Sağlık alanında öğrenim gören üniversite birinci sınıf öğrencilerinde sosyal görünüş kaygısını etkileyen faktörlerin belirlenmesi: gözlemsel araştırma

Yıl 2022, Cilt 15, Sayı 2, 319 - 330, 01.04.2022

Ayla AÇIKGÖZ Alper YILMAZ Beste YILDIRIM Ceren YILDIZ Leyla YILDIZ Umut YILDIRIM

https://doi.org/10.31362/patd.963395

Öz

Amaç: Sosyal görünüş kaygısı kişinin görünüşünden dolayı başkaları tarafından olumsuz değerlendirileceği korkusudur. Bu araştırmanın amacı sağlık alanında öğrenim gören birinci sınıf üniversite öğrencilerinde sosyal görünüş kaygısını etkileyen etmenlerin belirlenmesidir.
Gereç ve yöntem: Kesitsel tipteki bu araştırmanın evreni Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu ve Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu birinci sınıf öğrencilerinden oluşmaktadır. Veriler araştırmacılar tarafından oluşturulan bir anket, Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği ve Oxford Mutluluk Ölçeği-Kısa Formu ile toplanmıştır.
Bulgular: Araştırmaya 836 öğrenci katılmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin sosyal görünüş kaygısı puan ortalaması 32,5±12,7 olarak bulundu. Çocukluğunda köyde yaşayan, anne-babası ayrı ya da ölmüş olan, bedensel ve ruhsal sağlık durumunu “kötü” olarak algılayan, fazla kilolu ya da obez olan, arkadaşlarıyla olumsuz sosyal ilişkisi olan, sosyal medya paylaşımlarına gelen beğeni sayısını önemseyen, benlik saygısı düşük olan öğrencilerde sosyal görünüş kaygısı yüksek bulundu (p<0,05). Öğrencinin sosyal görünüş kaygısı arttıkça
mutluluk düzeyi azaldı (p<0,05).
Sonuç: Öğrencilerin yetiştiği ortam, sosyal ilişkisi, beden kütle indeksi, benlik saygısı ve mutluluk algısı sosyal görünüş kaygısını etkilemekteydi. Öğrencilerin kaygısının azaltılması, öz-saygı ve mutluluk gibi olumlu duygularının artırılmasında gençlerin ruh sağlığını koruyan, özgüvenini artıran eğitim ortamı sağlanması önerilir. Okullarda sosyal olanakların sağlanması öğrencilerin ruh sağlığının gelişmesinde, sosyalleşerek özgüveninin
artmasında yararlı olabilir.

Anahtar Kelimeler

Benlik saygısı, mutluluk, sosyal görünüş kaygısı, üniversite öğrencisi

Determining the factors affecting social appearance anxiety in the first-year university students who study in the field of health: observational research

Öz

Purpose: Social appearance anxiety is the fear that one will be negatively evaluated by others because of one’s appearance. This study aimed to determine the factors affecting social appearance anxiety in the first-year university students studying in the field of health.
Materials and methods: The population of this cross-sectional study consisted of first-year students from Dokuz Eylül University Faculty of Medicine, School of Physical Therapy and Rehabilitation and Vocational School of Health Services. The data were collected by a questionnaire created by the researchers, the Social Appearance Anxiety Scale, the Rosenberg Self-Esteem Scale, and the Oxford Happiness Scale-Short Form.
Results: 836 students participated in the study. The average score of social appearance anxiety of the students participating in the study was found to be 32.5±12.7. Social appearance anxiety of students who lived in a village in their childhood, whose parents died or separated, who perceive their physical and mental health as "bad", who are overweight or obese, who have negative social relationships with their friends, who care about the number of likes on social media, who have low self-esteem was found to be high (p<0.05). As the social appearance anxiety of the student increased, his happiness level decreased (p<0.05).
Conclusion: The environment in which the students grew up, their social relationships, body mass index, self-esteem, and perception of happiness affected social appearance anxiety. It is recommended to provide an educational environment that protects the mental health of young people and increases their self-confidence to reduce students' anxiety and increase their positive feelings such as self-esteem and happiness. Providing social facilities in schools can be beneficial in the development of the mental health of students and increase their self-confidence by socializing.

Anahtar Kelimeler

Self-esteem, happiness, social appearance anxiety, university student

Kaynakça

• Hart TA, Flora DB, Palyo SA, Fresco DM, Holle C, Heimberg RC, Development and examination of the social appearance anxiety scale. Assessment 2008;15:48-59. https://doi.org/10.1177/1073191107306673
• Claes L, Hart TA, Smits D, Eynde FV, Mueller A, Mitchell JE, Validation of the social appearance anxiety scale in female eating disorder patients. Eur Eat Disord Rev 2012;20:406-409. https://doi.org/10.1002/erv.1147 Dakanalis A, Carra G, Calogero R, Zanetti A, Volpato C, Riva G. et al. The social appearance anxiety scale in Italian adolescent populations: construct validation and group discrimination in community and clinical eating disorders samples. Child Psychiatry Hum Dev 2016;47:133-150. https://doi.org/10.1007/s10578-015-0551-1
• Doğan T, Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği’nin (SGKÖ) Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2010;39:151-159.
• Milić J, Škrlec I, Milić VI, Podgornjak M, Heffer M, High levels of depression and anxiety among Croatian medical and nursing students and the correlation between subjective happiness and personality traits. Int Rev Psychiatry 2019;31: 653-660. https://doi.org/10.1080/09540261.2019.1594647
• Amil O, Bozgeyikli H. Investigating the relationship between social appearence anxiety and loneliness of turkish university youth. Journal of Studies in Social Sciences 2015;11:68-96.
• Doğan T, Sapmaz F. Öz-eleştiri ve mutluluk. Kastamonu Eğitim Dergisi 2013;1:391-400.
• Choi YS, Shin HK, Hong DY, Kim JR, Kang YS, Jeong B. et al. Self-esteem as a moderator of the effects of happiness, depression, and hostility on suicidality among early adolescents in Korea. J Prev Med Public Health 2019;52:30-40. https://doi.org/10.3961/jpmph.18.095
• Şahin E, Barut Y, Ersanlı E, Kumcağız H. Self-esteem and social appearance anxiety: an ınvestigation of secondary school students. Journal of Basic and Applied Scientific Research 2014;4:152-159.
• Öner Altıok H, Ek N, Koruklu N. Üniversite öğrencilerinin benlik saygı düzeyi ile ilişkili bazı değişkenlerin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi 2010;1:99-120.
• Rosenberg M. Society and the adolescent self-image, Princeton: Princeton University Press, 1965;pp 6-50.
• Kılıç M. Üniversite öğrencilerinin sosyal görünüş kaygıları ile benlik saygıları ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Hizmet Anabilim Dalı, Konya, 2015.
• Çuharadaroğlu F. Adolesanlarda benlik saygısı. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Ankara,1986.
• Hills P, Argyle M, The Oxford happiness questionnaire: a compact scale for the measurement of psychological well-being. Pers Individ Dif 2002;33:1073-1082. https://doi.org/10.1016/S0191-8869(01)00213-6
• Doğan T, Akıncı Çötok N. Oxford mutluluk ölçeği kısa formunun Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 2011;4:165-172.
• Özcan H, Subaşı B, Budak B, Çelik M, Can Gürel Ş, Yıldız M. Ergenlik ve genç yetişkinlik dönemindeki kadınlarda benlik saygısı, sosyal görünüş kaygısı, depresyon ve anksiyete ilişkisi. Journal of Mood Disorders 2013;3:107-113.
• Kong X, Cao Y, Lou X, He L. The correlation analysis between the appearance anxiety and personality traits of the medical staff on nasal and facial pressure ulcers during the novel coronavirus disease 2019 outbreak. Nurs Open 2021;8:147-155. https://doi.org/10.1002/nop2.613
• Çakmak A, Sakarya S. Farklı türde liselere devam eden öğrencilerin sosyal görünüş kaygıları ile sosyal karşılaştırma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 2020;19:680-691. https://doi.org/10.17755/esosder.582927
• Sanlıer N, Pehlivan M, Sabuncular G, Bakan Isguzar Y. Determining the relationship between body mass index, healthy lifestyle behaviors and social appearance anxiety Ecol Food Nutr 2018;57:124-139. https://doi.org/10.1080/03670244.2017.1419343
• Radix AK, Rinck M, Becker ES, Legenbauer T. The mediating effect of specific social anxiety facets on body checking and avoidance. Front Psychol 2019; 9:2661. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.02661
• Tayhan Kartal F, Kabakuş Aykut M. Üniversite öğrencilerinde sosyal fizik kaygısı ve depresyonun yeme bozukluğu riski ile ilişkisi. Beslenme ve Diyet Dergisi 2019; 47:20-29. https://doi.org/10.33076/2019.BDD.1088
• Turan M, Özdemir Aydın G, Kaya H, Aksel G, Yılmaz A, Male nursing students’ social appearance anxiety and their coping attitudes. Am J Mens Health 2019;13:1557988319825922. https://doi.org/10.1177/1557988319825922 Christian CB, Ngo BK, Brosof LC, Levinson CA, Social appearance anxiety moderates the relationship between thin‑ideal internalization and eating disorder symptoms cross‑sectionally and prospectively in adolescent girls. Eat Weight Disord 2020. https://doi.org/10.1007/s40519-020-01050-y [Epub ahead of print]
• Çetinkaya B, Gülaçtı F, Çiftçi Z. Lise öğrencilerinin sosyal görünüş kaygı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 2019;10:904-922. https://doi.org/10.26466/opus.523444
• Titchener K, Wong QJJ. A weighty issue: explaining the association between body mass index and appearance-based social anxiety. Eat Behav 2015;16:13-16. https://doi.org/10.1016/j.eatbeh.2014.10.005
• Li Y. Linking body esteem to eating disorders among adolescents: a moderated mediation model. J Health Psychol 2020;25:1755-1770. https://doi.org/10.1177/1359105319886048
• Doğan U, Çolak TS. Self-concealment, social network sites usage, social appearance anxiety, loneliness of high school students: a model testing. J Educ Train Stud 2016;4:176-183. https://doi.org/10.11114/jets.v4i6.1420
• Ayar D, Özalp Gerçeker G, Özdemir EZ, Bektaş M. The effect of problematic internet use, social appearance anxiety, and social media use on nursing students' nomophobia levels. Comput Inform Nurs 2018;36:589-595. https://doi.org/10.1097/CIN.0000000000000458
• Dindar M, Akbulut Y. Role of self-efficacy and social appearance anxiety on gaming motivations of MMOFPS players. Comput Educ 2015;81:26-34. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2014.09.007
• Can M, Cantez KE. Üniversite öğrencilerinin mutluluk, psikolojik sağlamlık ve öz yeterlik düzeyleri arasındaki ilişki. Aydın Toplum ve İnsan Dergisi 2018; 4: 61-76.