Ortaokul Fen Bilimleri Dersinde Disiplinli Zihnin İncelenmesi

Yıl 2021, , 152 - 178, 14.01.2021

Özge Can Aran , Nuray Senemoğlu

https://doi.org/10.9779/pauefd.703474

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmada fen bilimleri dersinde ortaokul öğrencilerinin disiplinli zihin alanı özelliklerini ne düzeyde gösterdiklerini ortaya çıkarmak ve disiplinli zihne ilişkin sınıf içi uygulamaların niteliği ve niceliği hakkında derinlemesine bilgiye ulaşmak amaçlanmıştır. Bu amaca ulaşmak üzere, disiplinli zihin ölçeği(α=0,89), disiplinli zihin performans görevi puanlama anahtarı (G=0,85), öğretme-öğrenme süreci değerlendirme ölçeği (α=0,93) ve sınıf gözlem notları kullanılmıştır. Araştırma Türkiye’nin Ankara ili merkez ilçesinde yer alan bir okulda 31 altıncı sınıf ve 30 sekizinci sınıf öğrencisi ile yürütülmüştür. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, altıncı ve sekizinci sınıf öğrencileri arasında disiplinli zihni gösterme bakımından ve bu sınıflardaki öğrencilerin aldıkları fen eğitimleri arasında ise disiplinli zihni geliştirme bakımından anlamlı bir fark olmadığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Aynı zamanda araştırmanın nitel verileri, öğrencilerin disiplinli zihin özelliklerini yeterli düzeyde göstermedikleri ve öğretme-öğrenme ortamlarının disiplinli zihni geliştirme açısından yetersiz olduğunu göstermektedir. Araştıma sonuçlarının disiplinli zihin teorisi ve uygulamalarını derinlemesine anlamak açısından daha sonra yapılacak araştırmalara ışık tutacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

beş zihin alanı, disiplinli zihin, fen bilimleri dersi, ortaokul

Exploring the Disciplined Mind in Middle School Science Course

Öz

The purpose of this study was to investigate to what extent middle school students exhibit the disciplined mind traits at science courses and gaining insights about the quality and the quantity of the classroom practices related to the disciplined mind. To this end, the study employed the disciplined mind scale (α=0,89) and the rubric for disciplined mind performance tasks (G=0,85), the teaching and learning environment assessment scale (α=0,93), and classroom observation notes. This study was carried out with 31 sixth-graders and 30 eighth-graders in a school located in the central districts of Ankara of Turkey. Results indicated that there was not any significant difference between sixth and eighth-graders in terms of exhibiting the disciplined mind traits and science courses they took in terms of cultivating a disciplined mind. Additionally, the qualitative data revealed that students’ disciplined mind traits they showed were inadequate, and the classroom practices to promote the students’ disciplined mind development were insufficient. This study will contribute to future research in terms of deep understanding of the disciplined mind theory and its practice.

Anahtar Kelimeler

five minds, disiplined mind, sceience course, middle school

Kaynakça

• Abruscato, J. (2000). Teaching children science: A discovery approach. Usa: Allyn and Bacon.
• Altındağ, M. (2015). Yedinci sınıf öğrencilerinin matematik ve fen bilimleri derslerinde sentezleyen zihin özelliklerinin incelenmesi [An investigation of 7 th grade students’ synthesizing mind in math & science]. Unpublished doctoral dissertation, Hacettepe University, Department of Educational Science, Ankara, Turkey.
• Atila, M. E., Yaşar, M. D, Yıldırım, M., & Sözbilir, M. (2015). 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin fen derslerini yapılandırmacı öğrenme anlayışı açısından algılamaları [6th, 7th and 8th grade students’ perceptions in regard to application of constructivist approach in science lessons]. Milli Eğitim Dergisi, 45(205), 112-124.
• Aydın, B. (2007). Fen bilgisi dersinde içsel ve dışsal motivasyonun önemi [Priority of internal and external motivation at science lesson]. Unpublished Master Thesis, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Istanbul, Turkey.
• Azizoğlu, N., & Çetin, G. (2009). 6 ve 7. sınıf öğrencilerinin öğrenme stilleri, fen dersine yönelik tutumları ve motivasyonları arasındaki ilişki [Six and seventh grade students’ learning styles, attitudes towards science and motivations]. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 171-182.
• Balbağ, M. Z., Leblebicier, K., Karaer, G., Sarıkahya, E., & Erkan, Ö. (2016). Türkiye’de fen eğitimi ve öğretimi sorunları [Science education and teaching problems in turkey]. Journal of Research in Education and Teaching, 5(3).
• Biggs, J. B. (1987). Student approaches to learning and studying. Hawthorn: Australian Council for Educational Research. Bostan Sarioğlan, A., Gedik, İ., & Can, Y. (2016). Ortaokul öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerinin karşılaştırılması: kuvvet ve hareket ünitesi örneği [Comparison of the scientific process skills of middle school students: force and movement unit example]. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2).
• Böyük, U., Tanik, N., & Saraçoğlu, S. (2011). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin bilimsel süreç beceri düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi [Analysis of the scientific process skill levels of secondary school students based on different variables]. Tübav Bilim Dergisi, 4(1), 20-30.
• Bruner, J. (2009). Eğitim süreci. (T. Öztürk, Trans.) Ankara: Pegem.
• Bybee, R. W. (2006). Scientific inquiry and science teaching. In L. B. Flick, & N. G. Lederman (Eds.), Scientific Inquiry and Nature of Science (s. 1-14). Netherlands: Springer
• Bybee, R. W., Powell, J. C., & Trowbridge, L. W. (2008). Teaching secondary school science. New Jersey: Pearson.
• Cherif, A. H., Jedlicka, D., Al-arabi, A., Aron, R., & Verma, S. (2010). Effective understanding of human body organs: A role-playing activity for deep learning. The American Biology Teacher , 72 (7).
• Chiappetta, E. L., & Koballa, T. R., (2006). Science Instruction in the middler and secondary schools. Usa: Pearson.
• Chun, M. (2008). [Cla]ssroom academy 101. Introduction to performance tasks. Newyork: CLA in the Classroom.
• Çepni, S. (2011). Bilim, fen, teknoloji kavramlarının eğitim programlarına yansımaları. In A. P. Ayas, S. Çepni, A. R. Akdeniz, H. Özmen, N. Yiğit, H. G. Ayvacı, ve S. Çepni (Eds.), Kuramdan Uygulamaya Fen ve Teknoloji Öğretimi (s. 1-11). Ankara: Pegem Akademi.
• Deboer, G. E. (2006). Historical perspectives on ınquiry teaching in schools. In L. Flick, & N. G. Lederman (Eds.), Scientific Inquiry and Nature of Science (s.17-35). Netherlands: Springer
• Deniş Çeliker, H., Tokcan, A. ve Korkubilmez, S. (2015). Fen öğrenmeye yönelik motivasyon bilimsel yaraticiliği etkiler mi? [Does motivation toward science learning affect scientific creativity?]. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (30), 167-192.
• Dewey, J. (2010). Okul ve Toplum. (H. A. Başman, Trans.) Ankara: Pegem.
• Doğru, M., & Aydoğdu, M. (2003). Fen bilgisi öğretiminde kullanılan yöntemlerde karşılaşılan sorunlar ile ilgili öğrenci görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(13), 150-158.
• Entwistle, N. J. (2000). Promoting deep learning through teaching and assessment: conceptual frameworks and educational contexts. Proceedings of the Teaching and Learning Research Programme (TLRP) Conference, Leicester, 9-10 November 2000. Abstract retrieved from http://www.tlrp.org/acadpub/Entwistle2000.pdf
• Entwistle, N. (2009). Teaching for understanding at university. Newyork: Palgrave Macmillan.
• Gall, M. D., Walter, R. B., & Gall, J. P. (1996). Educational research. USA: Longman Publishers.
• Gardner, H. (2006). Five minds for the future. Boston: Harvard Business School Press.
• Glasersfeld, E. (1981). An introduction to radical constructivism. In P. W. (Eds.), Die Erfundene Wirklichkeit. Munich: Piper.
• Güneş, T., Dilek, N. Ş., Hoplan, M., & Güneş, O. (2011,April). Fen ve teknoloji dersinin öğretmenler tarafindan uygulanması üzerine bir araştırma. Paper presented at the meeting of 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, Antalya-Turkey.
• Güngören, Ş. (2009). The effect of grade level on elementary school students’ motivational beliefs in science. Unpublished master thesis, Middle East Technical University, Ankara, Turkey.
• Güvercin, Ö. (2008). Investigating elementary students’ motivation towards science learning: A cross age study. Middle East Technical University, Unpublished Master Thesis, METU, Ankara, Turkey.
• Işık, Ö. (2014). Gelişmiş ülkelerde ortak olan ilköğretim fen ve teknoloji dersi hedeflerine türkiye’de ulaşılma düzeyi [The level of attainment in Turkey considering the objectives of science and technology curriculum in the developed countries]. Unpublished doctoral dissertation, Hacettepe University, Department of Educational Science, Ankara, Turkey.
• İnel Ekici, D., Kaya,K. & Mutlu,O (2014). Ortaokul öğrencilerinin fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarının farklı değişkenlere göre incelenmesi: Uşak ili örneği [Investigating of motivation about science learning of middle school students to different variables: The case of Uşak province]. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,10(1),13-26.
• Jorgenson, O., Cleveland, J., & Vanosdall, R. (2004). Doing good science in the middle school. USA: NSTA Press
• Karaman, P. & Karaman, A. (2016). Fen bilimleri öğretmenlerinin yenilenen fen bilimleri öğretim programına yönelik görüşleri [Opinions of science teachers about the revised science education program]. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 243-269.
• Karakaya, F., Avgın, S. S. & Yılmaz, M. (2018). Ortaokul Öğrencilerinin Fen Öğrenmeye Yönelik Motivasyonlarının İncelenmesi [Investigation of Middle School Students' Motivation toward Science Learning]. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 359-374.
• Lewis, J. L.,& Kelly, P. J. (1987). Science and technology education and future human needs. Oxford [Oxfordshire], Published for the ICSU Press by Pergamon Press.
• Light, G., & Micari, M. (2013). Making scientist: Six principles for effective college teaching. Usa: Harvard University Press.
• MEB (2018) Fen bilimleri dersi öğretim programı (3,4,5,6,7 ve 8. sınıflar). Retrieved from ttkb.meb.gov.tr.
• Meriç, G., & Karatay, R. (2014). Ortaokul 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerinin incelenmesi [Analyzing middle school seventh and eight class students science process skills]. Tarih Okulu Dergisi (TOD). 7 (XVIII), 653-669.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage.
• Pınar, M. A. (2013). Fen ve Teknoloji Öğretmenlerinin Yapılandırmacı Yaklaşımın Sınıf İçi Uygulamalarına Yönelik Görüşleri (Diyarbakır İli Örneği) [ The views of teachers of science and techonology on constructivist approach in classroom studies (A sample of diyarbakir city)], Unpublished doctoral dissertation, University of Muş Alparslan, Institute of Science, Muş, Turkey.
• Seçkin Kapucu, M. (2018). Examination of Middle School Students’ Continuing Motivation for Science Learning According to Different Variables. Kastamonu Education Journal, 26(4), 1069.
• Senemoğlu, N. (2018).Gelişim, öğrenme ve öğretim. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Singh, K.,Granville,M.& Dika,S. (2002) Mathematics and science achievement: effects of motivation, ınterest, and academic engagement, The Journal of Educational Research, 95:6, 323-332, DOI: 10.1080/00220670209596607
• Şimşek, H., Hırça, N., & Coşkun, S. (2012). İlköğretim Fen ve Teknoloji Öğretmenlerinin Öğretim Yöntem ve Tekniklerini Tercih ve Uygulama Düzeyleri: Şanlıurfa İli Örneği [Primary Science And Technology Teachers' Selection of Using Teaching Methods And Techniques And The Levels Of Their Applications]. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18).
• Taş, U. E., Arıcı, Ö., Özarkan, H. B., & Özgürlük, B. (2016). PISA 2015 ulusal raporu. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı. Retrieved from http://odsgm.meb.gov.tr/test/analizler/docs/PISA/PISA2015_Ulusal_Rapor.pdf.
• Uluçınar, Ş., Cansaran, A., & Karaca, A. (2004). Fen bilimleri laboratuvar uygulamalarının değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 465-475.
• Uzun, N. ve Keleş, Ö.(2010). Fen öğrenmeye yönelik motivasyonun bazı demografik özelliklere göre değerlendirilmesi [Evaluation of the motivation for science learning according to some demographic characteristics]. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 1-16.
• Uzun, S., Bütüner, S. Ö., & Yiğit, N. (2010). 1999-2007 TIMSS Fen Bilimleri ve Matematik Sonuçlarının Karşılaştırılması: Sınavda En başarılı ilk beş ülke- Türkiye örneği. İlköğretim Online, 9(3).
• Venville, G., & Dawson, V. (2004). Integration of science with other learning areas. In G. Venville, & V. Dawson (Eds.), The Art of Teaching Science. Australia: Allen& Unwin.
• Yavuz Göçer, F.., Sungur, S. ve Tekkaya, C. (2011). İlköğretim öğrencilerinin fen derslerindeki güdüsel özelliklerinin incelenmesi [Investigating elementary school students’ motivational traits in science classrooms], Eğitim ve Bilim, 36(161).
• Yenice, N., Saydam, G. ve Telli,S. (2012). İlköğretim öğrencilerinin fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi [Determining factors effecting on primary school students’ motivation towards science learning]. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 13 (2), 231-247.
• Yıldırım, H. İ., & Kansız, F. (2018). Ortaokul Öğrencilerinin Fen Öğrenmeye Yönelik Motivasyonları Üzerine Bir Araştırma [An Investigation into the Secondary School Students’ Motivation toward Science Learning]. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 7(3), 241-268.
• Zimmerman, C. (2007). The development of scientific thinking skills in elementary and middle school. Developmental Review, 27, 172-223.