

Destekleyen Kurum

Bulunmamaktadır.

Proje Numarası

Projeli bir çalışma değildir.

Teşekkür

Bu makale, ikinci yazarın danışmanlığında yürütülmüş, birinci yazarın Tıpta Uzmanlık Tezi’nden türetilmiş bir makaledir. 4-6 Haziran 2020 tarihlerinde Burdur’da düzenlenen 3. Uluslararası Sağlık Bilimleri ve Yaşam Kongresi-IHSLC 2020’de sözlü bildiri olarak sunulmuştur. Bu çalışmaya Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Etik Kurulu’nun 23.07.2014 Tarih ve 130 Sayılı Karar’ı ile etik kurul onayı alınmıştır. Yazarların makaleye olan katkıları; Konsept: AÇ (%50), EU (%50) Dizayn: AÇ (%50), EU (%50) Veri Toplama ve İşleme: AÇ (%75), EU (%25) Analiz ve Yorumlama: AÇ (%50), EU (%50) Literatür Arama: AÇ (%70), EU (%30) Raporlama ve yazım: AÇ (%60), EU (%40)

Prevalance of premenstrual syndrome and it’s relationship of quality of life: a community-based study example

Öz

Purpose: Premenstrual syndrome negatively affects the quality of life of women by disrupting their relationships with individuals, affecting their social lives, and causing a decrease in productivity and efficiency. This study was carried out in order to determine the prevalence, predictors of Premenstrual Syndrome (PMS) and its relationship with quality of life in women of reproductive age in Uluborlu district center of Isparta.
Materials and methods: The population of this cross-sectional analytical study consisted of 1490 women between the ages of 15-49 living in the Uluborlu district center of Isparta. The sample size was calculated with the StatCalc calculation program and 338 were determined with a PMS frequency of 40%, 3% deviation and an alpha value of 0.05 and beta value of 0.20.
The dependent variables of the study was the presence of PMS and quality of life, the independent variables were socio-demographic characteristics. The data were compiled using a Premenstrual Syndrom Scale Questionaire (PMSS) devoloped by Gencdogan and the Turkish version of “World Health Organization’s Quality of Life Questionnaire” (WHOQOL-BREF-TR). Data were collected by face-to-face interview method and analyzed by using SPSS 15.0 (Statistical Package for the Social Sciences). In the analysis of the data; percentage distribution, mean, standard deviation, independent samples t tests, Pearson correlation tests and linear regression analyzes were used. The cases which p value is less than 0.05 were considered statistically significant.
Results: The prevalence of PMS in women in the study group was determined to be 47.3%. Important predictors of PMS were poor health perception, poor sleep patterns, intense menstrual bleeding and dysmenorrhea (respectively p<0.0001, p<0.05, p<0.01 and p<0.01). The presence of PMS in women negatively affects physical health, psychological health and social relations, and their quality of life decreases (respectively p<0.001, p<0.001, p<0.001).
Conclusion: About half of women of reproductive age experience problems associated with PMS. Health professionals should be aware of the conditions that trigger PMS in women and should consider the physical, psychological and social effects of PMS in the services to be provided.

Anahtar Kelimeler

Premenstrual syndrome, prevalance, quality of life

Proje Numarası

Projeli bir çalışma değildir.

Kaynakça

• 1. Güleç C,Köroğlu E, Şenol S. Psikiyatri temel kitabı. Ankara:Hekimler Yayın Birliği, 2007;292-295.
• 2. Lustyk MKB, Gerrish WG. Premenstrual syndrome and premenstrual dysphoric disorder: ıssues of quality of life, stress and exercise. In: Preedy V.R., Watson R.R. (eds) Handbook of disease burdens and quality of life measures. New York, NY: Springer, 2010; 1951-1975. https://doi.org/10.1007/978-0-387-78665-0_115.
• 3. Speroff L, Fritz MA. Klinik jinekolojik endokrinoloji ve infertilite. Erk A, Günalp S (Çeviri Editörleri). 7. Baskı. Ankara: Güneş Tıp Kitabevi, 2007;531-546.
• 4. Miyaoka Y, Akimoto Y, et al. Fulfillment of the premenstrual dysphoric disorder criteria confirmed using a self-rating questionnaire among Japanese women with depressive disorders. Biopsychosoc Med 2011;5(1):1-9.
• 5. Chan PD, Johnson SM. Current clinical strategies gynecology and obstetrics. CA (USA): Laguna Hills: Current Clinical Strategies Publishing; 2006;36-39.
• 6. Dickerson LM, Mazyck PJ, Hunter MH. Premenstrual syndrome. Am Fam Physician 2003;67(8):1743-1752.
• 7. Braverman PK. Premenstrual syndrome and premenstrual dysphoric disorder. Adolesc Pediatr Gynecol 2007;20(1):3-12.
• 8. Yücel U, Bilge A, Oran N, Ersoy MA, Gençdoğan B, Özveren Ö. Adolesanlarda premenstruel sendrom yaygınlığı ve depresyon riski arasındaki ilişki. Anadolu Psikiyatri Derg 2009;10(1):55-61.
• 9. Özeren A, Atila D, Helvacı M. Hastane çalışanlarında premenstrüel sendrom ve depresyon ile ilişkisi. Tepecik Eğitim Hastanesi Derg 2013;23(1):25-33.
• 10. Selçuk KT, Avcı D, Yılmaz Alp F. Hemşirelik öğrencilerinde premenstrual sendrom prevalansı ve etkileyen etmenler. J Psychiatr Nurs 2014;5(2):98-103.
• 11. Poyrazoğlu S. Kayseri il merkezi’nde yaşayan 15-49 yaş arası kadınlarda premenstrüel sendrom prevalansı ve etkileyen faktörler. (Tıpta Uzmanlık Tezi) Kayseri: Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı AD, 2010.
• 12. Demir B, Yıldız Algül L. The incidence and the contributing factors of premenstrual syndrome in health working women. J Turk Soc Obstet Gynecol 2006;3(4):262-270.
• 13. Pınar A, Öncel S. 15-49 yaş grubu kadınlarda premenstrual sendrom görülme sıklığı (Antalya/Türkiye). Turkiye Klinikleri J Gynecol Obst 2011;21(4):227-237.
• 14. Moghadam Direkvand A, Kourosh S, Delpisheh A, Kaikhavandi S. (PMS)-A systematic review and meta-analysis study. J Clin Diag 2014; 8 ( 2):106-109.
• 15. Tascı KD. Hemşirelik öğrencilerinin premenstrual semptomlarının değerlendirilmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin 2006;5(6):434-443.
• 16. Kırcan N, Ergin F, Adana F, Arslantaş H. Hemşirelik öğrencilerinde premenstrüel sendrom prevelansı ve yaşam kalitesi ile ilişkisi. ADÜ Tıp Fakültesi Derg 2012;13(1):19-25.
• 17. Dean BB, Borenstein JE, Knight K, Yonkers K. Evaluating the criteria used for identification of PMS. J Women's Health 2006;15(5):546-55.
• 18. Öksüz E, Malhan S. Sağlığa bağlı yaşam kalitesi: Kalitemetri. Ankara: Başkent Üniversitesi Yayınları, 2005.
• 19. The WHOQOL Group.The development of the World Health Organization quality of life assessment instrument (WHOQOL). Berlin: Springer, 1994;41-57.
• 20. Başaran S, Güzel R, Sarpel T. Yaşam kalitesi ve sağlık sonuçlarını değerlendirme ölçütleri. Romatizma 2005;20(1):55-63.
• 21. Theofilou P. Quality of life: definition and measurement. Eur J Psychol 2013;9(1):150-162.
• 22. Biggs WS, Demuth RH. Premenstrual syndrome and premenstrual dysphoric disorder. Am Fam Physician 2011;84(8):918-924.
• 23. Farrokh-Eslamlou H, Oshnouei S, Heshmatian B, Akbari E. Premenstrual syndrome and quality of life in Iranian medical students. Sex Reprod Healthc 2015;6(1):23-27.
• 24. El-Masry NM, Abdelfatah NR. Quality of life and burden of women with premenstrual dysphoric disorder. Egyp J Psychiatr 2012;33:45-50.
• 25. Pinar G, Colak M, Oksuz E. Premenstrual syndrome in Turkish college students and its effects on life quality. Sex Reprod Healthc 2011;2(1):21-27.
• 26. Rapkin AJ, Winer SA. Premenstrual syndrome and premenstrual dysphoric disorder: quality of life and burden of illness. Expert Rev Pharmacoecon Outcomes Res 2009;9:157-170.
• 27. Türkiye İstatistik Kurumu Yayın ve Bilgi Dağıtım Daire Başkanlığı. Available at: www.tüik.gov.tr (Erişim tarihi:02.07.2014).
• 28. Gençdoğan B. Premenstrual sendrom için yeni bir ölçek. Türkiye’de Psikiyatri Derg 2006;8(2):81-87.
• 29. The WHOQOL Group. Development Of The World Health Organization WHOQOL-BREF Quality Of Life Assessment. Psychol Med. 1998;28(3):551-558.
• 30. Eser E, Fidaner H, Fidaner C, Eser SY, Elbi H, Göker E. WHOQOL-100 ve WHOQOL-BREF’in psikometrik özellikleri. 3 P Dergisi 1999;7(2):23-40.
• 31. Yalçın SE, Fidaner H, Fidaner C, Elbi H, Göker E. Yaşam kalitesinin ölçülmesi, WHOQOL-100 ve WHOQOL-BREF. 3 P Dergisi 1999;7(2):5-13.
• 32. Statistical Package for the Social Sciences (SPSS 15.0 for windows), Version 15.0. Chicago, IL: SPSS Inc., 2006.
• 33. Aksakoğlu G. Sağlıkta araştırma teknikleri ve analiz yöntemleri. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, 2001.
• 34. Adiguzel H, Taskin EO, Danaci AE. The symptomatology and prevalence of symptoms of premenstrual syndrome in Manisa, Turkey. Turk Psikiyatri Derg 2007;18(3):1-8.
• 35. Daşıkan Z, Taş GÇ, Sözen G. Ödemiş bölgesindeki kadınlarda yaşanan perimenstrual şikayetler ve etkileyen faktörler. Turk J Obstet Gynecol 2014(2):98-104.
• 36. Gümüş Babacan A, Bayram N, Can N, Kader E. Üniversite öğrencilerinde premenstruel sendrom ve somatizasyon: İlişkisel bir inceleme. Anadolu Psikiyatri Derg 2012;13(1):32-38.
• 37. Önal B. Premenstrüel sendromda risk faktörleri ve tedavi arama davranışının araştırılması (Tıpta Uzmanlık Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Aile Hekimliği AD, 2011.
• 38. Kahyaoglu Sut H, Mestogullari E. Effect of premenstrual syndrome on work-related quality of life in Turkish Nurses, Safety and Health at Work, 2015. Avaliable at: http://dx.doi.org/10.1016/j.shaw. Accessed September 09, 2015.
• 39. Kısa S, Zeyneloğlu S, Güler N. Üniversite öğrencilerinde premenstrüel sendrom görülme sıklığı ve etkileyen faktörler. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Derg 2012;1(4):284-297.
• 40. Bakır N.Üniversite öğrencilerinde premenstrüel sendrom ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi). Antalya: Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, 2012.
• 41. Cheng S-H, Shih C-C, Yang Y-K, Chen K-T, Chang Y-H, Yang Y-C. Factors associated with premenstrual syndrome — A survey of new female university students. Kaohsiung J Med Sci 2013;29(2):100-105.
• 42. Potter J, Bouyer J, Trussell J, Moreau C. Premenstrual syndrome prevalence and fluctuation over time: results from a French population-based survey. J Women's Health 2009;18(1):31-39.
• 43. Czajkowska M, Drosdzol–Cop A, Gałązka I, Naworska B, Skrzypulec–Plinta V. Menstrual cycle and the prevalence of PMS/PMDD in adolescent athletes. J Pediatr Adolesc Gynecol 2015:1-7.
• 44. Sarkar AP, Mandal R, Ghorai S. Premenstrual syndrome among adolescent girl students in a rural school of West Bengal, India. Depression 2016;94:62-67.
• 45. Nageeb H, Mohamed RA, Amasha H.Prevalence of premenstrual syndrome: complementary & alternative therapy among nursing students. IOSR- JNHS 2015;4(2):7-15.
• 46. Al-Batanony MA, Al-Nohair SF. Prevalence of premenstrual syndrome and its impact on quality of life among university medical students, Al Qassim University, KSA. Public Health Res 2014;4(1):1-6.
• 47. Tolossa FW, Bekele ML. Prevalence, impacts and medical managements of premenstrual syndrome among female students: cross-sectional study in college of health sciences, Mekelle University, Mekelle, Northern Ethiopia. BMC Womens Health. 2014;14(1):52.
• 48. Mohamed EH, Youssef IM, Ahmed AB, Hamied SA. Prevalence and factors affecting premenstrual syndrome (PMS) in Alganaen Village, Suez Governorate. Med J Cairo Univ 2013;81(2):25-28.
• 49. Daşıkan Z,Saruhan A. Çalışan hemşirelerde menstrüel yakınmaların incelenmesi. STED 2014;23(1):1-7.
• 50. Tschudin S, Bertea PC, Zemp E. Prevalence and predictors of premenstrual syndrome and premenstrual dysphoric disorder in a population-based sample. Arch Womens Ment Health 2010;13(6):485-494.
• 51. Balaha M, Amr M, Moghannum M, Muhaida N. The phenomenology of premenstrual syndrome in female medical students: a cross sectional study. Pan Afr Med J 2010;5(1):1-14.
• 52. Nisar N, Zehra N, Haider G, Munir AA, Sohoo NA. Frequency, intensity and impact of premenstrual syndrome in medical students. J Coll Physicians Surg Pak 2008;18(8):481-484.
• 53. Erbil N, Bölükbaş N, Tolan S, Uysal F. Evli kadınlarda premenstrual sendrom görülme durumu ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Derg 2011;8(1):429-438.
• 54. Ozisik Karaman HI, Tanriverdi G, Degirmenci Y. Subjective sleep quality in premenstrual syndrome. Gynecol Endocrinol 2012;28(8):661-664.
• 55. Sahin S, Ozdemir K, Unsal A. Evaluation of premenstrual syndrome and quality of life in university students. JPMA 2014;64(8):915-922.
• 56. Salehi A, Harris N, Sebar B, Coyne E. Self-Perception of quality of life and its association with lifestyle behaviours of young Iranian women. Iran J Public Health 2015;44(3):332-340.
• 57. Avcı K, Pala K. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesinde çalışan araştırma görevlisi ve uzman doktorların yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Uludag Univ Tıp Fak Derg 2004;30(2):81-85.
• 58. Kartal M, Mıdık Ö, Büyükakkuş A. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinde sigara kullanımı ve yaşam kalitelerine etkisi. Turk Toraks Derg 2012;13:11-17.
• 59. Aydın P, Günay T, Baydur H, Şimşek H. İzmir’de yarı kentsel bir bölgede 45-59 yaş kadınlarda yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Tıp Araştırmaları Derg 2012;10(3):88-93.
• 60. Dündar PE, Bilge B, Baydur H, et al. Manisa’da Çıraklık Eğitim Merkezi’nde eğitim gören gençlerin yaşam kalitesini etkileyen faktörler. Toplum Hekimliği Bülteni 2006;25(1):24-29.
• 61. Altıparmak S, Eser E. 15–49 yaş grubu evli kadınlarda yaşam kalitesi ve etkileyen faktörlerin incelenmesi. Aile ve Toplum 2007;3(11):29-33.
• 62. Işıklı B, Kalyoncu C, Arslantaş D. Eskişehir Mahmudiye’de 35 yaş ve üzeri kişilerde yaşam kalitesi. Toplum Hekimliği Bülteni 2007;26(3):7-12.
• 63. Keshavarzi S, Ayatollahi SMT, Zare N, Sharif F. Quality of life of childbearing age women and its associated factors: an application of seemingly unrelated regression (SUR) models. Qual Life Res 2013;22(6):1255-1263.
• 64. Uskun E, Öztürk M, Kişioğlu AN, Sönmez Y. Risk factors of small scale work places in an industrial site in relations to quality of life. Turk J Public Health. 2015;13(2):97-114.
• 65. Okyay P, Atasoylu G, Önde M, Dereboy Ç, Beşer E. Kadınlarda yaşam kalitesi anksiyete ve depresyon belirtilerinin varlığında nasıl etkileniyor? Kesitsel bir alan çalışması. Turk Psikiyatri Derg 2012;23(3):178-188.
• 66. Aras D, Uskun E. Hemşirelerin çalışma ortamı riskleri ve yaşam kalitesi ile ilişkisi. Tıp Araştırmaları Derg 2015;13(2):62-69.
• 67. Şen N, Arslan GG, Çoban A, Güngör N, Kulbakan S, Solar M. Sigara içme durumunun üniversite öğrencilerinin yaşam kalitesi üzerine etkisinin incelenmesi. Turk Toraks Derg 2008;9(2):68-73.
• 68. Akinyemi O, Owoaje E, Popoola O, Ilesanmi O. Quality of life and associated factors among adults in a community in South West Nigeria. Ann Ib Postgrad Med 2013;10(2):34-39.
• 69. Gülmez H. Çalışanların yaşam kalitesini etkileyen faktörler. TJFMPC 2013;7(4):74-82.
• 70. Nehir S, Çoban A, Demirci H, Özbaşaran F, İnceboz Ü. Menopozal belirtilerin ve evlilik uyumunun yaşam kalitesi üzerine etkisi. CMJ 2009;31(1):15-21.
• 71. Zeitlhofer J, Schmeiser‐Rieder A, Tribl G, et al. Sleep and quality of life in the Austrian population. Acta Neurol Scand 2000;102(4):249-257.
• 72. Szentkirályi A, Madarász CZ, Novák M. Sleep disorders: impact on daytime functioning and quality of life. Expert Rev Pharmacoecon Outcomes Res 2009;9(1):49- 64.
• 73. Arıöz A, Ege E. Premenstrüel sendrom sorunu olan üniversite öğrencilerinde, semptomların kontrolü ve yaşam kalitesinin artırılmasında eğitimin etkinliği. Genel Tıp Derg 2013;23(3):63-69.
• 74. Eğicioğlu H, Coşar E, Kundak Z, Pektaş M, Köken G. Premenstrüel Sendromun yaşam kalitesine olan etkileri, sosyodemografik özelliklerle ilişkili mi? Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Derg 2015;12(1):10-17.
• 75. Bakhshani NM, Aghashahi Z, Pour K, Yaghmaei M. Relationship between symptoms of premenstrual syndrome (PMS) and quality of life (QOL) in the adolescents. Life Sci J 2013;10(2):265-268.
• 76. Dennerstein L, Lehert P, Bäckström TC, Heinemann K. The effect of premenstrual symptoms on activities of daily life. Fertil Steril 2010;94(3):1059-1064.